Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 3 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: st. sekretarz sądowy Monika Frontczak

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2019 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa K. D. (1)

przeciwko K. D. (2)

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

oraz z powództwa K. D. (2)

przeciwko K. D. (1)

o podwyższenie alimentów

I.  oddala powództwo główne o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego;

II.  podwyższa alimenty należne powodowi wzajemnemu K. D. (2) od pozwanego wzajemnego K. D. (1) ustalone ugodą sądową zawartą przed Sądem Rejonowym w Chodzieży w dniu 29 grudnia 2008 r. w sprawie
o sygnaturze akt IIIC 176/08, z kwoty po 600 (sześćset) złotych do kwoty po 900 (dziewięćset) złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 09 kwietnia 2018 roku;

III.  w pozostałej części powództwo wzajemne oddala;

IV.  nakazuje pobranie od pozwanego wzajemnego K. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwoty 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

V.  zasądza od pozwanego wzajemnego K. D. (1) na rzecz powoda wzajemnego K. D. (2) kwotę 617 (sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

VI.  wyrokowi w pkt II nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 27/18

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu w dniu 14 stycznia 2018 r. K. D. (1), reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego w osobie adwokata, wniósł o ustalenie wygaśnięcia, z dniem wniesienia pozwu, swojego obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego syna K. D. (2), jaki został ustalony ugodą sądową zawartą przed Sądem Rejonowym w Chodzieży w dniu 29 grudnia 2008 r. w sprawie o sygnaturze akt III RC 176/08, na kwotę 600 zł miesięcznie, a ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu tak sformułowanego żądania powód wskazał, że pozwany osiągnął pełnoletniość i ma stałe zatrudnienie, świadcząc pracę w charakterze trenera personalnego, a uzyskiwane wynagrodzenie pozwala mu na samodzielne utrzymanie. Nadto od czasu ukończenia szkoły średniej kilkukrotnie zmieniał kierunek studiów, stwarzając pozory nauki, natomiast w chwili obecnej skupia się bardziej na pracy zarobkowej niż na pogłębianiu nauki (k. 3-9).

W odpowiedzi na pozew, wniesionej do Sądu w dniu 15 marca 2018 r., pozwany K. D. (2) wniósł o oddalenie powództwa w całości. Jednocześnie wniósł powództwo wzajemne o podwyższenie alimentów ustalonych ugodą sądową przed Sądem Rejonowym w Chodzieży w dniu 29 grudnia 2008 r. w sprawie o sygnaturze akt III RC 176/08, z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 900 zł miesięcznie, a nadto o zasądzenie od pozwanego wzajemnego na swoją rzecz kosztów postępowania wg norm przypisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że nie posiada stałego zatrudnienia pozwalającego mu na samodzielne utrzymywanie się. Obecnie jest studentem II roku studiów stacjonarnych na kierunku stomatologia na (...) Uniwersytecie Medycznym w S. (k. 28-34).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

K. D. (2), urodzony w dniu (...) w P., jest synem M. D. (1) i K. D. (1).

Dowód:

1.  Odpis skrócony aktu urodzenia K. D. (2), k. 5 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydziału Cywilnego z siedzibą w P. z dnia 18 września 2006 r. w sprawie XIV C 670/06 zasądzone zostały od K. D. (1) na rzecz K. D. (2) alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie, a ugodą sądową zawartą przed Sądem Rejonowym w Chodzieży w dniu 29 grudnia 2008 r. w sprawie o sygnaturze akt III RC 176/08, zostały one podwyższone do kwoty po 600 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  Odpis wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydziału Cywilnego z siedzibą w P. z dnia 18 września 2006 r., sygn. akt XIV C 670/06, k. 7-7v w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

2.  Protokół rozprawy, k. 59 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

W czasie ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów w 2008 r. pozwany/powód wzajemny K. D. (2) miał 12 lat. Był dobrym uczniem, kończąc szkołę podstawową otrzymał „Srebrną tarczę” i list gratulacyjny dla rodziców. Następnie rozpoczął naukę w Gimnazjum Miejskim w C.. Chłopiec rozwijał się prawidłowo, był zdrowy. Uczęszczał do klubu (...) przy pływalni (...) w C., reprezentował klub i szkołę na zawodach pływackich, gdzie zdobywał medale i otrzymywał dyplomy.

Niesporne.

W czasie ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów w 2008 roku pozwany/powód wzajemny K. D. (2) zamieszkiwał ze swoją matką M. D. (2) w C. przy ul. (...). M. D. (2) zatrudniona była w Hurtowni odzieży i bielizny (...) L. G. w C. na stanowisku sprzedawcy na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od kwietnia do maja 2008 roku uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości 1.126 zł brutto, to jest 845,17 zł netto miesięcznie. Nadto na utrzymanie syna otrzymywała od K. D. (1) alimenty w kwocie po 600 zł miesięcznie.

Dowód :

1.  Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu M. D. (2), k. 4 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

W czasie ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów w 2008 roku powód/pozwany wzajemny K. D. (1) mieszkał w P. przy ul. (...).

Dowód :

1.  Informacja Urzędu Miejskiego w C., k. 22v w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

W tym czasie K. D. (1) pracował w straży pożarnej. W związku z wypadkiem przy pracy, podczas akcji gaśniczej, K. D. (1) uznany został czasowo od marca 2008 r. do marca 2010 r. za inwalidę i zaliczony do III grupy inwalidów. Z tytułu inwalidztwa otrzymywał policyjną rentę inwalidzką wraz z dodatkami w kwocie 1.542,63 zł brutto miesięcznie tj. 1.278,79 zł netto miesięcznie. Opłacał składki ubezpieczenia NW w (...) w kwocie 47,30 zł miesięcznie.

K. D. (1) chorował i miał problemy z poruszaniem się. W okresie od 4 kwietnia do 10 kwietnia 2008 r. był hospitalizowany w Wojewódzkim Szpitalu (...) w P. na Oddziale Neurologicznym.

Dowód :

1.  Orzeczenie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej MSWiA o inwalidztwie, k. 32-32v w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

2.  Orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej MSWiA, k. 33 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

3.  Decyzja Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA o zmianie policyjnej renty inwalidzkiej, k. 34-35v w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

4.  Karta informacyjna o leczeniu, k. 36-36v w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

5.  Polecenie przelewu składki na ubezpieczenie, k. 44 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

6.  Zaświadczenie lekarza sądowego, k. 58 aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

W maju 2008 r. K. D. (1) zaciągnął gotówkowy kredyt konsumpcyjny na kwotę 10.000 zł na okres dwóch lat. Łączna kwota kredytu wraz z odsetkami i kosztami wynosiła 11.222,40 zł. Kredyt spłacał w miesięcznych ratach po 467,60 zł.

Ponadto zakupił lodówkę na raty, które spłacał w kwocie po 102 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  Umowa kredytu gotówkowego, k. 37-39 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

2.  Oświadczenie o poddaniu się egzekucji, k. 40 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

3.  Terminarz spłat kredytu i odsetek, k. 41 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

4.  Symulacja spłat, k. 42 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

5.  Polecenia przelewów rat za lodówkę, k. 43 w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

K. D. (1) nie wykonywał ustalonych kontaktów z synem (w każdą sobotę od godz. 14:00 do godz. 20:00), nie poczuwał się do utrzymywania więzi emocjonalnej z synem, nie partycypował w ponoszeniu kosztów finansowych związanych ze spędzaniem wakacji, świąt, imienin i urodzin syna.

Dowód:

1.  Odpis wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydziału Cywilnego z siedzibą w P. z dnia 18 września 2006 r., sygn. akt XIV C 670/06, k. 7-7v w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08.

Obecnie powód/pozwany wzajemny K. D. (1) ma 46 lat, posiada wykształcenie średnie zawodowe, z zawodu jest tokarzem, ma również uprawnienia do obsługi podnośnika, ale obu tych zawodów nigdy nie wykonywał. Uzyskał również dyplom ratownika medycznego.

K. D. (1) ma na stałe orzeczone inwalidztwo w III grupie inwalidzkiej. Z tego tytułu otrzymuje rentę w kwocie netto 1.670 zł miesięcznie. Jednocześnie pracuje w pogotowiu ratunkowym w P. na stanowisku dyspozytora medycznego. Za wykonywaną pracę otrzymuje wynagrodzenie netto w kwocie 3.338 zł miesięcznie oraz podwyżkę od prezydenta miasta w kwocie 460 zł miesięcznie. Łącznie za pracę w pogotowiu otrzymuje wynagrodzenie w kwocie netto 3.798 zł miesięcznie. Wobec powyższego, łączne dochody K. D. (1) wynoszą 5.468 zł netto miesięcznie.

K. D. (1) jest współwłaścicielem dwupokojowego mieszkania spółdzielczego o powierzchni 55 m ² w C. o wartości ok. 200.000 zł. W mieszkaniu tym zamieszkuje jego była żona. Jest również właścicielem samochodu marki V. (...) rok produkcji 2000 o wartości ok. 11.000 zł oraz współwłaścicielem razem ze swoją żoną samochodu marki R. (...) rok produkcji 2008 o wartości 14.000 zł.

Ma zaciągnięty kredyt, który spłaca w miesięcznych ratach po 1.220 zł. Kredyt zaciągnął na spłatę alimentów i na „bieżące zabezpieczenie w razie niepowodzeń”. Alimenty na pozwanego/powoda wzajemnego płaci regularnie.

W ciągu ostatnich trzech lat nie zrzekł się żadnego prawa majątkowego ani w żaden inny sposób nie umniejszył swojego majątku.

Dowód:

1.  Przesłuchanie K. D. (1), k. 174-176.

Powód/pozwany wzajemny K. D. (1) wraz z obecną żoną i ich 4-letnią córką mieszkają w P., w mieszkaniu, które jest własnością jego żony. Małżonkowie wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe, jednakże posiadają rozdzielność majątkową. Czynsz za mieszkanie wynosi 562 zł miesięcznie, opłata za gaz 40 zł co dwa miesiące tj. 20 zł miesięcznie, opłata za energię elektryczną 300 zł co dwa miesiące tj. 150 zł miesięcznie, opłata za multimedia 90 zł miesięcznie. Łącznie bieżące koszty utrzymania mieszkania wynoszą 822 zł miesięcznie, z czego na powoda, w trzyosobowym gospodarstwie domowym, przypada kwota 274 zł miesięcznie.

Ponadto ponosi opłatę za telefon w kwocie 115 zł miesięcznie, na zakup gazu do samochodu wydaje 270 zł miesięcznie, płaci raty w kwocie po 190 zł za zakup rowerka do ćwiczeń. Nadto do usprawiedliwionych kosztów utrzymania powoda należy zaliczyć koszty zakupu żywności w kwocie 500 zł miesięcznie, odzieży i obuwia w kwocie 200 zł miesięcznie, kosmetyków i środków czystości w kwocie 100 zł miesięcznie. Łącznie indywidualne usprawiedliwione koszty utrzymania powoda wynoszą 1.375 zł.

Dowód:

1.  Przesłuchanie K. D. (1), k. 174-176.

Oprócz pozwanego/powoda wzajemnego K. D. (2), K. D. (1) ma na swoim utrzymaniu 4-letnią córkę A. z obecnego małżeństwa. Za przedszkole córki opłata wynosi 200 zł miesięcznie, na zakup odzieży potrzeba 160 zł miesięcznie, a na książki i zeszyty 200 zł miesięcznie. Do usprawiedliwionych kosztów utrzymania dziecka należy zaliczyć również koszty wyżywienia w kwocie 200 zł miesięcznie oraz koszty zakupu środków czystości i higieny w kwocie 50 zł. Do kosztów utrzymania córki zaliczyć należy również bieżące koszty utrzymania mieszkania, w części przypadającej na małoletnią tj. w kwocie 274 zł miesięcznie. Łącznie koszty utrzymania małoletniej wynoszą 1.084 zł miesięcznie, z czego na powoda przypada ½ tej kwoty tj. 542 zł miesięcznie. Pozostałe koszty, w tej samej kwocie, ponosi matka małoletniej.

Dowód:

1.  Przesłuchanie K. D. (1), k. 174-176.

W związku z orzeczonym inwalidztwem K. D. (1) jest pod stałą opieką lekarską. Był na wielu konsultacjach. Nosi okulary. Ma zalecony zabieg operacyjny na kręgosłup, ale go unika. Na stałe bierze leki na nadciśnienie, przeciwbólowe i zwiotczające mięśnie. Na leki te wydaje 30 zł miesięcznie oraz 40 zł co dwa miesiące na pozostałe leki. Wobec powyższego, w skali miesiąca, na leki wydaje 50 zł. Pali papierosy, czasami pije piwo. Na papierosy wydaje 350 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  Przesłuchanie K. D. (1), k. 174-176.

Łącznie miesięczne wydatki powoda wynoszą 2.581 zł. Obejmują one bieżące koszty utrzymania mieszkania, w części przypadającej na powoda, indywidualne koszty utrzymania powoda, zakup leków oraz koszty utrzymania małoletniej córki, w części przypadającej na powoda.

K. D. (1) ostatni raz widział się z synem, gdy ten miał 18 lat, przedtem też nie utrzymywał kontaktów z synem. Na spotkaniu syn poprosił go o sfinansowanie imprezy urodzinowej oraz kosztów kursu prawa jazdy. Powód pokrył tylko koszty kursu prawa jazdy, sugerując, aby pozostałe koszty poniosła jego matka.

Dowód:

1.  Przesłuchanie K. D. (1), k. 174-176.

Obecnie pozwany/powód wzajemny K. D. (2) ma 22 lata, posiada wykształcenie średnie bez zawodu, ukończył kurs trenera personalnego. Koszty kursu w kwocie ok. 1.400 zł sfinansowali jego dziadkowie.

K. D. (2) w roku 2014 ukończył Liceum Ogólnokształcące i zdał egzamin maturalny, ale uzyskał zbyt niski wynik, żeby dostać się na studia na kierunek stomatologia, o którym zawsze marzył. Po zakończeniu nauki w liceum rozpoczął naukę w Policealnym Studium (...) w P., jednocześnie przygotowując się do przystąpienia do poprawkowego egzaminu maturalnego. Po podwyższeniu ocen maturalnych przerwał naukę w Policealnym Studium (...) i aplikował na stomatologię na Uniwersytecie Medycznym we W., na który jednak, z uwagi na dużą konkurencję, nie dostał się. Wobec tego rozpoczął studia magisterskie w trybie stacjonarnym na kierunku farmacja na Wydziale Farmaceutycznym z Oddziałem Analityki Medycznej, na tej samej uczelni. Uzyskał zaliczenia i zdał wszystkie egzaminy z przedmiotów wymaganych na I i II semestrze studiów. Po roku studiów wystąpił o długoterminowy urlop dziekański, który uzyskał na okres od 1.10.2016 r. do 30.09.2017 r.; jednocześnie aplikował na Wydział Lekarsko-Stomatologiczny na (...) Uniwersytecie Medycznym w S.. Został przyjęty na I rok studiów stacjonarnych na kierunku lekarsko-dentystycznym.

Obecnie K. D. (2) jest studentem trzeciego roku tych studiów i ma wymagane zaliczenia ze wszystkich przedmiotów, nie ma żadnych przedmiotów do poprawy. Na I roku studiów ubiegał się o przepisanie zaliczenia z przedmiotów: biologia, informatyka, statystyka medyczna i pierwsza pomoc medyczna zaliczonych na innej uczelni. Za I rok studiów w roku akademickim 2016/2017 uzyskał średnią z egzaminów 3,70.

Zajęcia na uczelni odbywają się przez 5 dni w tygodniu, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8:00 do 17:30, w wymiarze 30 godzin tygodniowo. Nadto zajęcia odbywają się w różnych miejscach S., co wiąże się z koniecznością przemieszczania się w ciągu dnia, co z kolei uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek pracy.

Po I roku studiów obowiązuje studentów praktyka lekarska w Klinice na jednym z wybranych oddziałów w wymiarze 60 godzin oraz praktyka w zakresie organizacji ochrony zdrowia, również w wymiarze 60 godzin. Natomiast po II roku studiów obowiązuje praktyka w zakresie asysty lekarzowi-dentyście w wymiarze 120 godzin. Studenci wykonują praktyki w okresie wakacji letnich.

Dowód:

1.  Przesłuchanie K. D. (2), k. 95-97.

2.  Zeznania świadka M. D. (2), k. 129-130.

3.  Zeznania świadka U. D., k. 162-163.

4.  Zeznania świadka K. D. (3), k. 164.

5.  Przebieg studiów na kierunku farmacja, k. 62-62v.

6.  Decyzja Dziekana Wydział Farmaceutycznego UM we W., k. 63.

7.  Karta okresowych osiągnięć studenta PUM w S., k. 64.

8.  Przebieg studiów w PUM w S., k. 65.

9.  Harmonogram zajęć na Wydziale Lekarsko-Stomatologicznym PUM, k. 66.

10.  Program praktyki studenckiej lekarskiej, k. 67-68.

11.  Informacja dziekana, k. 78.

12.  Zaświadczenie o studiowaniu, k. 232.

Obecnie pozwany/powód wzajemny K. D. (2) nigdzie nie pracuje, nie prowadzi też żadnej działalności gospodarczej. Podczas roku akademickiego, przez pewien okres czasu, udzielał porad jako trener personalny za niewielką odpłatnością. Zaprzestał tych działań z uwagi na dużą ilość nauki. Wcześniej, w 2016 roku pracował w wakacje w hurtowni farmaceutycznej we W., a w roku 2017 jako trener personalny na siłowni McFit. Na mocy umowy zlecenia otrzymywał stawkę 10 zł na godzinę, a jak miał klienta to 40% opłaty. W grudniu 2017 roku umówił się z nim telefonicznie klient, który chciał skorzystać z jego usług i umówić się na trening. Na siłowni klient wręczył mu 100 zł, przy czym nie sprecyzował swoich oczekiwań. Była to jedyna oferta, którą otrzymał.

K. D. (2) w roku 2016 osiągnął dochód w kwocie 2.454 zł, tj. ok. 205 zł miesięcznie, a w roku 2017 w kwocie 1.383,20 zł, tj. ok. 115 zł miesięcznie. W roku 2018 nie uzyskał dochodu, nie podejmował także żadnych prac dorywczych.

Dwa lata temu otrzymał telefon, który kosztował ok. 4.000 zł. Zakup sfinansowała jego matka w kwocie 1.500 zł, a resztę dołożyli dziadkowie.

Pozwany/powód wzajemny posiada własną stronę internetową, na której prowadzi swój blog oraz zamieścił informacje dotyczące kosztów diet i treningów, ale nie świadczy takich usług. Na stronie zamieszczony jest licznik ilości osób odwiedzających stronę, a nie liczby osób korzystających z jego usług. Stronę internetową wykonał mu nieodpłatnie jego przyjaciel, natomiast za użytkowanie strony ponosi opłatę w kwocie 100 zł miesięcznie.

Pozwany/powód wzajemny jest na utrzymaniu matki, otrzymuje od niej kwotę 800 zł miesięcznie, a ponadto również środki czystości. Łącznie pomoc finansową od matki ocenia na kwotę przekraczającą 1.000 zł miesięcznie. Matka ponosi również koszty leczenia syna i edukacji, kupuje mu odzież i wyżywienie. Matka K. D. (2), M. D. (2), pracuje cyklicznie w Niemczech jako opiekunka osoby dorosłej. Przez dwa miesiące jest w Niemczech, a następnie przez miesiąc w Polsce.

K. D. (2) w okresie od stycznia 2017 r. do sierpnia 2018 r. otrzymywał pomoc finansową od swoich dziadków w kwotach od 100 zł do 750 zł miesięcznie. Przez wyżej wymieniony okres 20 miesięcy otrzymał od dziadków, w formie przelewów na swoje konto, kwotę 13.170 zł, tj. średnio ok. 660 zł miesięcznie. Ponadto od ojca regularnie otrzymuje zasądzone na jego rzecz alimenty w kwocie 600 zł miesięcznie. W świetle powyższego, na swoje utrzymanie dysponuje kwotą 2.080 zł miesięcznie. Poza wymienionymi, nie posiada żadnych innych źródeł utrzymania. Nie ma też na utrzymaniu żadnych osób.

K. D. (2) nie jest właścicielem żadnych nieruchomości. W ostatnich trzech latach nie zrzekł się żadnego prawa majątkowego ani nie dopuścił do jego utraty. Nie ma zaciągniętych żadnych kredytów ani pożyczek.

Dowód :

1.  Przesłuchanie K. D. (2), k. 95-97.

2.  Zeznania świadka M. D. (2), k. 129-130.

3.  Zeznania świadka U. D., k. 162-163.

4.  Zeznania świadka K. D. (3), k. 164.

5.  Zeznania PIT-37 za rok 2016 i 2017, k. 55-61.

6.  Zeznanie PIT-37 za rok 2018, k. 228-231.

7.  Zestawienie operacji bankowych, k. 158-161.

Na stałe pozwany/powód wzajemny K. D. (2) mieszka ze swoją matką w C. w mieszkaniu spółdzielczym przy ul. (...). Czynsz za mieszkanie wynosi 400-500 zł miesięcznie oraz opłaty za media. W roku 2016, w związku ze zmianą uczelni, przeniósł się z W., gdzie studiował, do S. i w okresie od 28.07.2017 r. do 31.07.2018 r. mieszkał w wynajętym pokoju w czteropokojowym mieszkaniu przy ul. (...) w S.. W każdym pokoju mieszkał inny najemca. Za najem płacił czynsz w kwocie 600 zł miesięcznie. Oprócz czynszu najmu zobowiązany był do uiszczania opłat za media w wysokości wyliczonej przez wynajmującego w kwocie 200-300 zł miesięcznie. Nadto celem zabezpieczenia ewentualnych roszczeń z tytułu zniszczenia lokalu w trakcie użytkowania wniósł zwrotną kaucję w kwocie 950 zł. Od sierpnia do października 2018 r. mieszkał u swojej znajomej w M. przy ul. (...). Wynajmował tam pokój za kwotę 500 zł miesięcznie i ponosił opłaty za media. Nie był w związku z osobą, z którą zamieszkiwał. Od października 2018 roku mieszka w (...) Studenckim nr 4 w S. przy ul. (...). Opłata za akademik wynosi 290 zł miesięcznie.

Dowód :

1.  Przesłuchanie K. D. (2), k. 95-97.

2.  Zeznania świadka M. D. (2), k. 129-130.

3.  Zeznania świadka U. D., k. 162-163.

4.  Umowa najmu lokalu mieszkalnego, k. 69-72.

5.  Protokół przekazania lokalu mieszkalnego, k. 73-73v.

6.  Aneks do umowy najmu lokalu mieszkalnego, k. 74.

7.  Wykaz opłat za akademik, k. 235-236.

Do usprawiedliwionych indywidualnych kosztów utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego zaliczyć należy koszty ponoszone na zakup wyżywienia w kwocie 500 zł miesięcznie (sam przygotowuje posiłki), na zakup odzieży i obuwia w kwocie 200 zł miesięcznie, na zakup środków czystości i kosmetyków w kwocie 100 zł miesięcznie, na telefon 50 zł miesięcznie (opłacają dziadkowie), na materiały i książki na studia w kwocie 1.000 zł rocznie, tj. ok. 83 zł miesięcznie. K. D. (2) nie posiada własnego samochodu. Do przemieszczania się na zajęcia użytkuje samochód osobowy marki O. (...) rok produkcji 2001, który jest własnością jego dziadków. Obecnie jest jedynym użytkownikiem tego samochodu. Na benzynę wydaje miesięcznie 200 zł. Za ubezpieczenie samochodu i przegląd techniczny płacą dziadkowie. Do domu rodzinnego w C. jeździ samochodem średnio raz w miesiącu oraz na każde święta. Koszty dojazdu w obie strony wynoszą jednorazowo ok. 200 zł. Nie korzysta z pociągu, ponieważ dojeżdża on tylko do P., a nie bezpośrednio do C..

Łącznie usprawiedliwione indywidualne koszty utrzymania powoda wynoszą 1.333 zł miesięcznie.

Dowód :

1.  Przesłuchanie K. D. (2), k. 95-97.

2.  Zeznania świadka M. D. (2), k. 129-130.

3.  Zeznania świadka U. D., k. 162-163.

4.  Zeznania świadka K. D. (3), k. 164.

Pozwany/powód wzajemny K. D. (2) jest osobą ogólnie zdrową, nie choruje przewlekle, nie pali papierosów, alkohol pije okazjonalnie. Nie przyjmuje leków na stałe. Ma wykupiony karnet na siłownię, gdzie chodzi 3 razy w tygodniu po 2 godziny. Ma stwierdzoną paradontozę oraz problemy ze wzrokiem. Co pół roku chodzi na wizytę do okulisty. Raz w roku wymienia szkła, których koszt wynosi 200 zł, tj. 17 zł miesięcznie. Ze względu na to, że nie we wszystkich zajęciach może uczestniczyć w okularach, dodatkowo raz na dwa miesiące kupuje soczewki za kwotę 200-250 zł, tj. średnio ok. 113 zł miesięcznie. Za wizyty u okulisty nie ponosi kosztów, ponieważ finansują je jego dziadkowie. K. D. (2) jest w trakcie leczenia ortodontycznego, które wymaga regularnych comiesięcznych wizyt. W maju 2018 r. miał złożony aparat ortodontyczny, którego koszt wyniósł 1.800 zł. Koszt jednej wizyty u specjalisty wynosi 200 zł. Po leczeniu aktywnym wymagane będzie założenie aparatów retencyjnych, których koszt wyniesie 1.400 zł (700 zł za 1 łuk x 2). Przewidywany czas leczenia wyniesie 1,5 roku. Sumaryczne koszty leczenia paradontozy wyniosą ok. 378 zł miesięcznie. Koszty te zostały obliczone w sposób następujący: (1.800 zł + 1.400 zł + 18 miesięcy x 200 zł ) / 18 miesięcy.

K. D. (2) nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności.

Łącznie koszty leczenia pozwanego/powoda wzajemnego wynoszą 508 zł miesięcznie.

Dowód :

1.  Przesłuchanie K. D. (2), k. 95-97.

2.  Zeznania świadka M. D. (2), k. 129-130.

3.  Zeznania świadka U. D., k. 162-163.

4.  Zaświadczenie specjalisty ortodoncji o leczeniu, k. 74, 234.

5.  Kosztorys leczenia ortodontycznego, k. 77.

Po zakończeniu leczenia ortodontycznego zalecane jest leczenie periodontyczne którego koszty szacowane są na kwotę 10.800 zł.

Wobec powyższego, łączne usprawiedliwione koszty utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego, obejmujące koszty opłaty akademika, indywidualne koszty utrzymania oraz koszty leczenia, wynoszą 2.131 zł miesięcznie.

Dowód :

1.  Przesłuchanie K. D. (2), k. 95-97.

2.  Zaświadczenie z konsultacji periodontycznej i kosztach leczenia, k. 233.

K. D. (2) nie utrzymuje z ojcem stałych kontaktów, kontaktuje się z nim sporadycznie. Poza alimentami nie otrzymuje od niego żadnej pomocy finansowej ani rzeczowej. Natomiast przez cały czas utrzymuje kontakty ze swoimi dziadkami – U. i K. D. (3).

Dowód :

1.  Przesłuchanie K. D. (2), k. 95-97.

2.  Zeznania świadka U. D., k. 162-163.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo główne nie zasługiwało na uwzględnienie, natomiast powództwo wzajemne zasługiwało na uwzględnienie w znakomitej większości.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zakres świadczeń alimentacyjnych rodzica względem dziecka wyznacza natomiast przepis art. 135 § 1 k.r.o., w myśl którego zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka określa art. 96 k.r.o., zgodnie z którym rodzicie obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Nie budzi wątpliwości, że każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci mieszkania, wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia itp.

Zakres możliwości zarobkowych zobowiązanego podlega ocenie z punktu widzenia wynagrodzenia, jakie ten otrzymywałby przy pełnym wykorzystaniu swoich sił i możliwości, nie zaś wynagrodzenia rzeczywiście otrzymywanego. Podkreśla się przy tym, że rodzic winien dzielić się z dziećmi nawet skromnym wynagrodzeniem, a nadto, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 5 stycznia 1956 r., III Cr 919/55, OSN 1957, poz. 74).

Rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd miał na uwadze treść art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają bowiem zmianie, a tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do podwyższenia, obniżenia alimentów lub stwierdzenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest jednak tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi.

Kres obowiązku alimentacyjnego nie jest określony żadnym sztywnym terminem, ani nie jest związany z żadnym stopniem wykształcenia, ponieważ jedyną okolicznością, przesądzającą o jego ustaniu, jest możliwość samodzielnego utrzymania się osoby uprawnionej. Okoliczność, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wyznacza żadnej sztywnej przesłanki wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego i zastępuje ją klauzulą możliwości samodzielnego utrzymania się, powoduje, iż Sąd rozstrzygając w przedmiocie zgłoszonego w pozwie żądania, zobowiązany jest poczynić ustalenia faktyczne dotyczące obecnej sytuacji uprawnionego, w szczególności, czy pozwala ona na samodzielne zaspokajanie przez niego jego usprawiedliwionych potrzeb we własnym zakresie.

Podstaw wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego względem syna powód upatrywał w fakcie uzyskania przez pozwanego pełnoletności i świadczenia przez niego stałej pracy w charakterze trenera personalnego, a w konsekwencji uzyskiwania dochodów umożliwiających mu samodzielne utrzymanie, jak i również stwarzania przez pozwanego pozorów studiowania i nie dokładania starań w celu osiągnięcia właściwych postępów w nauce. Strona powodowa upatrywała kres obowiązku alimentacyjnego w dniu wniesienia pozwu tj. 14 stycznia 2018 r.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a zwłaszcza z dokumentów przedłożonych przez pozwanego i zeznań świadków, K. D. (2) ukończył w roku 2014 Liceum Ogólnokształcące w P. i uzyskał maturę. Niskie oceny na świadectwie maturalnym nie pozwoliły mu na dostanie się na studia na kierunku stomatologia, o czym zawsze marzył. Postanowił poprawić oceny maturalne i w tym celu rozpoczął naukę w szkole policealnej, a jednocześnie przygotowywał się do poprawkowego egzaminu maturalnego. Gdy cel osiągnął, przerwał naukę w szkole policealnej i bezpośrednio później aplikował na stomatologię na Uniwersytecie Medycznym we W.. Ze względów na dużą konkurencję, na studia stomatologiczne nie został przyjęty. Nie zrażony niepowodzeniem, rozpoczął studiowanie farmacji na tej samej uczelni. Po roku nauki wystąpił o długoterminowy urlop dziekański i ponownie aplikował na stomatologię, tym razem na (...) Uniwersytecie Medycznym w S., gdzie został przyjęty i w październiku 2016 r. rozpoczął studia stacjonarne na Wydziale Lekarsko-Stomatologicznym na kierunku lekarsko-dentystycznym. Obecnie jest na III roku studiów i ma wymagane zaliczenia ze wszystkich przedmiotów, nie ma żadnych przedmiotów do poprawy. W I roku studiów uzyskał średnią z egzaminów 3,7. Należy podkreślić, że studiując farmację na Uniwersytecie Medycznym we W., zaliczył I rok studiów. Jego podejście do obowiązków akademickich nie pozwala na przyjęcie, że jedynie pozoruje studiowanie. Co więcej, należy wskazać i podkreślić dużą determinację K. D. (2) w dążeniu do osiągnięcia celu, jakim jest uzyskanie zawodu lekarza dentysty. W ocenie Sądu, podejmowane przez niego próby podwyższenia swoich ocen maturalnych, aby zostać studentem tego kierunku, żadną miarą nie stanowią straty czasu, ponieważ ostatecznie zakończyły się sukcesem. Równolegle K. D. (2) podejmował alternatywne formy kontynuowania nauki, także jej nie zaniedbując oraz nie chcąc na stałe pozostawać na utrzymaniu swoich rodziców. Natomiast odkąd udało mu się rozpocząć studia na preferowanym kierunku, z pewnością czyni konkretne postępy, ponieważ jest już studentem III roku i nie ma żadnych zaległych egzaminów do zaliczenia.

K. D. (2) po uzyskaniu pełnoletności podejmował pracę zarobkową w bardzo ograniczonym zakresie w czasie, gdy studiował we W., i później, gdy rozpoczął studia w S.. W latach 2016-2017 osiągał dochód w kwocie 115-205 zł miesięcznie, co nie pozwalało mu na samodzielne utrzymywanie się i wobec tego musiał korzystać z pomocy finansowej i materialne rodziny, w szczególności matki i dziadków. W roku 2018 nie wykazał żadnego dochodu i był na wyłącznym utrzymaniu rodziny.

Zajęcia na uczelni odbywają się od poniedziałku do piątku, w różnych godzinach, w wymiarze 6-7 godzin dziennie, nadto w różnych miejscach S., co wiąże się z koniecznością przemieszczania się. Ponadto po I i II roku studiów obowiązują praktyki w wymiarze 120 godzin. Przesłanki te uniemożliwiają pozwanemu na podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej, nawet dorywczej albo przez całe wakacje, zwłaszcza, że poza obecnością na zajęciach musi on dużą ilość czasu poświęcić na przygotowywanie się do zajęć, zaliczeń i egzaminów.

Stąd też, zdaniem Sądu, pozwany/powód wzajemny nadal nie jest wstanie utrzymać się samodzielnie, a nadto powód/pozwany wzajemnie nie zdołał udowodnić, aby dalsze wykonywanie obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanego/powoda wzajemnego było połączone z nadmiernym dla niego uszczerbkiem.

Wobec powyższego, powództwo główne o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego nie zasługiwało na uwzględnienie, o czym orzeczono w pkt I sentencji wyroku.

W porównaniu ze stanem faktycznym istniejącym w sprawie o sygn. akt III RC 176/08, czyli od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, zdaniem Sądu, nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków.

Przede wszystkim należy mieć na uwadze, iż od ostatniego orzekania o alimentach przez Sąd Rejonowy w Chodzieży upłynęło ponad 10 lat, na przestrzeni których w znacznym stopniu zmieniły się usprawiedliwione potrzeby K. D. (2), zarówno indywidualne, jak i związane z kontynuowaniem nauki. Nadto w przeciągu tego czasu zmianie uległy stosunki społeczno-gospodarcze i znacznemu wzrostowi uległy ceny towarów i usług.

Na podstawie całokształtu zebranego w postępowaniu materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż usprawiedliwione wydatki na sfinansowane potrzeb K. D. (2) wynoszą ok. 2.131 zł miesięcznie. Kwota ta obejmuje koszty opłaty akademika, indywidualne koszty utrzymania oraz koszty leczenia.

Powyższą kwotę Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz dowodów z przesłuchania pozwanego/powoda wzajemnego oraz zeznań świadków, a w przypadku braku dowodów, na podstawie zasad doświadczenia życiowego i zawodowego.

W ocenie Sądu, również po stronie powoda/pozwanego wzajemnego nastąpiła zmiana stosunków. W czasie orzekania w sprawie o sygn. akt III RC 176/08 uzyskiwał on dochód w kwocie ok. 1.280 zł netto miesięcznie, zaś obecnie uzyskuje znacznie wyższy dochód, w kwocie netto ok. 5.468 zł netto miesięcznie. Nadto jest właścicielem i współwłaścicielem dwóch samochodów osobowych o łącznej wartości 25.000 zł, posiada również udziały w prawie do mieszkania spółdzielczego o wartości 200.000 zł, w którym obecnie zamieszkuje jego była żona.

Aktualnie wydatki powoda/pozwanego wzajemnego wynoszą ok. 2.581 zł. Obejmują one bieżące koszty utrzymania mieszkania, w części przypadającej na powoda, indywidualne koszty utrzymania, zakup leków oraz koszty utrzymania małoletniej córki, w części przypadającej na powoda. Powyższa kwota obejmuje także wydatki na zakup papierosów za 350 zł miesięcznie, którą to kwotę K. D. (1) z powodzeniem może wyasygnować na rzecz swojego syna z dodatkowym pożytkiem dla własnego zdrowia.

Z tych też względów, w ocenie Sądu, obecne możliwości majątkowe i zarobkowe K. D. (1) pozwalają mu zarówno na zaspokojenie swoich własnych potrzeb i potrzeb małoletniej córki, jak i na partycypację w usprawiedliwionych kosztach utrzymania K. D. (2) w kwocie po 900 zł miesięcznie. Kwota ta jest adekwatna do możliwości zarobkowych i majątkowych K. D. (1), a zarazem stanowi mniej niż połowę usprawiedliwionych kosztów utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego. Sąd nie mógł jednakże zasądzić kwoty wyższej, zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c.

Wobec powyższego, powództwo wzajemne w części dotyczącej kwoty podwyższenia alimentów zasługiwało na uwzględnienie bez zastrzeżeń. W pozostałej części, dotyczącej początkowego terminu płatności podwyższonej kwoty alimentów od dnia wniesienia pozwu wzajemnego, tj. od dnia 15 marca 2018, podlegało oddaleniu związku z tym, iż odpis pozwu wzajemnego został doręczony stronie powodowej dopiero na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2018 r. i dopiero od tego dnia powód/pozwany wzajemny powinni był liczyć się z możliwością podwyższenia alimentów.

O powyższym orzeczono w punktach II i III sentencji wyroku.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w oparciu o dyspozycję art. 233 § 1 k.p.c.

Ustalony w sprawie stan faktyczny oparty został na całokształcie zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności na powołanych w stanie faktycznym dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy o sygn. III RC 176/08, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Zakres usprawiedliwionych potrzeb pozwanego/powoda wzajemnego Sąd ustalił na podstawie jego przesłuchania i zeznań jego matki, których w większości nie kwestionował powód/pozwany wzajemny, a które zostały zweryfikowane w oparciu o przedłożone dowody z dokumentów i zeznania świadków oraz zasady doświadczenia życiowego i zawodowego.

Sąd nie dał wiary pozwanemu/powodowi wzajemnemu co do kosztów ponoszonych na jego utrzymanie, a w szczególności kosztów wyżywienia, które wskazał w kwocie 1.000 zł miesięcznie, ponieważ w świetle zasad doświadczenia życiowego i zawodowego są one znacznie zawyżone.

Jeżeli chodzi o powoda/pozwanego wzajemnego, to zaciągnięcie przez K. D. (1) kredytu m.in. na spłatę alimentów zasądzonych na rzecz jego syna K. D. (2) było nieuzasadnione, zwłaszcza, że koszty ponoszone na utrzymanie jego i jego rodziny zdecydowanie nie wyczerpywały jego aktualnych dochodów.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c. strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Stosownie do treści art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Zasadne jest, zdaniem Sądu, obciążenie pozwanego wzajemnego obowiązkiem zapłaty nieuiszczonych przez stronę powodową kosztów sądowych, które stanowią 5 % dwunastokrotności różnicy między zasądzonymi a dotychczasowymi alimentami. Zgodnie bowiem z art. 22 k.p.c. w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a stosownie do treści art. 13 ust. 1 u.k.s.c., opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu. Daje to kwotę 180 zł [(900 zł - 600 zł) x 12 miesięcy x 5%].

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie IV w sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stosownie do treści § 3 wskazanego artykułu, do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Natomiast w myśl art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

K. D. (1) przegrał proces z powództwa głównego w całości, a ponadto proces z powództwa wzajemnego w znakomitej większości, z wyjątkiem początkowej daty płatności podwyższonych alimentów. W tym zatem minimalnym zakresie uległ mu K. D. (2). Dlatego należy się mu zwrot wszystkich poniesionych kosztów procesu, na które składa się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w kwocie 600 zł ustalone zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz zwrot opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie V w sentencji wyroku.

Możliwości zarobkowe K. D. (1) pozwalają mu na uiszczenie powyższych kwot bez uszczerbku dla wykonywania przez niego obowiązku alimentacyjnego.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd z urzędu nadał wyrokowi, przy jego wydaniu, rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie VI w sentencji wyroku.