Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 stycznia 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że J. K. (1) , jako jednoosobowy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 23 lipca 2016 roku. Organ rentowy określił ponadto miesięczne podstawy wymiaru składek.

W uzasadnieniu decyzji podano, że zawarcie umowy spółki, w której pięć udziałów posiada drugi wspólnik miało na celu obejście przepisów prawa i uniknięcie obowiązku ubezpieczeń społecznych i tym samym obowiązku opłacania składek jako wspólnik wieloosobowej spółki.

(decyzja k. 19 akt ZUS)

J. K. (1) złożył odwołanie od powyższej decyzji, podnosząc, że organ rentowy dokonał wykładni rozszerzającej przepisów.

(odwołanie k. 3-7)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 8)

Na rozprawie w dniu 10.09.2019 r pełnomocnik wnioskodawcy i pełnomocnik ZUS wnieśli o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(e – prot. Z dnia 10.09.2019 00:23:44)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

J. K. (2) od dnia 3 sierpnia 2011 r zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako wspólnik jednoosobowej spółki z oo posiadający całość udziałów w spółce (...). Do lipca 2018 roku rozliczał należne składki w dokumentach rozliczeniowych na te ubezpieczenia. W dniu 31 lipca 2018 roku złożył dokumenty wyrejestrowujące – od 23 lipca 2016 roku.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 22 lipca 2016 r doszło do zawarcia umowy sprzedaży pomiędzy J. K. (1) a M. M. (1), której przedmiotem była sprzedaż pięciu udziałów w spółce .

/kserokopia umowy – k. 7 odw. ZUS/

M. M. (1) sporadycznie wykonywał w spółce usługę informatyczną. Nie otrzymywał wynagrodzenia ani dywidendy. Nie jest ujawniony w KRS jako wspólnik. Nie ma uprawnień do zwołania zgromadzenia wspólników.

/zeznania świadka M. M. (1) – e – prot, z dnia 7.06.2019 00:14:10 – 00:25:11/

Pracownicy spółki nie kojarzyli M. M., nie mieli z nim kontaktu. Jeden z pracowników kojarzył go z sytuacją związaną z zepsutym komputerem. Jedyną sobą zarządzającą był J. K. (1). Nazwisko M. M. nie pojawiało się w dokumentach.

/e - prot. Z dnia 10.09.2019 r – zeznania świadków W. K., B. M., M. O., K. B. – 00;07: 07 – 00:22:09/

Pismem z dnia 2.10.2018 r J. K. poinformował organ rentowy o sprzedaży udziałów spółki z dniem 22 lipca 2016 r. Poinformował , że nie jest jedynym udziałowcem w ww. spółce, wyjaśnił, że nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i FP, złożył korekty drogą elektroniczną.

/okoliczność bezsporna/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie jest bezzasadne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz.U.2019.300 t.j. ) osoby fizyczne, prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Za osobę prowadzącą działalność gospodarczą uważa się min. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ( art. 8 ust.6 pkt 4 ww. ustawy).

Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt. 4, zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy systemowej
każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. z art. 18 ust. 8 cytowanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 27.08.2004 r o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych /Dz.U.2019.1373 t.j./, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 1a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 tej ustawy osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 80 ust. 2, art. 84, art. 85 i art. 86, są obowiązane, bez uprzedniego wezwania, opłacić i rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy w trybie i na zasadach oraz w terminie przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli do tych osób i jednostek nie stosuje się przepisów o ubezpieczeniu społecznym - w terminie do 15. dnia następnego miesiąca.

Na podstawie przepisów ustawy z dnia 20.04.2004 r o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy /Dz. U. 2018 poz. 1265/ obowiązkowe składki na Fundusz Prac, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, opłacają osoby prowadzące pozarolniczą działalność za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu była kwestia, czy wnioskodawca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mimo, iż dokonał sprzedaży 5 udziałów i nie jest jedynym wspólnikiem spółki.

Trzeba przypomnieć, że ubezpieczenie społeczne jest formą zabezpieczenia społecznego opartą na zasadach przymusu, powszechności, wzajemności, na obowiązku płacenia składek i na roszczeniowym charakterze świadczeń (zob. wyroki Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 czerwca 1999 r., sygn. K 5/99, cz. III, pkt 3; z dnia 27 stycznia 2010 r., sygn. SK 41/07, cz. III, pkt 3.4; z dnia 11 lipca 2013 r., sygn. SK 16/12, cz. III, pkt 7.1). Prawo do świadczeń uzależnione jest od spełnienia ustawowych wymagań dotyczących opłacania składek oraz odpowiedniego czasu trwania ubezpieczenia. Samo objęcie danej osoby ubezpieczeniem emerytalnym nie jest efektem swobodnej decyzji jednostki, ale wynika z rozstrzygnięcia przyjętego przez ustawodawcę. Osoba, która zalicza się do grupy podmiotów wskazanych w art. 6 i art. 8 ustawy systemowej, nie może zatem, kierując się szeroko rozumianą swobodą decydowania o własnym postępowaniu, zrzec się statusu ubezpieczonego oraz uchylić się od ustawowych obowiązków wynikających z tego faktu. Odnosząc się zaś do norm konstytucyjnych, po pierwsze, zwrócić należy uwagę, iż określona w treści art. 22 Konstytucji RP zasada swobody działalności gospodarczej, musi być odczytywana łącznie z normą odwołującą się do solidarności i ważnego interesu publicznego (art. 20 Konstytucji RP).

Należy podnieść, iż na użytek prawa ubezpieczeń społecznych wspólnika większościowego należy traktować jako jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z perspektywy norm prawa ubezpieczeń społecznych, tego rodzaju spółkę należy traktować jako spółkę jednoosobową. Przyjęcie literalnej wykładni art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej prowadzi do naruszenia zasady powszechności ubezpieczeń społecznych i konstytucyjnej gwarancji każdego obywatela do zabezpieczenia społecznego. Wypełnieniem zaś tych gwarancji jest objęcie ubezpieczeniami społecznymi wspólnika właśnie dominującego - traktowanego na użytek prawa ubezpieczeń społecznych, jako jedynego udziałowca.

/tak SA w Katowicach w wyroku z dnia 15.11.2018 r , III AUa 916/18, legalis nr 1880407 wraz z uzasadnieniem, por. też wyrok SN z dnia 3.08.2011 r , I UK 8/11, lex nr 458996/

Ustalenie , że jedynym powodem sprzedaży udziałów w spółce przez osobę, która nadal prowadzi tę działalność pozarolniczą jednoosobowo, jest chęć zmiany systemu ubezpieczeń społecznych, któremu ta osoba podlegała, świadczy to o braku do tego podstawy./por. w tym zakresie wyrok SA w Szczecinie z dnia 19.07.2017 r, III AUa 410/16, legalis nr 1692658/

Z poczynionych ustaleń wynika, iż J. K. (2) od dnia 3 sierpnia 2011 r zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako wspólnik jednoosobowej spółki z oo posiadający całość udziałów w spółce (...). Do lipca 2018 roku rozliczał należne składki w dokumentach rozliczeniowych na te ubezpieczenia. W dniu 31 lipca 2018 roku złożył dokumenty wyrejestrowujące – od 23 lipca 2016 roku.

W dniu 22 lipca 2016 r doszło do zawarcia umowy sprzedaży pomiędzy J. K. (1) a M. M. (1), której przedmiotem była sprzedaż pięciu udziałów w spółce . Jednak M. M. (1) sporadycznie wykonywał w spółce usługę informatyczną. Nie otrzymywał wynagrodzenia ani dywidendy. Nie jest ujawniony w KRS jako wspólnik. Nie ma uprawnień do zwołania zgromadzenia wspólników. Pracownicy spółki nie kojarzyli M. M., nie mieli z nim kontaktu. Jeden z pracowników kojarzył go jedynie z sytuacją związaną z zepsutym komputerem. Jedyną sobą zarządzającą był J. K. (1). Nazwisko M. M. nie pojawiało się także w dokumentach. Dopiero także pismem z dnia 2.10.2018 r J. K. poinformował organ rentowy o sprzedaży udziałów spółki z dniem 22 lipca 2016 r. Poinformował wówczas, że nie jest jedynym udziałowcem w ww. spółce, wyjaśnił, że nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i FP, złożył korekty drogą elektroniczną.

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron, bowiem wnioskodawca nie stawił się na termin rozprawy, na który został wezwany do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z przesłuchania stron i nie usprawiedliwiał swój nieobecności.

Mając na względzie to, że mimo sprzedaży 5 udziałów wnioskodawca prowadził działalność jednoosobowo, M. M. nie zajmował się sprawami spółki (co wynika wprost z jego zeznań), jego udział nie został ujawniony w KRS, jako wspólnika mniejszościowego, bez zgody wnioskodawcy, nie mógłby podejmować wiążących decyzji w spółce , w ocenie Sądu wnioskodawcę także po sprzedaży udziałów należy traktować jako jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mimo że formalnie pozostaje on jedynie większościowym udziałowemu.

Należy zwrócić uwagę, że do sprzedaży udziałów doszło w 2016 r, a mimo to wnioskodawca nadal rozliczał składki na ubezpieczenie do lipca 2018 r, by dopiero wtedy wyrejestrować się z datą wsteczną z obowiązkowych ubezpieczeń. Trzeba też zwrócić uwagę, na co wskazał organ rentowy w głosie do protokołu, iż wnioskodawca także za okres 2016 – 2018 posiada zaległości z tytułu opłacania składek.

Mając powyższe na uwadze, słusznie przyjął organ rentowy, że działanie wnioskodawcy miało spowodować brak obowiązku ubezpieczeń społecznych i w dalszej kolejności brak obowiązku opłacania składek z tytułu działalności, którą faktycznie wykonuje w ramach prowadzonej spółki.

Podejmowane czynności mają charakter pozorny i stanowiły wyłącznie próbę uniknięcia odpowiedzialności za płacenie danin publicznych.

W ocenie Sądu Okręgowego, w rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia de facto z jednoosobową spółką kapitałową, w której ubezpieczony odgrywał podstawową i zasadniczą rolę, zaś M. M. miał jedynie pomóc w uwiarygodnieniu firmy, jako spółki kapitałowej z wieloma udziałowcami.

Ustalona wysokość podstawy wymiaru składek nie była kwestionowana przez wnioskodawcę.

Z tych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w oparciu o art. 98 kpc w zw. Z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć ubezpieczonemu