Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2019 roku

Sąd Rejonowy w Żorach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Miłosz Dubiel

Protokolant Beata Kwietniewska

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2019 roku w Żorach

na rozprawie

sprawy z powództwa G. C., A. Z. i A. G. – wspólników Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowego (...) Spółki Cywilnej

przeciwko A. W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego A. W. solidarnie na rzecz powodów G. C., A. Z. i A. G. – wspólników Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowego (...) Spółki Cywilnej kwotę 4.474,24 (cztery tysiące czterysta siedemdziesiąt cztery i 24/100) złote z:

- umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 4.443,15 (cztery tysiące czterysta czterdzieści trzy i 15/100) złote od dnia 16 lutego 2019 roku;

- ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 31,09 (trzydzieści jeden i 09/100) złotych od dnia 16 lutego 2019 roku;

2)  umarza postępowanie co do kwoty 750,00 (siedemset pięćdziesiąt) złotych z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 14 lutego 2019 roku do dnia 14 lutego 2019 roku;

3)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4)  zasądza od pozwanego A. W. solidarnie na rzecz powodów G. C., A. Z. i A. G. – wspólników Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowego (...) Spółki Cywilnej kwotę 1.405,26 (jeden tysiąc czterysta pięć i 26/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

5)  wyrokowi nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 416/19

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 września 2019 roku

Powodowie G. C., A. G. i A. Z. jako wspólnicy spółki cywilnej pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym domagali się zasądzenia od pozwanego A. W. kwoty 8.620,52 złotych z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 14 lutego 2019 roku. Roszczenie wywodzili z umowy pożyczki gotówkowej z dnia 23 października 2017 roku zawartej z (...) Spółką z o.o. w T. na kwotę 10.000,00 złotych rozłożonej na 36 miesięcznych rat, z której warunków pozwany nie wywiązał się, czego konsekwencją było wypowiedzenie umowy, w wyniku którego roszczenie stało się wymagalne w dniu 22 stycznia 2019 roku. Na zadłużenie składa się niespłacony kapitał pożyczki – 8.532,82 złote, odestki kapitałowe – 35,33 złote i skapitalizowane odsetki umowne za opóźnienie za okres od 22 stycznia do 13 lutego 2019 roku – 52,37 złote. Wierzytelność z tytułu powyższej umowy została przeniesiona na powodów w drodze cesji.

Postanowieniem z dnia 12 marca 2019 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie w sprawie o sygnaturze akt VI Nc-e 239242/19 stwierdzając brak podstaw do wydania nakazu zapłaty przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Żorach.

Pozwany nie zajął stanowiska w sprawie.

Powodowie pismem z dnia 23 sierpnia 2019 roku, w związku z dokonaną przez pozwanego wpłatą w wysokości 750,00 złotych cofnęli powództwo w tym zakresie ze zrzeczeniem się roszczenia wnosząc o zasądzenie kosztów procesu oraz sprecyzowali powództwo domagając się zasądzenia kwoty 7.870,52 złotych z umownymi odsetkami w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od 16 lutego 2019 roku.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

W dniu 23 października 2017 roku pozwany A. W. zawarł z (...) Spółką z o.o. w T. umowę pożyczki kwoty 10.000,00 złotych na okres do dnia 15 listopada 2020 roku, z czego kwota udostępniona pożyczkobiorcy wynosiła 5.000,00 złotych. Oprocentowanie pożyczki ustalono w wysokości odsetek maksymalnych na kwotę 1.671,98 złotych za cały okres obowiązywania umowy. Poza kwotą pożyczki pozwany zobowiązany był do zapłaty prowizji w wysokości 5.000,00 złotych. Od zadłużenia przeterminowanego powstałego w wyniku nieterminowej spłaty rat w § 8 pkt 1 i 2 umowy zastrzeżono odsetki za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie. (Umowa pożyczki k. 20-22v)

W związku z zaległościami w spłacie pożyczki pismem z dnia 25 czerwca 2018 roku powodowie wezwali pozwanego do zapłaty należności w wysokości 648,45 złotych, a kolejnym pismem z dnia 8 stycznia 2019 roku, doręczonym pozwanemu w dniu 14 stycznia 2019 roku umowa została wypowiedziana z zachowaniem 7-dniowego terminu wypowiedzenia, a jednocześnie pozwany został wezwany do zapłaty zaległości w wysokości 9.110,40 złotych. (Wezwanie do zapłaty k. 32, wypowiedzenie umowy z dowodem doręczenia k. 33-34)

Zgodnie z art. 339 § 1 i § 2 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. W niniejszej sprawie wobec niestawiennictwa pozwanego na rozprawie i niezajęcia stanowiska w sprawie zachodzą podstawy do wydania wyroku zaocznego, przy czym postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w zakresie kwestii budzących wątpliwości.

Okoliczności wskazane w pozwie nie budzą wątpliwości co do faktu zawarcia umowy pożyczki i jej wypowiedzenia oraz nabycia wierzytelności z tego tytułu przez powodów i zostały uznane przez Sąd za wykazane zgodnie z regułą wynikającą z art. 339 k.p.c.

W ustalonym przez Sąd stanie faktycznym powództwo zasługiwało jednakże na częściowe oddalenie co do pozaodsetkowych kosztów pożyczki oraz częściowo co do żądanych należności ubocznych.

Ustaleń w zakresie okoliczności budzących wątpliwości Sąd dokonał w oparciu o powołane wyżej dokumenty, które należało uznać za wiarygodne.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Pozwany jest konsumentem, a zatem roszczenie powodów i zgłoszone przez pozwanego zarzuty podlegają ocenie w świetle ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 1528 ze zm).

Zgodnie z art. 5 pkt 6a) powołanej ustawy pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek. Na koszty te składają się dwa elementy – stały obejmujący część kosztów związanych z udzieleniem pożyczki, niezależny od okresu kredytowania, którego celem jest umożliwienie przedsiębiorcom pokrycia kosztów stałych związanych z udzieleniem pożyczki oraz element zmienny, uzależniony od czasu trwania umowy, mający z założenia odpowiadać realnym kosztom ponoszonym przez pożyczkodawców w czasie trwania umowy (Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw).

Zastrzeżone w umowie kapitałowe odsetki nie przekraczają odsetek maksymalnych wskazanych w art. 359 § 2 ¹ k.c. Również pozostałe koszty pożyczki, z uwagi na czas na jaki została zawarta umowa, nie przekraczają maksymalnych limitów zgodnie ze wzorem zawartym w art. 36a w/w ustawy. Ustawodawca nie wymaga od pożyczkodawców wykazywania faktycznych kosztów związanych z udzieleniem i obsługą pożyczki, a sposób ustalenia limitów tych kosztów wynika z przyjęcia uśrednionych kosztów na podstawie analizy rynku pożyczek (Uzasadnienie projektu w/w ustawy).

Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że doszło do wypowiedzenia umowy pożyczki, przez co automatycznie odpowiedniemu skróceniu uległ okres, na jaki została zawarta. Wpływa to na górny limit kosztów uzależniony od okresu kredytowania i daje podstawę do ich modyfikacji.

Skoro ustawodawca powiązał maksymalną wysokość omawianych kosztów z czasem trwania umowy wyznaczając w ten sposób kryterium oceny ekwiwalentności tego świadczenia, to należy przyjąć, że limit ten należy wiązać nie z umówionym okresem trwania umowy ale z faktycznym czasem jej trwania. Jest to założenie racjonalne biorąc pod uwagę fakt, że ekwiwalentem wspomnianych kosztów, tj. ich zmiennego składnika, jest świadczenie w postaci obsługi pożyczki i nakład z tym związany w całym okresie trwania umowy. Pożyczkodawca może zatem naliczyć omawiane koszty w pełnej maksymalnej wysokości jedynie w przypadku wykonania umowy przez obie strony zgodnie z jej treścią.

Przedmiotowa pożyczka została pierwotnie udzielona na okres 36 miesięcy, a okres ten na skutek wypowiedzenia z dniem 22 stycznia 2018 roku uległ skróceniu do 90 dni. Z tego powodu maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów pożyczki wynosi 1.625,00 złotych 5.000,00 zł x 25% + (5.000,00 zł x 90/365 x 30%). Prowizja w wysokości 5.000,00 złotych jest w związku z powyższym zawyżona o 3.375,00 złotych, a należność z tytułu kapitału pożyczki i prowizji jest zatem uzasadniona do kwoty 5.157,82 złotych w stosunku do żądanej w pozwie kwoty 8.532,82 złote. Kwota 5.157,82 złotych ulega pomniejszeniu o 750,00 złotych czyli do kwoty 4.407,82 złotych na skutek ograniczenia powództwa.

Roszczenie jest częściowo niezasadne również co do umownych odsetek za opóźnienie skapitalizowanych do kwoty 52,37 złotych i co do żądanych od tej kwoty odsetek za opóźnienie według tej samej stopy odsetek umownych (sprecyzowanych w piśmie ograniczającym powództwo). Z uwagi na uznanie zasadności żądania należności głównej jedynie do wysokości 5.157,82 złotych to odsetki umowne liczone od tej kwoty za okres od 22 stycznia do 13 lutego 2019 roku wynoszą 31,09 złotych, a odsetki od tej kwoty mogą być naliczone jedynie według stopy odsetek ustawowych.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie powodowie nie są uprawnieni do naliczania odsetek umownych od skapitalizowanych odsetek za opóźnienie, bowiem uprawnienie to nie wynika z zawartej umowy pożyczki, w której w § 8 pkt 1 i 2 przewidziano odsetki za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie, przy czym od zadłużenia przeterminowanego czyli niespłaconych w terminie rat pożyczki.

Zgodnie z art. 481 § 2 zd. 1 k.c. jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.

Ponadto w całości uwzględnieniu podlegało żądanie zasądzenia odsetek kapitałowych w wysokości 35,33 złote.

W konsekwencji zasądzono od pozwanego A. W. na rzecz powodów solidarnie kwotę 4.474,24 złote z umownymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 4.443,15 złote oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 31,09 złotych, w obu wypadkach od dnia 16 lutego 2019 roku. W pozostałym zakresie powództwo z opisanych wyżej powodów podlegało oddaleniu co do należności głównej, a ponadto co do odsetek umownych od kwoty 31,09 złotych. Rozstrzygnięcie oparto o powołane wyżej przepisy.

Postępowanie umorzono co do kwoty należności głównej w wysokości 750,00 złotych z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 14 lutego 2019 roku do dnia 14 lutego 2019 roku na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 4 k.p.c. z uwagi na skuteczne cofnięcie powództwa w tym zakresie. Powództwo zostało cofnięte ze zrzeczeniem się roszczenia na skutek wpłaty dokonanej po wytoczeniu powództwa i w związku z tym nie budzi wątpliwości co do dopuszczalności. W piśmie ograniczającym powództwo powodowie domagali się zasądzenia kwoty 7.870,52 złotych z umownymi odsetkami w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od 16 lutego 2019 roku, co jest ograniczeniem powództwa również co do stopy odsetek umownych i daty początkowej ich naliczania i w tym zakresie postępowanie również podlegało umorzeniu.

Stosownie do wyniku postępowania zasądzono od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 1.405,26 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, na co składa się w odpowiednim stosunku opłata od pozwu (300,00 złotych) i koszty zastępstwa procesowego (1.817,00 złotych). Pozwany został uznany za stronę przegrywającą również w odniesieniu do cofniętego powództwa.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c. wyrokowi nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Ż., dnia 21 października 2019 roku

SSR Miłosz Dubiel

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w rep. C i kontrolce środków odwoławczych;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda r.pr. P. M.;

3.  wyłączyć dowód wpłaty kwoty 100,00 zł dot. sprawy I C 589/19 i dołączyć do właściwych akt;

4.  kal. 14 dni.

Ż., dnia 21 października 2019 roku

SSR Miłosz Dubiel