Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: st.sekr.sąd. Elżbieta Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 grudnia 2019 roku

sprawy z powództwa małoletniej M. M. (1) reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową M. M. (2)

przeciwko D. L.

o podwyższenie alimentów

1.  podwyższa alimenty płatne od D. L. na rzecz jego małoletniej córki M. M. (1), ur. (...) ustalone ostatnio ugodą sądową zawartą przed Sądem Rejonowym w Łowiczu w dniu 24.06.2019 roku w sprawie III RC 122/18 z kwoty po 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie do kwoty po 800 (osiemset) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka M. M. (2) poczynając od dnia 30 września 2019 roku,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

4.  znosi wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego,

5.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 126/19

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka M. M. (1) reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową matkę – M. M. (2) w pozwie z dnia 16 września 2019 roku wniosła
o podwyższenie alimentów od pozwanego D. L. z kwoty po 650 zł miesięcznie do kwoty po 1200 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podniosła, że alimenty od pozwanego na rzecz powódki w dotychczasowej kwocie zostały ustalone ugodą zawarta przed Sądem rejonowym w Łowiczu dnia 24 czerwca 2019 roku, a od tego czasu wzrosły potrzeby powódki. Od tamtej pory nastąpiły istotne zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej, która zaczęła uczęszczać do żłobka, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Dodatkowo powódka rośnie w związku z czym zwiększyły się jej potrzeby. Jest leczona okulistycznie w prywatnej poradni specjalistycznej. Pozwany nie utrzymuje żadnego kontaktu z powódką i w żaden sposób poza alimentowaniem małoletniej nie partycypuje w jej utrzymaniu. (pozew – k. 2-3)

W odpowiedni na pozew z dnia 25 września 2019 roku pozwany D. L. zakwestionował wysokość ponoszonych wydatków na małoletnią powódkę, podnosząc , że nie wzrosły one w sposób znaczący od daty zasądzenia alimentów, a nadto nie wzrosły również jego możliwości zarobkowe, wnosząc o oddalenie powództwa w całości.

(odpowiedź na pozew – k. 28-29)

Na rozprawie w dniu 2 grudnia 2019 roku przedstawicielka ustawowa powódki poparła powództwo. Pozwany nie uznał powództwa. (e-protokół – k. 111-112)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (1) urodzona (...) jest dzieckiem M. M. (2) i D. L. pochodzącym z ich nieformalnego związku. Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Łowiczu z dnia 24 czerwca 2019 roku w sprawie I. N. 122/18 D. L. został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad małoletnią M. M.. Ustalono alimenty od D. L. na rzecz małoletniej M. M. (3) w kwocie po 650 złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca, poczynając od dnia 10 lipca 2018 roku wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, płatne do rąk matki dziecka M. M. (2). D. L. zobowiązał się ponadto do zapłaty w terminie 14 dni od zawarcie przedmiotowej ugody kwoty 700 złotych tytułem zwrotu kosztów zakupu wyprawki dla dziecka oraz kwoty 1000 złotych tytułem zwrotu kosztów związanych z ciążą i porodem płatnych do rąk M. M. (2) z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności.

(dowód: ugoda – k. 148 załączonych akt sprawy sygn. akt III Nsm 122/18, okoliczności bezsporne)

W dacie zawarcia ugody rodzice małoletniej nie mieszkali razem, prowadzili odrębne gospodarstwa domowe.

Małoletnia M. M. (1) mieszkała z matką w domu rodzinnym matki. Miała 11 miesięcy. Koszt utrzymania małoletniej został wówczas określony przez przedstawicielkę ustawową na kwotę 1600 złotych miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa małoletniej - M. M. (2) pozostawała wówczas na urlopie macierzyńskim. W opiece nad córką pomagała jej matka.

Pozwany D. L. był zatrudniony w firmie (...) Sp. z o. o. w S. na podstawie umowy o pracę i zarabiał średnio miesięcznie 3034,48 złotych brutto (2227,16 złotych netto). Pozwany nie spotykał się z małoletnią, nie utrzymywał kontaktu z jej matką, nie interesował się dzieckiem. Pozwany nie posiadał żadnego majtku. Mieszkał u swoich rodziców. Początkowo poddawał w wątpliwość swoje ojcostwo.

(dowód: dokumenty z akt sprawy I. N. 122/18 )

Obecnie M. M. (1) ma 1 rok i 5 miesięcy. Mieszka z przedstawicielką ustawową w domu rodzinnym tej drugiej wraz z babką macierzystą i ciotką (siostrą matki). Małoletnia powódka uczęszcza do Niepublicznego Ż. (...) w Ł.. Wysokość opłat za żłobek wyniosła: we wrześniu 2019 roku – 954 złote, w październiku 2019 roku – 943 złote, w listopadzie 2019 roku – 756 złotych. Przedstawicielka ustawowa otrzymywała dofinansowanie z tytułu opieki w żłobku nad M. M. z resortowego programu Maluch + 2019, w kwocie 100 złotych/miesiąc, za miesiące od września do grudnia 2019 roku. M. M. (2) złożyła wniosek o przyjęcie M. M. (1) do nowo powstałego Gminnego Przedszkola w D., którego rozpoczęcie działalności nastąpi w dniu 1 lutego 2020 roku.

(dowód: informacja – k. 95, Statut Ż. Miejskiego w Ł. wraz z uchwałą Rady Miejskiej w Ł. – k. 84-89; uchwała Rady Gminy w N. wraz ze Statutem Gminnego Ż. w D. – k. 104-110; umowa o świadczenie usług opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnych w Niepublicznym Ż. (...) w Ł. – k. 23-25; zeznania przedstawicielki ustawowej e-protokół z dnia 02.12.2019 r. 00:02:46 – k. 111)

Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki określiła koszty jej utrzymania na kwotę 2600 złotych miesięcznie. Na koszty utrzymania dziecka składają się następujące pozycje według oświadczenia matki dziecka w stosunku miesięcznym: 400 złotych – artykuły pielęgnacyjne, 200 złotych – odzież i obuwie, 50 złotych – leki i witaminy, 25 złotych – zabawki , 60 złotych – chemia, 600 złotych – wyżywienie, 150 złotych – koszty dojazdu do żłobka (zakup paliwa). Na koszty utrzymania dziecka składa się opłata za żłobek ponoszona przez przedstawicielkę określona na 1000 złotych, jak również część kosztów utrzymania domu (opłata za: wodę, prąd, gaz, śmieci, ogrzewanie) – 200 złotych miesięcznie. Dodatkowo przedstawicielka ustawowa wskazuje na inne koszty utrzymania, jak ubezpieczenie zdrowotne 128 złotych/rok, wizytka u okulisty 200 złotych, koszt pościeli – 50 złotych miesięcznie. Łącznie suma wszystkich kosztów wynosi 2600 złotych.

(dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej e-protokół z dnia 02.12.2019 r. 00:02:46 – k. 111)

M. M. (2), lat 23, jest zatrudniona w firmie (...) Sp. z o. o. W sierpniu 2019 roku otrzymała wynagrodzenie netto w kwocie 3227,47 złotych, we wrześniu 2019 roku – 3115,15 złotych, zaś w październiku 2019 roku – 2886,61 złotych. Przedstawicielka ustawowa do pracy dojeżdża własnym samochodem, koszt dojazdu kształtuje się na poziomie 500 złotych miesięcznie. Mieszka z małoletnią, matka i siostrą. Sama zajmuje się dzieckiem. Otrzymuje świadczenie 500+. Powódka jest jej jedynym dzieckiem.

(dowód: dokument elektroniczny bankowy – k. 101, 102; zeznania przedstawicielki ustawowej e-protokół z dnia 02.12.2019 r. 00:02:46 – k. 111)

D. L., lat 24, pracownik linii produkcyjnej w firmie (...) 1E, zarabia średnio około 2500 złotych netto miesięcznie (wynagrodzenie netto za: marzec 2019 roku – 1266,29 złotych, kwiecień 2019 roku – 1290,39 złotych, maj 2019 roku – 2256,11 złotych, czerwiec 2019 roku – 1630,14 złotych, lipiec 2019 roku – 2956,47 złotych, sierpień 2019 roku – 2813,13 złotych). Do pracy dojeżdża samochodem pożyczonym od ojca. Sprzedawał też za pośrednictwem internetu części samochodowe. Mieszka wraz z rodzicami, dziadkami i siostrą. Wspólnie z rodzicami prowadzi gospodarstwo domowe. Partycypuje w kosztach utrzymania domu. Daje rodzicom część pieniędzy na zakup żywności lub opłaca rachunki. Rodzice pozwanego prowadzą gospodarstwo rolne. Pozwany nie utrzymuje kontaktu z małoletnią powódką. Nie pomaga przedstawicielce ustawowej w jej wychowaniu. Gdy był na spotkaniu z córką kupił jej maskotkę. Alimenty regulował nieregularnie. Poza małoletnią powódką nie ma nikogo na utrzymaniu.

(dowód: potwierdzenie wykonania operacji bankowej – k. 43-48; zeznania pozwanego e-protokół z dnia 02.12.2019 r. 00:23:18 – k. 111v)

Sąd uznał za wiarygodny zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy
w postaci dowodów z dokumentów. Dowody z dokumentów w postaci statutów przedszkoli, czy uchwał Rady Gminy N. i Rady Miejskiej w Ł., potwierdzenia wykonania operacji bankowych nie były kwestionowane przez strony, potwierdzają i precyzują fakty przez nie przedstawiane, nie budzą wątpliwości co do swej wiarygodności. Sąd uznał, że kserokopie dokumentów świadczą jedynie o istnieniu ich oryginałów, kserokopie nie mogą bowiem stanowić dowodu w sprawie.

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki, co do kosztów utrzymania domu i częściowo małoletniej powódki, uznając, że zawyżone zostały potrzeby małoletniej w zakresie wydatków na ubrania, jak również kosztów leczenia, gdyż przedstawicielka ustawowa może korzystać z bezpłatnej służby zdrowia. M. M. (1) uczęszcza do żłobka, co wiąże się ze spożywaniem w placówce posiłków, zatem kwota 600 złotych przeznaczana na żywność jest wysoko zawyżona. Ponadto zawyżone zostały koszty zakupu pościeli, gdyż w ocenie Sądu zakup kompletu pościeli każdego miesiąca nie jest konieczny, wystarczający jest zakup raz na kilka miesięcy. Pościel nie jest tego rodzaju produktem, który zużywałby się co miesiąc. Również koszt zakupu artykułów pielęgnacyjnych oszacowany na kwotę 400 złotych jest nieproporcjonalnie wysoki do wielu i potrzeb dziecka. Koszt zakupu pampersów przedstawicielka ustawowa oszacowała na 130 złotych na dwa miesiące (65 złotych/miesiąc). Niemożliwe zatem jest, by pozostałe artykuły pielęgnacyjne (maści, kremy, kosmetyki do kąpieli, balsamy itp.) stanowiły koszt aż 335 złotych miesięcznie. Sąd uznał, że koszty utrzymania małoletniej, niespełna półtora rocznej powódki wynoszą około 1600 zł miesięcznie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w części, dlatego też Sąd podwyższył alimenty płatne od pozwanego D. L. na rzecz jego małoletniej córki M. M. (1) z kwoty po 650 złotych miesięcznie do kwoty po 800 złotych miesięcznie.

W myśl art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć natomiast należy zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 k.r.o.).

Zakres potrzeb dziecka, których zaspokajanie jest obowiązkiem rodziców, ustanawia przepis art. 96 k.r.o. W związku z powyższym, rodzice zobowiązani są zapewnić dzieciom, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, zaspokojenie potrzeb w zakresie wyżywienia, odzieży, środków higieny oraz leczenia. Należy podkreślić, iż rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. We wszelkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony tylko ich możliwościami zarobkowymi
i majątkowymi.

Sąd podziela pogląd, który wyraził Sąd Najwyższy, iż różnica wieku dzieci spowodowana upływem czasu od daty postanowienia określającego wysokość alimentów, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związanych z uczęszczaniem do szkoły, pobieraniem dodatkowych lekcji itp., co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia tych wydatków (por. postanowienie SN z 1.06.1965 r., I CZ 135/64, LEX 5811). W literaturze również podkreśla się, iż z biegiem lat, a zwłaszcza wskutek dorastania dziecka zwiększają się jego potrzeby i tym samym osoby zobowiązane do jego alimentacji powinny zwiększyć swój wysiłek dla zaspokojenia tych potrzeb (T. Smyczyński, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2005, s. 277).

W sprawie niniejszej nie ulega wątpliwości, iż od czasu ustalenia alimentów na poziomie 650 złotych na rzecz powódki doszło do istotnego zwiększenia potrzeb małoletniej powódki w związku z tym, że zaczęła uczęszczać do żłobka. W pozostałym zakresie koszty utrzymania małoletniej kształtują się na poziomie porównywalnym z okresu ustalenia alimentów ugodą sądową (czerwiec 2019 roku).

Małoletnia od września 2019 roku zaczęła uczęszczać do Niepublicznego Ż. (...) w Ł.. W związku z tym przedstawicielka ustawowa ponosi koszty związane z opłatą za żłobek, która w przypadku niepublicznej placówki kształtuje się na poziomie kwoty około 900 złotych miesięcznie. Niemniej jednak, zdaniem Sądu, nie zachodzi sytuacja, która uzasadniałaby korzystanie z niepublicznego żłobka. Miesięczny koszt pobytu dziecka w żłobku publicznym kształtuje się na poziomie około 300 złotych miesięcznie, wraz z pełnym wyżywieniem dziecka, co jest oczywiście korzystniejsze pod względem ekonomicznym.

Zmieniła się również sytuacja matki dziecka, która, po urlopie macierzyńskim, rozpoczęła pracę. Wrosły jej dochody miesięczne z 1900 złotych do 2800 złotych. Niemniej jednak fakt rozpoczęcia pracy i zwiększenia dochodu nie może wiązać dla przedstawicielki ustawowej z negatywnymi konsekwencjami, co do wysokości alimentów. Podkreślić należy, że po stronie przedstawicielki ustawowej doszły dodatkowe obciążenia (nie tylko finansowe) związane z koniecznością dowozu dziecka do żłobka.

Sytuacja pozwanego od dnia podpisania ugody w sprawie I. N. 122/18 uległa zmianie o tyle, że aktualnie zarabia około 300 złotych więcej niż pół roku temu. Pozwany obecnie pracuje, osiąga wynagrodzenie w wysokości ok. 2500 złotych netto miesięcznie. Mieszka nadal z rodzicami. Wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe. Poza powódką nie ma nikogo na utrzymaniu.

Obowiązek alimentacyjny obciąża oboje rodziców, co do zasady w równych częściach. Jedynie w przypadku małych dzieci obowiązek ten w całości, czy znacznej części może być spełniony w postaci osobistych starań o zapewnienie odpowiedniego wychowania i opieki. Przy ustalaniu wysokości alimentów Sąd miał na względzie to, że pozwany nie interesuje się dzieckiem i całkowity ciężar wychowania córki i dbania o stronę zdrowotną przerzucił na jej matkę, która również w połowie pokrywa koszty utrzymania małoletniej. Zasadniczy ciężar opieki nad małoletnią spoczywa na jej matce, która odwozi dziecko do żłobka, uiszcza opłaty za żłobek, dba o to, by dziecko było miało zapewniona opiekę medyczną, miało odpowiednie ubranie i jedzenie.

Uwzględniając wszystkie podniesione okoliczności sprawy Sąd stanął na stanowisku, iż zasadnym było uwzględnienie powództwa w części i podwyższenie alimentów do kwoty odpowiadającej połowie ponoszonych kosztów utrzymania powódki, tj. do kwoty po 800 zł miesięcznie , która to kwota będzie płatna do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka, poczynając od dnia 30 września 2019 roku, który jest dniem zawiśnięcia sporu, czyli doręczenia pozwu pozwanemu. Z chwilą doręczenia odpisu pozwu na pozwanym, jako dłużniku, zaczął ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia – płacenia podwyższonych alimentów. Strona powodowa nie wskazała żadnych okoliczności uzasadniających podwyższenie alimentów z datą wsteczną. Sąd ustalił, że pozwany winien zostać obciążony połową kosztów związanych z opłatą za żłobek, która w przypadku publicznej placówki wynosi około 300 złotych, dlatego podwyższył alimenty od pozwanego na rzecz powódki o 150 złotych.

Mając na względzie, iż w pozwie żądano podwyższenia alimentów do wyższej kwoty, w pozostałej części oddalono powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., to jest nie obciążył pozwanego kosztami postępowania, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Koszty zastępstwa procesowego zniesiono wzajemnie między stronami ( art. 100 k.p.c.).

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie, na mocy którego podwyższono alimenty. Rygor natychmiastowej wykonalności jest bowiem nadawany z urzędu bez żadnych ograniczeń
w zakresie rat alimentacyjnych płatnych po dniu wniesienia powództwa do sądu.