Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2019 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa M. D. (1)

przeciwko (...) Zakładowi (...) na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża powódki M. D. (1) kosztami postępowania w sprawie.

Sygn. akt I C 242/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 31 lipca 2018 r. powódka M. D. (1) wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) Spółka Akcyjna siedzibą w W. kwoty 150.000,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 marca 2018 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za zgon jej męża M. D. (2) na skutek wypadku przy pracy a także zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pozew- k.3-5)

W odpowiedzi na pozew wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew- k.83-89)

Na rozprawach w dniach 1 lutego 2019 r., 15 marca 2019 r. i 14 maja 2019 r. powódka popierała powództwo a pozwany wnosił o jego oddalenie.

(protokół rozprawy z dnia 1 lutego 2019 r. na płycie CD 00:01:53 – 00:06:43- koperta k.208, protokół rozprawy z dnia 15 marca 2019 r. na płycie CD 00:03:44 – 00:04:54- koperta k.208, protokół rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. na płycie CD 00:01:02 – 00:01:18- koperta k.208)

Na rozprawie w dniu 18 października 2019 r. powódka popierała powództwo i z ostrożności procesowej na wypadek nieuwzględnienia powództwa bądź uwzględnienia go w części wnosiła o nieobciążanie jej kosztami postępowania a pozwany wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu.

(protokół rozprawy z dnia 18 października 2019 r. na płycie CD 00:02:00 – 00:14:32- koperta k.208)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Mąż powódki M. D. (2) był zatrudniony w Firmie (...) – Handlowej A. M. w Z.. Pracował tam jako kierowca w transporcie międzynarodowym.

(bezsporne, zeznania świadków: B. W.- protokół rozprawy z dnia 15 marca 2019 r. na płycie CD 00:04:54 – 00:20:05, A. D.- protokół rozprawy z dnia 15 marca 2019 r. na płycie CD 00:20:05 – 00:33:57, A. M. - protokół rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. na płycie CD 00:02:27 – 00:19:28, zeznania powódki M. D. (1) - protokół rozprawy z dnia 18 października 2019 r. na płycie CD 00:05:14 – 00:07:33 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 lutego 2019 r. na płycie CD 00:06:43 – 00:13:17- koperta k.208 )

Właściciel firmy, w jakiej był zatrudniony mąż powódki, zawarł z pozwanym (...) Zakładem (...) na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu (...) z ubezpieczeniami dodatkowymi na dowód czego wystawiona została polisa nr (...). Mąż powódki przystąpił do tego ubezpieczenia przez podpisanie w dniu 24 marca 2011 r. deklaracji ubezpieczenia. Jako osobę uposażoną z umowy ubezpieczenia na wypadek jego śmierci wskazał on powódkę. Zawarta umowa przewidywała, iż suma ubezpieczenia w przypadku dodatkowego ubezpieczenia na wypadek śmierci spowodowanej wypadkiem przy pracy wynosiła 11.000,00 zł (WP) a świadczenie wynosiło 500% sumy ubezpieczenia czyli 55.000,00 zł.

(bezsporne, zeznania powódki M. D. (1)- protokół rozprawy z dnia 18 października 2019 r. na płycie CD 00:05:14 – 00:07:33 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 lutego 2019 r. na płycie CD 00:06:43 – 00:13:17- koperta k.208, kserokopia deklaracji przystąpienia do grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P. P.- k.25-26, kserokopia polisy nr (...) - k.92)

W sierpniu 2016 r. mąż powódki wykonywał zlecony mu przez pracodawcę kurs do (...). W dniu 13 sierpnia 2016 r. rano przyjechał on na parking w C. w (...), gdzie miał odbyć 3 – dniową pauzę weekendową. Po przyjeździe na ten parking, jeszcze przed południem, w towarzystwie innych kierowców, którzy także parkowali na tym parkingu, spożywał on alkohol. Później udał się na plażę, gdzie także pił z kolegami alkohol. Po przyjściu z plaży kontynuował picie alkoholu na parkingu. W tym dniu nie wykonywał on żadnych poleceń swojego pracodawcy i nie pozostawał w dyspozycji pracodawcy.

(zeznania świadków: B. W.- protokół rozprawy z dnia 15 marca 2019 r. na płycie CD 00:04:54 – 00:20:05, A. D.- protokół rozprawy z dnia 15 marca 2019 r. na płycie CD 00:20:05 – 00:33:57, A. M. - protokół rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. na płycie CD 00:02:27 – 00:19:28, zeznania powódki M. D. (1)- protokół rozprawy z dnia 18 października 2019 r. na płycie CD 00:05:14 – 00:07:33 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 lutego 2019 r. na płycie CD 00:06:43 – 00:13:17- koperta k.208)

Wieczorem w tym samym dniu mąż powódki został znaleziony nieprzytomny z urazem głowy na parkingu między ciężarówkami, którymi przyjechali B. W. i A. D.. Uraz głowy, jakiego doznał, skutkował jego śmiercią. W chwili wypadku M. D. (3) miał 228 mg/dL alkoholu we krwi co odpowiada 2,28 promila. Brak jest danych pozwalających powiązać jednoznacznie stan nietrzeźwości M. D. (3) ze stwierdzoną przyczyną zgonu.

(zeznania świadków: B. W.- protokół rozprawy z dnia 15 marca 2019 r. na płycie CD 00:04:54 – 00:20:05, A. D.- protokół rozprawy z dnia 15 marca 2019 r. na płycie CD 00:20:05 – 00:33:57, A. M. - protokół rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. na płycie CD 00:02:27 – 00:19:28, zeznania powódki M. D. (1)- protokół rozprawy z dnia 18 października 2019 r. na płycie CD 00:05:14 – 00:07:33 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 lutego 2019 r. na płycie CD 00:06:43 – 00:13:17- koperta k.208, kserokopia postanowienia Prokuratora Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 7 lipca 2017 r.- k.17-24, dokumentacja medycznej M. D. (3) z tłumaczeniem- k.122 załączonych akt Prokuratury Rejonowej w Zduńskiej Woli sygn. Ds 552/2017, kserokopia protokołu nr (...)- k.40-45, kserokopia aktu zgonu M. D. (3)- k.102, opinia biegłej z zakresu toksykologii klinicznej E. K.- k.180-184, opinia uzupełniająca biegłej z zakresu toksykologii klinicznej E. K.- k.198-200)

W Prokuraturze Rejonowej w Zduńskiej Woli w sprawie sygn. Ds 552/2017 toczyło się postępowanie karne w sprawie nieumyślnego spowodowania śmierci męża powódki, które zakończyło się wydaniem w dniu 7 lipca 2017 r. postanowienia o umorzeniu śledztwa. W postępowaniu tym ustalono, że obrażenia ciała M. D. (3) mogły powstać od urazu narzędziem lub od przedmiotu twardego, tępego lub tępokrawędzistego z dużą siłą a mianowicie od uderzenia takim narzędziem lub od upadku i uderzenia się o tego typu przedmiot lub podłoże. Po rozpoznaniu zażalenia powódki postanowienie i umorzeniu śledztwa Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli postanowieniem z dnia 5 października 2017 r. wydanym w sprawie sygn. akt II Kp 225/17 utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

(zeznania świadka A. M. - protokół rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. na płycie CD 00:02:27 – 00:19:28, zeznania powódki M. D. (1) - protokół rozprawy z dnia 18 października 2019 r. na płycie CD 00:05:14 – 00:07:33 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 lutego 2019 r. na płycie CD 00:06:43 – 00:13:17- koperta k.208, kserokopia postanowienia Prokuratora Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 7 lipca 2017 r.- k.17-24, postanowienie Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 5 października 2017 r. wydane w sprawie sygn. akt II Kp 225/17- k.296-297 załączonych akt Prokuratury Rejonowej w Zduńskiej Woli sygn. Ds 552/2017)

Po zgłoszeniu przez powódkę szkody pozwany decyzją z dnia 19 kwietnia 2017 r. wypłacił jej na podstawie umowy grupowego ubezpieczenia pracowniczego typ P (...) z tytułu śmierci męża kwotę 55.000,00 zł.

(kserokopia decyzji- k.123)

Pismem z dnia 13 listopada 2017 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty odszkodowania w kwocie 50.000,00 zł z tytułu śmierci jej męża w wyniku nieszczęśliwego wypadku na podstawie umowy grupowego ubezpieczenia pracowniczego typ P (...).

(kserokopia pisma powódki- k.37)

U pracodawcy męża powódki toczyło się postępowanie w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Zespół powypadkowy stwierdził protokołem zatwierdzonym dnia 27 grudnia 2017 r., iż wypadek, jakiemu uległ mąż powódki, jest traktowany na równi z wypadkiem przy pracy.

(bezsporne, zeznania świadka A. M. - protokół rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. na płycie CD 00:02:27 – 00:19:28, kserokopia protokołu nr (...)- k.40-45)

Pismem z dnia 28 grudnia 2017 r. powódka wezwała pozwanego ostatecznie do zapłaty odszkodowania w kwocie 100.000,00 zł z tytułu śmierci jej męża w wyniku wypadku przy pracy na podstawie umowy grupowego ubezpieczenia pracowniczego typ P (...).

(kserokopia pisma powódki- k.39)

Orzeczeniem lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalono związek śmierci męża powódki z wypadkiem przy pracy z dnia 13 sierpnia 2017 t.

(kserokopia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS- k.47)

Pismem z dnia 2 marca 2018 r. powódka wezwała pozwanego ostatecznie do zapłaty odszkodowania w kwocie 150.000,00 zł z tytułu śmierci jej męża w wyniku wypadku przy pracy na podstawie umowy grupowego ubezpieczenia pracowniczego typ P (...).

(kserokopia pisma powódki- k.48)

Pismem z dnia 26 marca 2018 r. pozwany odmówił powódce wypłaty świadczeń z tytułu nieszczęśliwego wypadku i wypadku przy pracy.

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego- k.121)

Zgodnie z § 2 ogólnych warunków dodatkowego grupowego ubezpieczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego spowodowanej wypadkiem przy pracy określenie „wypadek przy pracy” oznacza nieszczęśliwy wypadek, który nastąpił podczas lub w związku z wykonywaniem przez ubezpieczonego zwykłych czynności albo poleceń przełożonych ramach istniejącego stosunku pracy albo stosunku cywilnoprawnego, w ramach którego opłacane są składki na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl § 16 pkt 4 tych warunków pozwany nie ponosi odpowiedzialności za skutki wypadku przy pracy gdy ubezpieczony był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem narkotyków, środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu obowiązujących przepisów i przeciwdziałaniu narkomanii a spowodowało to zaistnienie zdarzenia wypadku przy pracy.

(bezsporne, ogólne warunki grupowego ubezpieczenia pracowniczego typ P (...) k.93-94)

Powyższe ustalenia Sąd poczynił w oparciu o zeznania świadków i powódki, opinię biegłej z zakresu toksykologii E. K. jak również w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy i załączonych aktach sprawy Prokuratury Rejonowej w Zduńskiej Woli sygn. Ds 552/2017, których treści strony nie kwestionowały.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki tylko w tym zakresie, w którym twierdziła ona, iż z tytuł śmierci męża otrzymała od pozwanego kwotę 50.000,00 zł. Z decyzji pozwanego wynika bowiem wprost, iż przyznane jej odszkodowanie za śmierć męża wynosiło 55.000,00 zł.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stosownie do treści art. 805  1 i 2 kc przez umowę ubezpieczenia – przy ubezpieczeniu osobowym – ubezpieczyciel zobowiązuje się wypłacić umówioną sumę pieniężną, rentę lub inne świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W rozpoznawanej sprawie zgodnie z § 5 ogólnych warunków dodatkowego grupowego ubezpieczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczyciel zobowiązał się wypłacić w przypadku śmierci ubezpieczonego spowodowanej wypadkiem przy pracy świadczenie w wysokości określonej we wniosku o zawarcie umowy i potwierdzonej polisą jako procent sumy ubezpieczenia. Wynikająca z polisy suma ubezpieczenia na wypadek śmierci spowodowanej wypadkiem przy pracy wynosiła 11.000,00 zł (WP) a świadczenie wynosiło 500% sumy ubezpieczenia czyli 55.000,00 zł.

W przedmiotowej sprawie spornym było czy śmierć ubezpieczonego M. D. (3) nastąpiła w wyniku wypadku przy pracy. Dla rozstrzygnięcia przedmiotowej kwestii nie mają przy tym znaczenia ustalenia zespołu powypadkowego działającego w zakładzie pracy M. D. (3) badającego okoliczności i przyczyny tego wypadku. Zespół ten bowiem dokonując takiego badania oceniał wypadek M. D. (3) na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1205) i zresztą nawet w oparciu o te przepisy nie uznał on tego wypadku za wypadek przy pracy ale za wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy.

W przedmiotowej sprawie natomiast znaczenie miało czy wypadek, jakiemu uległ mąż powódki, odpowiadał definicji wypadku przy pracy zawartej w § 2 ogólnych warunków dodatkowego grupowego ubezpieczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego spowodowanej wypadkiem przy pracy. Pozwany zawierając umowę grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P PLUS z ubezpieczeniami dodatkowymi przyjął bowiem na siebie odpowiedzialność za skutki wypadku przy pracy odpowiadającego definicji zawartej w tym postanowieniu umownym. Według zaś tej definicji określenie „wypadek przy pracy” oznacza nieszczęśliwy wypadek, który nastąpił podczas lub w związku z wykonywaniem przez ubezpieczonego zwykłych czynności albo poleceń przełożonych w ramach istniejącego stosunku pracy albo stosunku cywilnoprawnego, w ramach którego opłacane są składki na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. Dodatkowo zgodnie z § 16 pkt 4 tych ogólnych warunków ubezpieczenia pozwany nie ponosi odpowiedzialności za skutki wypadku przy pracy gdy ubezpieczony był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem narkotyków, środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu obowiązujących przepisów i przeciwdziałaniu narkomanii a spowodowało to zaistnienie zdarzenia wypadku przy pracy.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w ocenie Sądu, wykazało, iż wypadek, jakiemu uległ M. D. (3), nie był wypadkiem przy pracy w rozumieniu § 2 ogólnych warunków dodatkowego grupowego ubezpieczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego spowodowanej wypadkiem przy pracy. W czasie, gdy nastąpił wypadek, M. D. (3) korzystał z obowiązkowej pauzy weekendowej, podczas której spędzał czas, tak jak sam chciał i nie pozostawał w dyspozycji pracodawcy. Wskazują na to nie tylko zeznania jego pracodawcy A. M., który podał, iż w czasie pauzy weekendowej kierowca sam organizuje sobie wolny czas ale też zgodne zeznania świadków B. W. i A. D., którzy spędzali czas z M. D. (3) przed jego śmiercią, z których to zeznań wynikało, iż M. D. (3) w dniu, gdy doszło do wypadku, od rana pił alkohol i spędzał też czas na plaży. Taki sposób spędzania przez niego czasu wskazuje jednoznacznie na to, iż w czasie, gdy doszło do wypadku, nie wykonywał on zwykłych czynności albo poleceń przełożonych w ramach istniejącego stosunku pracy.

Nawet jednak, gdyby uznać, ze wypadek M. D. (3) był wypadkiem przy pracy w rozumieniu § 2 ogólnych warunków dodatkowego grupowego ubezpieczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego spowodowanej wypadkiem przy pracy to i tak pozwany nie ponosiłby odpowiedzialności za jego skutki a to na podstawie § 16 pkt 4 ogólnych warunków ubezpieczenia. W chwili wypadku M. D. (3) był w stanie upojenia alkoholowego wyrażającego się stężeniem 2,28 promila alkoholu we krwi. Powszechnie wiadomym jest, że przy stanie nietrzeźwości przekraczającym 2 promile alkoholu we krwi, występują już u człowieka zaburzenia mowy i równowagi, wzmożona senność oraz znacznie obniżona zdolność do kontroli własnych zachowań. Z opinii biegłej z zakresu toksykologii wynika, że w zgromadzonej dokumentacji brak jest danych pozwalających na jednoznaczne powiązanie stanu nietrzeźwości M. D. (3) ze stwierdzoną przyczyną jego zgonu. Nie ma też jednak w tej sprawie dowodów na to, by do upadku M. D. (3) na parkingu i doznania przez niego urazu głowy przyczyniły się inne osoby. W tej sytuacji należy przyjąć, że najbardziej prawdopodobną przyczyną jego upadku a w konsekwencji doznania urazu powodującego jego śmierć były wynikające ze stanu nietrzeźwości, w jakim się on znajdował, zaburzenia równowagi. To natomiast powoduje wyłączenie odpowiedzialności pozwanego za wypadek przy pracy, gdyby nawet za taki uznać wypadek M. D. (3).

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.

Pomimo tego, iż powódka przegrała sprawę i w myśl zasady odpowiedzialności finansowej za wynik sporu, wynikającej z art. 98 kpc, powinna ponieść koszty procesu, Sąd nie obciążył jej tymi kosztami, na co pozwala mu przepis art. 102 kpc. Sąd uznał bowiem, iż obciążeniu kosztami postępowania powódki, która jest wdową, ma na utrzymaniu małoletnią córkę i utrzymuje się tylko z renty rodzinnej w kwocie 1.408,00 zł miesięcznie i ze świadczenia z programu 500+ na rzecz córki, sprzeciwiają się względy słuszności.