Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2019 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Ewelina Wolny

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Mierzejewska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Nidzicy delegowanego do Prokuratury Rejonowej w Szczytnie Krzysztofa Batyckiego i funkcjonariusza Warmińsko – Mazurskiego Urzędu Celno – Skarbowego w Olsztynie Tomasza Farelnika

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 16 lipca, 17 września i 15 października 2019r. sprawy:

1.  M. W. , syna P. i M. zd. K., urodzonego (...) w W.

oskarżonego o to, że:

I.  realizując umowę dzierżawy powierzchni, zawartą w (...) Sp. z o.o., jako prezes zarządu i osobą odpowiedzialną za sprawy gospodarcze i finansowe firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., w dniu 10 listopada 2015r. w pawilonie obok lokalu „(...)u A.” znajdującego się przy ul. (...) w S. urządzał gry na automatach K. K., A. G. (...) poprzez dzierżawę części powierzchni lokalu pod instalację i eksploatację ww automatów w miejscu do tego nieprzeznaczonym i bez wymaganego zezwolenia naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1, art. 23a ust. 1, ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015r. poz. 612), gdzie czyn ten popełnił w okolicznościach wskazanych w recydywie skarbowej, tj. po uiszczeniu w dniu 15 maja 2015r. kary grzywny w wysokości dziennych 120 stawek po 100 zł orzeczonej prawomocnym Wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 17 kwietnia 2014r. sygn. akt VIII K 504/12 za popełnienie umyślnego przestępstwa skarbowego tego samego rodzaju

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 4 k.k.s.

2.  K. Z. (1) , syna Z. i M. zd. S., urodzonego (...) w M.

oskarżonego o to, że:

II.  w dniu 10 listopada 2015r. poprzez faktyczne prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach w pawilonie bez oznaczeń obok lokalu „(...)u A.” znajdującego się przy ul. (...) w S., realizując umowę dzierżawy powierzchni zawartą z firmą (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., wydzierżawiając część powierzchni lokalu pod instalację automatów do gier umożliwiając ich eksploatację i udostępniając je dla osób grających, oraz poprzez serwisowanie i rozliczanie automatów uradzał gry na automatach K. K., A. G. (...) w miejscu do tego nieprzeznaczonym i bez wymaganego zezwolenia naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1, art. 23a ust. 1, ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015r. poz. 612),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

I.  oskarżonego M. W. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu eliminując z opisu czynu znamię popełnienia go w warunkach recydywy skarbowej a z kwalifikacji prawnej art. 37 § 1 pkt 4 kks i za to z mocy art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks skazuje go na karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny z ustaleniem stawki dziennej na 90 (dziewięćdziesiąt) zł,

II.  oskarżonego K. Z. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i za to z mocy art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks skazuje go na karę 65 (sześćdziesięciu pięciu) stawek dziennych grzywny z ustaleniem stawki dziennej na 80 (osiemdziesiąt) zł,

III.  na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego M. W. w całości od zapłaty kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa,

IV.  na podstawie art. 633 kpk w zw. z art. 627 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks obciąża oskarżonego K. Z. (1) kosztami postępowania w 1/2 części zwalniając go od ponoszenia opłaty.

UZASADNIENIE

Oskarżony M. W. działając jako Prezes Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. zawarł w dniu 15 grudnia 2014r. umowę generalną w zakresie obsługi urządzeń do gier, w ramach (...) Serwis Sp. z o.o. z siedzibą w W., będąca uprzednio przechowawcą automatów do gier stanowiących własność składającego, zobowiązała się do świadczenia usług transportowych, w zakresie pobierania gotówki z urządzeń i ich stałego serwisu. Jednym z podwykonawców świadczących wspomniane usługi w zakresie obsługi urządzeń do gier rozrywkowych, należących do (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., na podstawie zawartej z (...) Serwis sp. z o.o. umowy z dnia 01 czerwca 2015r., była spółka (...) sp. z o.o., reprezentowana przez oskarżonego K. Z. (1).

W dniu 20 lipca 2015r. M. W. jako Prezes Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. zawarł ramową umowę dzierżawy powierzchni lokalu bez nazwy, położonego przy ul. (...) w S., z oskarżonym K. Z. (1), występującym w imieniu (...) Sp. z o.o. w O., władającej przedmiotową nieruchomością. Przedmiotowa umowa miała zapewnić możliwość zainstalowania automatów do gier, służących do prowadzenia działalności gospodarczej dzierżawcy.

(dowód: umowa przechowania wraz z aneksami na k. 34 – 39, umowy obsługi urządzeń na k. 40 – 45 i k. 46 – 51, umowa dzierżawy na k. 60 - 62, umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na k. 64 – 65, wypisy z Krajowego Rejestru Sądowego na k. 76 – 83, k. 92 – 94,)

W lipcu 2015r. K. Z. (1) zaproponował stanowisko Prezesa Zarządu spółki P. P. sześćdziesięcioletniemu Z. J., pracownikowi fizycznemu firmy handlowo – usługowej z miejscowości P., gmina M.. Uchwałą podjętą w dniu 31 lipca 2015r. przez Nadzwyczajne Zebranie (...) Sp. z o.o. na posiedzeniu z udziałem K. Z. (1) i jego żony I., Z. J. został powołany do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu, jednakże wszystkimi sprawami związanymi z prowadzeniem spółki i podejmowaniem w jej imieniu decyzji nadal zajmował się oskarżony.

(dowód: zeznania świadka Z. J. na k. 95v i k. 1134v , protokół obrad wraz z listą obecności na k. 74 – 75, wypis z Krajowego Rejestru Sądowego na k. 76 – 83).

W załączeniu do zawartej umowy dzierżawy M. W. działając w imieniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. przekazał spółce reprezentowanej przez K. Z. (1) w dniu 02 listopada 2015r. automaty do gier o nr (...) i (...). Zostały one zainstalowane w lokalu przy ul. (...) w S..

(dowód: załącznik zawierający wykazy przekazanych urządzeń na k. 63)

W trakcie kontroli przeprowadzonej powyższym lokalu w dniu 10 listopada 2015r. funkcjonariusze służby celnej Oddziału Celnego w O. ujawnili dwa automaty do gry A. G. nr (...) i K. nr (...), zastali także grającą S. Ż. oraz pracownika obsługi F. K.. Po przeprowadzeniu przez jednego z nich, G. Ł., eksperymentu procesowego w postaci gry na obu automatach i stwierdzeniu, że gra ma charakter odpłatny oraz losowy, w związku z podejrzeniem, iż ujawnione urządzenia wyczerpują znamiona automatów do gier hazardowych, zostały one zatrzymane wraz z ujawnionymi w ich wnętrzu środkami pieniężnymi.

(dowód: zeznania świadków: S. Ż. na k. 6v i k. 1134v, F. K. na k.13v – 14 i k. 1134v, G. Ł. na k. 176v – 177 i k. 1127v, protokół przeszukania pomieszczenia na k. 15 - 17, protokół eksperymentu procesowego wraz z nagraniem na k. 8 - 10, protokół oględzin miejsca i rzeczy z dokumentacją fotograficzną i szkicem na k. 18 – 21, pokwitowanie na k. 23)

Na skutek zażalenia wniesionego przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. Sąd Rejonowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 26 stycznia 2016r. nakazał zwrot zabezpieczonych automatów.

(dowód: odpis postanowienia na k. 105 – 106v)

Spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) Sp. z o.o. w O. nie posiadały koncesji na prowadzenie kasyna, , nigdy się o to nie ubiegały.

(dowód: pismo Ministerstwa Finansów w sprawie koncesji na prowadzenie kasyna na k. 182).

Postępowania prowadzone przeciwko M. W. i innym osobom o czyny z art. 107 §1 kks, były umarzane, zarówno przez organy postępowania przygotowawczego, jak i sądy powszechne. Stanowisko o legalności prowadzenia tego rodzaju działalności wyrażane było w szeregu opinii prawnych, którymi dysponował M. W. i o których informował podmioty, z którymi nawiązywał współpracę.

(dowód: kserokopie orzeczeń na k.284 – 541, 572 – 644, 746 – 764, kserokopie opinii prawnych na k. 244 – 272, k. 273 – 283, załącznik numer 1 do akt sprawy,).

Oskarżony M. W. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Odmawiając składania wyjaśnień w toku postępowania przygotowawczego (vide k. 170v), na rozprawie głównej powołał się na przewidziany w art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych okres przejściowy do dnia 1 lipca 2016r. w celu dostosowania działalności do nowych regulacji. Wyraził przekonanie, w oparciu o treść powyższego przepisu, iż działalność przez niego prowadzona w tymże okresie przejściowym tj. od dnia 3 września 2015 roku do dnia 1 lipca 2016 roku jest legalna, w przekonaniu tym zaś utwierdzały go tak opinie prawne, z którymi się zapoznawał, jak i orzeczenia sądów powszechnych, prokuratur i urzędów celnych na terenie całego kraju, wydawane w analogicznych sprawach oraz konsultacje z prawnikami współpracującymi ze spółką. Zaznaczył ponadto, że z dniem 30 czerwca 2016 r. zakończył działalność związaną z urządzaniem gier na automatach (vide wyjaśnienia oskarżonego M. W. na k. 765v). Przytoczone stanowisko M. W., nie uczestniczącego w dalszym toku postępowania, zostało ujawnione przez odczytanie. (vide k. 1114v)

Oskarżony K. Z. (2) także nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił początkowo, że nie to nie on był prezesem zarządu spółki (vide k. 73), w dalszym toku postępowania podkreślił, iż był przekonany działaniu zgodnie z prawem, o czym był zapewniany przez prezesa spółki H. F., nadto widział orzeczenia i opinie prawne wskazujące na legalność prowadzonej przez niego działalności, nadmienił, iż w podobnych sprawach postępowania karne były umarzane. Wskazał również, że z dniem 30 czerwca 2016 r. zakończył współpracę z firmą (...) (vide wyjaśnienia oskarżonego K. Z. (3) na k. 766).

Powyższe wyjaśnienia oskarżony podtrzymał w toku ponownego rozpoznania sprawy, zakwestionował ponadto zakwalifikowanie zabezpieczonych urządzeń jako automatów do gier hazardowych, powołując się brak generatora liczb pseudolosowych oraz znajomość układu symboli przez grającego. (vide wyjaśnienia oskarżonego K. Z. (1) na k. 1114v).

Sąd zważył, co następuje:

Przytoczone wyjaśnienia oskarżonego M. W. w części dotyczącej usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności zarzuconego mu działania nie zasługują na podzielenie.

Jakkolwiek bowiem istotnie przed datą czynu objętego aktem oskarżenia, to jest 10 listopada 2015r., z dniem 03 września 2015r. weszła w życia ustawa z dnia 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych, wprowadzająca na podstawie art. 4 okres przejściowy, umożliwiający do dnia 1 lipca 2016 roku urządzanie i prowadzenie gier na automatach służący do dostosowania do wymogów określonych w znowelizowanej ustawie, jednakże przepis ten dotyczy tylko i wyłącznie podmiotów prowadzących działalność we wskazanym zakresie zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, czyli posiadających wymaganą koncesję na prowadzenie kasyna, zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w dniu 28 kwietnia 2016r. w sprawie I KZP 1/16, wymóg ten jest oczywisty i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych , że art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, w przypadku urządzania gier na automatach dotyczy tylko i wyłącznie podmiotów prowadzących działalność we wskazanym zakresie zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, czyli posiadających wymaganą koncesję na prowadzenie kasyna. Zważyć tym samym należy, iż wprowadzenie wspomnianego okresu przejściowego nie może być utożsamiane z legalizacją urządzania gier losowych bez koncesji. Bezspornym pozostaje przy tym, iż reprezentowana przez oskarżonego spółka nie posiadała koncesji ani się o nią nie ubiegała (vide informacja Ministerstwa Finansów na k. 182).

Nie sposób także nie zauważyć, iż zawarcie przez M. W. jako Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. umowy dzierżawy lokalu przy ul. (...) w S., w celu zainstalowania w nim automatów do gier, nastąpiło w dniu 20 lipca 2015r., (vide k. 60 – 62), a zatem już po uchwaleniu ustawy nowelizującej przepisy normujące urządzanie gier hazardowych, jakkolwiek przed datą ich wejścia w życie, natomiast wydanie zatrzymanych w trakcie kontroli celnej automatów nastąpiło w dniu 02 listopada 2015r. (vide k. 63), a zatem po wejściu w życie wspomnianego aktu prawnego. Powyższe działanie oskarżonego, prowadzącego w sposób profesjonalny od wielu lat działalność związaną z urządzaniem gier hazardowych (vide kserokopie umów na k. 34 – 51), wskazuje, iż pomimo nowelizacji przepisów regulujących tak swoistą sferę aktywności gospodarczej, nie podjął on żadnych realnych kroków mających na celu weryfikację legalności prowadzonej działalności, nie wykorzystując przy tym okresu przejściowego bynajmniej na dostosowanie wcześniejszych przedsięwzięć do aktualnego stanu prawnego, lecz zawierał w tym okresie nowe kontrakty, wypowiadając je dopiero z upływem tegoż okresu, co przemawia w ocenie Sądu za przyjęciem braku faktycznego zamiaru podjęcia działań dostosowawczych w celu spełnienia wymogów ustawowych.

Za zachowanie spełniające kryteria zgodności z modelem podwyższonej staranności wymaganej od profesjonalisty prowadzącego działalność uzależnioną od posiadania koncesji nie może być przy tym zdaniem Sądu uznane powoływanie się przez M. W. na prywatne opinie prawne, uzyskane po dacie czynu stanowiącego przedmiot niniejszego postępowania (vide k. 244 – 272, k. 273 – 283). Podkreślić zarazem należy, iż oskarżony, powołując się wątpliwości interpretacyjne związane z wprowadzaną nowelizacją, nie zwracał się o ich rozstrzygnięcie do Ministra Finansów jako właściwego podmiotu nadzorującego działalność hazardową.

Losowy i komercyjny charakter gier urządzanych na zabezpieczonych w lokalu przy ul. (...) w dniu 10 listopada 2015r. automatach nie budzi przy tym wątpliwości w świetle zeznań świadków: S. Ż. (vide k. 6v i k. 1134v), F. K. (vide k.13v – 14 i k. 1134v), G. Ł. (vide k. 176v – 177 i k. 1127v), a także protokołu eksperymentu procesowego wraz z nagraniem (vide k. 8 – 10) , tworzących spójną, wzajemnie uzupełniającą się całość, wskazującą, iż gra na wspomnianych urządzeniach, sterowanych komputerowo, wymagała uprzedniego zakredytowania środkami pieniężnymi, ewentualne wygrane miały formę gotówkową, zaś wynik gry nie zależał od wiedzy ani zręczności gracza i miał charakter losowy. Bez znaczenia dla oceny losowości gier pozostaje przy tym podniesiona przez K. N. okoliczność znajomości wśród graczy symboli graficznych wyświetlanych na automatach.

Podnieść w tym miejscu należy, iż przytoczona we wcześniejszej części rozważań argumentacja dotycząca niemożności podzielenia stanowiska w zakresie działania w usprawiedliwionym błędzie co do prawa odnosi się także do drugiego z oskarżonych, przedsiębiorcy z kilkuletnim doświadczeniem w branży hazardowej, zobowiązanym do zachowania podwyższonej staranności odnośnie znajomości regulacji obejmujących sferę jego działalności gospodarczej i spełnienia obowiązujących wymogów formalnych. Przeciwko podzieleniu stanowiska K. Z. (1) w kwestii przekonania o legalności jego przedsięwzięcia po uchwaleniu ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. przemawia nadto dokonana przez oskarżonego (i jego żonę jako posiadacza 1% udziałów w spółce (...)) zmiana na stanowisku Prezesa Zarządu spółki, dokonana w dniu 31 lipca 2015r., tuż po zawarciu wspomnianej umowy dzierżawy z przedsiębiorstwem reprezentowanym przez M. W.. (vide protokół z obrad nadzwyczajnego zebrania wspólników wraz z uchwałą na k. 74 – 75). Funkcję tę objął znajomy K. Z. (1) Z. J., przy czym z uwagi na wiek, sposób życia i brak jakiejkolwiek wiedzy świadka na temat specyfiki przedsiębiorstwa, zakresu własnych obowiązków, a nawet wynagrodzenia (vide zeznania świadka na k. 95v i k. 1134v), a także w kontekście podejmowania wszelkich decyzji w imieniu spółki (...) w dalszym ciągu przez oskarżonego, nie sposób ocenić powyższej zmiany personalnej jako wyłącznie fikcyjnej, nie licującej z deklaracją o zgodności działalności spółki z obowiązującym prawem.

Podsumowując powyższe rozważania, stwierdzić należy, iż sprawstwo zarzuconych oskarżonym przestępstw skarbowych nie ulega wątpliwości. Będąc bowiem osobami odpowiedzialnymi za sprawy gospodarcze i finansowe wspomnianych spółek, w dniu 10 listopada 2015 roku, realizując umowę dzierżawy lokalu na ul. (...) w S. po instalację automatów umożliwiając ich eksploatację i udostępniając osobom grającym, urządzali na zabezpieczonych przez funkcjonariuszy Służby Celnej automatach gry o charakterze komercyjnym i losowym, bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nie przeznaczonym, stwarzając możliwość uczestnictwa w grach hazardowych z naruszeniem art. 14 ust. 1 i art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, czym wyczerpał znamiona przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

Nie sposób natomiast przypisać M. W. działania w ramach opisanej w art. 37 § 1 pk4 kks recydywy skarbowej, albowiem był on skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 17 kwietnia 2014r. w sprawie VIII K 504/12 za czyn z art. 107 § 1 kks na karę grzywny, niemniej jednak kara ta została wykonana w całości w dniu 15 maja 2015 r. (k. 1043), a zatem z dniem 15 maja 2016 r., jeszcze przed skierowaniem aktu oskarżenia w niniejszej sprawie, skazanie to uległo zatarciu z mocy prawa i jest traktowane jako niebyłe.

Oskarżeni działali umyślnie, zdając sobie sprawę z charakteru podjętej działalności, podjętej w celu osiągania korzyści majątkowej, mając świadomość obowiązujących wymogów jej prowadzenia, w tym posiadania koncesji i co najmniej godząc się na ich niespełnienie. Stopień ich winy jest tym samym wyższy niż nieznaczny.

Analogicznie ocenić należy stopień społecznej szkodliwości przypisanych wymienionym występków. Jako okoliczności obciążające potraktowano zorganizowany i komercyjny charakter działalności oskarżonych, nie bez znaczenia pozostaje także ponad sześćdziesięciokrotna karalność M. W. za czyny tego samego rodzaju (vide informacja z Krajowego Rejestru Karnego na k. 1043 – 1102), jednakże wszystkie wydane wobec niego orzeczenia uprawomocniły się już po dacie przypisanego mu czynu.

W przypadku K. N. uwzględniono jego uprzednią niekaralność (vide k. 1041), na korzyść obu oskarżonych przyjęto natomiast zaprzestanie niezgodnej z prawem działalności z dniem 30 czerwca 2016r.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, wymierzone oskarżonym kary grzywny uznać należy za adekwatne do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynów każdego z nich. Stanowiąc realną dolegliwość, jako pozostające znacznie poniżej górnej granicy ustawowego zagrożenia, nie mogą być ocenione jako rażąco surowe. Piętnując niezgodne z prawem czerpanie korzyści majątkowej z działalności hazardowej i przekonując o nieopłacalności podobnego procederu, spełniając zadania zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i ogólnej.

Sytuacja oskarżonego M. W., odbywającego kary pozbawienia wolności orzeczone w innych sprawach, nie pozwala zdaniem Sądu na poniesienie przez niego kosztów sądowych, został od nich zwolniony w całości zgodnie z art.624 § 1 kpk.

Koszty postępowania przypadające proporcjonalnie od oskarżonego K. Z. (1) zasądzono na podstawie art. 633 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks, zwalniając go od ponoszenia opłaty.