Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: st.sekr.sąd. Elżbieta Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 grudnia 2019 roku

sprawy z powództwa J. B. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową K. B.

przeciwko D. B.

o alimenty

1.  zasądza od D. B. na rzecz jego małoletniego syna J. B., ur. (...) alimenty w kwocie po 1.000 (jeden tysiąc) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka K. B. poczynając od dnia 04 października 2019 roku,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

4.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania,

5.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 137/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 października 2019 roku małoletni powód J. B. reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową – matkę K. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. B. alimentów w kwocie po 2500 złotych miesięcznie, płatnych do dnia 10-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej, poczynając od dnia 1 września 2019 roku.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że od dnia 1 września b.r. małoletni powód wraz z matką wyprowadzili się od pozwanego i zamieszkali w wynajętym mieszkaniu. Przedstawicielka ustawowa małoletniego pracuje i osiąga miesięczny dochód w wysokości 2200 złotych netto. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą – świadczy usługi transportowe. Przychody z działalności pozwanego dochodzą do 12 000 złotych miesięcznie. Małoletni powód jest uczniem I klasy szkoły ponadpodstawowej. Koszty jego utrzymania przedstawicielka ustawowa określiła łącznie na około 3360 złotych. Z uwagi na dysproporcje płacowe rodziców małoletniego zasadne jest obciążenie pozwanego alimentami na syna w wysokości 2500 złotych miesięcznie. (pozew – k. 2-5)

W odpowiedzi na pozew z dnia 7 października 2019 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Wskazał, że przedstawicielka ustawowa powoda, bez zgody pozwanego wypłacała z jego rachunku bankowego różne kwoty. Podniósł, że pozwany łoży na utrzymanie syna, który przebywa na przemian u matki i ojca, 3-4 razy w tygodniu nocuje u ojca i jest wówczas na jego utrzymaniu. Argumentował, że zdolność zarobkowa pozwanego kształtuje się na poziomie 3000 złotych miesięcznie, nie zaś 12000 złotych jak podniesiono w pozwie. Miesięczne koszty utrzymania ponoszone przez pozwanego wynoszą 2882 złotych. (odpowiedź na pozew – k. 37-40)

Postanowieniem z dnia 9 października 2019 roku Sąd zabezpieczył roszczenie przez zobowiązanie pozwanego D. B. do uiszczania w czasie trwania postępowania w niniejszej sprawie na rzecz małoletniego J. B. kwoty 700 złotych - tytułem alimentów, która to kwota płatna jest z góry do dnia 10 – tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej K. B., począwszy od dnia 2 października 2019 roku. (postanowienie – k. 61-62)

Na rozprawie w dniu 2 grudnia 2019 roku przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda poparła powództwo w całości, zaś pozwany uznał powództwo do kwoty 600 złotych (e-protokół rozprawy – k. 64).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

K. B. i D. B. są rodzicami J. B.. Są małżeństwem, nie mieszkają razem. Nie toczy się pomiędzy nimi postepowanie o rozwód ani separację.

(dowód: okoliczności przyznane)

Małoletni J. B. urodził się w dniu (...). Powód jest uczniem I klasy Technikum Informatycznego w Zespole Szkół (...) w Ł.. Powód leczy się dermatologicznie, okulistycznie. Z początkiem września 2019 roku, powód wraz z matką wyprowadził się od ojca i zamieszkał w wynajętym mieszkaniu. Zgodnie z umową najmu, czynsz za mieszkanie wynosi 900 złotych miesięcznie przy terminowym opłacaniu czynszu, bądź 1000 złotych miesięcznie w razie nieterminowej zapłaty. Ponadto, K. B. obowiązana jest pokrywać zaliczkę na wodę i prąd w wysokości 100 złotych miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa określiła następujące miesięczne koszty utrzymania małoletniego powoda: żywność – 500 złotych, odzież – 250 złotych, leki i wizyty lekarskie – 900 złotych, wydatki związane ze szkołą, w tym korepetycje – 450 złotych, imprezy okolicznościowe – 100 złotych, wypoczynek letni i zimowy – 160 złotych, środki chemiczne/kosmetyki – 100 złotych, Internet/TV/gaz – 200 złotych, hobby – 100 złotych, dojazdy – 100 złotych; łącznie 2860 złotych plus przypadające na powoda koszty utrzymania mieszkania (500 złotych).

( dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej e-protokół z dnia 02.12.2019 r. czas: 00:03:00 – k.64-v; umowa najmu – k. 9-12)

K. B. (lat 42) jest zatrudniona w PPHU (...) w Ł. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika wyrobów gotowych z wynagrodzeniem przeciętnym w wysokości 2200 zł netto. Umowa jest zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2019 roku. Przedstawicielka ustawowa otrzymuje ponadto kwotę 500 złotych z tytułu zasiłku wychowawczego 500+ na dziecko.

( dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej e-protokół z dnia 02.12.2019 r. czas: 00:03:00 – k.64-v; zaświadczenie – k. 8)

Pozwany D. B. (lat 45) prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Transport D. B. i świadczy usługi transportowe. Osiąga dochód rzędu około 3000 złotych miesięcznie. Pozwany zamieszkuje wraz z rodzicami w domu stanowiącym jego własność. Sam ponosi koszty utrzymania nieruchomości. W związku z przebytym wypadkiem samochodowym bierze leki, których koszt wynosi 100 złotych miesięcznie. Koszty własnego utrzymania pozwany szacuje na 2882 złotych miesięcznie. Małoletni spędza u ojca średnio 1,5 dnia tygodniowo, głównie w weekendy. Małoletni jeździ do ojca w sobotę, a w niedzielę wraca do domu. Jest wówczas na utrzymaniu ojca. Pozwany przed rozpoczęciem roku szkolnego 2019/2020 kupił synowi dwie pary butów za kwotę 300 złotych, ponadto dysk twardy oraz laptopa. Daje także synowi 100 złotych miesięcznie kieszonkowego. Nie ponosi kosztów związkach z edukacją syna. Kupił powodowi maść przepisaną przez dermatologa za kwotę 70 złotych. Poza małoletnim powodem nie ma nikogo na utrzymaniu.

( dowód: zeznania pozwanego e-protokół z dnia 02.12.2019 r. czas: 00:25:22 – k.64v-65;podsumowanie (...) k. 44-45; deklaracja – k. 46; zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu – k. 47-58; umowa i harmonogram spłat rat – k. 59-60; wyciągi z rachunku bankowego – k. 12-34 )

Sąd uznał za wiarygodny zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy
w postaci dowodów z dokumentów oraz zeznań stron. Dowody z dokumentów w postaci zaświadczeń o wysokości dochodów nie były kwestionowane przez strony, potwierdzają i precyzują fakty przez nie przedstawiane, nie budzą wątpliwości co do swej wiarygodności.

Sąd odmówił wiary zeznaniom przedstawicielki ustawowej odnośnie kosztów utrzymania powoda, które zostały w ocenie Sądu zawyżone. Wobec powyższego Sąd uznał za usprawiedliwione wydatki na potrzeby powoda w zakresie nie przekraczającym kwoty 2000 złotych miesięcznie. Nie znajduje to bowiem logicznego uzasadnienia i jest sprzeczne z doświadczeniem życiowym, bowiem przedstawicielka ustawowa dysponująca miesięcznie kwotą około 2700 złotych (500 złotych - świadczenie 500+, 2200 złotych – wynagrodzenie za pracę) na potrzeby powoda nie jest w stanie przeznaczać 3360 złotych miesięcznie. Z powyższego rachunku wynika, że przedstawicielka ustawowa nie posiada środków finansowych na swoje potrzeby, a również brakuje jej środków na utrzymanie syna. W ocenie Sądu koszty utrzymania małoletniego zostały znacząco zawyżone, w szczególności w odniesieniu do kosztów, jakie miesięcznie ponoszone są z tytułu leków i wizyt lekarskich. Nie podano przy tym, czy w stosunku do powoda zachodzą szczególne okoliczności, które uzasadniałyby takie wydatki. Zdaniem Sądu, nie jest wiarygodne ponoszenie tak znacznych kosztów, ponieważ oznaczałoby to miesięcznie kilka, a nawet kilkanaście wizyt u różnego rodzaju specjalistów. Ponadto w razie konieczności leczenia u wielu specjalistów należy rozważyć korzystanie z publicznej służby zdrowia, nie zaś w prywatnych placówkach. Przedstawicielka ustawa podniosła konieczność zakupu okularów dla powoda, co jest sprzeczne z zeznaniami pozwanego, który podniósł, że był z synem u okulisty i na razie nie ma potrzeby zmiany okularów. Za zawyżone należy również uznać wydatki związane ze szkołą. Zakup podręczników, zeszytów czy przyborów szkolnych odbywa się raz, maksymalnie dwa razy w roku. W pozwie przeszacowano także udział małoletniego powoda w wydatkach ponoszonych z tytułu Internetu, telewizji i gazu. Zdaniem Sądu, kwota 200 zł miesięcznie obejmuje całość wydatków z tego tytułu, a nie jedynie część przypadającą na małoletniego powoda.

Tym samym za zawyżone należy uznać koszty utrzymania powoda. Sąd uznał, kierując się doświadczeniem życiowym, że usprawiedliwione potrzeby małoletniego kształtują się na poziomie 2000 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo J. B. zasługuje na uwzględnienie w części, tj. do kwoty po 1000 złotych miesięcznie – w pozostałym zakresie zostało oddalone.

Żądanie zgłoszone przez powoda reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową oparte zostało na treści art. 133 i 135 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego powinno być dokonane przy uwzględnieniu przepisu art. 135 § 1 k.r.o., z którego wynika, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Wedle art. 96 kro obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, w tym termin dojścia przez uprawnionego do pełnoletniości. Jedyną decydującą okolicznością warunkującą trwanie bądź ustanie obowiązku alimentacyjnego jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Zakres świadczeń alimentacyjnych jest natomiast podwójnie uzależniony - z jednej strony zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej strony od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć bieżące potrzeby w zakresie utrzymania (tj. mieszkania, wyżywienia, ubrania itd.) oraz w zakresie wychowania (tj. odpowiednie wykształcenie, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień itd.). Podkreślić trzeba, że niezdolne do samodzielnego utrzymania dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami.

W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, że małoletni J. B. nie jest zdolny do samodzielnego utrzymania. W tej sytuacji zobowiązanymi do zapewnienia mu wychowania, środków utrzymania, a także wykształcenia, są jego rodzice. Z uwagi na fakt, iż małoletni powód ma 15 lat i jest samodzielny nie wymaga już nieustannej troski i opieki jednego z rodziców, powinni oni w równych częściach ponosić koszty jego utrzymania. Przedstawicielka ustawowa nie ma ograniczonych z tego powodu możliwości zarobkowych.

Jak wskazano powyżej alimenty są to bieżące środki na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Obecnie zasadniczy ciężar opieki nad małoletnim spoczywa na jego matce. Przedstawicielka ustawowa powoda wyartykułowała, jakie są potrzeby J. B.. Koszty utrzymania powoda przedstawicielka ustawowa określiła na ponad 3300 złotych miesięcznie. Sąd uznał, że jest to kwota mocno wygórowana i wykracza poza zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka. W ocenie Sądu usprawiedliwione potrzeby małoletniego zamykają się w kwocie ok. 2000 złotych miesięcznie, obejmując publiczną opiekę medyczną. Sąd oszacował koszty utrzymania powoda kierując się doświadczeniem życiowym, na kwotę około 2000 złotych miesięcznie, jako adekwatne do jego potrzeb oraz możliwości majątkowych jego rodziców oraz uznał, że udział D. B. w kosztach utrzymania syna należało określić na 50%, tj. kwotę 1000 złotych.

W ocenie Sądu dziecko winno funkcjonować na przeciętnym poziomie, a zatem nie wywyższać się ponad miarę, ale i nie czuć się gorszym od rówieśników.

Zasadnym w ocenie Sądu jest przyjęcie, że swój szeroko pojęty obowiązek alimentacyjny przedstawicielka ustawowa wypełnia także w innych aspektach, a mianowicie poprzez zapewnienie powodowi troski, opieki, pomocy w codziennych czynnościach, w nauce, uczestniczenie we wszelkich wydarzeniach życiowych dziecka, w większym stopniu niż ojciec, który utrzymuje rzadszy kontakt z synem.

Przedstawicielka ustawowa pracuje i zarabia 2200 złotych miesięcznie. Łącznie z alimentami, które będzie otrzymywała dysponowała będzie kwotą do 3200 złotych, co daje po 1600 zł miesięcznie na małoletniego powoda i jego matkę.

Ustalając wysokość alimentów Sąd uwzględnił zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego oraz fakt, iż nie sprawuje osobistej pieczy, a jego opieka nad dzieckiem sprowadza się średnio do 1,5 dnia tygodniowo (wizyt weekendowych). Możliwości zarobkowe pozwanego są na poziomie około 3000 złotych miesięcznie. Jego sytuacja materialna mogłaby ulec poprawie, gdyby rodzice z którymi zamieszkuje zaczęli partycypować w kosztach utrzymania domu. Obecnie koszty te ponosi samodzielnie pozwany. Sąd zważył, że to pozwany ma większe możliwości majątkowe i zarobkowe, bowiem zarabia 3000 złotych miesięcznie. Po odliczeniu 1000 złotych tytułem alimentów pozostanie mu do dyspozycji kwota 2 000 złotych, a zatem o 400 zł więcej od kwoty jaką będzie dysponował powód na swoje potrzeby oraz przedstawicielka ustawowa.

Biorąc pod uwagę zarobki i majątek obojga rodziców zasądzenie kwoty 1000 złotych miesięcznie tytułem alimentów na rzecz powoda jest kwotą adekwatną, tj. z jednej strony pozostającą w odpowiedniej relacji do zarobków zobowiązanego, a z drugiej wystarczającą do zaspokojenia bieżących potrzeb powoda. Zasadą jest równa stopa życiowa dzieci i rodziców. W ocenie Sądu kwota 1000 złotych miesięcznie zasądzona od pozwanego na rzecz powoda nie przekracza możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, stanowiąc zaledwie ¹/3 część jego dochodów. Zarówno pozwany jak i przedstawicielka ustawowa są zobowiązani są do zaspokajania potrzeb małoletniego syna w zakresie po 50% jego kosztów utrzymania. Przedstawicielka ustawowa swój obowiązek alimentacyjny wypełnia ponadto poprzez osobiste starania (pranie, prasowanie, gotowanie, przyrządzanie posiłków, udział w wywiadówkach, nadzorowanie nauki w domu, zapewnianie rozrywki, pielęgnowanie w chorobie itp.). Orzekając o wysokości alimentów Sąd wziął ponadto pod uwagę to, że D. B. kupił synowi laptop, twardy dysk, byty, a także daje mu pieniądze w kwocie 100 złotych miesięcznie.

Zważywszy na to, iż wysokość świadczeń alimentacyjnych uwarunkowana jest usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego oraz możliwościami zarobkowymi i majątkowymi zobowiązanego Sąd na podstawie art. 133 i 135 k.r.o. zasądził od D. B. na rzecz jego małoletniego syna J. B. alimenty w kwocie po 1000 złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo jako nieuzasadnione.

Alimenty zasądzono od dnia 4 października 2019 roku, czyli od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, uznając, iż wówczas pozwany został wezwany do niezwłocznego spełnienia świadczenia na podstawie art. 455 k.c. Z chwilą doręczenia odpisu pozwu na pozwanym, jako dłużniku, zaczął ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia – płacenia podwyższonych alimentów. Strona powodowa nie wskazała żadnych okoliczności uzasadniających podwyższenie alimentów z datą wsteczną.

Zgodnie z treścią art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398), strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest zwolniona z mocy ustawy od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Sąd nie obciążył pozwanego nieuiszczonymi przez powoda kosztami sądowymi proporcjonalnie do stopnia w jakim pozwany przegrał sprawę z uwagi na sytuację finansową i majątkową pozwanego.

Stosownie do art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w części zasądzającej świadczenia alimentacyjne.

Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty postepowania, rozstrzygając na podstawie art. 100 k.p.c.

Mając na względzie powyższe Sąd orzekł jak w sentencji.