Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2017 r. w Gliwicach

sprawy W. M. (M.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania W. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 24 lutego 2017 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od odwołującego W. M. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwotę 3.600zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSR del. Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 754/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lutego 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. na podstawie art. 83 ust 1 pkt 1 oraz art. 6 ust 1 pkt 5, art. 12 ust 1, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U z 2016 r., poz.963, z późn. Zm), stwierdził, że W. M. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od 01 lipca 2012 r.

W odwołaniu ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uznanie iż od dnia podjęcia pracy na Słowacji podlega tamtejszemu ustawodawstwu. Podniósł, że od dnia 01 lipca 2012 r rozpoczął wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę w firmie (...) sro mającej swoją siedzibę na terenie Słowacji. Zatem zdaniem odwołującego, zastosowanie powinien mieć art. 13 ust 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004 r w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a co się z tym wiąże powinien podlegać ustawodawstwu Słowackiemu, gdyż tam wykonuje pracę najemną, a praca na Słowacji nie ma charakteru pracy marginalnej.

Odwołujący zarzucił, iż organ rentowy naruszył art. 16 ust 2 rozporządzenia wykonawczego Parlamentu Europejskiego nr (...) z dnia 16 września 2009 r., gdyż nie ustalił tymczasowego ustawodawstwa słowackiego i nie zwrócił się do odpowiedniej instytucji słowackiej ze stosowaną informacja oczekując na jej ustalenia w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Podniósł dodatkowo, że oparł się na ustaleniach i wynikach czynności kontrolnych przeprowadzonych przez S. P., której wyniki doprowadziły do wniosków, iż praca wykonywana przez odwołującego na terenie Słowacji ma charakter marginalny i w konsekwencji doprowadziły do stwierdzenia, że odwołujący podlega ustawodawstwu polskiemu określonemu zgodnie z miejscem prowadzenia działalności gospodarczej jako miejscem aktywności zawodowej odwołującego.

Sąd ustalił co następuje:

W. M. od dnia 01 maja 2008 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą na terenie Polski.

W dniu 01 lipca 2012 r. skarzący został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w spółce (...).R.O z siedzibą na Słowacji. Umowa została zawarta na czas nieokreślony, w wymiarze 10 godzin miesięcznie z wynagrodzeniem w kwocie 40 EURO.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., pismem z dnia 09.07.2013 r ustalił dla W. M. ustawodawstwo słowackie od 01.07.2012 r, w związku z jednoczesnym wykonywaniem pracy dla Firmy (...) s.r.o z siedzibą 02 201 Ć., P. 76, (...) 47 237 201 oraz prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej w Polsce.

W dniu 05 grudnia 2016 r organ rentowy zwrócił się do S. P. o podanie czy został wydany formularz A1 lub czy została wydana decyzja wyłączająca W. M. z ubezpieczeń społecznych lub inna decyzja z tytułu świadczenia pracy.

S. P. w dniu 14 grudnia 2016 r. poinformowała organ rentowy, że w dniu 01 lipca 2013 r wydana została decyzja, zgodnie z którą W. M. nie został objęty dnia 01 lipca 2012 r ubezpieczeniem chorobowym, ubezpieczeniem emerytalnym i ubezpieczeniem na wypadek bezrobocia u pracodawcy (...) s.r.o. Nie wystawiono formularza A1.

Od decyzji strony nie złożyły odwołania.

Decyzja jest prawomocna z dniem 26.08.2013 r.

W dniu 16 stycznia 2017 r. organ rentowy zawiadomił W. M. o wszczęciu postępowania administracyjnego zmierzającego do ustalenia zasadności zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Poinformował skarżącego o decyzji słowackiej instytucji ubezpieczeniowej i wezwał do złożenia prawidłowej dokumentacji ubezpieczeniowej.

Pismem z dnia 10 lutego 2017 r. odwołujący wniósł o ponowne ustalenie okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym od grudnia 2010 r. do maja 2013r.

Po przeprowadzeniu postępowania Zakład Ubezpieczeń Społeczny Oddział w Z. w dniu 24 lutego 2017 r. wydał zaskarżoną decyzję na mocy której stwierdził, ze W. M. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od 1 lipca 2012r.

Powyższy stan faktyczny, Sad ustalił w oparciu o akta ZUS. Zebrane dowody Sąd uznał za wystarczające i mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych oraz rozstrzygnięcia.

Sąd pominął dowód z przesłuchania odwołującego z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy zważyć, że odwołanie z dnia 28 marca 2017 r potraktowane zostało jako odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 24.02.2017r, mimo błędnego oznaczenia zaskarżonej decyzji, albowiem wniesione zostało w ustawowym terminie do wniesienia odwołania i zarzuty podniesione w odwołaniu pozostają w związku z treścią wymienionej decyzji.

Przepisami miarodajnymi w niniejszej sprawie są: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166/1 z 30.04.2004 r. ze zm.), jak również rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16.09.2009 r.(Dz. Urz. L 284/2 z 30.10.2009 r. ze zm.).

Stosownie do treści art. 11 ust. 1,2,3 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego osoby do których stosuje się w/w rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego, a ustawodawstwo to jest określane zgodnie z przepisami tytułu II tego aktu.

Stosownie do art. 13 ust. 3 powoływanego rozporządzenia, osoba która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych państwach członkowskich, podlega ustawodawstwu tego państwa, w którym wykonuje pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub większej ilości państw, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami art. 13 ust. 1.

Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16.09.2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 osoba, która wykonuje pracę w dwóch lub więcej państwach członkowskich informuje o tym instytucję wyznaczoną przez właściwą władzę państwa członkowskiego w którym ma miejsce zamieszkania. W takim przypadku wyznaczona instytucja państwa członkowskiego miejsca zamieszkania, niezwłocznie ustala ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego, uwzględniając art. 13 rozporządzenia podstawowego i art. 14 rozporządzenia wykonawczego. Takie wstępne określenie ma charakter tymczasowy(art. 16 ust.2).

Na podstawie art. 3 ust. 2 rozporządzenia 987/2009 osoby, do których ma zastosowanie rozporządzenie podstawowe tj. rozporządzenie nr 883/2004, zobowiązane są do przekazania instytucji właściwej informacji, dokumentów lub dowodów potwierdzających niezbędnych dla ustalenia ich sytuacji lub sytuacji ich rodzin, do ustalenia lub utrzymania ich praw i obowiązków oraz do określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa oraz wynikających z niego obowiązków tych osób.

Szczegółowe kwestie dotyczące zasad stosowania procedury dialogu i koncyliacji zostały ujęte w decyzji nr (...) z dnia 12 czerwca 2009r. w sprawie ustanowienia procedury dialogu i koncyliacji w zakresie ważności dokumentów, określenia ustawodawstwa właściwego oraz udzielania świadczeń na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 (Dz. Urz. UE C 106 z 24 kwietnia 2010, s. 1-4).

Zgodnie z art. 19 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, „na wniosek zainteresowanego lub pracodawcy instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie zgodnie z przepisami tytułu II rozporządzenia podstawowego, poświadcza, że to ustawodawstwo ma zastosowanie oraz w stosownych przypadkach wskazuje, jak długo i na jakich warunkach ma ono zastosowanie.” Dokumentem potwierdzającym podleganie ustawodawstwu danego państwa jest „zaświadczenie o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej” wydane na formularzu A1.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że postępowanie organu rentowego wyczerpało procedury określone w ust. 4 art. 16 rozporządzenia wykonawczego nr 987/2009, zgodnie z którym w przypadku, gdy z uwagi na brak pewności co do określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa, niezbędne jest nawiązanie kontaktów przez instytucje lub władze dwóch lub więcej państw członkowskich, na wniosek jednej lub więcej instytucji wyznaczonych przez właściwe władze zainteresowanych państw członkowskich lub na wniosek samych właściwych władz, ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego jest określane na mocy wspólnego porozumienia, z uwzględnieniem art. 13 rozporządzenia podstawowego i odpowiednich przepisów art. 14 rozporządzenia wykonawczego.

W świetle procedury uzgodnieniowej, poczynione zostały ustalenia, w świetle których odwołujący nie podlega ustawodawstwu słowackiemu.

Słowacka instytucja ubezpieczeniowa S. P. w dniu 01 lipca 2013r wydała decyzję o nieobjęciu obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym, obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym oraz obowiązkowym ubezpieczeniem na wypadek bezrobocia W. M. jako pracownika firmy (...).R.O od 01 lipca 2012 r według legislatywy słowackiej.Od decyzji strony nie złożyły odwołania. Decyzja stała się wykonalna dnia 26.08.2013 r.

W tym postępowaniu nie ma znaczenia, dlaczego, w oparciu o jakie dowody, decyzja S. P. została wydana. Prawomocność decyzji słowackiej instytucji ubezpieczeniowej jest równoznaczna z przesądzeniem doniosłości prawnej stosunku wiążącego odwołującego z pracodawcą (...).R.O, tj zostało objęte powagą rzeczy osądzonej i tym samym czyni niedopuszczalnym ponowne rozpoznanie osądzonego już stanu faktycznego i badanie w tym postępowaniu merytorycznych powodów, które legły u podstaw wydania tej decyzji.

Stwierdzenie spełnienia warunków ubezpieczenia społecznego w systemie prawnym państwa wykonywania pracy podlegającym koordynacji na podstawie cytowanego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/04 z dnia 29.04.2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, dokonują wyłącznie organy właściwe do stosowania tego prawa, co oznacza, iż nie jest dopuszczalna ocena stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia społecznego w innym państwie członkowskim przez instytucję miejsca zamieszkania osoby wnoszącej o ustalenie właściwego ustawodawstwa (por. wyrok SN z dnia 6.06.2013r., II UK 333/12, OSNP 2014, nr 3, poz. 47).

Ubezpieczony, prowadząc w Polsce pozarolniczą działalność gospodarczą i będąc zatrudnionym w słowackiej firmie, powinien uzyskać formularz A1 ze słowackiej instytucji ubezpieczeniowej i dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń w Polsce. Gdyby ubezpieczony taki dokument uzyskał, jego treścią byłby związany organ rentowy, a także polski sąd. Bezspornym jest, że ubezpieczony takiego dokumentu nie posiada.

Mając na uwadze powyższe, jak również treść przywołanych na wstępie regulacji zasadnym jest stwierdzenie, iż w sytuacji wykluczenia odwołującego spod imperium słowackiego systemu zabezpieczenia społecznego, systemem ubezpieczeniowym właściwym dla odwołującego będzie ustawodawstwo polskie z uwagi na fakt prowadzenia przez niego w okresie spornym pozarolniczej działalności gospodarczej, czego nie negował.

Stosownie bowiem do treści art. 6 ust. 1, pkt 5 przepisów ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1442), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące. Zgodnie natomiast z art. 13 ust. 4 powoływanej ustawy, osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

W konsekwencji przytoczonych okoliczności uznać należy, iż zaskarżona decyzja ZUS została wydana w granicach i na podstawie obowiązujących przepisów, co czyni zarzuty względem niej poczynione bezzasadnymi.

W tym stanie rzeczy, w oparciu o przytoczone przepisy prawa i art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołanie orzekając jak w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 i 3 kpc. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalona została w oparciu § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1667). Wartość przedmiotu sporu wyniosła 37.629,24 zł.

(-) SSR del Magdalena Kimel