Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2014 r. na rozprawie sprawy

z powództwa I. Ć.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 12 września 2013 r., sygn. akt I C 935/11

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Powódka I. Ć. żądała w pozwie zsądzenia na jej rzecz od pozwanego (...) S.A. w W. świadczeń wynikających z następstw nieprawidłowego leczenia prowadzonego w Szpitalu Miejskim w R. ubezpieczonym u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej, a mianowicie zadośćuczynienia za doznana krzywdę w wysokości 124.500 zł , odszkodowania w kwocie 15.504,21 zł obejmującego kwotę 13.665 zł z tytułu kosztów pomocy osób trzecich i kwotę 1.837,75 zł z tytułu kosztów dojazdów członków rodziny do szpitali , z ustawowymi odsetkami od 3 marca 2008 r., a ponadto kwoty 9.090 zł zaległych odsetek .

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zarzucił, że wypłacił już na rzecz powódki odpowiednie zadośćuczynienie w wysokości 25.500 zł oraz odszkodowanie za koszty opieki osób trzecich w kwocie 11.305 zł . Zakwestionował także pozostawanie w opóźnieniu od 3 marca 2008 r.

Według ustaleń Sądu Okręgowego powódka po wypadku z 30 czerwca 2006 r., w którym doznała otwartego złamania podudzia prawej nogi została poddana w Szpitalu Miejskim w R. zabiegowi operacyjnemu i dalszemu leczeniu. Na skutek popełnionych błędów medycznych na poziomie diagnostycznym i zabiegowym polegających między innymi na opóźnieniu zabiegu naprawczego nastąpiło ponadnormatywne przedłużenie leczenia i rehabilitacji , wystąpiły znaczne dolegliwości bólowe i cierpienia , a ponadto zaistniały dysfunkcje kończyny , która nie odzyskała pełnej sprawności, rokowania na przyszłość są niepewne, zaś innym następstwem procesu leczniczego było wystąpienie u niej depresji .

W ocenie tego Sądu stopień nasilenia dolegliwości bólowych , wiek powódki, sposób i czas leczenia uzasadniają zadośćuczynienie w kwocie 150.000 zł, a z uwagi na otrzymanie od pozwanego kwoty 25.500 zł zasądził dalsze 124.500 zł . Za uzasadnione uznał tez Sąd żądanie odszkodowania w kwocie 15.505,21 zł z tytułu kosztów opieki ustalonych w oparciu o opinię biegłego z zakresu pielęgniarstwa. Dalsze roszczenia zostały zaskarżonym wyrokiem oddalone wobec niedoszukania się zarzucanego opóźnienia w wypłacaniu należności w toku postępowania likwidacyjnego .

W złożonej apelacji pozwany zaskarżył wyrok w części zasądzającej zadośćuczynienie w kwocie 50.000 zł ponad przyznaną kwotę 74.500 zł, odszkodowanie w kwocie 2.565,46 zł ponad kwotę 12.938,75 zł oraz w części nakładającej na pozwanego obowiązek zapłaty kosztów procesu wnosząc o ich stosunkowe rozdzielenie . Zarzucił naruszenie art. 445 § 1 kc przez uznanie, że kwota 124.500 zł stanowi odpowiednie zadośćuczynienie, art. 322 kpc w związku z art. 328 § 2 kc wskutek braku prawnego uzasadnienia określenia wysokości zasądzonego zadośćuczynienia oraz art. 444 § 1 kc, a także art. 233 kpc i art. 286 kpc poprzez rażące przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w odniesieniu do kosztów opieki osób trzecich .

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego uprawniał do uznania, że powódce przysługują zasądzone świadczenia rekompensujące następstwa bezspornie popełnionych błędów medycznych, a przede wszystkim opóźnienia zabiegu naprawczego. Mimo zarzucanej lakoniczności uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w odniesieniu do wysokości zadośćuczynienia Sąd ten w istocie wskazał z jakich względów uznał, że łączna kwota zadośćuczynienia powinna wynosić 150.000 zł . W szczególności podał, jakie okoliczności rzutowały na określenie rozmiarów doznanej krzywdy, w tym cierpień fizycznych i psychicznych. Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się zatem takiego naruszenia przepisów prawa materialnego, w tym art. 233 kpc i art. 328 § 2 kpc, które wpływałoby na wynik sprawy . Z opinii biegłego ortopedy J. C., której miarodajność nie budzi wątpliwości wynika, że powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu, spodziewać się należy wcześniejszych wtórnych zmian zwyrodnieniowych, a także wystąpienia bólów wymagających leczenia farmakologicznego (k. 82 – 84). Według tego biegłego brak staranności w postępowaniu diagnostycznym i leczniczym ma znaczenie, bo do maja 2011 r, wydłużył się okres leczenia , a wcześniejsze zmiany zwyrodnieniowe stawu będą następstwem częściowego uszkodzenia chrząstki stawowej nasady dalszej kości udowej ze względu na niewłaściwe osadzenie gwoździa śródszpikowego w części bliższej kości piszczelowej w okresie od zabiegu operacyjnego w dniu 4 lipca 2006 r. do momentu jego usunięcia 20 marca 2007 r. w Szpitalu Wojewódzkim (...) w R..

Z kolei biegła psycholog M. W. stwierdziła wystąpienie u powódki łagodnych stanów depresyjnych oraz uszczerbek na zdrowiu psychicznym , a także potrzebę psychoterapii dla podniesienia poziomu jej samooceny (k. 97 – 101). Również według tej biegłej rokowania na przyszłość co do stanu zdrowia psychicznego powódki nie są pewne. Te ustalenia potwierdzają dokonaną ocenę rozmiarów doznanej przez powódkę krzywdy jako znacznych. Krzywda ta wynikła z istotnego przedłużenia procesu leczenia i spowodowania u powódki cierpień fizycznych i psychicznych w okresie oczekiwania na zabieg naprawczy, a także wynikłych z jego przeprowadzenia oraz dalszego leczenia i rehabilitacji trwających aż do maja 2011 r.

Należy też mieć na uwadze fakt, że wiele następstw zdrowotnych powstałych na skutek popełnionych błędów medycznych ma charakter utrwalony, co ma szczególne znaczenie , skoro powódka liczy dopiero 31 lat, a rokowania na przyszłość nie są pewne .

Reasumując tę część wywodów należy stwierdzić, że ujawnione rozmiary krzywdy będącej udziałem powódki usprawiedliwiały przyjęcie, że odpowiednią w świetle przepisu art. 445 § 1 kc sumą zadośćuczynienia będzie 150.000 zł, co uzasadniało zasądzenie kwoty 124.500 zł ponad świadczenie wypłaconej powódce przed wszczęciem procesu .

Nie doszło także do naruszenia wskazanych w apelacji przepisów art. 233 kpc i 286 kpc przy dokonywaniu ustaleń faktycznych w zakresie kosztów niezbędnej pomocy osób trzecich. Podstawą tych ustaleń była opinia biegłej z dziedziny pielęgniarstwa w osobie B. K. (k. 131 – 137). Pozwany zauważa w apelacji, że opinia ta wykroczyła poza żądania powódki zawarte w pozwie w odniesieniu do okresu korzystania z takiej pomocy. Wynikało to z przyjętej przez biegłą metody kompleksowego ustalenia potrzeb opiekuńczych powódki w ciągu całego okresu leczenia . Tymczasem powódka w pozwie żądała uzupełnienia wynagrodzenia z tego tytułu za okres 3 miesięcy po operacji korygującej przeprowadzonej 20 marca 2007 r, a mianowicie dalszej kwoty 11.305 zł w związku z przyjęciem 2 – krotnie wyższej stawki godzinowej, 1.800 zł z tytułu kosztów 2 dalszych godzin opieki w ciągu dnia, a ponadto 560 zł z tytułu 14 dni opieki po 4 godziny po zabiegu wykonanym 6 sierpnia 2008 r. Natomiast po zapoznaniu się z ustaleniami biegłej powódka rozszerzyła podstawę faktyczną roszczenia wskazując na obowiązek zwrotu kosztów opieki za okres i w wymiarze określonym w tej opinii z wyłączeniem okresu leczenia szpitalnego od 30 czerwca do 10 lipca 2006 r. oraz 2 godzin dziennie przez 3 – 6 miesięcy , bo takiej opieki wymagałaby, jak utrzymywała, również w przypadku niewadliwego procesu leczenia .

Z kolei pozwana uznała za zasadne zmniejszenie tych kosztów o 900 zł za okres od 4 lipca do 31 grudnia 2006 r. – k. 167. Ustalona przez biegłą kwota kosztów opieki wynosząca 28.450 zł po uwzględnieniu tych stanowisk stron, uległaby więc zmniejszeniu do 27.220 zł ( o 330 zł za okres od 30 czerwca do 10 lipca 2006 r. i 900 zł za dalszy okres do końca 2006 r. Ponieważ pozwany zapłacił powódce kwotę 11.305 zł, do uregulowania pozostałaby różnica wynosząca 15.915 zł ( 27.320 zł – 11.305 zł ) , a zatem kwota wyższa od żądanej przez powódkę z tego tytułu w pozwie ( 13.665 zł ).

Należy przy tym zauważyć, że pozwany w swoim oszacowaniu dokonanym w postanowieniu likwidacyjnym w znacznej części określił potrzeby powódki w tym zakresie jako wyższe niż oceniła to biegła, gdyż przyjął, że powódka w ciągu 3 miesięcy po reoperacji wymagała 6 godzin opieki, podczas , gdy w ocenie biegłej w okresie pobytu w szpitalach potrzeby te kształtowały się w granicach 3 godzin dziennie.

W opinii biegłej, jak nadmieniono, faktycznie doszło do zarzucanego w apelacji kompleksowego określenia potrzeb powódki w ciągu pierwszych kilku miesięcy po przeprowadzeniu operacji w dniu 7 lipca 2006 r. bez wyszczególnienia skutków wypadku objętych odpowiedzialnością cywilną za niestaranne działania lecznicze , lecz ostatecznie stanowiska stron w odniesieniu do wyodrębnienia tych skutków uległy zasadniczemu zbliżeniu. Biegła w szczegółowy sposób wskazała z jakich czynności opiekuńczych i pomocy powódka musiała korzystać w kolejnych okresach leczenia i rekonwalescencji, w tym w czasie kiedy przebywała w domu, bądź w szpitalu, miała też na uwadze zmniejszenie się tych potrzeb w miarę poprawy stanu zdrowia.

Przyjęła też, że w okresie pomiędzy 13 marca 2008 r, a 14 marca 2011 r, powódka nie potrzebowała pomocy osób trzecich poza przypadkami przejazdów do poradni ortopedycznych ( k. 136). Opinia ta w jasny i przekonujący sposób ustala rodzaj i zakres czasowy opieki koniecznej ze względu na następstwa zaniedbań i błędów leczniczych i zaniechanie przez Sąd postulowanego przez pozwanego zażądania ustnych wyjaśnień w trybie art. 286 kpc nie wpłynęło na treść rozstrzygnięcia .

Z tych przyczyn opinię biegłej należało uznać za rzetelną i miarodajną dla określenia wysokości kosztów opieki, której powódka wymagała na skutek braku samodzielności wynikającej z następstw przedłużonego , w rezultacie niedochowania staranności, procesu leczenia i rehabilitacji. Zasądzenie odszkodowania obejmującego 13.665 zł tytułem dodatkowych kosztów opieki i 1837,75 zł tytułem kosztów dojazdów członków rodziny do szpitala nie naruszało zatem normy art. 444 § 1 kc .

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajdowało oparcie w treści art. 100 zd. drugie (in fine) kpc, skoro określenie należnej powódce sumy zależało, z uwagi na treść art. 445 § 1 kc i art. 444 § 1 kc, od oceny Sądu, gdyż przepisy te nie zawierają ścisłego kryterium określenia wysokości żądania .

Powyższe względy uzasadniały orzeczenie jak w sentencji pkt. I ( art. 385 kpc).

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego opiera się o przepis art. 98 kpc w związku z art. 391 § 1 kpc.