Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 189/18

UZASADNIENIE

Sąd stosownie do art. 424 § 3 kpk ograniczył zakres uzasadnienia do wyjaśnienia podstawy prawnej tego wyroku oraz wskazanych rozstrzygnięć. W przedmiotowej sprawie uwzględniono wniosek Prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary bez przeprowadzania rozprawy, bowiem okoliczności popełnienia przestępstwa nie budziły wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazywała, że cele postępowania zostaną osiągnięte.

W oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy przeciwko S. S. oskarżonemu o czyn z art. 177 § 1 i 2 kk Sąd ustalił, co następuje:

S. S. w dniu 5 maja 2018 roku na 107 km 6 hm autostrady (...) w miejscowości D. kierując samochodem m-ki M. (...) o nr rej. (...) zjechał na prawe pobocze i uderzył pojazdem w barierę energochłonną, co doprowadziło do dachowania. W wyniku tego podróżująca z nim A. K. doznała obrażeń ciała w postaci cech krwawienia podpajęczynówkowego, obustronnego złamania żeber z uszkodzeniem tkanek miękkich i rozerwaniem międzyżebrzy, płynnej krwi w jamach opłucnowych, złamania kręgosłupa w odcinku piersiowym, wieloodłamowego złamania miednicy, utraty śledziony, urazu wątroby, pęcherza moczowego i krezki oraz otarć naskórka i zasinień na głowie, tułowiu i kończynach w następstwie których zmarła. Podróżujący z nim D. K. doznał obrażeń ciała w postaci złamania obojczyka prawego, paliczka podstawowego palca V ręki lewej, licznych drobnych ran na kończynie górnej prawej oraz podskórnie dwóch ciał obcych w obrębie głowy i karku, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni, M. K. doznał obrażeń ciała w postaci złamania żeber oraz trzonu kręgu L2 wymagających leczenia operacyjnego, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni, a N. K. doznała obrażeń ciała w postaci złamania kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym, wymagającego leczenia operacyjnego, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni.

S. S. przesłuchany w charakterze podejrzanego przyznał się do zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia. Wyjaśnił, że w dniu 04 maja 2018 roku wyjechał wraz ze swoim synem K. S., siostrą A. K., jej mężem M. K. i ich dziećmi D. i N. K. z ich miejsca zamieszkania w Niemczech na pogrzeb matki, który miał odbyć się w dniu 06 maja 2018 roku w M.. Do przejechania mieli 1300 km. Jechali jego samochodem M. (...), który prowadził na zmianę ze szwagrem. M. K. jechał od początku przez Niemcy, następnie zmienił go przed granicą. Tuż przed wypadkiem - około godz. 04.00 - zatrzymali się na 15-20 min. Czuł się dobrze, szwagier chciał go zmienić, ale postanowił, że pojedzie dalej. Do celu mieli 150 km. Po około 30 min od przystanku doszło do wypadku. Wyjaśnił, że nie pamięta nic sprzed ani z momentu samego wypadku. S. S. wyraził wolę dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karanej i skorzystania z dobrodziejstwa instytucji przewidzianej w przepisie art. 335 kpk. Wyraził zgodę na wymierzenie mu kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 3 lat, grzywny w wysokości 100 stawek dziennych z ustaleniem wysokości jednej stawki na 50 złotych, zobowiązania do wykonywania pracy zarobkowej i obciążenie kosztami postępowania. (k.159v-160)

Wniosek w trybie art. 335 § 1 kpk został przez Prokuratora skierowany do Sądu. Sąd uwzględnił wniosek Prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary bez przeprowadzenia rozprawy. Okoliczności popełnienia przestępstwa nie budziły wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazywała, że cele postępowania zostaną osiągnięte.

Bezsprzecznie S. S. w dniu 5 maja 2018 roku na 107 km 6 hm autostrady (...) w miejscowości D. naruszył nieumyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym określone w art. 3 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity z dnia 8 czerwca 2017 roku , Dz. U. z 2017 r., poz. 260 z późń. zm.) w ten sposób, że kierując samochodem m-ki M. (...) o nr rej. (...) nie zachował ostrożności oraz nie zastosował się do znaku poziomego P-7b ,,linia krawędziowa ciągła” i wbrew zakazowi zjechał na prawe pobocze, przez co doprowadził do uderzenia pojazdu w barierę energochłonną, a następnie jego dachowania w wyniku czego: pasażerka A. K. doznała obrażeń ciała w postaci cech krwawienia podpajęczynówkowego, obustronnego złamania żeber z uszkodzeniem tkanek miękkich i rozerwaniem międzyżebrzy, płynnej krwi w jamach opłucnowych, złamania kręgosłupa w odcinku piersiowym, wieloodłamowego złamania miednicy, utraty śledziony, urazu wątroby, pęcherza moczowego i krezki oraz otarć naskórka i zasinień na głowie, tułowiu i kończynach w następstwie których zmarła, pasażer D. K. doznał obrażeń ciała w postaci złamania obojczyka prawego, paliczka podstawowego palca V ręki lewej, licznych drobnych ran na kończynie górnej prawej oraz podskórnie dwóch ciał obcych w obrębie głowy i karku, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni, pasażer M. K. doznał obrażeń ciała w postaci złamania żeber oraz trzonu kręgu L2 wymagających leczenia operacyjnego, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni, pasażerka N. K. doznała obrażeń ciała w postaci złamania kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym, wymagającego leczenia operacyjnego, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni. Niewątpliwie oskarżony wypełnił swoim czynem znamiona przestępstwa z art. 177 § 1 i 2 kk, co znalazło potwierdzenie w zgormadzonym w niniejszej sprawie materiale dowodowym.

Zgodnie z art. 177 § 1 kk, kto naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1 kk, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W myśl § 2 w/w przepisu, jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Dobrem chronionym przez art. 177 kk jest bezpieczeństwo w komunikacji w aspekcie ochrony życia i zdrowia człowieka.

Nie każde spowodowanie wypadku będzie skutkować odpowiedzialnością z art. 177 kk, ponieważ warunkiem uznania wypadku za przestępstwo jest naruszenie dobra prawnego innej niż sprawca osoby, w postaci jej życia lub zdrowia, na określonym w tym przepisie poziomie. Skutkiem opisanym w art. 177 kk, warunkującym odpowiedzialność karną, jest uszczerbek na zdrowiu, a przy wypadku ciężkim również śmierć człowieka. Jako "średni wypadek" określa się sytuację opisaną w § 1, ze skutkiem w postaci obrażeń opisanych w art. 157 § 1 kk. Typ określony w § 2 ma charakter przestępstwa wieloodmianowego, bowiem skutek może polegać albo na spowodowaniu ciężkiego uszczerbku na zdrowiu innej osoby, albo na spowodowaniu jej śmierci. Spowodowanie lżejszego uszczerbku na zdrowiu nie będzie stanowić realizacji znamion czynu zabronionego, lecz może być oceniane wyłącznie na gruncie kw. Skutkowy charakter przestępstwa oznacza, że konieczne jest ustalenie związku przyczynowego pomiędzy stwierdzonym naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu a zaistniałym wypadkiem (zob. wyr. SN z 4.11.1998 r., V KKN 303/97, OSNKW 1998, Nr 11–12, poz. 50).

Jednym ze znamion tego przestępstwa jest naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu, co zostało expresiss verbis wyartykułowane w art. 177 § 1 kk. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ustawy Prawo o ruchu drogowym uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie. Sąd Najwyższy wyjaśniał, że: "rozważne i ostrożne prowadzenie pojazdu polega na przedsięwzięciu przez kierowcę wszystkich czynności, które według obiektywnej oceny są niezbędne do zapewnienia optymalnego bezpieczeństwa ruchu w danej sytuacji oraz na powstrzymaniu się od czynności, które według tejże oceny mogłyby to bezpieczeństwo zmniejszyć" (uchw. SN z 28.2.1975 r., V KZP 2/74, OSNKW 1975, Nr 3–4, poz. 33, teza 6). Art. 7 ust. 1 uprd stanowi, że znaki i sygnały drogowe wyrażają ostrzeżenia, zakazy, nakazy lub informacje.

S. S. naruszył zasady bezpieczeństwa określone w art. 3 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym, bowiem nie zachował ostrożności oraz nie zastosował się do znaku poziomego P-7b ,,linia krawędziowa ciągła” i wbrew zakazowi na prawe pobocze i uderzył pojazdem w barierę energochłonną, co doprowadziło do jego dachowania. Na skutek tego podróżująca z nim A. K. doznała obrażeń ciała w postaci cech krwawienia podpajęczynówkowego, obustronnego złamania żeber z uszkodzeniem tkanek miękkich i rozerwaniem międzyżebrzy, płynnej krwi w jamach opłucnowych, złamania kręgosłupa w odcinku piersiowym, wieloodłamowego złamania miednicy, utraty śledziony, urazu wątroby, pęcherza moczowego i krezki oraz otarć naskórka i zasinień na głowie, tułowiu i kończynach w następstwie których zmarła, a podróżujący z nim D. K. doznał obrażeń ciała w postaci złamania obojczyka prawego, paliczka podstawowego palca V ręki lewej, licznych drobnych ran na kończynie górnej prawej oraz podskórnie dwóch ciał obcych w obrębie głowy i karku, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni, M. K. doznał obrażeń ciała w postaci złamania żeber oraz trzonu kręgu L2 wymagających leczenia operacyjnego, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni, a N. K. doznała obrażeń ciała w postaci złamania kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym, wymagającego leczenia operacyjnego, naruszających czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni.

Ustalenia faktyczne poczynione w oparciu o zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, pozwalają powiązać zaistniały wypadek drogowy z poprzedzającymi go naruszeniami przez oskarżonego podstawowych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i tym samym ustalenia związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem sprzecznym z przepisami ustawy prawo o ruchu drogowym, a zdarzeniem, w wyniku którego ciężkie obrażenia ciała, a następnie śmierć poniosła A. K., a średni uszczerbek na zdrowiu doznał D. K., M. K. i N. K..

W niniejszej sprawie nie zachodzą żadne okoliczności wyłączające bezprawność oraz winę, a zatem oskarżonemu można zasadnie można było przypisać sprawstwo w odniesieniu do dokonanego przez niego występku. Zgodnie z art. 177 § 1 kk, zasady bezpieczeństwa ruchu mogą być naruszone umyślnie albo nieumyślnie. Umyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa zachodzi wtedy, gdy sprawca świadomie postępuje wbrew zakazom lub nakazom, nieumyślne zaś, gdy dokonanie określonego manewru jest wynikiem błędnej oceny sytuacji istniejącej w ruchu (wyrok SN z dnia 19 października 1976 r., Rw 273/76, OSNKW 1976, nr 12, poz. 153). W ocenie Sądu S. S. dopuścił się zarzucanego mu czynu z winy nieumyślnej. S. S. nie planował popełnienia tego czynu, nie przewidywał jego skutków i na nie się nie godził. Oskarżony niewątpliwie nie miał zamiaru popełnienia przestępstwa, ale na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach popełnił go, choć możliwość popełnienia tego czynu mógł przewidzieć.

Okoliczności popełnienia czynu przez oskarżonego, jak i jego wina nie budzą wątpliwości. Oskarżony przyznał się do stawianego mu zarzutu. W ocenie Sądu przyznanie się S. S. jest wiarygodne i znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Sąd uznając, że wina i okoliczności popełnienia czynu zabronionego przez oskarżonego nie budzą żadnych wątpliwości, uwzględnił wniosek oskarżyciela publicznego o dobrowolne poddanie się karze złożony w trybie art. 335 § 1 kpk. W myśl tego przepisu prokurator może wystąpić do Sądu zamiast z aktem oskarżenia z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie wobec oskarżonego uzgodnionych z nim kar lub środków karnych. Przesłanką do wystąpienia przez oskarżyciela publicznego z takim wnioskiem jest to, aby czyn zarzucany oskarżonemu stanowił występek, a oskarżony przyznawał się do winy i w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia czynu zabronionego oraz wina nie budziły wątpliwości. Ponadto postawa oskarżonego musi wskazywać na to, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Zdaniem Sądu w rozpatrywanej sprawie wszystkie przesłanki uzasadniające wystąpienie do Sądu z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze przez S. S. zostały spełnione. Oskarżony wyraził wolę dobrowolnego poddania się karze i przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, przy czym przyznanie to w świetle ustalonego stanu faktycznego nie budzi żadnych wątpliwości Sądu i sprawstwo oskarżonego znajduje potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dowodach.

Wobec powyższego, Sąd oskarżonego S. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu we wniosku o skazanie czynu, to jest występku z art. 177 § 1 i 2 kk i za to na podstawie art. 177 § 2 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.

Sąd ważąc wobec oskarżonego wymiar kary kierował się dyrektywami wskazanymi w treści przepisu art. 53 kk i miał na względzie stopień społecznej szkodliwości, bacząc przy tym by dolegliwość nie przekraczała stopnia winy oskarżonego. Sąd miał także na względzie cele zapobiegawcze i wychowawcze kary, jak też dyrektywy w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Sąd wymierzając karę miał na uwadze znaczny stopień winy oskarżonego. Oskarżony jest osobą dorosłą, nie zachodzą jakiekolwiek wątpliwości co do jego poczytalności, wobec czego w czasie czynu mógł w pełni rozpoznać jego znaczenie i pokierować swoim postępowaniem. Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu Sąd miał na uwadze dyrektywy określone w art. 115 § 2 kk. Stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego należy uznać za wysoki. Przedmiotem ochrony w zakresie przestępstwa określonego w art. 177 kkk jest bezpieczeństwo życia i zdrowia ludzi uczestniczących w ruchu lądowym. Oskarżony swoim nieumyślnym zachowaniem, naruszeniem reguł ostrożności w ruchu drogowym doprowadził do powstania szkody – śmierci pokrzywdzonej, a także powstania uszczerbku na zdrowiu innych osób. Zasady bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym, które powinny być przestrzegane w sposób bezwzględny przez wszystkich uczestników ruchu drogowego. Przy wymiarze kary Sąd miał na uwadze, że oskarżony wyruszył ze swoją rodziną w dość długą podróż (1300 km), ponieważ chciał dotrzeć na pogrzeb swojej matki, a w wyniku wypadku życie straciła bliska mu osoba – jego siostra.

Sąd uwzględnił jako okoliczność łagodzącą uprzednią niekaralność oskarżonego. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności obciążających oskarżonego.

Sąd mógł wymierzyć oskarżonemu karę od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. W ocenie Sądu, karą adekwatną do stopnia zawinienia oraz społecznej szkodliwości czynu jest kara w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności. Kara w takim wymiarze może być uznana za karę współmierną do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz karę, która spełni nałożone na nią przez ustawę cele. W ocenie Sądu kara ta działać będzie na oskarżonego zapobiegawczo, uniemożliwiając mu popełnianie kolejnych przestępstw.

Sąd na podstawie art. 69 § 1 i § 2 kk oraz art. 70 § 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności na okres 3 lat próby. Sąd wyraża przekonanie, że wykonanie kary bezwzględnej pozbawienia wolności nie jest niezbędne dla resocjalizacji oskarżonego, a wręcz lepszy wynik osiągnie się poprzez jej zawieszenie. W ocenie Sądu, wskazany okres próby –3 lat jest wystarczający do osiągnięcia celu instytucji probacji, jak również pozwoli zweryfikować trafność prognozy kryminologicznej postawionej wobec oskarżonego, a jednocześnie skontrolować postawę i zachowanie oskarżonego w tym czasie. Dodatkowo Sąd na podstawie art. 72 § 1 pkt 4 kk zobowiązał oskarżonego do wykonywania pracy zarobkowej.

Sąd na podstawie art. 71 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 50 złotych. W ocenie Sądu oskarżony powinien doznać realnej dolegliwości o charakterze materialnym, co nie spowoduje u niego poczucia faktycznej bezkarności. O jej wysokości sąd orzekł mając na uwadze okoliczności tożsame z tymi, które miały wpływ na wymiar kary pozbawienia wolności. Na wysokość jednej stawki wpływ miała sytuacja materialna oskarżonego. Prowadzi on własną działalność gospodarczą, z tytułu której osiąga dochód w wysokości 6.000 zł. Kara grzywny stanowić będzie dla niego zatem realną i bezpośrednio odczuwalną dolegliwość.

Skazany posiada stały dochód, wobec czego Sąd na podstawie art. 627 kpk Są zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie kwotę 680 złotych opłaty oraz kwotę 3.599,73 złotych tytułem kosztów postępowania w sprawie. Zasądzona kwota kosztów sądowych nie powinna stanowić dla niego znacznego obciążenia a jego sytuacja materialna pozwoli je w pełni zaspokoić.