Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie – Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Przemysław Jagosz

Protokolant prac. sąd. Natalia Indyka

po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2019 r., w Olsztynie, na rozprawie,

sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej

przeciwko M. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 2 093 867,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 1 447 963,80 zł za okres od 28.09.2018 r. do dnia zapłaty, z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanego do:

a)  nieruchomości obejmującej działkę ewidencyjną nr (...), położonej w J., gmina N., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...),

b)  nieruchomości obejmującej działki ewidencyjne nr (...), położonej w J., gmina N., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...),

i wysokości ustanowionej na tych nieruchomościach hipoteki umownej łącznej na rzecz powoda;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5 000 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu;

III.  odstępuje od obciążania pozwanego nieuiszczoną częścią kosztów sądowych;

IV.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 643/18

UZASADNIENIE

Powód – (...) (...) w upadłości likwidacyjnej - żądał od pozwanego kwoty 2 093 867,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 1 447 963,80 zł za okres od 28.09.2018 r. do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanego do:

c)  nieruchomości obejmującej działkę ewidencyjną nr (...), położonej w J., gmina N., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...),

d)  nieruchomości obejmującej działki ewidencyjne nr (...), położonej w J., gmina N., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...).

a nadto zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany jako właściciel opisanych wyżej nieruchomości jest zobowiązany do zapłaty długu, który zabezpiecza ustanowiona na nich hipoteka łączna.

Pozwany ostatecznie uznał powództwo, lecz wniósł o zwrot kosztów procesu i nieobciążanie go tymi kosztami na rzecz powoda.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W świetle stanowiska stron poza sporem było, że pozwany nabył:

a)  nieruchomość obejmującą działkę ewidencyjną nr (...), położoną w J., gmina N., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...),

b)  nieruchomość obejmującą działki ewidencyjne nr (...), położoną w J., gmina N., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...).

Zanim do tego doszło, na wskazanych nieruchomościach ustanowiono hipotekę umowną łączną na sumę 3 600 000 zł celem zabezpieczenia spłaty: pożyczki numer (...) z dnia 5.12.2011 r. w kwocie 2 400 000 zł, a nadto odsetek od udzielonej pożyczki, odsetek kapitałowych, odsetek od należności przeterminowanych, odsetek za zwłokę, opłat sądowych od kwoty zobowiązania, kosztów odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności oraz kosztów postępowania egzekucyjnego do kwoty 1 200 000 zł.

Pożyczka miała zostać zapłacona do 8.11.2016 r., jednak z uwagi na zaprzestanie spłaty powód wypowiedział ją pożyczkobiorcy pismem z dnia 6.06.2016 r. z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia. Pismo to pożyczkobiorca odebrał w dniu 10.06.2016, zatem cała należność stała się wymagalna z dniem 12.07.2016 r.

Przedmiotowa umowa pożyczki została nadto wypowiedziana pozwanemu (pismem z dnia 8.01.2018 r.), a ponieważ nie została spłacona, powód dochodzi:

a)  niespłaconego kapitału pożyczki w kwocie 1 447 963,80 zł,

b)  odsetek umownych w kwocie 209 122,38 zł

c)  odsetek karnych z tytułu należności przeterminowanych w kwocie 436 781,52 zł,

a nadto ustawowych odsetek za opóźnienie liczonych od należności głównej za okres od daty pozwu.

Pozwany był członkiem pozwanej i uczestniczył w przestępczym procederze wyłudzania pieniędzy z jej kasy; w związku z tym toczy się przeciwko niemu postępowanie karne.

W zakresie hipoteki ustanowionej na opisanych nieruchomościach nie dokonywał z powodem żadnych czynności, które czyniłyby go konsumentem w rozumieniu 22 ¹ Kodeksu cywilnego (k.c.).

Powyższe okoliczności nie były przedmiotem sporu, gdyż pozwany uznał powództwo przy pierwszej czynności procesowej, podjętej po doręczeniu mu odpisu pozwu, a treść tego uznania nie nasuwała wątpliwości co do zgodności z prawem i zasadami współżycia społecznego – zwłaszcza w świetle dokumentów przedstawionych przez powoda. Zgodnie z art. 213 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) sąd jest w takim wypadku związany uznaniem powództwa, co skutkowało jego uwzględnieniem. Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia w tym zakresie stanowiły przepisy art. 65 ust. 1, art. 75 i art. 76 ust. 3 ustawy z dnia 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (w brzmieniu sprzed 20.02.2011 r.), których zastosowanie w niniejszej sprawie prowadziło do uznania, że powód mógł dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń z nieruchomości, na których ustanowiono zabezpieczającą je hipotekę. Ponieważ możliwość egzekucji zasądzonej należności ogranicza się do tych nieruchomości, zgodnie z art. 319 k.p.c. należało zastrzec to w wyroku. Odpowiedzialność pozwanego rozciąga się nadto na odsetki ustawowe za opóźnienie, w którym znalazł się po bezskutecznym wezwaniu go do zapłaty skierowanym przy wypowiedzeniu z 8.01.2018 r., a których podstawę stanowią przepisy art. 481 § 1 i 2 k.c.

Ponieważ powód wygrał proces, zgodnie z zasadą wynikającą z art. 98 k.p.c. należałby mu się od pozwanego zwrot związanych z tym kosztów. Pozwany nie dokonał zapłaty mimo żądania skierowanego w piśmie z dnia 8.01.2018 r., a wobec tego wytoczenie powództwa było konieczne. Niemniej, dostrzec należało, że przy pierwszej czynności procesowej po potwierdzonym i skutecznym doręczeniu pozwu, pozwany uznał powództwo, zaś wcześniejsze pisma kierowane do niego na inne niż obecnie adresy powracały niedoręczone faktycznie, a jedynie z adnotacją o ich awizacji. W świetle wyjaśnień udzielonych na rozprawie sytuację materialną i rodzinną pozwanego można uznać za trudną (obowiązek utrzymania dwójki dzieci, brak pracy, zaległości w spłacie kredytu zaciągniętego na mieszkanie, stosunkowo niewielki rozmiar oszczędności w porównaniu do skali zobowiązań, w tym objętych niniejszą sprawą, postępowanie karne, w którym przyznaje się do zarzucanych mu czynów, zatem może się spodziewać nieuchronnej kary).

Uwzględniając całokształt tych okoliczności, jak również to, że powód uzyskał daleko idące zwolnienie z kosztów sądowych, na rozprawie uchylił się od zawarcia ugody, a postawa pozwanego (uznanie powództwa) ostatecznie umożliwiła zakończenie postępowania na pierwszym terminie rozprawy, o którym można było uznać go za prawidłowo zawiadomionego (gdyż wcześniej powód wskazywał jego nieaktualne adresy), w ocenie Sądu zostały spełnione szczególne przesłanki do obciążenia pozwanego tylko częścią kosztów procesu – w kwocie 5 000 zł (odpowiadającej uiszczonej przez powoda części opłaty od pozwu) – o czym orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.

Z tych samych względów, zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, odstąpiono od obciążania pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi (brakującą częścią opłaty od pozwu).

Z uwagi na uznanie powództwa, na podstawie art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c., wyrokowi w części zasądzającej roszczenie uznane przez pozwanego nadano również rygor natychmiastowej wykonalności.