Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny – Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2019 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi M. B.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza w Krakowie, sygnatura akt I Nc 42/18/P

postanawia:

1.  stwierdzić, że w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym dla Krakowa – Podgórza w Krakowie pod sygnaturą I Nc 42/18/P doszło do naruszenia praw strony skarżącej do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki;

2.  przyznać stronie skarżącej M. B. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych);

3.  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

4.  zwrócić stronie skarżącej kwotę 200 zł (dwieście złotych) uiszczoną tytułem opłaty od skargi;

5.  zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie na rzecz strony skarżącej M. B. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Liliana Kaltenbek SSO Agnieszka Cholewa-Kuchta S SO Paweł Szewczyk

UZASADNIENIE

Skargą z dnia 30 listopada 2018 roku M. B. wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie prowadzonej pod sygn. akt I Nc 42/18/P przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza w Krakowie. We wniesionej skardze skarżący domagał się stwierdzenia przewlekłości toczącego się postępowania, przyznania na rzecz skarżącego kwoty 8000 zł, a także zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Skarb Państwa zgłosił swój udział w sprawie i wniósł o oddalenie skargi jako całkowicie nieuzasadnionej.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pozwem z dnia 3 stycznia 2018 roku M. B. wniósł o zasądzenie od Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych S.A. kwoty 17 451,68 zł (k. 2).

Pismem z dnia 28 marca 2018 roku powód wniósł o przyspieszenie rozpoznania sprawy (k. 70).

Zarządzeniem z dnia 10 maja 2018 roku wezwano powoda do uzupełnienia braków formalnych pozwu poprzez sprecyzowanie żądania pozwu w zakresie wysokości żądanych odsetek w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu pozwu (k. 71).

W dniu 29 maja 2018 roku Sąd Rejonowy wydał nakaz zapłaty (k. 76)

W dniu 18 czerwca 2018 roku strona pozwana wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty (k. 77).

Pismem z dnia 21 listopada 2018 roku powód wniósł o przyspieszenie rozpoznania sprawy (k. 104).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 2 Ustawy strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że
w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Analiza powyższych przepisów nie pozostawia więc wątpliwości, że nie każda zwłoka w rozpoznaniu sprawy stanowi naruszenie prawa strony do sądu, lecz tylko taka, która nie znajduje uzasadnienia w realiach sprawy. Ocena, czy w konkretnej sprawie doszło do przewlekłości postępowania, nie powinna ograniczać się wyłącznie do upływu czasu i subiektywnych odczuć skarżącego, lecz być wypadkową czynników obiektywnych, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do podejmowania działań zgodnych z obowiązującymi przepisami, przewidującymi zachowanie określonych procedur. Nie każda przy tym zwłoka może być przyczyną stwierdzenia przewlekłości, lecz jedynie zwłoka nieuzasadniona. Jak już wskazano powyżej, ocena, czy postępowanie trwa dłużej niż to konieczne, dokonywana musi być zawsze na podstawie zarówno analizy charakteru dokonywanych czynności, jak i stanu faktycznego sprawy (por. także postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt II S 17/14, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 maja 2005 r. sygn. akt II S 26/05).

W ocenie Sądu Okręgowego analiza czynności podejmowanych przez Sąd Rejonowy w objętym skargą postępowaniu prowadzi do wniosku, iż zarzut przewlekłości postępowania w rozumieniu art. 2 ust. 1 przytoczonej ustawy jest uzasadniony.

Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, iż w okolicznościach niniejszej sprawy doszło do dwóch okresów, w których Sąd Rejonowy działał w sposób przewlekły. Pierwszy z nich miał miejsce między dniem 3 stycznia 2018 roku, a dniem 10 maja 2018 roku, tj. od dnia wniesienia pozwu do dnia wydania zarządzenia w przedmiocie wezwania powoda do uzupełnienia braków formalnych wniesionego pisma. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do usprawiedliwienia dwóch trwających ponad cztery miesiące przewlekłości. Od momentu wniesienia pozwu przez ten okres czasu w sprawie nie podjęto żadnych czynności. Dopiero zarządzenie z maja 2018 roku stanowiło pierwszą czynność w sprawie. Drugi z okresów bezczynności Sądu miał miejscu już po wydaniu nakazu zapłaty z dnia 29 maja 2018 roku. Strona pozwana wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty w dniu 18 czerwca 2018. Pomimo to, aż do listopada 2018 roku w sprawie nie podejmowano dalszych czynności. Sprawa została przedstawiona do Systemu Losowego Przydziału Spraw dopiero na skutek kolejnego pisma powoda o przyspieszenie rozpoznania sprawy, które zostało wniesione w dniu 21 listopada 2018 roku.

Niezależnie od powyższego w okolicznościach niniejszej sprawy poza długim okresem oczekiwania na podjęcie jakichkolwiek czynności zwrócić uwagę należy również na to, iż skarżący wnosił pisma z prośbą o przyspieszenie rozpoznania sprawy – pierwsze wpłynęło po upływie około trzech miesięcy od dnia wniesienia pozwu, zaś kolejne wobec niedoręczenia powodowi odpisu wniesionego przez stronę pozwaną sprzeciwu.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o skardze dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie. Dokonując tej oceny uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Okręgowy uznał skargę za uzasadnioną i na podstawie art. 12 ust. 2 i 4 ustawy orzekł jak w pkt. 1 pierwszym postanowienia.

W konsekwencji, na podstawie art. 14 § 4 Ustawy, Sąd Okręgowy przyznał skarżącemu od Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie kwotę 2000,00 zł. Zgodnie ze wskazaną regulacją uwzględniając skargę, sąd na żądanie skarżącego przyznaje od Skarbu Państwa, sumę pieniężną w wysokości od 2000 do 20 000 złotych. Wysokość sumy pieniężnej, w granicach wskazanych w zdaniu pierwszym, wynosi nie mniej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość postępowania. Sąd może przyznać sumę pieniężną wyższą niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, jeżeli sprawa ma szczególne znaczenie dla skarżącego, który swoją postawą nie przyczynił się w sposób zawiniony do wydłużenia czasu trwania postępowania. Na poczet tej sumy zalicza się kwoty przyznane już skarżącemu tytułem sumy pieniężnej w tej samej sprawie.

W ocenie Sądu Okręgowe w realiach sprawy zasadnym jest zasądzenie kwoty 2000,00 zł na rzecz skarżącego. W stosunku do wagi uchybienia Sądu Rejonowego, jest to bowiem kwota odpowiednia, uzasadniona i adekwatna.

Z tych powodów na podstawie art. 12 ust. 1, 2 i 4 przywołanej na wstępie ustawy orzeczono, jak w sentencji. O zwrocie uiszczonych opłat od skargi orzeczono na podstawie art. 17 ust. 3 Ustawy.

Wobec stwierdzenia przewlekłości uzasadnione było również zasądzenie kosztów postępowania skargowego, przy odpowiednim zastosowaniu art. 98 k.p.c. Na zasądzoną na rzecz skarżącego kwotę 240 zł złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika, obliczone stosownie do § 14 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu uwzględniającym Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie opat za czynności adwokackie.

SSO Liliana Kaltenbek SSO Agnieszka Cholewa-Kuchta S SO Paweł Szewczyk