Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Kursa (sprawozdawca)

Sędziowie: SO Anna Nowak

SO Katarzyna Serafin – Tabor

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2019 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.

przy uczestnictwie Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa–Śródmieścia w Krakowie

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie o egzekucję z nieruchomości toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie, sygn. akt VI Co 874/13/S.

postanawia:

1.  stwierdzić przewlekłość postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie, sygn. akt VI Co 874/13/S;

2.  polecić Sądowi Rejonowemu dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie podjęcie czynności w celu stwierdzenia prawomocności orzeczenia z dnia 29 stycznia 2019 roku;

3.  nakazać Skarbowi Państwa Sądowi Rejonowemu dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie zwrócić skarżącemu kwotę 200 zł (dwieście złotych) uiszczoną tytułem opłaty od skargi.

SSO Anna Nowak SSO Barbara Kursa SSO Katarzyna Serafin – Tabor

UZASADNIENIE

W dniu 27 czerwca 2019 roku (...) z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w K. złożyła skargę w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki i domagała się: stwierdzenia przewlekłości postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym przed Sądem Rejonowym dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie, sygn. akt VI Co 874/13/S, zawiadomienia Sądu prowadzącego sprawę oraz Skarbu Państwa- Prezesa Sądu Okręgowego o niniejszej sprawie, przesłania odpisów skargi, wydanie Sądowi prowadzącemu postępowanie zalecenia niezwłocznego dokonania następujących czynności: stwierdzenia prawomocności postanowienia z dnia 29 stycznia 2019 roku w odniesieniu do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ul. pl. (...) w K. objętego księgą wieczystą nr (...), w odniesieniu do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ul. pl. (...) w K. objętego księgą wieczystą nr (...) oraz w odniesieniu do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ul. pl. (...) w K. objętego księgą wieczystą nr (...). Ponadto skarżąca Spółka domagała się doręczenia postanowienia o przysądzeniu własności wraz z klauzulą prawomocności na adres Spółki i przyznania Spółce zwrotu kosztów niniejszego postępowania. W uzasadnieniu swojej skargi skarżąca wskazała, że na skutek przeprowadzonej licytacyjnej sprzedaży nieruchomości, w dniu 21 września 2018 roku Sąd wydał postanowienie w sprawie do sygn. akt: VI Co 874/13/S stwierdzające na rzecz Spółki: (a) przybicie własności nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w K. o powierzchni 123,70 m2 objęty księgą wieczystą nr (...) na rzecz Spółki za kwotę 1.750.000.00 zł, (b)przybicie własności nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w K. o powierzchni 2,15 m2 objęty księgą wieczystą nr (...) na rzecz Spółki za kwotę 15.000.00 zł oraz (c) przybicie własności nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w K. o powierzchni 71,70 nr objęty księgą wieczystą nr (...) za łączną kwotę 1.110.000,00 zł. Dalej w uzasadnieniu wskazano, że wobec braku doręczenia na rzecz Spółki wezwania do zapłaty - wskazującego numer konta do wpłat oraz termin zapłaty - kwot opisanych w pkt. 1-3 postanowienia o przybiciu oraz wobec powzięcia przez Spółkę informacji o wydaniu przez Sąd zarządzenia o sprawdzeniu, czy zostały zapłacone kwoty wskazane w postanowieniu, pismem z dnia 22 listopada 2018 roku Spółka wniosła o przyspieszenie procedowania i wykonania postanowienia. Dopiero na skutek wniosku Spółki w dniu 07 lutego 2019 roku Spółka otrzymała postanowienie Sądu z dnia 29 stycznia 2019 roku stwierdzające: (1) przysądzenie prawa własności nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w K. o powierzchni 123,70 m2 objęty księgą wieczystą nr (...) na rzecz Spółki za kwotę 1.750.000,00 zł, (2) przysądzenie prawa własności nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w K. o powierzchni 2,15 m2 objęty księgą wieczystą nr (...) na rzecz Spółki za kwotę 15.000,00 zł oraz (3) przysądzenie prawa własności nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w K. o powierzchni 71,70 nr objęty księgą wieczystą nr (...) na rzecz Spółki za kwotę 1.110.000,00 zł. Wobec okoliczności, iż Postanowienie o Przybiciu jest nieprawomocne. Spółka w dniu 20 maja 2019 roku złożyła wniosek o stwierdzenie prawomocności postanowienia z dnia 29 stycznia 2019 roku (i potwierdzenie wykonalności i prawomocności tego postanowienia), który do dnia dzisiejszego nie został rozpoznany.

Prezes Sądu Rejonowego dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie zgłosił swój udział w sprawie i wniósł o oddalenie przedmiotowej skargi. W uzasadnieniu wskazał, że zarzuty podnoszone przez Spółkę nie mogą stanowić postawy do twierdzenia, że Sąd rozpoznający sprawę nie dążył do uprawomocnienia postanowienia o przysądzeniu własności. Podkreślił, że trzeba mieć na uwadze, że warunkiem koniecznym uzyskania przez postanowienie waloru prawomocności jest jego prawidłowe doręczenie wszystkim stronom postepowania. Wobec nieprawidłowości w doręczeniu w sprawie zaszła konieczność reklamacji przesyłek, na termin których Sąd nie ma wpływu. Ponadto podejmowane przez Sąd działania nie dzieliły znaczne odstępy czasu, czynności były podejmowane w możliwie najkrótszych terminach mając na uwadze wielkość referatu sędziego referenta.

Sąd Okręgowy ustalił następującą sekwencję czynności w sprawie, w zakresie istotnym dla rozpoznania skargi:

- w dniu 20 maja 2018 roku na posiedzeniu jawnym odbywa się licytacja nieruchomości opisanych w skardze, do której przystępuje (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.. Sąd Rejonowy na podstawie art. 988 § 2 k.p.c. postanawia wstrzymać wydanie postanowienia co do przybicia.

- 21 września 2018 roku Sąd Rejonowy wydaje postanowienie o przybiciu prawa własności nieruchomości opisanych w skardze na rzecz (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K..

- 21 września przewodniczący wydaje zarządzenie o doręczeniu odpisów postanowienia dłużnikowi, wierzycielom, komornikowi i licytantowi- zarządzenie zostało wykonane 26 września 2018 roku.

- w dniu 31 października 2019 roku przewodniczący zarządza odnotowanie prawomocności postanowienia z dnia 21 września 2018 roku oraz ustalenie, czy nabywca licytacyjny uiścił cenę nabycia- zarządzenie zostało wykonane 17 listopada 2018 roku.

- 23 listopada 2018 roku do Sądu Rejonowego wpływa pismo licytanta, będące wnioskiem o przyspieszenie rozpoznania i wyjaśnienia. Domaga się przyspieszenia procedowania i wykonania postanowienia o przybiciu oraz doręczenia pisma, w którym zostanie wskazany numer konta oraz termin do wpłaty przez Spółkę kwot wskazanych w powyższym postanowieniu.

- dnia 28 listopada 2018 roku Sąd Rejonowy wydał postanowienie, w którym wezwał licytanta do złożenia na rachunek depozytowy Sądu Rejonowego kwot wyszczególnionych w postanowieniu o przybiciu w terminie dwóch tygodni od otrzymania wezwania. W tym samym dniu przewodniczący wydaje zarządzenie o doręczeniu odpisów postanowienia dłużnikowi, wierzycielom, i licytantowi- zarządzenie zostało wykonane 3 grudnia 2018 roku wraz z wskazaniem numeru rachunku, na który należy uiścić cenę nabycia.

- W dniu 30 listopada 2018 roku do Sądu Rejonowego wpływa wniosek Spółki o udostępnienie akt do wglądu.

- W dniu 7 grudnia 2018 roku do Sądu Rejonowego wpływa pismo Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie G. G. z informacją, ze w dniu 1 czerwca 2018 roku przekazano na konto sum depozytowych Sądu Rejonowego wyszczególnione kwoty tytułem wadium.

- w dniu 28 grudnia 2018 roku do Sądu Rejonowego wpływa wniosek Spółki o wydanie postanowienia o przysądzeniu własności.

- w dniu 29 stycznia 2019 roku Sąd Rejonowy wydał postanowienie o przysądzeniu własności nieruchomości wyszczególnionych w postanowieniu na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.. W tym samym dniu przewodniczący wydaje zarządzenie o doręczeniu odpisów postanowienia dłużnikowi, wierzycielom, i licytantowi- zarządzenie zostało wykonane 1 lutego 2019 roku.

- 29 marca 2019 roku przewodniczący zarządza dołączenie dowodów doręczenia z dnia 29 stycznia 2019 roku ekspediowanych do stron

- 9 kwietnia 2019 roku została złożona reklamacja skierowana do Poczty Polskiej S.A. z uwagi na brak zwrotnego potwierdzenia odbioru lub zwrotu niepodjętej przesyłki nadanej do Banku (...) S.A. w G. Centrum Restrukturyzacji i Windykacji Biuro w G. oraz przesyłki nadanej do J. W..

- 13 maja 2019 roku wpłynęła odpowiedź Poczty Polskiej S.A. z rozpatrzeniem złożonej reklamacji. Poinformowano, że przesyłka do Banku (...) S.A. w G. Centrum Restrukturyzacji i Windykacji Biuro w G. została prawidłowo doręczona i odebrana w dniu 13 lutego 2019 roku. Przesyłka nadana do (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. została uznana za zaginioną.

- w dniu 27 maja 2019 roku wpłynął wniosek o przyspieszenie rozpoznania sprawy o stwierdzenie prawomocności złożony przez skarżącego. W tym samym dniu wpłynęło pismo „zażalenie na bezczynność sędziego Sądu Rejonowego Katarzynę Rozwodę”

- w dniu 25 czerwca 2019 roku wierzyciel (...) Bank (...) w G. z prośbą o przyspieszenie czynności.

- w dniu 7 czerwca 2019 roku wpłynęło pismo Komornika Sądowego dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie G. G. z prośbą o poinformowanie, czy postanowienie z dnia 29 stycznia 2019 roku uzyskało walor prawomocności.

- 28 czerwca 2019 roku Sąd Rejonowy przekazał Sądowi Okręgowemu akta sprawy w związku ze złożoną w sprawie skarga na przewlekłość

- Akta sprawy zostają przekazane Sądowi Rejonowemu przez Sąd Okręgowy w dniu 23 września 2019 roku

- 1 października 2019 roku przewodniczący wydał zarządzenie w celu zwrócenia się telefonicznie i mailowo do wierzyciela (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. w celu ustalenia, czy otrzymali przesyłkę z odpisem postanowienia z dnia 29 stycznia 2019 roku z uwagi na uznanie ją za zaginioną, a jeżeli tak, to doręczenie dowodu odbioru oraz o wskazanie danych adresowych o imiennych pełnomocnika z uwagi na rozbieżności w aktach sprawy- zarządzenie wykonano tego samego dnia.

- 1 października 2019 roku skierowano pismo do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie G. G. z prośbą o wskazanie aktualnej listy stron postępowania wraz z ich pełnomocnikami

- 2 października ponownie ekspediowano przesyłkę do wierzyciela (...) S.A.

- 2 października 2019 roku zarządzeniem przewodniczący nakazał poinformowanie skarżącego oraz Komornika Sądowego, że w związku z zaginięciem i uznaniem reklamacji przesyłki do wierzyciela (...) S.A. zawierającej odpis postanowienia z dnia 29 stycznia 2019 roku, nie ma możliwości odnotowania prawomocności postanowienia oraz że ponownie je ekspediowano.

- 2 października 2019 roku w wyniku wykonania zarządzenia zwrócono się do Komornika Sądowego i wezwano do podania czy Bank (...) S.A. w G. jest wierzycielem.

- 2 października 2019 roku Komornik Sądowy nadesłał listę wierzycieli wraz z adresami ich pełnomocników.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Z kolei, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do jej istoty, przy uwzględnieniu łącznego dotychczasowego czasu postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakteru sprawy, stopnia jej zawiłości faktycznej i prawnej, znaczenia dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowania się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 2 wskazanej ustawy).

Opierając się na przywołanych powyżej kryteriach oceny terminowości i prawidłowości prowadzenia postępowania, Sąd Okręgowy uznał, że zasadny jest zarzut przewlekłości postępowania w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy. Analizując chronologicznie sekwencję przeprowadzonych w sprawie czynności, w pierwszej kolejności należy wskazać, że od momentu odbycia się licytacji nieruchomości opisanych w skardze do wydania postanowienia o przybiciu prawa własności nieruchomości minęło cztery miesiące, co wydaje się czasem nadmiernie wydłużonym. Powyższego wniosku nie zmienia okoliczność, że w międzyczasie rozpatrywana była skarga na czynność komornika, bowiem Sąd Rejonowy odrzucił ją w dniu 30 maja 2019 roku, a postanowienie o odrzuceniu skargi stało się prawomocne z dniem 3 lipca 2019 roku. Tymczasem dopiero w dniu 3 września 2018 r. wydane zostało zarządzenie o dołączeniu akt I Co 589/18/S celem ustalenia tej okoliczności. Kolejno, Sąd Rejonowy nieprawidłowo w dniu 31 października 2019 roku wydał zarządzenie celem ustalenia, czy nabywca licytacyjny uiścił cenę nabycia, mimo iż wcześniej nie wezwał nabywcy do zapłaty sumy licytacyjnej ani nie wskazał numeru konta bankowego, na który wnioskodawca miałby uiścić wskazaną kwotę. Uczynił to dopiero w dniu 28 listopada 2018 roku, po doręczonym w dniu 23 listopada 2018 roku ponagleniu zawartym w piśmie licytanta.

Nieprawidłowe były działania Sądu I instancji w zakresie ustalenia kręgu podmiotów uczestniczących w postępowaniu, a co za tym idzie także w kwestii doręczeń postanowienia z dnia 29 stycznia 2019 roku w przedmiocie przysądzenia własności. Sąd Okręgowy zauważył, iż zarządzeniem z dnia 29 listopada 2018 roku Sąd Rejonowy nakazał błędnie (punkt 2 zarządzenia na karcie 218) odnotować adres wierzyciela Banku (...) SA z odwołaniem się do pisma z dnia 24 października 2018 roku – podczas wskazane pismo było nadane przez wierzyciela (...) Bank (...). Powyższe wygenerowało kolejne nieprawidłowości w sprawie.

Już analizując odpowiedź Poczty Polskiej S.A. na reklamację Sądu Rejonowego, tenże Sąd powinien był zauważyć, że przesyłka błędnie zaadresowana do Banku (...) S.A.” została w rzeczywistości odebrana przez (...), co wynika z załączonego potwierdzenia odbioru (k. 245), w tym z pieczęci Banku (...), a nie (...), ponadto nastąpiło to pod adresem wskazanym przez tego wierzyciela w piśmie z dnia 24 października 2018 r. (k. 206). Powyższe koresponduje ponadto z treścią pisma wskazanego wierzyciela z dnia 11 czerwca 2019 roku (k. 249), który wniósł o podjęcie czynności w sprawie, ponownie podając ten właśnie adres. Ponadto jak wynika z niniejszego pisma, wierzyciel powziął informację o postanowieniu z dnia 29 stycznia 2019 roku o przysądzeniu własności i w związku z powyższym wniósł o pojęcie dalszych czynności w sprawie. Zatem w istocie do rzekomego wierzyciela (...) S.A. przesyłka nie została nadana (obie w rzeczywistości były skierowane do (...), lecz nieprawidłowo zaadresowane).

Ponadto jak wynika z akt sprawy, (...) S.A. nie jest już wierzycielem w sprawie niniejszej. Wynika to także z listy wierzycieli na karcie 268, przesłanej przez komornika, przy czym wskazać należy, iż zwrócenie się do komornika o powyższe było zbędne w świetle treści akt sprawy, a także akt komorniczych załączonych do akt sprawy VI Co 874/13/S. Powyższe powinien ustalić Sąd Rejonowy we własnym zakresie z uwagi na fakt, iż sprawuje nadzór nad postępowaniem egzekucyjnym w tej sprawie. Jak wynika z akt sprawy (...) S.A. miał status wierzyciela wobec L. M. w sprawie komorniczej o sygn. akt Km 2322/13. Jednocześnie z informacji przedstawionych przez Komornika Sądowego w pismach z dnia 18 listopada 2014 roku oraz 18 grudnia 2014 roku wynika, iż dłużnik uregulował całą należność, wobec czego postępowanie egzekucyjne zostało prawomocnie umorzone (k. 64 oraz k.68 ), a informacje te znajdują się w aktach sprawy już od 2014 r., w tym w aktach zalega odpis postanowienia komornika w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie z wniosku tego wierzyciela. Od tego momentu Bank (...) SA nie był już wierzycielem w postępowaniu egzekucyjnym z nieruchomości. Wprawdzie na karcie 162 znajduje się pismo komornika Sądowego, które mogłoby sugerować, że niniejszy Bank jest wierzycielem również w sprawie Km 1160/13, jednak treść pozostałych pism Komornika, a przede wszystkim sama treść tych akt dowodzi, że jedynym wierzycielem jest (...). Powyższe znajduje potwierdzenie w aktach komorniczych Km 1160/13, które winny być sądowi znane. Ponadto faktem notoryjnie znanym, który powinien był rozważyć Sąd Rejonowy, były zmiany co do Banku (...) SA, w tym jego fuzja z A. Bankiem, co już samo w sobie powinno skłonić Sąd Rejonowy do analizowania sytuacji tego podmiotu w postępowaniu.

Powyższe pozwala na przyjęcie, że odpis postanowienia z dnia 29 listopada 2019 roku należy uznać za prawidłowo doręczony wszystkim stronom postępowania z całą pewnością co najmniej w dniu 11 czerwca 2019 roku, kiedy Bank (...) wniósł o przyśpieszenie rozpoznania sprawy, z powołaniem się na postanowienie z dnia 29 stycznia 2019 r. które – wobec tego - niewątpliwie było mu doręczone. Od tego dnia Sąd Rejonowy winien podjąć wszystkie niezbędne czynności celem stwierdzenia prawomocności wskazywanego postanowienia. Tymczasem Sąd Rejonowy w dalszym ciągu nie podjął w tym zakresie właściwych działań, a dalsze jego czynności w sprawie były w tych okolicznościach zbędne.

Z powyższego względu Sąd Okręgowy uznał za zasadne polecić Sądowi Rejonowemu podjęcie czynności w celu stwierdzenia prawomocności orzeczenia z dnia 29 stycznia 2019 roku. W świetle powyższych uwag objęte skargą postępowanie dotknięte było przewlekłością w rozumieniu art. 2 powołanej ustawy, której zaistnienie Sąd Okręgowy stwierdził, orzekając jak w punkcie 1. sentencji niniejszego postanowienia na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy. Jednocześnie wobec tego, że skarżący nie domagał się przyznania żadnej kwoty, a jedynie stwierdzenia przewlekłości, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

O zwrocie uiszczonej przez skarżącego opłaty od skargi orzeczono w pkt 3. sentencji stosownie do treści art. 17 ust. 3 ustawy.

SSO Anna Nowak SSO Barbara Kursa SSO Katarzyna Serafin – Tabor