Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2019 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. (KRS (...))

przeciwko pozwanemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (KRS (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 3.000,00 zł (trzy tysiące złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 1.017,00 zł (tysiąc siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 306/19 upr

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 13 września 2019 roku

Pozwem z dnia 1 sierpnia 2018 roku (data prezentaty Sądu) powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. – reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwoty 3.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 listopada 2017 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 14 października 2016 roku strony zawarły umowę na audyt projektu V., zgodnie z którą pozwany miał przeprowadzić audyt koncepcji technologicznej (...), przeprowadzić inwentaryzację na miejscu planowej inwestycji dotyczącej rysunku technologicznego oraz zgodności ze stanem faktycznym inwestycji, opracować nowy rysunek zamaszynowania technologicznego, zaprojektować urządzenia technologiczne dla każdego stanowiska, przygotować opis procesu technologicznego, przygotować kompletną specyfikację z opisem technicznym każdego urządzenia, przedstawić informacje o dynamicznych i statycznych obciążeniach na konstrukcję wsporczą urządzeń oraz zapewnienie miejsca wizytacji inwestycji. Powód podkreślił, iż w celu realizacji umowy dostarczył pozwanemu niezbędną dokumentację. Odbiór prac został udokumentowany, a pozwany otrzymał umówione wynagrodzenie w kwocie 50.000 zł.

Powód wskazał, iż kolejnym etapem po przeprowadzeniu audytu miało być wykonanie przez pozwanego urządzeń, w tym podestów, zgodnie ze specyfikacją stanowiącą załączników do protokołu odbioru. Podesty te miały być następnie dostarczone klientowi powoda do miejscowości V. na Białorusi. Pozwany wystawił w związku z tym faktury VAT o nr (...). Na skutek jednak wykonania przez pozwanego podestów niezgodnie z dokumentacją, klient powoda odstąpił od umowy i rozwiązał kontrakt, w wyniku czego powód został obciążony karą umowną w kwocie 77.069,50 euro. Powód zażądał, by pozwany odebrał źle wykonane podesty, dokonał zwrotu zaliczki kwoty 16.368 zł brutto i wystawił korekty faktur VAT na kwotę 40.185,21 zł brutto. Pozwany odebrał urządzenia od klienta powoda w dniu 8 listopada 2017 roku, wystawił korekty faktur, jednakże nie zwrócił całej zaliczki. Powód podkreślił, iż przyczyną takiego stanu rzeczy było żądanie pozwanego, by strony podzieliły się kosztami, związanymi z brakiem sprzedaży jednego z podestów. Pozwany ostatecznie dokonał zwrotu zaliczki, jednakże w pomniejszonej o 3.000 zł. Powód podkreślił, że nie wyrażał zgody na dokonanie przez pozwanego tego rodzaju potrącenia i żądał zasądzenia tejże kwoty w procesie od pozwanego. (k. 2-7)

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu w dniu 29 października 2018 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu. (k. 79)

Pozwany (...) spóła z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. w skutecznie złożonym sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany podkreślił, iż dochodzone roszczenie nie ma podstaw faktycznych i prawnych. Podniósł również fakt nienależytego wykonania umowy przez powoda, w tym niewłaściwie sporządzonego zamówienia. Wskazał przy tym, iż powód niezasadnie domaga się zapłaty na podstawie umowy z dnia 14 października 2016 roku, bowiem wykonanie podestów było objęte odrębnym zamówieniem z dnia 9 marca 2017 roku. Pozwany zwrócił uwagę, iż przekazane przez powoda dokumenty cechował wysoki stopień ogólności, nie zostały w nich określone szczegóły techniczne podestów. Z tego względu pozwany wykonał je jako standardowe urządzenia znajdujące się w jego ofercie handlowej. Pozwany wskazał również, że prezentował swoje projekty dotyczące podestów powodowi, który nie wnosił do nich żadnych zastrzeżeń. Jednocześnie pozwany oświadczył, iż nie zaprzecza, że podesty nie były zgodne z paszportami, jakie mu powód dostarczył, lecz paszporty te były z kolei niezgodne z dokumentację fotograficzną przedstawioną przez powoda. Nadto podkreślił, że zgodził się na odbiór podestów od klienta pozwanego wyłącznie z powodu dbałości o dobro współpracy miedzy stronami, choć nie miał takiego obowiązku. W związku z tym, że sprzedaż podestów wymagała poniesienia dodatkowych kosztów, pozwany był zmuszony do ich przerobienia. W związku z tym zaproponował powodowi polubowne zakończenie sporu poprzez obciążenie powoda kwotą 3.000 zł, która częściowo zrekompensowałaby straty pozwanego, bowiem stanowiła około 50 % kosztów dostosowania zwróconych podestów. W tym celu pozwany dokonał kompensaty wzajemnych zobowiązań. Pozwany podniósł nadto zarzut potracenia wzajemnych zobowiązań stron. Nadto wskazał, iż powód naruszył zasady współżycia społecznego i dobre obyczaje kupieckie występując z przedmiotowym pozwem. (k. 83-87)

W odpowiedzi na powyższe powód w piśmie z dnia 29 kwietnia 2019 roku (data stempla pocztowego) podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Wskazał jednocześnie, że podesty miały zostać zrealizowane na podstawie zamówienia nr 9/03/2017 w oparciu o przekazaną pozwanemu specyfikację i zgodnie z dokumentacją. W ocenie powoda to pozwany powinien mieć najlepszą wiedzę o wymaganiach klienta z Białorusi, skoro sam przeprowadził audyt przed wykonaniem przedmiotowych urządzeń. Powód podkreślił, iż podesty zostały wykonane niezgodnie z zamówieniem, co pozwany potwierdził w sprzeciwie od nakazu zapłaty, a czego dowodem jest również wystawienie korekt faktur za podesty. Przyczyną odstąpienia przez klienta powoda od umowy było wykonanie podestów w sposób niewłaściwy, a tym samym opóźnienie w dostarczeniu urządzeń zgodnych z umową. Powód zakwestionował skuteczność dokonanego potrącenia, bowiem pozwanemu nie przysługiwała żadna wierzytelność, a zatem nie mogła zostać przedstawiona do potrącenia. Powód wskazał również, że pozwany nie udowodnił wysokości swojego roszczenia, nie wykazał wysokości kosztów poniesionych związku z przerobieniem podestu. Z kolei zasadność przedmiotowego powództwa wynika wprost z wystawionej przez pozwanego korekty faktury VAT nr (...). (k. 105-107)

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 14 października 2016 roku powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. zawarł z pozwanym (...) sp. z o.o. z siedzibą S. umowę, na mocy której pozwany przyjął zlecenie w zakresie opracowania wymaganej dokumentacji projektowej i technicznej wykonawczej linii technologicznej dla obsługi funkcjonowania chłodni mięsnych w Kombinacie (...) na Białorusi, w tym również w zakresie wykonania urządzeń wchodzących w skład linii i ich uruchomienia. Powód udostępnił pozwanemu dokumentację zadania technicznego V. oraz przygotowaną przez PHU (...) koncepcję technologii zamaszynowania (rysunek technologii), które stanowiły załącznik do umowy. W ramach umowy pozwany zobowiązał się do wykonania następujących czynności – przeprowadzenia audytu koncepcji technologicznej (...) ze wskazaniem miejsc lub obszarów koniecznych dla poprawy i/lub doprecyzowania rozwiązań technologicznych w celu należytego wykonania dokumentacji projektowej i technicznej, przeprowadzenia inwentaryzacji na miejscu planowanej inwestycji dotyczącej rysunku technologicznego i zgodności ze stanem faktycznym, opracowania nowego rysunku zamaszynowania technologicznego będącego wymaganą podstawą dalszych prac inżynieryjnych i projektowych, zaprojektowania rozwiązań technologicznych dla każdego stanowiska, przygotowania opisu procesu technologicznego z technologicznymi charakterystykami, przygotowania kompletnej specyfikacji wraz z opisem technicznym każdego z urządzeń, przedstawienia informacji o dynamicznych i statycznych obciążeniach na konstrukcję wsporczą dla każdego z urządzeń, zapewnienia wizytacji miejsca inwestycji w celu zweryfikowania uwarunkowań wynikających z umowy i akceptacji jej przedmiotu przez inwestora. Strony ustaliły ryczałtowe wynagrodzenie pozwanego w kwocie 50.000 zł netto, które miało być płatne w następujący sposób – zaliczka w wysokości 50 % wynagrodzenie płatna w terminie 21 dnia od podpisania umowy, a pozostała kwota 50 % wynagrodzenie płatna w terminie 7 dni od podpisania protokołu odbioru przedmiotu umowy z klauzulą „bez zastrzeżeń”. Strony uzgodniły również, że uiszczone w ramach niniejszej umowy wynagrodzenie miało zostać zaliczone na poczet wynagrodzenia, ustalonego w ramach zawartej umowy dotyczącej wykonania urządzeń wchodzących w skład linii technologicznych i ich uruchomienia.

(dowód: umowa z dnia 14 października 2016 roku, k. 15-18 wraz z załącznikiem – k. 19-20)

W dniu 13 stycznia 2017 roku strony podpisały protokół odbioru prac, w którym pozwany oświadczył, że wyszczególniona w nim dokumentacja projektowa jest wykonana zgodnie z przepisami, normami i zasadami wiedzy technicznej oraz jest kompletna z punktu widzenia potrzeb powoda i wymaganego przez niego zakresu. Z kolei powód oświadczył, że przyjmuje dzieło bez zastrzeżeń i postanawia wypłacić pozwanemu 100 % wynagrodzenia przewidzianego w umowie. Protokół odbioru prac zawierał załączniki w postaci – raportu z audytu koncepcji technologicznej (...), rysunki techniczne wraz ze stosownymi opisami, opis sterowania transporterami oraz specyfikację.

(dowód: protokół odbioru prac wraz z załącznikami, k. 21-43)

W dniu 31 marca 2017 roku powód zlecił pozwanemu wykonanie urządzeń m.in. w postaci podestu stacjonarnego dwupoziomowego oraz podestu stacjonarnego dwuosobowego. W zleceniu zastrzeżono, że jest ono częścią specyfikacji stanowiącej załącznik do protokołu odbioru prac z 13 stycznia 2017 roku podpisanego w S. między stronami. Wskazano w nim również, że urządzenia mają zostać wykonane zgodnie z dokumentacją stanowiącą załączniki do protokołu odbioru prac z 13 stycznia 2017 roku oraz załączonego opisu i rysunków. Wynagrodzenie pozwanego ustalono na kwotę 47.416,05 zł netto, płatne w następujący sposób – 40 % zaliczki na podstawie faktury, a pozostałe 60 % po odbiorze urządzeń. Zamówione przez powoda podesty miały być dostosowane do konkretnych stanowisk pracy.

(dowód: zlecenie nr 09/03/2017, k. 44; zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 19 lipca 2019 r., 00:40:21 – 01:07:50, k. 123-123v)

Przed zleceniem pozwanemu wykonania ww. podestów powód przekazał mu tzw. paszporty zawierające dane techniczne, pochodzące od białoruskiego klienta powoda. Dokumentacja ta była sporządzona w języku rosyjskim, zawierała również fotografie. Pozwany nie zapoznał się z opisem technicznym.

(dowód: zeznania świadka R. P. na rozprawie w dniu 19 lipca 2019 r., 00:17:54 – 00:38:21, k. 122v-123)

Pozwany w dniu 5 maja 2017 roku wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 20.132,64 zł brutto za podest stacjonarny dwuosobowy, z której na skutek uiszczonych zaliczek pozostała do zapłaty kwota 12.079,58 zł.

Następnie w dniu 7 czerwca 2017 roku pozwany wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 50.943,59 zł brutto m.in. za podest stały dwupoziomowy (20.052,57 zł brutto), z której na skutek wpłaconych zaliczek pozostała do zapłaty kwota 30.566,16 zł brutto.

(dowód: faktura VAT, k. 65-66)

Wykonane przez pozwanego podesty nie były zgodne z przekazaną mu specyfikacją techniczną i paszportami, różniły się one bowiem gabarytami i dostosowaniem do stanowiska pracy. Nie zawierały również kanalizacji. Pozwany wykonał podesty w ramach swojej standardowej oferty, powinien je jednakże dopasować pod względem wielkości i wysokości.

(dowód: zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 19 lipca 2019 r., 00:40:21 – 01:07:50, k. 123-123v; zeznania prezesa zarządu pozwanego K. M. na rozprawie w dniu 6 września 2019 r., 00:35:21 – 01:02:02, k. 128-128v; zeznania świadka R. P. na rozprawie w dniu 19 lipca 2019 r., 00:17:54 – 00:38:21, k. 122v-123)

Prokurent powodowej spółki, M. P. e-mailem z dnia 18 lipca 2017 roku poinformowała pozwanego, iż zostały dostarczone niewłaściwe podesty, a jego klient rozważa odstąpienie od umowy. Jednocześnie wezwała pozwanego w terminie 10 dni do naprawy podestów pod rygorem odstąpienia od umowy. Wskazała również, iż zgodnie z opisem technicznym, który jest w posiadaniu pozwanego, podesty powinny zawierać regulowane nóżki, odpływ wody w podejście, rynny do zbioru wody oraz plastikowe kratki. Poinformowała, że do czasu wyjaśnienia tej sytuacji płatność za wystawione przez pozwanego faktury została wstrzymana.

W odpowiedzi pracownik pozwanego R. P. e-mailem z dnia 19 lipca 2017 roku poinformował, że w ofercie skierowanej do powoda, jak również w zamówieniu nie było wzmianki o elementach, które zostały wymienione w e-mailu z dnia 18 lipca 2017 roku. Podkreślił, iż opis techniczny różnił się od przekazanych rysunków. Poinformował również, że przekazane pozwanemu paszporty nie zostały przetłumaczone, w związku z czym pozwany do wyceny przyjął standardowy podest w oparciu o rysunek zawarty w paszporcie. Wskazał nadto, że zgodnie z notatkami służbowymi z V. z dnia 12 stycznia 2017 roku, podesty miały być wykonane na jednej nóżce oraz że nie będą na podestach montowane umywalki, opłukiwacze fartuchów i sterylizatory noży, a zatem kanalizowanie podestów nie było potrzebne. Poinformował, że podesty zostały wykonane prawidłowo i nie ma możliwości ich przerobienia.

M. P. e-mailem z dnia 24 października 2017 roku poinformowała pracownika pozwanego, że jego klient nie wyraża zgody na przyjęcie podestów z uwagi na niezgodność z opisem technicznym zawartym w kontrakcie. Następnie e-mailem z dnia 30 października 2017 roku przesłała skan pisma, które powód otrzymał od swojego klienta. Poprosiła o odbiór podestów z magazynu położnego w N. oraz zwrot wpłaconej zaliczki.

Pozwany odebrał od powoda wykonane podesty w dniu 8 listopada 2017 roku.

(dowód: wydruk wiadomości e-mail, k. 52-53, 59-60; zeznania prezesa zarządu powoda S. S. na rozprawie w dniu 6 września 2019 r., 00:04:11 – 00:34:10, k. 127-128)

Pozwany w dniu 8 listopada 2017 roku wystawił powodowi korektę faktury VAT o nr (...) na zakup podestu stacjonarnego dwuosobowego (dot. faktury VAT o nr (...)), zgodnie z którą zobowiązał się do zwrotu powodowi kwoty 20.132,64 zł brutto. W korekcie faktury wskazano, że została już zwrócona kwota 12.079,58 zł, a zatem pozostaje jeszcze 8.053,06 zł. Tego samego dnia pozwany wystawił powodowi korektę faktury VAT o nr (...) na zakup podestu stacjonarnego dwupoziomowego (dot. faktury VAT o nr (...)), zgodnie z którą zobowiązał się do zwrotu powodowi kwoty 20.052,57 zł brutto. W korekcie faktury wskazano, że została już zwrócona kwota 12.031,54 zł, a zatem pozostaje jeszcze kwota 8.021,03 zł.

(dowód: faktury korygujące, k. 67-68)

Powód pismem z dnia 28 marca 2018 roku wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 16.368 zł z tytułu zaliczki uiszczonej na poczet zamówień objętych fakturami VAT: 12/K/17/FV oraz 14/K/17/FV, bowiem w związku z dokonaną przez pozwanego korektą faktur oraz odbiorem podestów roszczenie o zwrot zaliczki stało się wymagalne w dniu 8 listopada 2017 r. Powód wyznaczył 7-dniowy termin od dnia otrzymania wezwania pod rygorem skierowania sprawy do postępowania sądowego.

(dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty, k. 69)

Pozwany w dniu 12 kwietnia 2018 roku zwrócił powodowi kwotę 13.074,09 zł, w tym 8.053,06 zł na podstawie faktury korygującej nr 1/K/17/ (...) oraz 5.021,03 zł w oparciu o fakturę korygującą nr 2/K/17/ (...).

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: potwierdzenie wykonania przelewu, k. 70)

Powód pismem z dnia 26 kwietnia 2018 roku wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3.293,91 zł z tytułu zaliczki uiszczonej na poczet zamówień objętych fakturami VAT (...)FV i 14/K/17/FV w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. Powód wskazał, że po wezwaniu do zapłaty z dnia 28 marca 2018 r. pozwany zwrócił kwotę 13.074,09 zł zamiast 16.368 zł.

(dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty, k. 71)

Pozwany w dniu 12 czerwca 2018 roku wystawił powodowi notę księgową nr (...) w której obciążył powoda kwotą 3.000 zł tytułem 50 % kosztów dostosowania zwróconych podestów w celu uzyskania możliwości ich sprzedaży. W ocenie pozwanego strony powinny podzielić się po połowie kosztami przerobienia jednego ze zwróconych podestów. Drugi z nich został sprzedany.

(dowód: nota księgowa nr (...), k. 74; zeznania prezesa zarządu pozwanego K. M. na rozprawie w dniu 6 września 2019 r., 00:35:21 – 01:02:02, k. 128-128v; zeznania świadka R. P. na rozprawie w dniu 19 lipca 2019 r., 00:17:54 – 00:38:21, k. 122v-123)

Powód w piśmie z dnia 30 czerwca 2018 roku poinformował powoda, że odsyła notę księgową nr (...) z dnia 12 czerwca 2018 roku bez zaksięgowania jako niezasadną.

(dowód pismo z dnia 30 czerwca 2018 roku, k. 91)

Sąd zważył, co następuje.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie ustalono w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dokumenty, których autentyczność nie była kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu, nadto na podstawie zeznań świadków R. P., M. S., a także prezesa zarządu powoda – S. S. oraz prezesa zarządu pozwanego – K. M..

Zeznania świadków R. P. i M. S. Sąd uznał w całości za wiarygodne, bowiem były logiczne i spójne, nie zaprzeczały sobie wzajemnie oraz korespondowały z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Świadkowie szczerze i spontanicznie zeznawali, że do zamówienia powoda na wykonanie podestów załączony był opis techniczny w języku rosyjskim, świadek P. nazwał ten dokument „paszportem”. Ich zeznania pokrywały się również w zakresie faktu, że pracownicy pozwanego nie zapoznali się z opisem zamówienia, w tej części, w jakiej sporządzony był on po rosyjsku, ponieważ nie znali tego języka.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom S. S. w imieniu powoda, ponieważ znalazły one pokrycie w pozostałym materiale dowodowym, a nadto były rzeczowe i zgodne z zasadami logicznego myślenia. Sąd odniósł powyższą konstatację w większości również do zeznań K. M. – prezesa zarządu pozwanej spółki. Szczerze przyznał on, że dopiero po przeczytaniu „paszportu” w języku rosyjskim, co miało miejsce już po wykonaniu podestów, zauważono, iż nie wykonano ich zgodnie ze specyfikacją techniczną. Sąd nie dał wiary zeznaniom K. M. w zakresie, w jakim twierdził on, że pracownik powoda B. R. na bieżąco kontrolował aspekty techniczne wykonywanego dzieła i akceptował je. Twierdzenia te nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, a w szczególności stoją w sprzeczności z zeznaniami złożonymi przez S. S., wg których powód nie dysponował fachowcami o wiedzy technicznej. W tym miejscu warto również odnotować, iż dowód z przesłuchania strony jest subsydiarnym środkiem dowodowym, co wiąże się z faktem, że podmiot, którego bezpośrednio dotyczy wynik postępowania, bywa z reguły zainteresowany korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem sporu. Zeznającego cechuje często emocjonalne podejście do sprawy, które utrudnia dokonanie obiektywnej oceny i analizy postrzeganych zdarzeń. Powstaje także zwiększone ryzyko świadomego lub nawet nieświadomego zniekształcania lub zatajania faktów (tak Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 13 lutego 2015 r., I ACa 1664/14, L.).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie pozostawał w dużej mierze bezsporny. W szczególności strony nie kwestionowały zawarcia umowy z dnia 14 października 2016 roku oraz przyjęcia przez pozwanego zamówienia nr 09/03/2017, które sporządził powód. Nie było również sporu co do tego, że powód uiścił z tego tytułu zaliczki na rzecz pozwanego. Pozwany nie kwestionował tego, że wykonane przez niego podesty nie odpowiadały całej dokumentacji, stanowiącej specyfikację technologiczną ich wykonania. W świetle zeznań prezesa zarządu pozwanego i jego pracowników, było oczywistym, że błąd w realizacji zamówienia wynikał z niezapoznania się z tzw. „paszportem”, który zawierał szczegółowy opis techniczny zamawianych podestów. Spór ogniskował się zatem wokół kwestii o charakterze prawnym, a więc zasadności dokonania przez pozwanego swoistej kompensaty roszczeń. Pozwany twierdził bowiem, że miał prawo żądać od powoda zwrotu części kosztów, jakie poniósł w związku z przerobieniem jednego z podestów, celem przygotowania go do sprzedaży. Sąd winien był zatem ocenić, czy w świetle ustalonego stanu faktycznego pozwanemu przysługiwało jakiekolwiek roszczenie wobec powoda, które mogłoby podlegać ewentualnemu „potrąceniu”.

Przechodząc do rozważań prawnych, stwierdzić należy, że w wyniku skierowania przez powoda do pozwanego zamówienia nr 09/03/2017 dotyczącego m.in. wykonania dwóch podestów stacjonarnych, które to zamówienie zostało przez pozwanego przyjęte, strony zawarły umowę o dzieło, o której mowa w art. 627 i nast. k.c. Zgodnie z przepisem art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego

dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Nie było jednak potrzeby w niniejszej sprawie dokonywać szczegółowej analizy przepisów regulujących ten kontrakt, ponieważ z ustalonego stanu faktycznego wynikało, że obie strony zgodziły się na swoiste odstąpienie od umowy z uwagi na wady dzieła. Zadaniem Sądu było zatem jedynie przeanalizowanie skutków prawnych przyjętego przez strony sposobu zakończenia łączącego je poprzednio stosunku prawnego. Sąd pragnie w tym miejscu wskazać, że jego zdaniem, w niniejszym stanie faktycznym zastosowanie znajduje przepis art. 494 k.c., który w § 1 reguluje powinności stron umowy wzajemnej po skorzystaniu przez jedną ze stron z umownego prawa odstąpienia od umowy. Zgodnie z powyższym przepisem, strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. W ocenie Sądu zachowanie stron po ich odstąpieniu od umowy świadczy o tym, że istotnie przyjęły one, iż wzajemne świadczenia powinny zostać w całości zwrócone. Wskazać tu należy, że pozwany odebrał wykonane przez siebie podesty, a jednocześnie wystawił korekty faktur VAT, czym potwierdził, że jest zobowiązany do zwrotu w całości tej części wynagrodzenia, którą już od powoda otrzymał.

W późniejszym czasie jednak pozwany, wbrew treści wystawionych przez siebie korekt faktur, zwrócił powodowi jedynie kwotę 13.074,09 zł, zatrzymując z nieznanych podówczas względów sumę 3.000 zł. Dopiero dnia 12 czerwca 2018 roku wystawił powodowi notę księgową nr (...) w której obciążył powoda kwotą 3.000 zł tytułem 50 % kosztów dostosowania zwróconych podestów w celu uzyskania możliwości ich sprzedaży. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany powołał się na art. 498 § 1 i 2 k.c., twierdząc, że dokonał potrącenia wzajemnych zobowiązań stron. Zgodnie z powyższym przepisem, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Sądowi pozostało zatem rozstrzygnąć czy pozwanemu przysługiwała wobec powoda nadająca się do potrącenia wierzytelność.

Wskazać należy, że strona pozwana nie wskazała podstawy prawnej, z jakiej wywodziła swoje roszczenie względem powoda o zwrot połowy kosztów dostosowania podestów. Sąd również nie znalazł podstawy prawnej, na jakiej mogłoby zostać oparte takie żądanie. W szczególności, należy zaznaczyć, że nie może być mowy o odpowiedzialności odszkodowawczej powoda wobec pozwanego (art. 361 k.c.). Jak już wskazywano, w ocenie Sądu, nie było wątpliwości, że przyczyną nieodebrania podestów przez białoruskiego kontrahenta powoda było ich sporządzenie niezgodnie z dokumentacją projektową. Jest również oczywiste, iż winę za tę okoliczność przypisać można wyłącznie pozwanemu, ponieważ zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, że od początku dysponował on niezbędną dokumentacją, wystarczającą do wykonania dzieła w sposób zgodny z umową. To zaniedbanie pozwanego, który nie przetłumaczył szczegółowej specyfikacji w języku rosyjskim, spowodowało, że sporządzone podesty odstawały od wymagań technicznych określonych w dokumentacji. Pozwany nie podnosił, by zwracał się do powoda o przetłumaczenie specyfikacji technicznej na język polski. Odmowa odebrania podestów stała się bezpośrednią przyczyną swoistego odstąpienia od umowy o dzieło przez strony niniejszego postępowania. Wynika stąd, że brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia, że szkoda, która powstała w majątku pozwanego, w związku z koniecznością dostosowania zwróconych podestów, była następstwem działania lub zaniechania powoda. Nie można więc mówić o obowiązku powoda wypłacenia pozwanemu jakiejkolwiek rekompensaty za poniesione straty.

Podsumowując powyższe rozważania, w ocenie Sądu niezrozumiałe jest dążenie pozwanego do obciążenia powoda częścią strat, jakie poniósł w wyniku okoliczności, za które on sam ponosi odpowiedzialność. Zdaniem Sądu pozwany nie mógł przedstawić swojej wierzytelności do potrącenia, ponieważ roszczenie takie względem powoda nigdy nie powstało. Z analizy materiału sprawy wynika, że strony zdecydowały się na odstąpienie od umowy. Nie było jednocześnie podstaw, by stwierdzić, że będzie ono miało inny rezultat niż obowiązek zwrotu w całości wzajemnych świadczeń. Pozwany odebrał wykonane przez siebie podesty, powinien zatem zwrócić powodowi całość otrzymanego dotąd wynagrodzenia. Kompensata dokonana przez powoda była zatem niezasadna.

Mając powyższe na względzie, powództwo podlegało uwzględnieniu w całości, i stąd, na mocy art. 627 k.c. w związku z art. 494 § 1 k.c. i art. 498 § 1 k.c. a contrario, Sąd zasądził od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 3.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 listopada 2017 r. do dnia zapłaty – jak w pkt 1. sentencji wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Pozwanemu zwrócono jego świadczenie w dniu 8 listopada 2017 r., od tego dnia zatem pozostaje on w opóźnieniu z obowiązkiem zwrotu całego wynagrodzenia otrzymanego od powoda.

Odnośnie do kosztów postępowania orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie stroną przegrywającą sprawę jest pozwany i to on winien pokryć koszty procesu poniesione przez powoda. Do kosztów procesu strony powodowej należy zaliczyć opłatę sądową od pozwu w kwocie 100 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. z dnia 3 stycznia 2018 r. – Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego –P. J.,

3.  Akta przedłożyć z wpływem lub po 21 dniach od doręczenia z zpo.

T., dn. 8 października 2019 r.

Asesor sądowy

Dawid Kobus