Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSO Małgorzata Banaś

Sędziowie: SO Marek Nadolny

SR (del.) Joanna Krzyżanowska (spr.)

Protokolant: stażysta Agata Dauksza

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2019 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z odwołania E. M. (1) od uchwały Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w S. nr (...) z dnia 22 października 2018 r. i poprzedzającej ją uchwały Walnego Zgromadzenia Koła (...)/(...) z dnia 9 czerwca 2018 r.

przy uczestnictwie Polskiego Związku Łowieckiego w W. i Koła (...) w M.

1. uchyla uchwałę Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w S. nr (...) z dnia 22 października 2018 r. i poprzedzającą ją uchwałę Walnego Zgromadzenia Koła (...)
nr (...)/(...) z dnia 9 czerwca 2018 r.;

2. zasądza od Polskiego Związku Łowieckiego w W. i Koła (...) w M. na rzecz E. M. (1) kwotę 821,04 zł (osiemset dwadzieścia jeden złotych 04/100) tytułem zwrotu kosztów w postępowaniu odwoławczym z zastrzeżeniem, że zapłata tej kwoty przez jednego z uczestników zwalnia drugiego;

3. odstępuje od obciążania Polskiego Związku Łowieckiego w W. i Koła (...) w M. nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Joanna Krzyżanowska M. M. N.

Sygn. akt I C 920/18

UZASADNIENIE

Odwołujący E. M. (1) wniósł w dniu 19 listopada 2018 r. odwołanie od uchwały nr (...) Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w S. z 22 października 2018 r. oraz poprzedzającej jej uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) z 9 czerwca 2018 r. w sprawie wykluczenia go z członkostwa w kole z powodu nieprzestrzegania prawa łowieckiego i Statutu Polskiego Związku Łowieckiego oraz rażącego naruszenia zasad współżycia koleżeńskiego, obyczajów, zasad etyki i tradycji łowieckich. Odwołujący się zarzucił, że zaskarżone uchwały naruszają powagę rzeczy osądzonej, a nadto, że wskazane w nich zarzuty mające stanowić podstawę jego wykluczenia są nieprawdziwe i niezasadne, a niezależnie od powyższego ich waga nie uzasadnia zastosowania tak dolegliwego środka jakim jest wykluczenie z koła. Nadto odwołujący wskazał, że rzekoma prawdziwość stawianych mu zarzutów nie została dowiedziona na posiedzeniu Zarządu Okręgowego (...) w dniu 22.10.2018 r. Jako podstawę prawną odwołania, E. M. (1) wskazał art.33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. prawo łowieckiego (k. 3 i nast. w zw. z k. 253v., 00:10:52). Nadto odwołujący wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

Polski Związek Łowiecki z siedzibą W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego odrzucenie z uwagi na braki formalne pisma procesowego powodujące, że nie spełnia ono warunków przewidzianych dla apelacji a nadto z uwagi na ewentualność wniesienia odwołania po terminie, ewentualnie o oddalenie odwołania, wskazując, że subiektywne niezadowolenie E. M. (1) z podjętych wobec niego uchwał o wykluczeniu go z członków koła łowieckiego nie stanowi podstawy do ich uchylenia lub zmiany. Zarzucił, że odwołujący się nie odniósł się w żaden merytoryczny sposób do zarzutów przedstawionych mu w treści obu uchwał (k.6768v.).

Koło (...) w M. w odpowiedzi na odwołanie wniosło o odrzucenie odwołania ewentualnie jego oddalenie i utrzymanie zaskarżonych uchwał w mocy. Koło (...) zakwestionowało w pierwszej kolejności zachowanie 14 dniowego terminu do wniesienia odwołania. Nadto podniosło, że zaskarżone uchwały są zasadne, a przy ich wydawaniu została zachowana przewidziana przepisami procedura i brak jest podstaw do ich uchylenia lub innego rozstrzygnięcia, które doprowadziłoby do ich wyeliminowania z obiegu prawa (k.78-93).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Uchwałą z dnia 9 czerwca 2018 r. (...) Walne Zgromadzenie Koła (...) postanowiło wykluczyć E. M. (1) z Koła (...) z powodu nieprzestrzegania prawa łowieckiego i Statutu Polskiego Związku Łowieckiego (§ 44 ust. 1 pkt 1 Statutu (...)) oraz rażącego naruszenia zasad współżycia koleżeńskiego, obyczajów, zasad etyki i tradycji łowieckich (§ 44 ust. 1 pkt 2 Statutu (...)). Na uzasadnienie wskazano, że podstawą podjęcia uchwały były czyny E. M. (1) w postaci:

- użycia wobec Z. B. słów wulgarnych i obelżywych poprzez nazwanie go „ezbekiem” oraz odgrażanie się że go spoliczkuje;

- kierowania przez E. M. (1) obraźliwych słów w stosunku do Prezesa K. J. K. „spieprzaj z łowiska oraz że przegonił z łowiska jak psa” w czasie kiedy Prezes dokonywał kontroli dyżurów pełnionych przez myśliwych na polach zagrożonych szkodami latem 2015 r.;

- kierowania przez E. M. (1) wobec członków Zarządu K. tj. J. K., A. W., B. S., E. P., L. B. inwektyw i pomówień nazywając ich „kolesiami i służalczymi pieskami”, a także nazywając rozmowę z członkami Zarządu „pyskówką”;

- kierowania przez E. M. (1) w pismach z 27.10.2015r oraz 26.01.2016r. do Zarządu Okręgowego (...) w S. i Komisji Rewizyjnej KŁ O. M. bezpodstawnych niczym nie uzasadnionych oskarżeń i insynuacji w stosunku do Prezesa K. J. K. oraz pozostałych członków Zarządu tj. A. W., B. S., E. P., L. B. sugerując i zarzucając niegospodarność, złą gospodarkę łowiecką, uchylanie się od zwalczania kłusownictwa jednoczenie dając do rozumienia, że od niego zależy sytuacja finansowa koła ze względu na szkody łowieckie bo rodzina jego posiada dużą powierzchnię gruntów rolnych na terenie obwodu łowieckiego KŁ O. M.;

- wymuszanie przez E. M. (1) od A. Ł. KŁ O. M. odstrzału na jelenia byka w zamian za podpisanie protokółu ugody szacowania szkód z dnia 08.01.2018r. Szacowanie szkód odbywało się na polu M. T. córki E. M.;

- celowego i świadomego działania przez E. M. (1) na szkodę KŁ O. M. polegającego na zatajeniu przed komornikiem otrzymania wpłaty na swoje konto i skierowanie wniosku o wyegzekwowanie należności od K. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w L. R. T. sygn. akt (...);

- używanie przez E. M. (1) obraźliwych słów tj. „ty gówniarzu” wobec A. W. łowczego KŁ O. M. w dniu 02.09.2017r.;

- utrudniania przez E. K.. K. K. wykonywania polowania indywidualnego w dniu 08.02.2018r. tj. jazda samochodem terenowym pod amboną i płoszenie zwierzyny;

- wykonywanie przez E. M. nielegalnego polowania indywidualnego bez ważnego upoważnienia do wykonywania polowania w dniu 01 października 2017 r.

Od powyższej uchwały E. M. (1) odwołał się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w S., wskazując w uzasadnieniu, że zaskarżona uchwała stanowi powielenie uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia z dnia 23 kwietnia 2016 r., wobec której Sąd Okręgowy w Słupsku orzeczeniem z 31 sierpnia 2017 r. definitywnie przywrócił jego członkostwo w KŁ (...), a nadto zarzucając nieprawdziwość stawianych mu zarzutów.

Uchwałą nr (...) z dnia 22 października 2018 r. Zarząd Polskiego Związku Łowieckiego w S. odwołania nie uwzględnił, wskazując w uzasadnieniu, że spośród stawianych E. M. (1) zarzutów nie potwierdził się jedynie ten dotyczący wykonywania przez E. M. (1) nielegalnego polowania. Pozostałe czyny wypełniają, w ocenie organu odwoławczego, przesłanki określone w § 44 ust. 1 i ust. 2 Statutu (...) i mogą stanowić podstawę do wykluczenie członka z koła.

W dniu 19 listopada 2018 r. E. M. (1) wniósł odwołanie od powyższych uchwał do Sądu Okręgowego w Słupsku.

W pierwszej kolejności dla porządku wskazać należy, że wobec stanowiska pełnomocnika E. M. (1) wyrażonego na rozprawie w dniu 17 grudnia 2019 r., doprecyzowującego pismo odwołującego się z 14 listopada 2018 r., nie budzi wątpliwości, że pismo to, zatytułowane jako pozew, stanowiło w istocie odwołanie w rozumieniu art. 33 ust. 6 ustawy z 13 października 1995 r. prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2033), a przedmiotem żądania odwołującego było uchylenie zaskarżonych uchwał.

Zgodnie z powyższym przepisem prawa łowieckiego w sprawach utraty członkostwa w kole łowieckim, nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego albo od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne stronom postępowania przysługuje, w terminie 14 dni od otrzymania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, odwołanie do sądu okręgowego, z zastrzeżeniem art. 42da ust. 3. Od orzeczenia sądu okręgowego kasacja nie przysługuje.

Odnosząc się następnie do podnoszonych przez pozwanych wątpliwości w zakresie dochowania przez E. M. (1) terminu do wniesienia odwołania wskazać należy, że uchwała nr (...) z 2018 r. w sprawie rozpatrzenia odwołania od wykluczenia z koła łowieckiego doręczona została E. M. (1) w dniu 5 listopada 2018 r., odwołanie zaś wniesione zostało do Sądu 19 listopada 2018 r., czyli we wskazanym w wyżej wymienionym przepisie terminie.

Dalej podnieść należy, że do postępowania wszczętego przez wniesienie do sądu okręgowego odwołania w trybie art. 33 ust. 6 prawa łowieckiego stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Odwołanie to sąd rozpoznaje jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2016 r., (...)).

Zgodnie z § 44 ust. 1 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, wykluczenie członka z koła może nastąpić w przypadku:

1. nieprzestrzegania prawa łowieckiego, statutu bądź uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła;

2. rażącego narusza zasady współżycia koleżeńskiego, dobre obyczaje bądź zasady etyki i tradycji łowieckiej.

W uzasadnieniu zaskarżonych uchwał wskazano szereg zachowań E. M. (1) uzasadniających, w ocenie uczestników, jego wykluczenie. Rzecz jednak w tym, że w realiach niniejszej sprawy zarzuty te są dla Sądu w przeważającej części nieweryfikowalne. Przypomnienia wymaga, że rzeczą Sądu w niniejszym postępowaniu jest zbadanie, czy zaistniały konkretne, powołane w uchwale okoliczności stanowiące podstawę wykluczenia E. M. (1), a w dalszej kolejności ocena adekwatności zastosowanego względem niego środka. Sąd musi zatem dysponować materiałem dowodowym pozwalającym na ustalenie, że zachowania (naruszenia) wskazywane jako podstawy wykluczenia w istocie nastąpiły. Ciężar wykazania powyższego spoczywał na Kole (...) i Polskim Związku Łowieckim, jako wywodzących z tych okoliczności (zachowań odwołującego) skutki prawne. Obowiązkowi temu uczestnicy nie sprostali.

Zarzut celowego i świadomego działania przez E. M. (1) na szkodę KŁ (...) polegającego na zatajeniu przed komornikiem otrzymania wpłaty na swoje konto i skierowanie wniosku o wyegzekwowanie należności od K. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w L. R. T., sygn. akt (...), mający naruszać § 11 pkt. 4 Statutu (...) jest niezasadny. Z przedłożonych przez Koło (...) dokumentów wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że wpłata na rachunek bankowy odwołującego należnych mu od KŁ (...) środków tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, nastąpiła po złożeniu przez E. M. (1) wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Wniosek ten złożony został bowiem 16 listopada 2017 r. (k.111-112), wpłata natomiast nastąpiła 11 grudnia 2017 r. (potwierdzenie przelewu k. 113). Trudno też czynić zarzut odwołującemu, że realizował w drodze przymusu państwowego zwrot należności zasądzonych na jego rzecz prawomocnym postanowieniem Sądu.

Niezasadny był też zarzut wykonywania przez E. M. (1) nielegalnego polowania, jako że prowadzone w tym przedmiocie postępowanie dyscyplinarne przeciwko odwołującemu się zostało umorzone. Na okoliczność tę wskazywał również Zarząd Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w S. w uzasadnieniu uchwały nr (...) z dnia 22 października 2018 r. (k. 35-36v.).

W kwestii użycia przez E. M. (1) obraźliwych słów wobec członka koła Z. B. poprzez nazwanie go „ezbekiem” oraz odgrażanie się, że go spoliczkuje, to poza potwierdzeniem przez Z. B. podczas Walnego Zgromadzenia Koła (...) w dniu 9 czerwca 2018 r., że zdarzenie takie miało miejsce, brak jest innych dowodów w postaci chociażby oświadczeń osób uczestniczących w pracach gospodarczych koła w łowisku, kiedy to miało dojść do tego zdarzenia (protokół z Walnego Zgromadzenia Koła (...) z dnia 9.06.2018 r. k. 155-156).

Wskazać także należy, że wątpliwym wydaje się, by okoliczność, że E. M. (1) składał do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w S. i Komisji Rewizyjnych Koła (...) pisma, w których zarzucał Prezesowi K. i członkom Zarządu m.in. niegospodarność, mogła stanowić podstawę jego wykluczenia z K.. Jako członek K. ma bowiem prawo wskazywać uprawnionym organom na istniejące jego zdaniem nieprawidłowości, a weryfikacja tych zawiadomień należy do tychże organów.

Co się zaś tyczy pozostałych zarzutów, to jak już wyżej wskazano, były one nieweryfikowalne z uwagi na brak jakichkolwiek materiałów dowodowych w tym zakresie. W oparciu o przedłożone dokumenty i treść zaskarżonych uchwał nie sposób uznać, by w kwestii istnienia podstaw do wykluczenia E. M. (1) zostało przeprowadzone, na etapie wewnątrzorganizacyjnym, jakiekolwiek postępowanie dowodowe. Sąd nie miał możliwości ustalenia na jakiej podstawie uznano za potwierdzone stawiane E. M. (1) zarzuty, którym co istotne E. M. (1) stanowczo i konsekwentnie zaprzeczał. Taki sposób procedowania należy uznać za arbitralny i dowolny. W konsekwencji nie sposób było ocenić w postępowaniu toczącym się w trybie art. 33 ust. 6 stawianych odwołującemu się zarzutów.

Zgodnie z art. 386 § 2 i § 4 kpc uchylenie wyroku połączone z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji może nastąpić w razie stwierdzenia nieważności postępowania przed sądem I instancji, a oprócz tego – tylko w razie nierozpoznania przez ten sąd istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Skoro w niniejszej sprawie nie przedłożono żadnych materiałów wskazujących, że do przeprowadzenia postępowania dowodowego doszło, a tym samym, że zbadano kwestię prawdziwości podstaw stanowiących wykluczenie E. M. (1), Sąd uznając, że nie może prowadzić za strony całego postępowania dowodowego, na podstawie art. 386 § 4 kpc orzekł jak w pkt. 1 sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt. 2 sentencji na podstawie art. 98 § 3 kpc zasądzając od Polskiego Związku Łowieckiego w W. i Koła (...) w M. na rzecz odwołującego zwrot poniesionych kosztów postępowania. Na zasądzone koszty w kwocie 821,04 zł składały się: 200 zł tytułem opłaty, 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 20 w zw. § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz 351,04 zł tytułem poniesionych przez pełnomocnika odwołującego kosztów dojazdu na rozprawy w sprawie.

Co się natomiast tyczy kosztów sądowych – wydatków związanych z należnościami świadków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, to uwzględniając szczególną sytuację, która miała miejsce w niniejszej sprawie, tj., że postępowanie, co nie było zależne od stron, błędnie toczyło się w innym trybie, zasadnym było odstąpienie od obciążania Polskiego Związku Łowieckiego w W. i Koła (...) w M. tymi kosztami, o czym na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych orzeczono jak w pkt. 3 sentencji.

Na oryginale właściwy podpis.