Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2019 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko W. Ś.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  oddala wniosek powoda o nadanie klauzuli wykonalności.

Na oryginale właściwy podpis

I C 922/19

UZASADNIENIE

Powód(...)S p ó ł ka A k c y j n a w W. pozwał (...)o spłatę 51 253, 61 EUR (w tym odsetki) zadłużenia z umowy kredytu denominowanego, w którym kwota kredytu jest wyrażona w walucie obcej, a zostaje wypłacona w walucie krajowej według klauzuli umownej opartej na kursie kupna waluty obcej obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

1. Ustalenia faktyczne

30 czerwca 2010 r. strony zawarły umowę kredytu (mieszkaniowego) hipotecznego z oprocentowaniem zmiennym (spłacanego w ratach annuitetowych udzielonego w walucie wymienialnej) w wysokości 51 176,04 EUR na cel spłaty wcześniejszych kredytów, w tym pożyczki hipotecznej – z 18.06.2010 r. Spłatę ( do 1 czerwca 2030 r.) rozłożono na 288 miesięcy w ratach szacowanych w walucie kredytu na 314,75 EUR, w tym 229,84 EUR odsetek i 84,91 EUR kapitału. Szacunkowy koszt kredytu w dniu sporządzenia umowy podano – 167 558,63 zł (zaznaczając, że ze względu na wymóg ustawy o kredycie konsumenckim), a wartość prowizji i kosztu odsetek – w EUR.

Kredyt zabezpieczony został hipoteką na nieruchomości „typu lokal mieszkalny”.

Odnotowano, że kredytobiorca został poinformowany, że ponosi ryzyko zmiany kursu waluty kredytu, polegające na wzroście wysokości zadłużenia z tytułu kredytu oraz wzroście wysokości rat kredytu, wyrażonych w walucie polskiej, w przypadku wzrostu kursu waluty kredytu.

Zastrzeżono kredytobiorcy możliwość zmiany waluty kredytu, co może wywołać zmianę wysokości zadłużenia, rat, stawki referencyjnej.

Zdefiniowano, że raty annuitetowe to raty kapitałowo-odsetkowe, na które składa się równa część kapitałowa oraz malejąca część odsetkowa, co powoduje, że wysokość rat annuitetowych jest stała w okresie obowiązywania stopy procentowej.

Kredyt jest wypłacany :

1)  w walucie wymienialnej - na finansowanie zobowiązań kredytobiorcy poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej oraz w przypadku zaciągnięcia kredytu na spłątę kredytu walutowego,

2)  w walucie polskiej – na finansowanie zobowiązań na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej – wówczas według kursu kupca obowiązującego u powoda w dniu realizacji zlecenia.

Odsetki są pobierane w walucie kredytu.

Spłata kredytu następuje w walucie, w jakiej kredyt został udzielony, z zastrzeżeniem, że spłaty dokonywane są z rachunku (...) w walucie polskiej w wysokości stanowiącej równowartość kwoty kredytu lub raty spłaty kredytu w walucie wymienialnej, w której udzielony jest kredyt, przy zastosowaniu kursu sprzedaży dla dewiz, obowiązującego u powoda.

dowód: umowa – k. 9-15

Powód nie regulował płatności, co spowodowało wypowiedzenie umowy i dochodzenie zadłużenia w niniejszej sprawie.

fakty przyznane

2. Ocena dowodów

Spór sprowadzał się do oceny prawnej, czy powód mógł dochodzić zasądzenia zapłaty w walucie obcej.

3. Podstawa prawna

Powództwo nie podlegało uwzględnieniu.

Strony zawarły umowę kredytu denominowanego, którą orzecznictwo uznało za dopuszczalną. Podlegała więc ogólnej regulacji z art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe. Jednocześnie obecnie tocząca się powszechnie znana dyskusja nad bardziej popularnymi tzw. kredytami frankowymi, wskazuje na realność ukształtowania linii orzeczniczej, stwierdzającej nieważność tego typu umowy. Zauważa się w niej także kredyty powiązane z innymi walutami, a treść umowy stron jest potwierdzeniem zasadności prowadzonych rozważań. Generalnie pozwanemu jako konsumentowi przysługuje ochrona obligująca sąd do oceny umowy pod kątem klauzul abuzywnych aż po nieważność ze względu na postanowienia związane z określeniem zobowiązania w walucie obcej, a realizowanej na terenie kraju. Przegląd prawodawstwa, w tym orzecznictwa europejskiego i regulacji unijnych oddziaływujących na prawo krajowe na przestrzeni czasu - wobec odległego momentu zawarcia umowy strony - obrazuje wzmocnienie gwarancji zapewnianych konsumentowi jako słabszej stronie kontraktu. Mając na uwadze regulacje istniejące w czasie powstania spornej umowy, gdy nie było jeszcze szczegółowych nakazów ochrony, na uwadze należy mieć wpływ dyrektywy, jak nr (...) z 5 kwietnia 1993 r. o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich (gdyż na jej podstawie implementowano zasady ochrony konsumenckiej m.in. wprowadzając art. 385 ^{( 1 )} – 385 ^{( 3 )} kc oraz ze względu na jej zakres i datę umowy stron) i art. 288 akapit trzeci Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, z czego wynika obowiązek stosowania prawa wewnętrznego tak, by urzeczywistniać cele dyrektywy. To na tej podstawie zapadają obecnie orzeczenie unieważniające kredyty hipoteczne po analizie treści umów pod kątem postanowień abuzywnych (zob. wywód w wyroku Sądu Okręgowego w W.z 22.05.2019 r. w sprawie (...)).

Powyższe jednoznacznie prowadzi do wniosku, że rozpoznanie sprawy poprzez ustalenie zasadności powództwa w walucie obcej stanowiłoby zagrożenie dla konsumenta, nawet gdyby sąd badał, czy świadczenie nie jest nadmierne ze względu na klauzule abuzywne. Po zasądzeniu należności pozwany bowiem narażony byłby na ryzyko kursowe, a to główny czynnik prowadzący do kwestionowania umów kredytu denominowanego. Pozwany potwierdził, że uważa zasądzenie zadłużenia w walucie za niekorzystne. Samo wystąpienie postanowień wprowadzających cenę sprzedaży i kupna waluty, tzw. spreadu, w umowie już uzasadnia stanowisko pozwanego, a zasady przeliczeń waluty w czasie egzekucji (§ 2 art. 358 kc), które nawiązują do części orzecznictwa modyfikującego umowy kredytu frankowego - nie przekonują, by było to dostatecznym zabezpieczeniem interesu konsumenta w sytuacji, gdy pojawia się bardziej progresywna linia orzecznicza. Podkreślić należy, że nie byłyby wówczas realizowane postanowienia umowy stron o rozliczeniach PLN w nawiązaniu do kursu waluty kredytu, co tym bardziej podważa zasadność dochodzenia powództwem zapłaty w walucie obcej, czyli bez możności kontroli wielkości zobowiązania opartego na pewnej konstrukcji przeliczeniowej, zawartej w ofercie umowy, którą przyjął pozwany.

Ze względu na utrwalone orzecznictwo sąd jest związany walutą żądania pozwu. Powód nie wyraził gotowości modyfikacji powództwa, mimo uprzedzenia przez sąd o możliwych konsekwencja takiego stanowiska. Zatem powództwo zostało oddalone, gdyż w przytoczonym kontekście należało stwierdzić, że treść umowy stron nie uzasadnia wniosku, że wobec art. 358 § 1 kc pozwany jest zobligowany spłacać kredyt w walucie. Sam powód zauważył (k. 64), że strony ustaliły walutę zobowiązania w EUR, ale walutę wykonania w PLN (zawarły bowiem umowę kredytu denominowanego, a nie walutowego).

Na marginesie można więc tylko odnotować, że w ust. 3 art. 69 pr. bankowego przewidziano dla konsumenta prawo spłaty kredytu denominowanego bezpośrednio walutą, ale taki zakres ochrony jest węższy niż powyżej omawiany.

Możność dochodzenia zapłaty waluty obcej w przypadku kredytu indeksowanego zanegował także Sąd Okręgowy w O., a potwierdził Sąd Apelacyjny w B.wyrokiem z 18.09.2019 r. (...), (publik. w Legalis nr 2238151, jak i zob. orz. przytoczone w LEX przy art. 69 ust.3 pr. bank.).

4. Koszty

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu z art. 98 § 1 kpc – nie było podstaw do zasądzenia kosztów procesu, gdyż pozwany takich nie poniósł. Dlatego sąd zgodnie z przyjmowaną metodyką poprzestał na zapisie sentencji o oddaleniu powództwa, co dotyczyło tym samym także należności ubocznych.