Sygn. akt III Cz 635/19
Dnia 19 listopada 2019 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący-Sędzia Sądu Okręgowego: Andrzej Dyrda
Sędziowie Sądu Okręgowego: Henryk Brzyżkiewicz
Barbara Braziewicz
po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2019 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku (...) W.
przeciwko I. B.
o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego
na skutek zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Rejonowego w (...)
z dnia 1 kwietnia 2019 r., sygn. akt I Co 551/19
postanawia:
oddalić zażalenie.
SSO Barbara Braziewicz SSO Andrzej Dyrda SSO Henryk Brzyżkiewicz
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w(...)oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności na następcę prawnego stwierdzając, że przedłożone przez wnioskodawcę dokumenty nie spełniały wymogów z art. 788 § 1 k.p.c.
Zażalenie na to postanowienie złożył wnioskodawca, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania celem nadania klauzuli wykonalności zgodnie z wnioskiem, zasądzenia na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania klauzulowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zarzucił naruszenie art. 788 § 1 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że wnioskodawca nie wykazał przejścia uprawnień. Wywodził, że na przedłożonych dokumentach widnieje pieczęć notariusza oraz podpisy osób występujących przy danej czynności. Klauzula notariusza została trwale połączona z umową przelewu wierzytelności, zatem notarialne poświadczenie podpisów złożonych na umowie odnosi się nie tylko do umowy, ale również załączników. Przedłożone dokumenty wypełniały więc przesłanki określone w art. 788 § 1 k.p.c.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 788 § 1 k.p.c., jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.
W świetle przywołanej powyżej regulacji prawnej jedyną przesłanką warunkującą nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności z zaznaczeniem przejścia uprawnień z dotychczasowego na nowego wierzyciela jest wykazanie i udokumentowanie tego przejścia za pomocą ściśle określonych środków dowodowych, jakimi są dokument urzędowy lub prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym. Oznacza to, że dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym muszą być wykazane wszystkie elementy, od których w świetle okoliczności wynikających z treści wniosku i dołączonych doń dokumentów – prawo uzależnia dojście następstwa prawnego do skutku, a w postępowaniu klauzulowym sąd ocenia tylko te dokumenty pod względem formalnym. Dokumenty te mogą być przy tym złożone w odpisach uwierzytelnionych przez adwokata lub radcę prawnego w trybie art. 129 § 3 k.p.c.
W tym aspekcie zaznaczenia wymaga, że niewątpliwie zasadnicza treść umowy nie wskazuje na konkretne wierzytelności podlegające przeniesieniu. Prawa te zostały dokładniej określone w załączniku, który nie został sporządzony w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jego treść nie została opatrzona żadnymi podpisami. Karty wyciągu z załącznika zawierające informacje na temat wierzytelności i osoby dłużnika - opatrzone jedynie parafami - nie zostały opisane. Nie sposób było ich zatem przyporządkować do zawartej umowy przelewu wierzytelności. Również zamieszczenie odcisku okrągłej pieczęci notariusza na wyciągu z załącznika nie świadczyło o zachowaniu formy poświadczenia wymaganej przez art. 97 ustawy prawo o notariacie. Poświadczenie takie powinno zawierać (poza samym stwierdzeniem poświadczenia) co najmniej datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia oraz oznaczenie kancelarii. Z załączonych do akt klauzul poświadczeniowych notariuszy (obejmującej poświadczenie podpisów na „niniejszym” dokumencie) nie wynika przy tym wprost jakich elementów umowy dotyczy. Ocenę taką uniemożliwia też sposób przedłożenia dokumentów – wszak wyciąg z załącznika precyzujący przenoszone wierzytelności złożono za klauzulą notariusza.
Żaden z przepisów nie pozwala nadto na usunięcie takich wątpliwości w drodze zapewnienia radcy prawnego. Wszak radca prawny na zasadzie art. 129 § 2 k.p.c. może jedynie poświadczyć zgodność odpisu z oryginałem dokumentu, nie ma natomiast uprawnień do wiążącego na gruncie art. 788 § 1 k.p.c. wyjaśniania wątpliwości dotyczących zakresu poświadczenia dokonanego przez notariusza.
Sąd Okręgowy konsekwentnie stoi na stanowisku, że wymóg z art. 788 § 1 k.p.c. dotyczący formy dokumentującej przejście uprawnień dotyczy wszystkich elementów czynności, w następstwie której nastąpiła zmiana wierzyciela. Skoro zatem treść załącznika została wyłączona poza podpisaną treść umowy, skarżący był zobligowany do przedłożenia również załącznika z urzędowo poświadczonymi podpisami osób zawierających umowę.
Tym samym brak było podstaw do uznania aby wnioskodawca przedłożył do akt dokumentację spełniającą wymogi z art. 788 § 1 k.p.c. warunkującą nadanie klauzuli wykonalności. Podkreślenia wymaga, że omawiany tryb pozwala na uzyskanie tytułu wykonawczego w uproszczonym trybie, a zatem dokumentacja podlegająca badaniu sądu powinna być jednoznaczna.
Konkludując, w rozpoznawanej sprawie brak było podstaw do uznania aby wnioskodawca wykazał następstwo prawne względem pierwotnego wierzyciela w trybie art. 788 § 1 k.p.c.
Z tych względów zażalenie zostało oddalone na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.
SSO Barbara Braziewicz SSO Andrzej Dyrda SSO Henryk Brzyżkiewicz