Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy, na podstawie dowodów ujawnionych w toku rozprawy, ustalił w sprawie, co następuje:

W latach 2016 – 2017 M. S., wykorzystując dane osobowe swej matki G. T. (1), dopuściła się szeregu wyłudzeń przez internet pożyczek i kredytów gotówkowych na szkodę wielu banków oraz instytucji finansowych.

Za powyższe była dwukrotnie karana sądownie wyrokami SR w Opolu: z dnia 4.09.2018r. w sprawie VII K 507/18 na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz z dnia 25.10.2018r. w sprawie VII K 828/18 na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności po 20 godzin w stosunku miesięcznym.

Wskazane, prawomocnie zakończone sprawy karne, nie objęły dwóch n/wymienionych wyłudzeń na szkodę (...) sp. z o.o. w W-wie w łącznej kwocie 6.048,00 zł.

I tak po pierwsze w dniu 10 stycznia 2017r. M. S., za pośrednictwem sieci internet, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) sp. z o.o. w W-wie w kwocie 3.500 zł w ten sposób, że po zarejestrowaniu się na stronie internetowej (...) podała dane osobowe swej matki G. T. (1), czym wprowadziła pokrzywdzonego w błąd co do swej tożsamości i zamiaru spłaty zobowiązania, a następnie zawarła umowę pożyczki nr (...) na dane osobowe swej matki na kwotę 3.500 zł po czym nie spłaciła ani jednej raty.

Podobnie zachowała się w dniu 28 kwietnia 2017r., kiedy to za pośrednictwem sieci internet, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) sp. z o.o. w W-wie w kwocie 2.548 zł w ten sposób, że po zarejestrowaniu się na stronie internetowej (...) podała dane osobowe swej matki G. T. (1), czym wprowadziła pokrzywdzonego w błąd co do swej tożsamości i zamiaru spłaty zobowiązania, a następnie zawarła umowę pożyczki nr (...) na dane osobowe swej matki na kwotę 2.548 zł po czym nie spłaciła ani jednej raty.

Matka G. T. (1) nie zdawała sobie sprawy z zaciąganych na jej dane pożyczek aż do czasu otrzymania wezwań do zapłaty, a następnie do sądów i od komorników. Naówczas złożyła zawiadomienia o przestępstwach. Sprawy cywilne p-ko niej były zwykle zawieszane na czas postępowania karnego, a następnie umarzane.

Do chwili obecnej szkoda (...) sp. z o.o. w W-wie w łącznej kwocie 6.048,00 zł nie została przez M. S. naprawiona.

Dowody:

⚫

k. 88-90, 151: zeznania świadka F. R.,

⚫

k. 94-95, 102-103, 151: zeznania świadka G. T. (1),

⚫

k. 17-14, 54, 76-80: umowy pożyczek gotówkowych,

⚫

k. 88, 101: pisma od (...),

⚫

k. 11: odpis z KRS dla (...),

⚫

k. 46-47: protokół oględzin,

⚫

k. 44-45: pismo z UM O.,

⚫

k. 59-62, 142: odpisy wyroków,

⚫

k. 55, 56, 81: pisma G. T. do sądu

⚫

k. 74: postanowienie o umorzeniu postępowania o zapłatę p-ko G. T.,

⚫

k. 112-115, 149-150: wyjaśnienia oskarżonej M. S.,

***********************

M. S. ma 35 lat, pozostaje mężatką, ma czworo dzieci, z piątym jest w ciąży. Posiada średnie wykształcenie, jest bez zawodu. Jest zatrudniona w ZUS w O. w charakterze referenta za wynagr. ok. 3 tys. zł/mies. Jej mąż pracuje jako kierowca w firmie transportowej za wynagr. 1.680 zł/mies. Poza dwoma kilkunastoletnimi samochodami osobowymi nie posiada istotnego majątku.

W dacie popełnienia w/wymienionych przestępstw nie była sądownie karana. Wyrokami SR w Opolu: z dnia 4.09.2018r. w sprawie VII K 507/18 skazana została za przest. z art. 286 § 1 Kk i in. na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz z dnia 25.10.2018r. w sprawie VII K 828/18 skazana została za przest. z art. 286 § 1 Kk i in. na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności po 20 godzin w stosunku miesięcznym.

Dowody:

⚫

k. 116: dane osobopoznawcze o osobie w trybie 213 Kpk,

⚫

k. 107-109, 143-145: dane o karalności z K.,

⚫

k. 59-62, 142: odpisy wyroków,

***********************

M. S. przyznała się w całej rozciągłości do zarzucanych jej przestępstw, złożyła krótkie wyjaśnienia zgodne z poczynionymi ustaleniami, a także wyraziła żal i skruchę deklarując naprawienie szkody. Swe zachowanie motywowała trudną sytuacją rodzinną i finansową.

/k. 112-115, 149-151/

Sąd Rejonowy zważył w sprawie,

co następuje:

W świetle zebranego w sprawie, a ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego, zarówno sprawstwo, jak i wina oskarżonej w odniesieniu do zarzucanych jej przestępstw z art. 286 § 1 Kk, które Sąd potraktował jako ciąg w rozumieniu art. 91 § 1 Kk, nie budziły wątpliwości.

Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie Sąd oparł się na zróżnicowanym materiale dowodowym obejmującym tak dowody osobowe, jak i dowody z dokumentów. Punktem wyjścia ustaleń Sądu stanowiły zeznania pracownika windykacji pokrzywdzonej instytucji finansowej F. R., który podał kiedy i w jakich okolicznościach zawarte zostały umowy pożyczki oraz, że nie zostały spłacone choćby w części. Potwierdzeniem zeznań w/wymienionego były dowody z dokumentów wymienione w części uzasadnienia dot. ustaleń faktycznych. Istotne w sprawie były też zeznania świadka G. T. (1), której dane i dokumenty wykorzystała oskarżona przy wyłudzeniach. Ostatecznie zważyć należało, że i oskarżona swego sprawstwa i zawinienia nie kwestionowała, przyznając się do zarzucanych jej czynów i składając wyjaśnienia zgodne z poczynionymi ustaleniami, przez co jej sprawstwo było niewątpliwe. W zakresie właściwości osobistych, dotychczasowego sposobu życia Sąd oparł się na danych osobopoznawczych i o karalności oraz odpisach orzeczeń.

Swoim zachowaniem oskarżona wyczerpała znamiona występków z art. z art. 286 § 1 Kk., które Sąd potraktował jako ciąg przestępstw z art. 91 § 1 Kk z uwagi na podobny sposób działania i krótkie odstępy czasu.

Przestępstwa z art. 286 § 1 Kk. dopuszcza się ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Przedmiotem ochrony przestępstwa oszustwa z art. 286 k.k. jest mienie. W odniesieniu do przestępstwa oszustwa pojęcie "mienie", obejmuje wszelkie prawa majątkowe, rzeczowe i obligacyjne. Termin "mienie" używany jest w znamionach przestępstwa oszustwa jako synonim majątku. Majątek, jako przedmiot ochrony przestępstwa oszustwa, rozumieć należy jako zbiorcze określenie ogółu majątkowych praw podmiotowych, obejmujące aktywa, czyli prawa i majątkowe danego podmiotu. Składniki majątku to wszystkie poszczególne prawa majątkowe, które przysługują danemu podmiotowi. W szczególności są to prawa rzeczowe (własność i ograniczone prawa rzeczowe), wierzytelności, prawa spadkowe (do otrzymania zachowku oraz przedmiotu zapisu), a także prawa na dobrach niematerialnych (prawa autorskie, wynalazcze, prawa dotyczące wzorów zdobniczych i znaków towarowych, prawa do firmy i nazwy przedsiębiorstwa, tzw. prawa do klienteli, tajemnic przedsiębiorstwa itp.), pod warunkiem że mają charakter praw majątkowych. Przedmiotem ochrony przestępstwa oszustwa jest majątek jakiegokolwiek podmiotu, a więc nie tylko przysługujący osobie dokonującej niekorzystnego rozporządzenia. Przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w części, w jakiej opisuje ono czynność wykonawczą przybierającą formę działania, jest przestępstwem powszechnym, może być zatem popełnione przez każdy podmiot, zdatny do ponoszenia odpowiedzialności karnej. W przypadku oszustwa polegającego na wyzyskaniu błędu osoby rozporządzającej mieniem, część czynności wykonawczej przybiera postać zaniechania poinformowania osoby rozporządzającej mieniem o rzeczywistym stanie rzeczy. Także w odniesieniu do tej odmiany oszustwa określony w art. 286 § 1 k.k. typ czynu zabronionego jest przestępstwem powszechnym. Przepis art. 286 § 1 k.k. określa zachowanie karalne jako doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Zachowanie karalne opisane w znamionach przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. skierowane na osobę, którą sprawca zamierza doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W sytuacji wprowadzenia w błąd sprawca wywołuje w świadomości pokrzywdzonego lub innej osoby, której mienie stanowi przedmiot rozporządzenia dokonywanego przez wprowadzonego w błąd, fałszywe wyobrażenie (rozbieżność między rzeczywistością a jej odzwierciedleniem w świadomości dokonującego rozporządzenia mieniem), zaś przy wyzyskaniu błędu wykorzystuje już istniejącą rozbieżność między stanem świadomości dokonującego rozporządzenia mieniem a rzeczywistością, której sprawca nie koryguje, lecz używa dla uzyskania przez siebie lub kogo innego osiągnięcia korzyści majątkowej, wynikającej z niekorzystnego dla pokrzywdzonego rozporządzenia mieniem. Wprowadzenie w błąd może zostać osiągnięte przez przemilczenie, zaniechanie poinformowania o faktycznym, prawdziwym stanie rzeczy. Wprowadzenie w błąd dotyczyć musi natomiast tzw. istotnych okoliczności danej sprawy, które mogą mieć wpływ na podjęcie decyzji o rozporządzeniu mieniem. Czynność wykonawcza w przypadku przestępstwa oszustwa jest złożonym działaniem lub zaniechaniem, którego celem jest doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym. Istotny jest efekt majątkowy, sprowadzający się do utraty lub pomniejszenia aktywów po stronie rozporządzającego lub innej osoby, w imieniu której działa rozporządzający. Właściwe znamię czynnościowe "doprowadza" przesądza, że oszustwo jest przestępstwem materialnym, jego skutkiem zaś niekorzystne rozporządzenie mieniem. Między zachowaniem sprawcy, polegającym na wprowadzeniu w błąd, wyzyskaniu błędu lub wyzyskaniu niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem zachodzić musi związek przyczynowy. Przestępstwo oszustwa charakteryzuje się dwoma przedmiotami czynności wykonawczej. Zachowanie sprawcy skierowane jest bowiem z jednej strony na osobę, która dokonuje niekorzystnego rozporządzenia swoim lub cudzym mieniem, z drugiej strony na mienie, które sprawca uzyskuje w wyniku rozporządzenia. Znamiona oszustwa wymagają tożsamości podmiotu w odniesieniu do wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania oraz dokonania rozporządzenia mieniem. Natomiast nie jest wymagana tożsamość między podmiotem dokonującym rozporządzenia mieniem i pokrzywdzonym. Przez rozporządzenie mieniem rozumieć należy wszelkie czynności prowadzące do zmiany we władaniu mieniem, polegające na pozbawieniu osoby uprawnionej możliwości dysponowania mieniem. Niekorzystne rozporządzenie mieniem może nastąpić w formie przewidzianej w prawie cywilnym, a więc poprzez wszelkie rodzaje umów przenoszących własność, zobowiązujących pokrzywdzonego do określonych działań. Przestępstwo oszustwa określone w art. 286 § 1 jest przestępstwem umyślnym, zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w przypadku oszustwa jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca, podejmując zachowanie, musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Takie ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia oszustwa z zamiarem wynikowym. Charakterystyczny dla strony podmiotowej tego przestępstwa zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzającego do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć użyć takiego właśnie sposobu działania, na przykład zaciągnięcia pozorowanej pożyczki, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia przy realizowaniu każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa. Zamiar sprawcy w płaszczyźnie intelektualnej musi więc obejmować dwa elementy. Z jednej strony, sposób zachowania sprawcy, tzw. środek intelektualny, jakim jest w przypadku oszustwa wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności osoby rozporządzającej mieniem do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Z drugiej strony, sprawca musi mieć świadomość, że co najmniej może uzyskać korzyść majątkową z planowanego zachowania w wyniku zastosowanego sposobu działania oraz świadomość więzi przyczynowej łączącej podejmowane przez niego działania z niekorzystnym rozporządzeniem mieniem. Przez korzyść majątkową rozumieć należy - zgodnie z brzmieniem art. 115 - korzyść dla sprawcy, innej osoby fizycznej lub prawnej, jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub grupy osób prowadzącej zorganizowaną działalność przestępczą. Korzyścią majątkową jest zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów majątkowych, czyli każde przysporzenie majątku lub uniknięcie strat albo zmniejszenie obciążeń.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, nie może budzić najmniejszych wątpliwości, że oskarżona swym zachowaniem wyczerpała znamiona występków z art. 286 § 1 Kk. Zachowanie oskarżonej wymierzone było w dobro prawne będące przedmiotem ochrony przestępstwa oszustwa z art. 286 k.k., tj. cudze mienie, a w szczególności środki finansowe będące w dyspozycji pożyczkodawcy. Skoro przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. jest przestępstwem powszechnym, to powyższe oznacza, że i oskarżona spełniała wymagania podmiotowe sprawcy tegoż występku. Zachowanie oskarżonej miało postać doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy za pomocą wprowadzenia w błąd pracownika pokrzywdzonego co do swej tożsamości oraz zamiaru wywiązania się z umowy. Wprowadzenie w błąd dotyczyło przy tym istotnych okoliczności, mających bezpośredni wpływ na podjęcie przez drugą stronę decyzji o zawarciu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, a to przede wszystkim osoby pożyczkobiorcy. Celem oskarżonej było doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy i cel ten oskarżona osiągnęła albowiem pokrzywdzony zawarł z nią umowy pożyczki przekazując pieniądze w łącznej kwocie 6.048 zł, których oskarżona nie spłaciła choćby w części i to pomimo upływu długiego czasu, osiągając tym samym znamię skutku przestępstwa oszustwa, które jest przestępstwem materialnym. Między zachowaniem oskarżonej, polegającym na wprowadzeniu w błąd, a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem zachodził ścisły związek przyczynowy. Skoro nie jest wymagana tożsamość między podmiotem dokonującym rozporządzenia mieniem i pokrzywdzonym, w sprawie nie ma znaczenia, że w zawarciu umowy pośredniczyła inna firma. W okolicznościach sprawy nie budziło żadnych wątpliwości, że oskarżona działała umyślnie i to z zamiarem bezpośrednim. Świadczyły o tym okoliczności sprawy, a w szczególności fakt, iż oskarżona pomimo zawarcia umowy nie zapłaciła ani jednej raty, ani też nie informowała o przyczynach braku płatności, a do umowy podała dane osoby trzeciej, co oznacza, że w istocie nie miała zamiaru wywiązania się z zobowiązania, czego zresztą nie kwestionowała.

Tak zatem, oskarżona swym zachowaniem wyczerpała znamiona ciągu przestępstw z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 Kk.

Przestępstwo wskazane wyżej, z mocy art. 286 § 1 Kk zagrożone jest karą pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do lat ośmiu.

Sąd kierując się dyrektywami wymiary kary wymienionymi w szczególności w art. 53 § 1 i 2 Kk, mając na uwadze postawę oskarżonej w toku postępowania, w tym przyznanie się i wyrażenie skruchy, a także uprzednią niekaralność oskarżonej (w dacie popełnienia czynów), motywy działania, ustabilizowaną w chwili obecnej sytuację rodzinną i zawodową, wymierzył oskarżonej w pkt 1 sentencji wyroku karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na dłuższy od minimalnego okres próby 2 lat wystarczający na weryfikację pozytywnej prognozy kryminologicznej względem oskarżonej, którą dodatkowo Sąd zobowiązał do informowania kuratora sądowego o przebiegu okresu próby.

W celu zadośćuczynienia uzasadnionych, a dotąd niezaspokojonych roszczeń pokrzywdzonego, Sąd w pkt 4 sentencji wyroku, na wniosek pokrzywdzonego, na podstawie art. 46 § 1 Kk. orzekł wobec oskarżonej środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwami poprzez zapłatę kwoty 6.048,00 zł na rzecz (...) sp. z o.o. w W-wie.

Orzeczenie o kosztach postępowania uzasadniało brzmienie art. 627 Kpk.

Z tych względów Sąd Rejonowy orzekł, jak w części dyspozytywnej

wyroku.