Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2019 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Katarzyna Latała

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2019 roku w Kielcach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Banku S.A. w W.

przeciwko I. W.

o zapłatę

oddala powództwo.

SSO Katarzyna Latała

Sygn. akt I C 2481/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 30 lipca 2019 roku skierowanym przeciwko pozwanej I. W. do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) Bank S.A. w W. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 119 841,85 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów sądowych w kwocie 1 499 zł i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Na uzasadnienie podniósł, iż w dniu 27 lutego 2015 roku pomiędzy stronami zawarta została umowa pożyczki, na jej podstawie pozwana zobowiązała się m.in. do terminowej spłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz powoda; w związku z nienależytym wykonywaniem przez pozwaną zaciągniętego zobowiązania umownego - brak terminowego regulowania wpłat - skutkującym naruszeniem warunków umowy, zadłużenie powstałe na tle jej realizacji, z dniem 12 lipca 2019 roku zostało postawione w stan pełnej wymagalności; pismem z dnia 15 lipca 2019 roku pozwana została wezwana do spłaty wymagalnego zadłużenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego; zadłużenie nie zostało przez pozwaną spłacone. Powód wskazał, iż w dniu 30 lipca 2019 roku wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych, w jego treści wskazana została wysokość oraz struktura zadłużenia ciążącego na pozwanej z tytułu zawarcia umowy, jak również podane zostały szczegółowe wyliczenia należności odsetkowych; na kwotę objętą pozwem składa się: 113 845,24 zł - niespłacony kapitał, 5 178,45 zł - odsetki umowne, 768,16 zł - odsetki umowne za opóźnienie (pozew z załącznikami k. 3-8).

Postanowieniem z dnia 11 września 2019 r. Starszy Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie wobec stwierdzonego braku podstaw do wydania nakazu zapłaty przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w K. (k. 9).

Zarządzeniem z dnia 18 października 2019 r. (k. 35) stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty.

Pozwana mimo doręczenia jej odpisu pozwu z załącznikami oraz zobowiązania do złożenia odpowiedzi na pozew nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 lutego 2015 roku (...) Bank S.A. w W. zawarli umowę kredytu gotówkowego nr (...) przeznaczonego na spłatę zobowiązań finansowych, na podstawie której Bank udzielił I. W. jako kredytobiorcy na warunkach określonych w umowie kredytu gotówkowego w wysokości 152 284,90 zł, zaś I. W. zobowiązała się dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych zgodnie z terminami i wysokością określoną w harmonogramie spłat.

dowód:

- umowa kredytu gotówkowego k. 19 - 20

Pismem z dnia 15 lipca 2019 roku skierowanym do (...) Bank S.A. w W. wezwał pozwaną do zapłaty zadłużenia z tytułu umowy pożyczki, wskazując, że jest ono wymagalne i na dzień 14 lipca 2019 r wynosi kwotę 119 379,10 zł w tym: 113 845,24 zł kapitał, 5 178,45 zł odsetki umowne, 305,41 zł odsetki karne oraz 50 z opłaty. W treści pisma powód wskazał, że powyższą kwotę należy wpłacić w terminie 7 dni od daty pisma. Przedmiotowe pismo wysłane zostało pozwanej na adres wynikający z zawartej przez trony umowy i nie zostało przez pozwaną odebrane.

dowód:

- pismo z kopią awizowanej przesyłki k. 17 - 18

W dniu 30 lipca 2019 r. powód wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych banku, w którym wskazał, że posiada wymagalne zadłużenie w stosunku do pozwanej w kwocie 119 841,85 zł, na którą to kwotę składają się: kwota 113 845,24 zł tytułem niespłaconego kapitału, kwota 5 178,45 zł tytułem odsetek umownych, kwota 768,16 zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie i kwota 50 zł tytułem opłat umownych.

dowód:

- wyciąg z ksiąg rachunkowych banku k. 13

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o powołane dokumenty, którym Sąd w całości dał wiarę, albowiem nie wzbudziły one wątpliwości co do swojej prawdziwości i autentyczności, w przypadku kserokopii nie wzbudziły wątpliwości Sądu co do swojej zgodności z oryginałem. Przy czym dokument w postaci wyciąg z ksiąg (...) Bank S.A. stanowił jedynie podstawę do poczynienia ustaleń, że powód sporządził przedmiotowy dokument o określonej treści, albowiem co do wymagalności roszczenia dokument ten nie mógł stanowić dowodu, iż żądana pozwem z tytułu umowy o kredyt kwota jest w całości wymagalna.

Sąd zważył co następuje:

(...) Banku S.A. w W. przeciwko I. W. nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści przepisu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Podkreślić w tym miejscu należy, iż w postanowieniu z dnia 28 listopada 2018 r. C-632/17 Trybunału Sprawiedliwości wskazał, iż artykuł 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz art. 10 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG należy interpretować w ten sposób, iż sprzeciwiają się one przepisom krajowym takim jak te będące przedmiotem postępowania głównego, pozwalającym na wydanie nakazu zapłaty na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych jako elemencie świadczącym o istnieniu wierzytelności wynikającej z umowy kredytu konsumenckiego, w wypadku gdy sąd rozpoznający pozew o wydanie nakazu zapłaty nie jest uprawniony do zbadania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków tej umowy oraz do sprawdzenia, czy zawarto w niej informacje, o których mowa w tym art. 10, jeżeli sposób wykonania prawa do wniesienia zarzutów od takiego nakazu nie pozwala na zapewnienie przestrzegania praw przysługujących konsumentowi na mocy tych dyrektyw.

Odnosząc treść powołanego przepisu do stanu faktycznego niniejszej sprawy należy zważyć, iż pozwana i powód zawarli ważną i skuteczną umowę kredytu, na podstawie której pozwana otrzymała środki pieniężne, które zobowiązała się spłacić w ratach. Powód przedłożył egzemplarz umowy na którym znajduje się podpis pozwanej, akceptującej tym samym przyjęcie na siebie zobowiązań wynikających z umowy.

W świetle powyższego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości, mając na uwadze ochronę praw konsumenta ukształtowaną co do zakresu m.in. orzeczeniami Trybunału, przedłożony przez powoda wyciąg z ksiąg rachunkowych banku nie mógł stanowić nie tylko podstawy do wydania nakazu zapłaty w niniejszej sprawie, ale również nie mógł stanowić dowodu (w zasadzie w niniejszej sprawie wyłącznego, bo innych dowodów strona powodowa nie przedłożyła) na istnienie wierzytelności powoda co do wysokości, a przede wszystkim co do wymagalności tej wierzytelności.

Z powyższych względów to na powodzie ciążył obowiązek wykazania, iż dochodzone pozwem roszczenie jest wymagalne, co powód winien uczynić nawet przy biernej postawie pozwanej, która w niniejszej sprawie korzysta z ochrony przewidzianej dla konsumenta.

Co prawda bowiem zgodnie z treścią przepisu art. 339§ 1 k.p.c. Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew. § 2 powołanego przepisu stanowi jednakże, że w przypadku, o którym mowa w § 1, przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach zawarte w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W niniejszej zaś sprawie zdaniem Sądu brak było podstaw do wydania wyroku zaocznego uwzględniającego żądanie pozwu, albowiem okoliczności przywołane przez stronę powodową w jego uzasadnieniu budziły wątpliwości.

W ocenie Sądu na podstawie przedstawionych przez powoda dokumentów należy bowiem uznać, iż żądane pozwem kwoty nie są wymagalne, albowiem umowa kredytu nie została skutecznie pozwanej wypowiedziana.

Stosownie do treści przepisu art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Powód, celem wykazania okoliczności wymagalności roszczenia objętego pozwem, wskazywał na szereg dokumentów, przy czym przy piśmie z dnia 11 października 2019 r. przedłożył jedynie trzy dokumenty dotyczące umowy kredytu: samą umowę kredytu (zawartą, co ważne, w dniu 27 lutego 2015 r., a więc na ponad 4 lata przed wniesieniem pozwu, tym bardziej zatem wykazanie daty wymagalności roszczenia ma znaczenie co do badania ewentualnego przedawnienia), pismo z dnia 15 lipca 2019 roku zatytułowane „przedsądowe wezwanie do zapłaty” i wyciąg z własnych ksiąg. Tymczasem moc prawna dokumentów urzędowych w postaci m.in. ksiąg rachunkowych banków i sporządzonych na ich podstawie wyciągów, nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym (art. 95 ust. 1a w zw. z art. 95 ust. 1 ustawy Prawo Bankowe). Powód, który uzasadniając żądanie pozwu powołuje się na „postawienie zadłużenia w stan pełnej wymagalności z dniem 12 lipca 2019 roku” i dochodzi w związku z tym całości niespłaconego kapitału wraz z odsetkami, powinien przede wszystkim wykazać więc skuteczność dokonanego wypowiedzenia umowy, a następnie wysokość dochodzonego roszczenia. W ocenie Sądu powód skuteczności wypowiedzenia umowy nie wykazał.

Stosownie do treści przepisu art. 75c ust. 1 powołanej ustawy Prawo Bankowe jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu, (…), bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia (art. 75c ust. 2). Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy (art. 75c ust. 3). Restrukturyzacja, (…), dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę (art. 75c ust. 4). Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację (art. 75c ust. 5).

Jak wynika z powołanych przepisów bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, nawet gdyby kredytobiorca popadł w opóźnienie ze spłatą kredytu, najpierw powinien doręczyć kredytobiorcy wezwanie oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu. Nadto w tym wezwaniu bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia w terminie 14 dni wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Dopiero po upływie tego terminu bank może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy kredytowej. Wypowiedzenie umowy o kredyt będące uprawnieniem kształtującym banku, prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego bez dochowania wymaganych warunków może prowadzić do uznania tej czynności za bezskuteczną. Dokonanie takiego wymówienia nie może być czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy, nawet, jeżeli istnieją podstawy do podjęcia go zgodnie z treścią umowy. Jest ono bardzo dotkliwe dla kredytobiorcy, dlatego skorzystanie z niego powinno nastąpić po wyczerpaniu środków mniej dolegliwych, odpowiednich wezwań (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2016 r. II CSK 750/15). Pojęcie skuteczności wypowiedzenia umowy jest więc szerokie. Obejmuje wszystkie czynniki, które powinny ziścić się oraz działania, których bank musi dopełnić, żeby doprowadzić do złożenia kredytobiorcy oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, które skutkowałoby wymagalnością jego zobowiązania.

Odnosząc powyższe do stan faktycznego niniejszej sprawy należy zważyć, iż żaden z dokumentów przedstawionych przez powoda nie dowodzi, iż umowa o kredyt została przez niego skutecznie wypowiedziana. Powód nie przedłożył bowiem jakichkolwiek dokumentów, z których wynikałoby, że dochował bowiem wymaganych ustawą warunków do złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, w szczególności by wzywał pozwaną do zapłaty zaległości, by poinformował o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, powód nawet nie przedłożył w niniejszej sprawie dokumentu zawierającego jego świadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytowej.

Reasumując należy stwierdzić, iż w niniejszej sprawie nie zostało nawet wykazane, by doszło do wypowiedzenia umowy po wcześniejszym wyczerpaniu działań upominawczych, a zatem by roszczenie powoda było w ogóle wymagalne.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSO Katarzyna Latała