Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2019 roku

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 września 2019 roku w Warszawie

sprawy A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o wznowienie postępowania i przeliczenie emerytury

na skutek odwołania A. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

z dnia 23 maja 2019r., znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 23 maja 2019r., znak: (...) odmówił A. W. uchylenia decyzji z dnia 8 lipca 2015r., znak: (...) ustalającej wysokość świadczenia emerytalnego. Uzasadniając wydaną decyzję wskazał, że w dniu 21 marca 2019r. został ogłoszony wyrok z 6 marca 2019r., w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018r., poz. 1270 oraz z 2019r., poz. 39), w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...)r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższe orzeczenie nie dotyczy natomiast kobiet urodzonych – tak jak A. W. - w 1952r. Organ rentowy uznał zatem na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 k.p.a. w związku z art. 145a k.p.a., że brak jest podstaw do uchylenia decyzji z dnia 8 lipca 2015r. (decyzja z dnia 23 maja 2019r., tom II - nieponumerowane karty akt organu rentowego).

W dniu 21 czerwca 2019r. A. W. złożyła odwołanie od decyzji z dnia 23 maja 2019r., znak: (...) domagając się jej zmiany i przyznania prawa do ponownego przeliczenia świadczenia emerytalnego. W uzasadnieniu wskazała, że w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. wnosi o uwzględnienie jej stanowiska i ponowne obliczenie wysokości emerytury. Ponadto zaznaczyła, że choć urodziła się w (...)r., to i w jej przypadku organ rentowy niekorzystnie obliczył wysokość emerytury, gdyż została pomniejszona o kwotę pobranej emerytury wcześniejszej przyznanej na podstawie art. 46 ustawy emerytalnej (odwołanie z dnia 21 czerwca 2019r., k. 4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 8 lipca 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c., a uzasadniając swe stanowisko wskazał, że zaskarżoną decyzją odmówił ubezpieczonej uchylenia decyzji z dnia 8 lipca 2015r., znak: (...)na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 k.p.a. w związku z art. 145a k.p.a. Ponadto organ rentowy przedstawił tożsamą argumentację jak w ww. decyzji, a także zaznaczył, że A. W. urodziła się w (...)r., a więc wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. jej nie dotyczy (odpowiedź na odwołanie z dnia 8 lipca 2019r., k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. W., urodzona w dniu (...), na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 23 listopada 2007r., znak: E (...), uzyskała prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 października 2007r. Świadczenie to było wielokrotnie waloryzowane, a także zawieszone z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia przez ubezpieczoną, przy czym decyzją z dnia 21 stycznia 2015r. organ rentowy dokonał wypłaty emerytury zawieszonej za okres od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. w kwocie 26.897,65 zł (decyzja z dnia 23 listopada 2007r., k. 21 -22 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 14 czerwca 2009r., k. 65 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 2 czerwca 2010r., k. 84 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 10 października 2011r., k. 138 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 15 marca 2012r., k. 151 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 13 marca 2012r., k. 158 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 28 marca 2012r., k. 179 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 24 maja 2012r., k. 183 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 12 lipca 2012r., k. 211 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 15 listopada 2012r., k. 255 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 23 kwietnia 2014r., k. 271 tom I akt organu rentowego, decyzja z dnia 21 stycznia 2015r., k. 307 tom I akt organu rentowego).

W dniu 29 maja 2015r. ubezpieczona złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o emeryturę. Po jego rozpoznaniu organ rentowy decyzją z dnia 8 lipca 2015r., znak: (...)przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury powszechnej od 1 maja 2015r., tj. od miesiąca złożenia wniosku o emeryturę. Wysokość emerytury, obliczonej zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej, wyniosła 2.946,80 zł, w związku z czym organ rentowy wskazał, że nadal będzie wypłacane świadczenie dotychczasowe w postaci wcześniejszej emerytury, którego wysokość na dzień wydania ww. decyzji wynosiła 3.141,61 zł (wniosek o emeryturę z dnia 29 maja 2015r., k. 1 tom II akt organu rentowego, decyzja z dnia 8 lipca 2015r., k. 13 tom II akt organu rentowego).

W dniu 18 kwietnia 2019r., związku z wydaniem przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 6 marca 2019r., A. W. złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. skargę o wznowienie postępowania (wniosek z dnia 18 kwietnia 2019r., tom II - nieponumerowane karty akt organu rentowego).

W odpowiedzi na powyższe organ rentowy wydał w dniu 26 maja 2019r. decyzję znak: (...)w której odmówił uchylenia decyzji z dnia 8 lipca 2015r., znak: (...)ustalającej wysokość świadczenia emerytalnego (decyzja z dnia 23 maja 2019r., tom II - nieponumerowane karty akt organu rentowego).

Powyższy stan faktyczny, który nie był sporny między stronami, Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, których wiarygodność nie budziła wątpliwości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Rozpoznanie sprawy w rozpatrywanym przypadku nastąpiło na posiedzeniu niejawnym. Taką możliwość daje art. 148 ¹ § 1 k.p.c. (Dz. U. z 2019r., poz. 1460), który przewiduje, że sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, Sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W przedmiotowej sprawie okoliczności faktyczne nie były w sprawie sporne, a zatem nie zachodziła potrzeba przeprowadzania dowodów. Spór dotyczy jedynie prawa. Ponadto strony nie wniosły o przeprowadzenie rozprawy. W tych okolicznościach Sąd na podstawie powołanego przepisu ocenił, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy i wydanie rozstrzygnięcia na posiedzeniu niejawnym.

Dokonując analizy stanowiska ubezpieczonej Sąd nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji, która na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 k.p.a. w związku z art. 145a k.p.a. odmawia uchylenia decyzji z dnia 8 lipca 2015r., znak: (...)ustalającej wysokość świadczenia emerytalnego A. W.. Wymienione przepisy, które powołał organ rentowy, wydając zaskarżoną decyzję, w związku z wnioskiem jaki 18 kwietnia 2019r. złożyła ubezpieczona, regulują wznowienie postępowania. Instytucja ta stanowi nadzwyczajny tryb przewidziany w przepisach procedury administracyjnej, który umożliwia uchylenie decyzji ostatecznych, co z kolei stanowi wyjątek od zasady trwałości tych decyzji, wyrażonej w art. 16 k.p.a. W związku z tym możliwość zastosowania takiego trybu występuje jedynie w przypadku wad określonych w art. 145 § 1 k.p.a. oraz wówczas, gdy zaistnieje przesłanka wskazana w art. 145a § 1 k.p.a. Drugi z powołanych przepisów stanowi, że można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Ubezpieczona wnosząc o wznowienie postępowania przez organem rentowym, a także składając odwołanie, powołała się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019r. Wymaga to więc rozważenia możliwości wznowienia postępowania i przeliczenia emerytury ubezpieczonej w kontekście cytowanego art. 145a § 1 k.p.a. Rozważania należy jednak rozpocząć od wskazania, że w dniu 6 marca 2019r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie o sygn. P 20/16, w którym orzekł o niezgodności z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r., w zakresie, w jakim dotyczy kobiet urodzonych w (...)r., które przed dniem 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy. W uzasadnieniu wskazanego wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał, że wprowadzony ustawą emerytalną nowy system świadczeń emerytalnych przewiduje jedynie przejściowe utrzymanie preferencyjnych rozwiązań, dotyczących możliwości nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Zasadniczo regulacja ta dotyczy tylko tych ubezpieczonych, którzy w dniu wejścia w życie tej ustawy (1 stycznia 1999r.) osiągnęli, bez względu na płeć, wiek co najmniej 50 lat, a więc urodzili się nie później niż w dniu 31 grudnia 1948r. Odstępstwo od tej zasady dotyczy osób, które urodziły się (...). Jest ono obwarowane kolejnymi warunkami, w tym w szczególności uzależnione jest od spełnienia przesłanki nabycia prawa do emerytury do dnia 31 grudnia 2008r. Możliwość nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy emerytalnej przez kobiety także nie dotyczy wszystkich kobiet urodzonych w latach 1949 -1968, lecz tylko tych, które urodziły się nie później niż do dnia 31 grudnia 1953r. ze względu na wymóg nabycia prawa do emerytury do dnia 31 grudnia 2008r. Zakwestionowane regulacje prawne dotyczą zatem jednolitej grupy kobiet, które zachowały prawo do uzyskania emerytury powszechnej po uprzednim pobieraniu emerytury wcześniejszej przysługującej po ukończeniu 55 lat. Do grupy tej należą kobiety urodzone w latach 1949-1953. Jednak po wejściu w życie z dniem 1 maja 2013r. dodanego art. 25 ust. 1b tylko część z nich, a mianowicie kobiety urodzone w (...)r., zostały pozbawione możliwości zrealizowania prawa do powszechnej emerytury na dotychczasowych zasadach, bez pomniejszania podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych. W konsekwencji z jednolitej kategorii podmiotów podobnych wyodrębniona została grupa kobiet z rocznika 1953, która podobnie jak pozostałe kobiety należące do tej kategorii nabyła co prawda prawo zarówno do emerytury wcześniejszej, jak i powszechnej, lecz przy obliczaniu tego ostatniego świadczenia znajdą zastosowanie wobec nich odmienne, mniej korzystne zasady od tych, które obowiązywały przy obliczaniu emerytury powszechnej kobietom urodzonym w latach 1949-1952. Tymczasem świadczenia te mają cechę wspólną, relewantną ze względu na treść zaskarżonej regulacji, a mianowicie miały one umożliwić osobom w wieku starszym, ze stosunkowo długim stażem ubezpieczenia, zachowanie przywileju przejścia na wcześniejszą emeryturę i możliwość uzyskania kolejnej emerytury po osiągnięciu powszechnie obowiązującego wieku emerytalnego. Ich celem było więc łagodzenie skutków likwidacji uprawnień emerytalnych obniżających wiek emerytalny, co było jednym z głównych założeń reformy emerytalnej. Z tego też względu rozwiązania te miały charakter przejściowy i były adresowane do określonej kategorii podmiotów. W związku z powyższym, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zastosowanie art. 25 ust. 1b wobec kobiet urodzonych w (...)r., pobierających emeryturę na podstawie przepisów art. 46 ustawy emerytalnej, które nie mogły nabyć prawa do emerytury przysługującej z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego przed 1 stycznia 2013r., kiedy wprowadzono nowe, mniej korzystne zasady w zakresie obliczania jej wysokości nieobowiązujące pozostałe roczniki kobiet należące do kategorii ubezpieczonych uprawnionych do ustalenia emerytury po emeryturze, narusza zasady równości w prawie do zabezpieczenia społecznego i jest przez to niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z przepisem art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Powyższe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego weszło w życie z dniem 21 marca 2019r.

Wskazane orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, jak wynika z treści wyroku i jego uzasadnienia, odnosi się jedynie do kobiet urodzonych w roku 1953. Natomiast kobiety urodzone wcześniej, w latach 1949-1952 mogły, w przeciwieństwie do kobiet z rocznika 1953, nabyć prawo do emerytury przysługującej z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego przed 1 stycznia 2013r., a więc zanim wprowadzono nowe, mniej korzystne zasady w zakresie obliczania jej wysokości. Również ubezpieczona A. W., urodzona w dniu (...), mogła z takiej możliwości skorzystać w roku 2012r., a więc przed wejściem w życie niekorzystnych regulacji. Jej więc orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie obejmuje i nie mogło skutkować wznowieniem postępowania, uchyleniem decyzji z dnia 8 lipca 2015r. oraz przeliczeniem emerytury.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć (...)