Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lipca 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. Inspektorat w Ż. po rozpoznaniu wniosku ubezpieczonego D. W. (1) z dnia 30 marca 2016r. o zmianę stopnia niezdolności do pracy, odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, wskazując, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 14 lipca 2016r. nie stwierdziła u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy. Jednocześnie organ rentowy stwierdził, że kontynuowana jest wypłata renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe.

Decyzją z dnia 7 lipca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. Inspektorat w Ż. po rozpoznaniu wniosku ubezpieczonego D. W. (1) z dnia 19 kwietnia 2017r. o zmianę stopnia niezdolności do pracy, odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, wskazując, że Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 14 czerwca 2017r. nie stwierdził u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy.

Odwołania od obu decyzji złożył ubezpieczony D. W. (1), który wniósł o przyznanie mu renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł ich oddalanie, podtrzymując argumentacje zawartą w zaskarżonej decyzji.

Zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 15 września 2017r. sprawa z odwołania od decyzji z dnia 7 lipca 2017r. została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z odwołania od decyzji z dnia 20 lipca 2016r. pod sygnaturą VI U 2529/16.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony D. W. (1) ma 50 lat. Od dnia 17 maja 1995r. uprawniony jest na stałe do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy Dowód: decyzja z dnie 23.05.1993r. - k. 23 akt ZUS.

W dniu 30 marca 2016r. ubezpieczony wniósł do ZUS wniosek o przyznanie mu renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z pogorszeniem się stanu jego zdrowia.

Bezsporne

ZUS poddał ubezpieczonego badaniu przez lekarza Orzecznika ZUS w dniu 20 kwietnia 2016r. Lekarz Orzecznik stwierdził, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Na skutek sprzeciwu od tego orzeczenia, złożonego przez Ubezpieczonego, ZUS skierował ubezpieczonego na badanie przez Komisję Lekarską ZUS. Komisja ta w orzeczeniu z dnia 14 lipca 2016r. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy Orzeczenie to stało się podstawą do wydania zaskarżonej w niniejszym postępowaniu decyzji.

Bezsporne.

W celu zweryfikowania powyższych orzeczeń Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: okulisty i kardiologa oraz diabetologa. W dniu 24 października 2017r. badanie ubezpieczonego przeprowadził biegły kardiolog dr n. med. A. N.. W ocenie biegłego kardiologa, zawartej w opinii sądowo-

1

lekarskiej z dnia 24 października 2017r. dokonanej na podstawie przeprowadzonego badania jak również dokumentacji medycznej, ubezpieczony pod względem kardiologicznym nie jest całkowicie trwale niezdolny do pracy wcześniej wykonywanej. Biegły rozpoznał u ubezpieczonego przewlekłą niedokrwienna chorobę serca, stan po zawale serca bez lokalizacji elektrokardiograficznej leczonym PCTA z implantacją sten tu do LAD w dniu 9 marca 2016r. i do RCA w dniu 11 marca 2016r., nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu I oraz otyłość. W uzasadnieniu decyzji biegły stwierdził, że w oceniając stan zdrowia ubezpieczonego jedynie pod względem układu krążenia należy stwierdzić upośledzoną funkcję skurczową lewej komory serca co powoduje częściową trwałą niezdolność ubezpieczonego do pracy do pracy.

Dowód: opinia biegłych z dnia 24 października 2017r.- k. 179-180v akt sądowych.

W dniu 4 czerwca 2018r. badaniom poddał ubezpieczonego biegły diabetolog dr n.med. J. R.. Po przeprowadzeniu badania oraz po analizie dokumentacji medycznej biegły diabetolog rozpoznał u ubezpieczonego następujące schorzenia: cukrzycę typu 1 niewyrównaną metabolicznie, leczoną intensywna insulinoterapią, z następującymi ciężkimi powikłaniami narządowymi: retinopatia cukrzycowa proliferacyjna, wielokrotne wylewy krwi do ciała szklistego oka lewego, przebyte odwarstwienie siatkówki oka lewego, zaćma wikłająca oka prawego, rzekomosoczewkowatość oka lewego, polineuropatia cukrzycowa, choroba niedokrwienna serca pod postacią przebytego zawału mięśnia sercowego w 2015 roku z implantacją stentów DES, nadciśnienie tętnicze oraz otyłość. Biorąc pod uwagę rozpoznane schorzenia, biegły diabetolog stwierdził u ubezpieczonego całkowitą niezdolność do pracy z przyczyn diabetologicznych - na stałe. W opinii uzupełniającej z dnia 3 grudnia 2018r. biegły diabetolog wskazał, że za datę początkową całkowitej niezdolności ubezpieczonego do pracy należy uznać dzień 20 kwietnia 2016r.,tj. dzień badania przez lekarza orzecznika ZUS. Biegły diabetolog stwierdził, że w dniu 20 kwietnia 2016r. lekarz orzecznik ZUS badając ubezpieczonego, posiadał pełną dokumentację pozwalającą na orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy. Biegły wskazał, że w aktach ZUS znajdowała się w szczególności dokumentacja, wskazująca na to, że w marcu 2016r. u ubezpieczonego wystąpiło całkowite trakcyjne odwarstwienie siatkówki oka lewego w przebiegu ciężkiego powikłania cukrzycy jakim jest retinopatia cukrzycowa proliferacyjna. W wyniku tego zdarzenia od marca 2016r. występuje całkowita ślepota oka lewego, a funkcja oka prawego była również w tym okresie znacząco upośledzona i ubezpieczony nie mógł wykonywać żadnej pracy zarobkowej, o czym świadczą zwolnienia lekarskie, które ubezpieczony otrzymywał od lekarzy okulistów. Nadto biegły diabetolog wskazał, że cukrzyca u ubezpieczonego jest nadal niewyrównaną metabolicznie. Świadczą o tym ciężkie powikłania narządowe cukrzycy: ze strony narządu wzroku, polineuropatia autonomicznego układu nerwowego, choroba niedokrwienna serca. Ubezpieczony stosuje duże dawki insuliny 5-6 razy dziennie. Zdaniem biegłego ubezpieczony nie jest w stanie bezpiecznie wykonywać jakiejkolwiek pracy, gdyż stwarzałby zagrożenie nie tylko dla swojego zdrowia i życia, ale także dla innych ludzi. Podjęcie pracy przez ubezpieczonego z takimi powikłaniami może wiązać się z ryzykiem całkowitej ślepoty lub nagłego zgonu sercowego. Powikłania narządowe cukrzycy, jakie występują u ubezpieczonego, jeśli się już pojawią, nie mają tendencji do ustępowania, tylko do narastania.

Dowód: opinia biegłego diabetologa z dnia 4 czerwca 2018r.- k. 301-303 akt sprawy, opinia uzupełniająca z dnia 3.12.2018r - k. 443

2

W dniu 11 października 2018r. badanie ubezpieczonego przeprowadziła biegła okulistka. Rozpoznała u ubezpieczonego: całkowite trakcyjne odwarstwienie siatkówki oka lewego w przebiegu retinopatii cukrzycowej proliferencyjnej powikłanej nawrotowymi krwotokami do ciała szklistego, pseudosoczewkowość oka lewego, retinopatię cukrzycową proliferacyjną oka prawego z makulopatią, przebyty krwotok do ciała szklistego oka prawego, stan po laseroterapii siatkówki oka prawego. W opinii biegłej okulistki ubezpieczony jest od kwietnia 2017r. trwale i całkowicie niezdolny do pracy.

Dowód: opina biegłej okulisty z dnia 11 października 2018r. - k 407-407V akt sprawy

Ubezpieczony D. W. (2) z uwagi na ciężkie powikłania wielonarządowe w przebiegu cukrzycy typu 1. całkowicie trwale niezdolny do pracy od 20 kwietnia 2016r.

Dowód: wnioski opinii biegłego R. głównej i uzupełniającej-, k. 301-303 oraz k. 443.

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowód w postaci opinii biegłego diabetologa dr n.med. J. R. (głównej i uzupełniającej) oraz pomocniczo w oparciu o opinie biegłego kardiologa i biegłej okulistki, w zakresie, w jakim opinie te wskazywały na występujące u ubezpieczonego powikłania narządowe w przebiegu cukrzycy typu 1. Wiodącym i podstawowym schorzeniem ubezpieczonego jest jednak cukrzyca typu 1 - rozstrzygające znaczenie zatem dla ustalania stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy z powodów diabetologicznych miały opinie biegłego diabetologa: główna z dnia 4 czerwca 2018r. oraz uzupełniająca z dnia 3 grudnia 2018r. Opinie te również były bardzo obszerne, wyczerpująco uzasadnione, w związku z powyższym Sąd uznał, że to właśnie one są miarodajne dla oceny kwestii stopnia niezdolności ubezpieczanego do pracy. Wnioski w nich zawarte były wnikliwe i kategoryczne, uzasadnione w sposób logiczny i wyczerpujący, zgodnie z zakresami fachowej wiedzy medycznej biegłego diabetologa. Oceniając te opinie w ten sposób, Sąd uznał, że stanowią one dostateczną podstawę dla ustalania, że ubezpieczany jest całkowicie niezdolny do pracy od 20 kwietnia 2016r. W związku z powyższym Sąd nie uwzględnił wniosku dowodowego ZUS o dopuszczenie dowodu z opinii drugiego biegłego diabetologa. Kwestia sporna w postaci stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy oraz daty powstania całkowitej niezdolności została bowiem zdaniem Sądu dostatecznie wyjaśniona w opiniach biegłego R., a w konsekwencji wniosek organu rentowego należało uznać za zbyteczny i skutkujący jedynie przewlekaniem postępowania i generowaniem kolejnych, niecelowych kosztów. Sąd uznał zarzuty organu rentowego do opinii biegłego diabetologa sformułowane w piśmie procesowym z dnia 7 grudnia 2018r. za nieuzasadnione i polemiczne z prawidłowymi ustalaniami biegłego R. co do daty powstania i stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy. Nie kwestionując w istocie ustaleń biegłego co do istnienia rozpoznanych u ubezpieczonego ciężkich powikłań narządowych cukrzycy typu 1., organ rentowy w zasadzie zakwestionował wyłącznie dokonaną przez biegłego w kontekście tego schorzenia ocenę stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy, nie uzasadniając przy tym swego stanowiska, a powołując się jedynie na opinię biegłego kardiologa i biegłego okulisty, w których biegli ci uznali, że w dacie badania przez ZUS ubezpieczony nie był całkowicie niezdolny do

3

pracy. Sąd Okręgowy dokonał oceny wniosków opinii wszystkich biegłych w kontekście całości materiału dowodowego, w tym również dokumentacji medycznej. Sąd uznał, że jedynie opinia biegłego R. ma walor całościowej oceny stanu zdrowia ubezpieczonego w kontekście możliwości wykonywania przez zatrudnienia. Biegli kardiolog i okulista w wydanych przez siebie opiniach skupili się jedynie na schorzeniach ubezpieczonego właściwych dla tych dyscyplin medycyny, którymi zajmują się sami biegli - odpowiednio schorzeniach układu krążenia i wzroku. Biegli ci niejako zignorowali okoliczność, że każde z tych schorzeń nie występuje pojedynczo, a w powiązaniu z innymi, na które cierpi powód i że wszystkie są powikłaniami cukrzycy typu 1. niewyrównanej metabolicznie, leczonej intensywną insulinoterapią. Nie można jednak rozpatrywać kwestii stopnia niezdolności do pracy w sposób cząstkowy- pod względem kardiologicznym, w oderwaniu od cukrzycy, ponieważ jak wskazał w opinii z dnia 4 czerwca 2018r. biegły R., chory to jeden organizm. W związku z powyższym Sąd uznał za zbędne powoływanie kolejnego biegłego diabetologa, skoro w istocie organ rentowy nie zanegował wprost ustaleń biegłego R. co do istnienia rozpoznanych u ubezpieczonego ciężkich powikłań narządowych w przebiegu cukrzycy typu 1, niewyrównanej metabolicznie, leczonej intensywną insulinoterapią, a jedynie zakwestionował ocenę biegłego co do wpływu tych schorzeń na stopień zdolności do pracy ubezpieczonego, nie uzasadniając przy tym merytorycznie takiego stanowiska.

Sąd zważył, co następuje:

Biorąc pod uwagę tak ustalony stan faktyczny stwierdzić należało, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018, r. poz. 1270) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy - niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 58 ust. 1 pkt. 5 ustawy uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy rentowej). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość

4

przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W sprawie niniejszej jedyną sporną przesłanką prawa ubezpieczonego do renty była kwestia stopnia jego niezdolności do pracy. Sąd dokonał ustaleń w tej kwestii na podstawie opinii biegłego lekarza diabetologa z dnia 4 czerwca 2018r. uzupełnionej opinią z dnia 3 grudnia 2018r. Sporządzone w sprawie opinie sądowo-lekarskie z powodów, które Sąd przedstawił już powyżej, w części uzasadnienia dotyczącej ustaleń stanu faktycznego, zasługiwały na przyjęcie ich za wiarygodny dowód właściwej kwalifikacji stanu zdrowia D. W. (1) oraz kwestii stopnia jego niezdolności do pracy. Opinie te zostały sporządzone po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu, zakres informacji podanych w opisie badań przeprowadzonych przez biegłego świadczy o tym, że badania te przeprowadzono rzetelnie. Biegły przekonywująco uzasadnił swoje stanowisko, a wnioski zawarte w opiniach oparte były na dokładnej ocenie dokumentacji z leczenia diabetologicznego ubezpieczonego. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wniosków biegłego i dlatego przyjął jego opinię za podstawę rozstrzygnięcia.

Ustalając, że ubezpieczony jest począwszy od dnia 20 kwietnia 2016r. całkowicie niezdolny do pracy - trwale, Sąd uwzględnił jego odwołanie.

W tej sytuacji Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 20 kwietnia 2016r. o czym orzekł w sentencji wyroku.