Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17.02.2020 r.

Sąd Rejonowy w Wołowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Piotr Remian

Protokolant: Łucja Koźmik

po rozpoznaniu w dniu 03.02.2020 r. w Wołowie na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej A. K. (1) reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową – matkę J. L. (1)

przeciwko A. K. (2)

o podwyższenie alimentów

I.  zasądza od pozwanego A. K. (2) ur. (...) w B. (PESEL (...)) na rzecz małoletniej powódki A. K. (1) ur. (...) w B. (PESEL (...)) alimenty w kwocie po 800 zł (osiemset złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 31.10.2019 r., płatne z góry do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki J. L. (1), w miejsce dotychczasowych alimentów w kwocie po 450 zł miesięcznie, orzeczonych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 11.07.2016 r. w sprawie sygn. akt XIII RC 2789/15 w jego punkcie IV;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.134 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu;

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, od których ponoszenia małoletnia powódka pozostaje zwolniona z mocy ustawy;

V.  wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

W dniu 31 października 2019 r. do tut. Sądu wpłynął pozew małoletniej A. K. (1), reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika, o podwyższenie alimentów orzeczonych wyrokiem rozwodowym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 11.07.2016 r. w sprawie sygn. XIII RC 2789/15 od pozwanego A. K. (2) na rzecz małoletniej powódki do kwoty po 1.000 zł miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu, płatnych do rąk matki małoletniej J. L. (1), do 10 - tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia płatności którejkolwiek z rat. Powódka zażądała również zasądzenia od pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż w okresie 5 lat od daty poprzedniego ustalenia alimentów potrzeby uprawnionej wzrosły, co łączy się głównie z tym, iż zaczęła uczęszczać do szkoły. W tym czasie wzrosły możliwości zarobkowe pozwanego, który zarabia kwotę ok. 4000 zł netto miesięcznie. Dodała, iż ojciec nie kontaktuje się z córką w sposób określony przez sąd.

W odpowiedzi na pozew pozwany A. K. (2), działając przez profesjonalnego pełnomocnika uznał powództwo do kwoty 500 zł miesięcznie alimentów. Wskazał, iż koszt utrzymania córki w okresie 3 lat od orzeczenia rozwodu wzrósł nieznacznie. Podał, iż jego możliwości zarobkowe kształtują się na poziomie około 5.000 zł brutto miesięcznie, ale jego sytuacja finansowa pogorszyła się. Dodał, iż prócz powódki ma na utrzymaniu jeszcze konkubinę i jej dwójkę dzieci: B. - lat 8 i J. - lat 3.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w niniejszej sprawie :

Małoletnia A. K. (1) – ur.(...) w B., pochodzi ze związku (...) (poprzednio noszącej nazwisko K.) i A. K. (2), który został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 11.07.2016 r. w sprawie sygn. XIII RC 2789/15. Wyrokiem rozwodowym pozwany został zobowiązany do łożenia alimentów na rzecz małoletniej powódki kwoty po 450 zł miesięcznie, poczynając od dnia prawomocności wyroku, tj. od dnia 09.12.2016 r., płatnych do rąk matki małoletniej do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia płatności którejkolwiek z rat. Ustalono również kontakty ojca z córką w każdy wtorek i czwartek tygodnia od godz. 17.00 do godz. 19.00 oraz co dwa tygodnie od soboty od godz. 10.00 do niedzieli do godz. 19.00, poza miejscem zamieszkania małoletniej i bez obecności matki.

W tej dacie powódka chodziła do przedszkola, za które jej matka płaciła 160 zł miesięcznie. Jej utrzymanie kosztowało w granicach 900 - 1000 zł miesięcznie, w tym wyżywienie, ubranie, zabawki - 500 zł, koszty leczenia - 60 zł. Matka wraz z córką zamieszkiwała w mieszkaniu, którego koszt eksploatacji w skali miesiąca wynosił 673 zł. Koszt eksploatacji samochodu (ubezpieczenie, zakup paliwa) pociągał za sobą wydatek 350 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa od dnia 13.07.2015 r. była zatrudniona w firmie (...) w O. na stanowisku operatora maszyn za wynagrodzeniem 1.290 zł netto miesięcznie. Opłacała ubezpieczenie indywidualne kwotą 171,70 zł co miesiąc.

Pozwany A. K. (2) wówczas zarabiał 2.500 zł netto miesięcznie. Zamieszkiwał w wynajmowanym mieszkaniu i z tego tytułu ponosił wydatek 1.200 zł miesięcznie. Pomagał rodzicom w zakupie lekarstw przekazując im co miesiąc kwotę 250 zł. Prócz powódki nie miał innych osób na utrzymaniu. Jego kontakty z dzieckiem nie były regularne.

(dowód: akta SO we Wrocławiu o sygn. XIII RC 2789/15 – w załączeniu)

Obecnie małoletnia A. K. (1) ma 8 lat i uczęszcza do II klasy szkoły podstawowej. Przy rozpoczęciu roku szkolnego matka wydatkowała kwotę 500 zł na tzw. wyprawkę. Co miesiąc wydatkuje na: wydatki szkolne - 50 zł, składkę na (...) - 50 zł, korepetycje z języka angielskiego – 140 zł. Pozostałe koszty utrzymania małoletniej kształtuje się na poziomie ok. 1.000 zł miesięcznie, w tym: związane z zamieszkiwaniem - 200 zł, wyżywienie - 300 zł, ubranie i obuwie – 135 zł, środki higieny i kosmetyki - 100 zł, rozrywka - 100 zł, leki i wizyty lekarskie - 100 zł (w przypadku choroby). Pozwany płaci alimentów w ustalonej wysokości oraz dodatkowo od maja 2019 r. daje córce co miesiąc kwotę 50 zł jako kieszonkowe. Interesuje się postępami córki w nauce, kontaktuje się z nauczycielami oraz na przemian z matką dziecka dokonuje opłat związanych z funkcjonowaniem córki w klasie. W inny sposób córki nie wspiera. Utrzymuje z nią kontakt, lecz nie w sposób uregulowany w wyroku rozwodowym. Małoletnia nie wyraża chęci kontaktowania się z ojcem w jego mieszkaniu.

Matka małoletniej J. L. (1) ma 35 lat, z zawodu jest operatorem maszyn produkcji. W roku 2018 jej dochód wyniósł kwotę 16.567,77 zł (średnio miesięcznie 2.391,97 zł netto). Jest zatrudniona w firmie (...) jako operator produkcji i osiąga dochód w granicach 2.300 zł netto miesięcznie. Od lipca 2019 r. otrzymuje na córkę świadczenie „500 +”. Jest właścicielką samochodu marki (...), którym dojeżdża do pracy i odwozi córkę do szkoły, co pociąga za sobą wydatek 150 zł miesięcznie na zakup benzyny. Na ubezpieczenie samochodu wydatkuje 600 zł na rok. J. L. (1) mieszka wspólnie z córką w mieszkaniu swoich rodziców, dokładając się w skali miesiąca do wyżywienia kwotą 600 zł oraz na zakup środków czystości kwotą 200 zł. Utrzymuje również swoje własnościowe mieszkanie, w którym wraz z córką przebywa okazjonalnie. Na koszt utrzymania mieszkania składa się: czynsz wraz z funduszem remontowym - 346 zł, prąd i gaz - 35 zł, Internet - 57 zł, abonament RTV - 22 zł. Koszt swego miesięcznego utrzymania przedstawicielka ustawowa szacuje na kwotę: wyżywienie - 300 zł, ubranie - 100 zł, środki czystości - 100 zł, telefon komórkowy - 50 zł, leki – 30 zł, kosmetyki - 100 zł.

(dowód: przesłuchanie przedstawicielski ustawowej małoletniej powódki J. L. - k. 39 - 00:03:02 - 00:46:25.; informacja wychowawcy - k.19; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu - k. 33; informacja o przychodach PIT - 11 - k. 34 - 35)

Pozwany A. K. (2) ma lat 43, z zawodu jest elektronikiem. Jest zatrudniony w firmie (...) na stanowisku lider serwisu oraz techników produkcji. W roku 2018 jego dochód wyniósł średnio 4.500 zł brutto miesięcznie. Aktualnie osiąga dochód 4.000 zł netto miesięcznie. Innych dochodów nie osiąga. Odziedziczył wraz z siostrą mieszkanie po matce, które jest zadłużone i wymaga remontu. Celem spłaty zadłużenia będzie musiało być wynajmowane przez okres 8 lat. Posiada samochód marki (...) rok produkcji 1994. Od połowy roku 2018 zamieszkuje wraz z konkubiną A. Z. i jej dwójką małoletnich dzieci w mieszkaniu własnościowym. Mieszkanie zostało zakupione w maju 2017 r. za kwotę 140.000 zł. Pozwany zaciągnął kredyt hipoteczny w kwocie 125.000 zł, zaś rata wynosi 830 zł miesięcznie na okres 20 lat. Koszty czynszu i funduszu remontowego wynoszą - 515 zł, prąd i gaz - 150 zł w skali miesiąca. Konkubina i jej dzieci korzystają z pomocy pozwanego, która w skali miesiąca wynosi w granicach 1.000 - 1.500 zł. A. Z. otrzymuje alimenty i „500+”, co łącznie daje kwotę 1.750 zł miesięcznie. Koszt miesięczny swego wyżywienia pozwany szacuje na 250 zł, zakupu ubrań - 100 zł, obuwie – 100 zł (kwartalnie), Internet - 50 zł, telefon komórkowy – 25 zł.

(dowód: przesłuchanie pozwanego A. K. - k. 39 - 00:47:18 - 01:20:08; zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach - k. 22; zestawienie opłat związanych z mieszkaniem - k. 23; zeznanie o dochodach PIT - 37 - k. 20 - 21)

W oparciu o ustalony stan faktyczny Sąd zważył, co następuje:

Powództwo o podwyższenie alimentów zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Powódka małoletnia A. K. (1) oparła żądanie o art. 138 k.r. i o., zgodnie z treścią którego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zamianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zmianę możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, istotne zwiększenie lub zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Ustalenie zmiany stosunków następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi poprzednio (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r., CZP 91/86 OSNCPAP 1988 nr 4 poz. 42).

Zgodnie z treścią przepisu art. 135 § 1 k.r.io., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Przez potrzeby w zakresie utrzymania rozumie się zwłaszcza potrzeby materialne uprawnionego, tj. potrzeby w zakresie nauki, wyżywienia, ubrania, mieszkania. Do potrzeb w zakresie utrzymania zalicza się jednak nie tylko potrzeby materialne, ale również potrzeby niematerialne człowieka. Sąd Najwyższy zauważył, iż potrzeby te są zróżnicowane i kształtują się w zależności od indywidualnych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, pozycji społecznej itd. (uzasadnienie tezy III uchwały SN z dnia 16 grudnia 1987 r.).

Przedmiotem ustaleń Sądu w niniejszej sprawie był zatem fakt, czy po wyroku rozwodowym wydanym przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu w dniu 11.07.2016 r. w sprawie sygn. XIII RC 2789/15, określającej wysokość świadczenia alimentacyjnego na rzecz powódki w kwocie po 450 zł miesięcznie nastąpiła istotna zmiana okoliczności usprawiedliwiająca żądanie podwyższenia alimentów. Dlatego też, Sąd przede wszystkim porównał, po pierwsze jak kształtowały się usprawiedliwione potrzeby A. K. (1) w dacie poprzedniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego, a jak w czasie orzekania w niniejszej sprawie, a po wtóre zaś - porównał możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego, w dacie orzeczenia w przedmiocie alimentów i w chwili obecnej. Jedynie bowiem porównanie stosunków będących podstawą orzeczenia z istniejącymi w chwili wyrokowania w przedmiotowej sprawie może być podstawą ustalenia występowania przesłanki z art. 138 k.r. i o. Zakres świadczeń nie może zostać tak ustalony, aby ich spełnienie powodowało u zobowiązanego niedostatek.

Dokonując analizy zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego z uwzględnieniem powyższych wskazań stwierdzić należy, iż w ocenie Sądu między stronami w okresie ostatnich przeszło 3 lat zaszła istotna zmiana wzajemnych stosunków, która uzasadnia wydatne zwiększenie wysokości zasądzonych od pozwanego alimentów. Usprawiedliwione potrzeby powódki wzrosły. W chwili orzekania o ostatnich alimentach, tj. w lipcu 2016 r. powódka miała 5 lat. Uczęszcza do przedszkola. Zdaniem Sądu zwiększone więc zostały koszty jej utrzymania i wychowania we wszystkich aspektach. Powódka jako 8 - latka ma nieporównywalne potrzeby do potrzeb pięcioletniego dziecka. Wymaga zwiększonych wydatków nie tylko w zakresie wyżywienia, odzieży, utrzymania czystości, itd., ale również koniecznych wydatków związane z edukacją. Wszystkie opisywane wydatki albo pojawiły się po 2016 r., albo uległy radykalnemu zwiększeniu w okresie po 2016 r. i są w ocenie Sądu, znaczne, konieczne i niezbędne. Obecnie koszt utrzymania i wychowania powódki sięga kwoty 1.200 zł miesięcznie, zaś w dacie poprzedniego ustalenia alimentów wynosił kwotę w granicach 900 – 1.000 zł miesięcznie.

Jeżeli chodzi o rodziców powódki to stwierdzić należy, iż matka powódki wspiera ją stosownie do posiadanych możliwości zarobkowych. W ocenie Sądu sytuacja majątkowa i możliwości zarobkowe pozwanego pozwalają na płacenie alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie. Aktualnie osiąga średniomiesięczny dochód w granicach 4.000 zł netto miesięcznie, a zatem jest on wyższy o 1.500 zł od tego, który uzyskiwał w 2016 r. Bez wątpienia na sytuację pozwanego wpływa fakt, iż utrzymuje on w znacznej części konkubinę i jej dwoje dzieci, którą to pomoc określił na kwotę w granicach 1.000 – 1.500 zł w skali miesiąca. Należy w tym miejscu wskazać, iż obowiązek alimentacyjny powódki wyprzedza obowiązek pomocy pozwanego względem konkubiny i jej dzieci. Znamiennego znaczenia dla ustalenia kwoty alimentów nie miała natomiast okoliczność spłaty kredytu przez pozwanego (rata 830 zł miesięcznie), albowiem jak zostało utrwalone w doktrynie i judykaturze, fakt, że zobowiązany do alimentacji ma zobowiązania wobec osób trzecich nie może stanowić uzasadnienia dla ograniczenia środków przysługujących małoletniemu dziecku (por. wyrok SN z dnia 12.11.1976 r, (...) 236/76). Ojciec dziecka swój obowiązek alimentacyjny względem małoletniej winien stawiać na pierwszym miejscu, co znajduje odzwierciedlenie w art. 1025 k.p.c., wskazującym kolejność zaspokajania należności w drodze egzekucji. Dodatkowo należy podnieść, iż pozwany nie kontaktuje się z córką w sposób określony wyrokiem rozwodowym, a zatem nie musi utrzymywać dziecka w trakcie dwóch weekendów w miesiącu.

Mając na uwadze powyższe, uznając, iż powództwo o podwyższenie alimentów zasługuje na uwzględnienie w części, Sąd orzekł jak w pkt. I wyroku. Sąd zasądził alimenty poczynając od dnia 31.10.2019 r., tj. od daty wniesienia powództwa. W pozostałym zakresie powództwo, jako wykraczające poza zakres możliwości zarobkowych pozwanego podlegało oddaleniu, co skutkowało orzeczeniem jak w pkt. II wyroku.

Powołany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione dokumenty, które nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności. Sąd nie miał jednak wątpliwości co do wartości dowodowej tych materiałów jak również strony nie kwestionowały prawdziwości informacji zawartych w tych dokumentach. Ustalenia faktyczne Sąd oparł również na zeznaniach złożonych przez przedstawicielkę ustawową małoletniej powódki – J. L. (1) oraz pozwanego A. K. (2). W przeważającej mierze ich zeznania uznać należy za wiarygodne, spójne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym oraz logiczne.

Orzeczenie o kosztach procesu, zawarte w pkt. III wyroku, zostało oparte na treści art. 100 k.c., stanowiącym, iż w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Mając na uwadze całość żądania pozwu w wysokości 6.600 zł, żądanie zostało uwzględnione w kwocie 4.200 zł, tj. w 63,6 %, zaś jej koszty wyniosły 1.200 zł (zastępstwo procesowe), zaś pozwany wygrał w 36,4 %. W takim też stosunku Sąd rozdzielił poniesione przez strony koszty procesu, zasądzając od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.134 zł tytułem kosztów procesu.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. kosztami postępowania, których małoletnia powódka nie miała obowiązku uiścić Sąd obciążył pozwanego, nakazując mu, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 zł, o czym orzeczono w pkt IV wyroku..

O rygorze natychmiastowej wykonalności w pkt V wyroku orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.