Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 września 2019 r.

Sąd Rejonowy w Brodnicy Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodnicząca: Sędzia Renata Antkowiak

Protokolant: st. sekr. sądowy Milena Jastrzembska

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2019 r. w Brodnicy

na rozprawie

sprawy z wniosku J. B.

z uczestnictwem Gminy M. B.

o przyznanie opiekunowi wynagrodzenia za opiekę nad ubezwłasnowolnionym całkowicie K. B.

postanawia:

1)  przyznać J. B. - opiekunowi prawnemu całkowicie ubezwłasnowolnionego K. B. wynagrodzenie miesięczne w wysokości 300 zł (trzysta złotych) za okres od 1 maja 2019 r. za sprawowanie opieki nad całkowicie ubezwłasnowolnionym K. B., które pokrywane będzie ze środków publicznych,

2)  oddalić wniosek w pozostałym zakresie,

3)  ustalić, iż każda ze stron ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność

Sygn. akt III RNs 36/19

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni J. B. w dniu 27 marca 2019 roku złożyła wniosek o przyznanie jej wynagrodzenia okresowego za sprawowanie opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie synem K. B., we wniosku i piśmie precyzującym wniosek domagała się tego wynagrodzenia w kwocie 400 - 500 zł miesięcznie poczynając od dnia 1 maja 2019r. ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej. W uzasadnieniu swojego żądania wskazała m.in., że syn K. B. urodził się z Zespołem (...), wymaga wszechstronnej i całodobowej opieki i pielęgnacji. Potrzebuje pomocy przy wszelkich czynnościach życiowych tj. ubieranie, żywienie i higiena osobista głównie przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik działający przez pełnomocnika – Dyrektora MOPS w B. wskazał, że przychyla się do tego wniosku. Ponadto w ocenie Gminy wynagrodzenie za sprawowanie opieki powinno być ustalone zgodnie z treścią art. 53a ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 1507.).

Sąd ustalił, co następuje:

Sąd Okręgowy w Toruniu postanowieniem z dnia 7 grudnia 2018 roku wydanym w sprawie I Ns 128/18 ubezwłasnowolnił całkowicie K. B. urodzonego (...) w P., syna J. i J. z powodu upośledzenia umysłowego w stopniu głębokim. Powyższe postanowienie uprawomocniło się z dniem 28 lutego 2018 roku. Następnie Sąd Rejonowy w Brodnicy postanowieniem z dnia 7 lutego 2019 roku wydanym w sprawie III RNs 8/19 ustanowił opiekuna prawnego dla całkowicie ubezwłasnowolnionego K. B.. Obowiązki opiekuna prawnego powierzył jego matce - J. B. i jednocześnie zobowiązał opiekuna prawnego do składania sprawozdań o podopiecznym w terminach co 6 miesięcy. Powyższe postanowienie uprawomocniło się dnia 1 marca 2019 roku.

Dowód: akta spraw Sądu Rejonowego w Brodnicy: III RNs 8/19 (k. 3 i 15) i Op 4/19.

Ubezwłasnowolniony całkowicie K. B. urodzony (...) w P. jest synem J. B. i pozostaje pod jej opieką. J. B. została ustanowiona jego opiekunem prawnym 7 lutego 2019r. Wnioskodawczyni wskazała, że syn K. B. ma 27 lat i jest upośledzony umysłowo w stopniu głębokim - nie mówi, chodzi, ale wymaga całodobowej pomocy. On sam zje, ale tylko przygotowane i podane jemu posiłki. Trzeba wszystko przy nim robić, nawet przy fizjologicznych potrzebach pomagać. Wnioskodawczyni wskazała, że jak się przeprowadzili tutaj 3 lata temu, to syn jakby się zamknął w sobie, jakby zmiana otoczenia negatywnie wpłynęła na niego. Matka stara się go prowadzać, bo autobusem dojechać jest problem, ponieważ on nie chce wysiadać później a autobus nie czeka. On lubi prowadzić rower i przy rowerze idzie prawie godzinę do Caritasu. Matka codziennie oprócz weekendów zaprowadza go do Caritasu na zajęcia. Te zajęcia są od godz. 07:30 do 13:30. Matka później musi go odebrać. J. B. podała, że zaczęła jeździć z synem do psychiatry do T. - syn ma leki zapisane. On choruje jeszcze na niedoczynność tarczycy i to też wymaga leczenia i kontroli, pobierania krwi i musi z nim tam wszędzie dotrzeć. Na leki wydają 100 zł miesięcznie. Mieszkają oni w trójkę – tj. wnioskodawczyni z synem i z mężem. Wnioskodawczyni wskazała, że ma 1200 zł emerytury a mąż ma świadczenie przedemerytalne 900 zł z groszami i zarabia drugie tyle na pół etatu, syn ma najniższą rentę socjalną 900 zł z groszami i zasiłek pielęgnacyjny 180 zł oraz, że nie mają innych dochodów. Mieszkają w bloku, czynsz - 520 zł, 100 zł prąd. Wizyta u lekarza psychiatry w T. 150 zł plus dojazd tj. koszt benzyny. Uczestnictwo syna w zajęciach w Caritasie jest bezpłatne, w trakcie rozstrzygania była kwestia czy będą musieli płacić za wyżywienie czy nie. Wnioskodawczyni podała, że świadczenie syna idzie na zaspokojenie jego potrzeb, nic z niego nie zostaje, rodzice ze swoich środków przekazują na rzecz syna jak trzeba coś zakupić dla niego czy jak wspólnie wyjeżdżają na wakacje. Wnioskodawczyni wskazała, że z mężem nie mają majątku przynoszącego dochód, syn też nie ma. Podała też, że chętnie poszłaby gdzieś dorobić, ale nie mam jak – zaprowadza syna na godz. 7:30 i potem go odbiera - wracają po 14:00. W tym czasie jak syn jest na zajęciach ona robi zakupy, ogarnia dom, gotuje. Z synem nie może zrobić zakupów, poza tym trzeba poświęcić czas, żeby zabrać go na spacer.

Dowód: zeznania wnioskodawczyni J. B. k. 55v akt oraz dowód z dokumentów na kartach: 20-24, 28-31, 39-50 akt przedmiotowej sprawy, ponadto z akt sprawy Op 4/19 Sądu Rejonowego w Brodnicy.

Sąd zważył co następuje:

Kwestię wynagrodzenia opiekuna reguluje art. 162 krio. Z treści § 1 cytowanego przepisu wynika, że Sąd opiekuńczy przyzna opiekunowi za sprawowanie opieki na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. Z treści § 2 tego przepisu wynika z kolei, że jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego wynagrodzenia nie przyznaje się. W przypadku przyznania wynagrodzenia pokrywa się ono z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej, co wskazuje § 3 omawianego przepisu.

W myśl zasady wyrażonej w art. 162 § 1 krio opieka jest sprawowana odpłatnie. Odpłatność sprawowania opieki nie jest uzależniona od zakresu obowiązków i praw opiekuna. Przewidziany w art. 162 § 2 krio wyjątek od zasady odpłatności sprawowania opieki jest związany ze stopniem nakładu pracy opiekuna i z tym czy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Według art. 162 § 1 krio przyznane opiekunowi wynagrodzenie ma być stosowne. Wynika z tego konieczność uwzględnienia tych wszystkich okoliczności, które mogą mieć wpływ na jego wysokość. Chodzi tu przede wszystkim o takie okoliczności, jak zakres obowiązków opiekuna co do pieczy nad osobą podopiecznego (zakres tych obowiązków zależy m.in. od stanu zdrowia podopiecznego) lub zakres obowiązków opiekuna co do zarządu majątkiem podopiecznego (zakres tych obowiązków zależy m.in. od wielkości i rodzaju tego majątku) a - w konsekwencji nakład i rodzaj pracy opiekuna. Takimi okolicznościami mogą być również: jakość sprawowanej opieki, stan majątkowy osoby, dla której opiekun został ustanowiony, wysokość dochodów osiąganych z majątku podopiecznego, wpływ pracy opiekuna na dochodowość tego majątku itp. Przyznanie opiekunowi wynagrodzenia może nastąpić wyłącznie na jego żądanie. Sąd opiekuńczy może przyznać opiekunowi wynagrodzenie okresowe albo jednorazowe. Przez wynagrodzenie okresowe rozumie się zwłaszcza wynagrodzenie miesięczne, kwartalne i roczne.

Należy przyjąć jako zasadę, iż w sytuacji, gdy wynagrodzenie będzie pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej (art. 162 § 3 in fine krio), przyznane opiekunowi wynagrodzenie będzie wynagrodzeniem okresowym na podstawie art. 53a ust. 1 ustawy o pomocy społecznej przez okres wskazany w orzeczeniu. Zgodnie natomiast z art. 53a Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 1507.) wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd. Wynagrodzenie to obliczone w stosunku miesięcznym nie może przekraczać 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że wnioskodawczyni J. B. przez cały czas opiekuje się synem K. B. a na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 7 lutego 2019 roku wydanym w sprawie III RNs 8/19 roku jest jego opiekunem prawnym. Sąd w całości dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni, bowiem są one przekonujące i w powiązaniu z pozostałym materiałem dowodowym układają się w pewna logiczną całość. Nakład pracy matki ubezwłasnowolnionego - pani J. B. przez cały okres sprawowanej opieki jest bardzo duży, jest to opieka całodobowa, bardzo wyczerpująca. Dochody ubezwłasnowolnionego nie są na takim poziomie, żeby mogły pokryć wynagrodzenie za opiekę. Dochód ubezwłasnowolnionego jest nawet niewystarczający na pokrycie jego potrzeb. Praca opiekuna jest olbrzymia, pełna poświęcenia. Opiekun prawny nie miał i nie ma żadnej możliwości uzyskiwania dodatkowych dochodów, świadczenia pracy poza domem i powiększanie swojego majątku. Okoliczność, że opiekun prawny jest matką ubezwłasnowolnionego nie pozbawia jej prawa do dochodzenia wynagrodzenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy cytowanych wyżej przepisów postanowił przyznać J. B. - opiekunowi prawnemu całkowicie ubezwłasnowolnionego K. B. wynagrodzenie miesięczne w wysokości 300 zł (trzysta złotych) za okres od 1 maja 2019r. za sprawowanie opieki nad całkowicie ubezwłasnowolnionym K. B., które pokrywane będzie ze środków publicznych - o czym orzeczono jak w pkt 1. postanowienia. W punkcie 2. postanowienia Sąd oddalił wniosek w pozostały zakresie. W punkcie 3. postanowienia Sąd orzekł o kosztach postępowania ustalając, że każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze swoimi udziałem w sprawie - o powyższym orzeczono po myśli art. 520 § 1 kpc.