Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 marca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. przyznał ubezpieczonemu J. D. emeryturę od 20 marca 2019 roku. Do emerytury nie uwzględniono rekompensaty
z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych, ponieważ ubezpieczony nie udokumentował 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony domagając się zmiany decyzji poprzez przyznanie prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony wskazał, że jego staż pracy w warunkach szczególnych wynosi 16 lat 1 miesiąc i 16 dni.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie
i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony J. D. (ur. (...)) w dniu 1 marca 2019 roku złożył wniosek o emeryturę wraz z rekompensatą. Decyzją z dnia 21 marca 2019 roku organ rentowy przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 20 marca 2019 roku.

Dowód: akta organu rentowego – wniosek o emeryturę k. 1-3, decyzja
o przyznaniu emerytury k. 9.

Ubezpieczony J. D. w okresie od 1 lutego 1978 roku do 16 grudnia 1980 roku pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy
w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w S. na stanowisku specjalisty – kierownika gorzelni. W pisemnym zakresie obowiązków ubezpieczonego znalazły się między innymi: kierowanie i organizowanie pracą na terenie całego zakładu, odpowiedzialność za wyniki produkcyjne i finansowe zakładu, odpowiedzialność za prawidłowe przygotowanie i funkcjonowanie wszelkich urządzeń mając na uwadze maksymalne wykorzystanie gorzelni
w czasie kampanii, odpowiedzialność za prawidłowe składowanie
i przechowywanie surowca w kopcach (ziemniaków) oraz melasę, sporządzenie planów produkcyjnych i remontów gorzelni, wykonywanie planów kontraktacji ziemniaków, zaopatrzenia surowcowego, produkcji
i odstaw spirytusu oraz zbytu wywaru, racjonalne kierowanie procesami technologicznymi w celu osiągnięcia wysokiej wydajności sperytusu
z przerobionych surowców.

Od dnia 1 września 1984 roku ubezpieczony rozpoczął pracę
w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w K., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako starszy specjalista ds. gorzelni (kierownik gorzelni). W pisemnym zakresie obowiązków ubezpieczonego ujęto między innymi poniższe czynności: kierowanie pracami gorzelni w Zakładzie Rolnym i odpowiedzialność za pełne wykonanie zadań w zakresie produkcji wynikających z planu gospodarczo-finansowego oraz odpowiednich zarządzeń, bieżące wydawanie poleceń pracownikom gorzelni i sprawdzanie ich wykonania, bieżące nadzorowanie całokształtu prac wykonywanych przez wszystkich pracowników oraz odpowiedzialność za prawidłowy przebieg procesu technologicznego, odpowiedzialność za terminowe przygotowanie gorzelni do kampanii, odbiór prac wykonywanych przez wszystkich pracowników gorzelni, bieżąca analiza stanu technicznego maszyn
i urządzeń. Ubezpieczony pozostał na tym stanowisku do 31 lipca 1989 roku.

Z dniem 1 sierpnia 1989 roku ubezpieczony przeszedł do pracy
w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych w K. – Zakładzie Rolniczym w Ł., gdzie do 20 października 1993 roku pracował stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy, jako specjalista ds. przemysłu rolnego – kierownik gorzelni.

Od 1 listopada 1993 roku do 24 lipca 1997 roku i następnie od
1 października 1997 roku do 16 lutego 1998 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy produkcji alkoholi, jako specjalista – kierownik gorzelni w przedsiębiorstwie (...).

W wyżej wymienionych zakładach i w wyżej wskazanych okresach praca ubezpieczonego polegała na: sprawdzaniu drożdży, procesów fermentacji, przygotowywaniu pomieszczeń do pracy, sprawdzaniu temperatury w kadzielnicy, procesów parowania i zacierania, wydawaniu pracownikom poleceń oraz wykonywaniu prac biurowych. Wykonywaniem prac biurowych ubezpieczony zajmował się po godzinie 16. Ubezpieczony musiał samodzielnie wszystkiego dopilnować – nie było żadnego mistrza ani brygadzisty.

Dowód: akta sądowe - akta osobowe ubezpieczonego z 1980 r., akta osobowe ubezpieczonego z 1989 r., akta osobowe ubezpieczonego z 1993 r., akta osobowe z 1997 r. – zakresy obowiązków, angaże, świadectwa pracy; zeznania świadka M. D. zapis AV na płycie CD k. 41; zeznania ubezpieczonego zapis AV na płycie CD k. 41.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w szczególności z akt osobowych oraz zeznania ubezpieczonego i świadka M. D.. Autentyczność dokumentów nie była przez strony kwestionowana, jak również nie budziła żadnych wątpliwości Sądu. W ocenie Sądu zeznania ubezpieczonego oraz świadka zasługują na przymiot wiarygodności, bowiem były one spójne, logiczne oraz korelowały z faktami wynikającymi z dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Jak wynika z treści art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w wieku obniżonym, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których wyżej wskazanym osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ww. ustawy). Przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ww. ustawy, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zgodnie z § 4 ust. 1
ww. rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W niniejszej sprawie jedyną sporną przesłanką była kwestia osiągnięcia przez ubezpieczonego co najmniej 15-letniego stażu pracy
w szczególnych warunkach. Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do rekompensaty, ponieważ uznał, iż pracownik zatrudniony na stanowisku kierownika specjalisty nie pracuje stale w warunkach, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy. Pracownicy wyższego szczebla kierowniczego, w ocenie organu rentowego, mają wydzielone pomieszczenia do pracy, a ich zakres obowiązków daleko wykracza poza osobiste dozorowanie, czy kontrole robotniczych stanowisk pracy.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe i materiał zebrany w toku postępowania w sposób jednoznaczny wskazują, iż charakter i rodzaj prac wykonywanych przez ubezpieczonego w spornych okresach odpowiada pracom, o jakich mowa w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze
w dziale XIV poz. 24 - Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach,
w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, gdzie pracami wymienionymi w wykazie były: produkcja estrów, alkoholi, aldehydów, ketonów, eterów (wyka A, Dział IV, poz. 33 ww. rozporządzenia). Ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku kierownika gorzelni i jego praca polegała między innymi na: sprawdzaniu drożdży, procesów fermentacji, sprawdzaniu temperatury w kadzielnicy, procesów parowania
i zacierania, wydawaniu pracownikom poleceń. W ocenie Sądu Okręgowego praca ubezpieczonego, jako kierownika gorzelni, polegała zasadniczo na bieżącym dozorze inżynieryjno - technicznym całego procesu produkcyjnego spirytusu - z istoty obowiązków kierownika gorzelni tj. dla zapewnienia ciągłości procesu produkcji wynika, że ubezpieczony musiał zajmować się nie tylko czynnościami nadzorczymi takimi, jak rozdzielanie obowiązków między pracowników, organizowaniu ich pracy, dokonywanie pomiarów
i koordynacją pracy na poszczególnych działach, ale także czynnościami które były organizacyjnie związane z tym stanowiskiem i niezbędne dla zapewnienia sprawnej pracy gorzelni.

Powyższe oznacza zatem to, iż ubezpieczony spełnił wszystkie warunki do przyznania prawa do rekompensaty w związku z wykonywaniem pracy
w szczególnych warunkach, czyli ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, uwzględniając okresy ustalone przez Sąd: od 1 lutego 1978 roku do 16 grudnia 1980 roku (2 lata 10 miesięcy 16 dni), od 1 września 1984 roku do 31 lipca 1989 roku (4 lata 11 miesięcy), od 1 sierpnia 1989 roku do 20 października 1993 roku (4 lata 2 miesiące 20 dni), od 1 listopada 1993 roku do 24 lipca 1997 roku (3 lata 8 miesięcy 24 dni) i od
1 października 1997 roku do 16 lutego 1998 roku (4 miesiące 16 dni).

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

Sędzia Karolina Chudzinska - Koczorowicz