Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

F. D. wniósł o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. (poprzednio (...) Spółki Akcyjnej w W.) kwoty 1314,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 października 2018 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu. Powód jako nabywca wierzytelności od poszkodowanego zdarzeniem drogowym dochodzi dopłaty do odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego wypłaconego od pozwanego ubezpieczyciela sprawcy szkody jak dotychczas w kwocie 485,85 zł.

Dnia 13 lutego 2019 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powoda.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana zakwestionowała zastosowaną stawkę najmu, wskazując, iż została ona znacznie zawyżona, nie odpowiada stawkom rynkowym aut z segmentu B, zaś pozwana zaproponowała organizację najmu pojazdu zastępczego, z czego poszkodowany nie skorzystał, naruszając obowiązek minimalizacji szkody. Pozwana zakwestionowała też okres najmu, przyjmując 5 dni uzasadnionego najmu samochodu zastępczego.

W toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 października 2018 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki S. (...) nr rej. (...) należący do M. Z. (1). Sprawca kolizji posiadał ważne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawarte z pozwaną. Poszkodowany następnego dnia zgłosił szkodę pozwanej, która wszczęła postępowanie likwidacyjne (szkoda nr (...)). Wiadomością e-mail pozwana potwierdziła przyjęcie zgłoszenia szkody i wezwała do złożenia niezbędnych do likwidacji szkody dokumentów oraz poinformowała, że jest w stanie zapewnić poszkodowanym pojazd zastępczy po stawce 79 zł za dobę. Następnie z poszkodowanym skontaktował się telefonicznie przedstawiciel pozwanej w celu ustalenia, czy pojazd jest jezdny oraz z prośbą o kontakt w sprawie samochodu zastępczego przed oddaniem pojazdu do naprawy. Poszkodowanemu zależało na aucie zastępczym z instalacją (...) ze względu na zdecydowanie niższe koszty eksploatacji, przy czym poszkodowany dojeżdżał do pracy na terenie (...).

W dniu 10 października 2018 roku odbyły się oględziny uszkodzonego pojazdu. Poszkodowany uzyskał od ubezpieczyciela sprawcy informację, że nie jest w stanie zapewnić mu pojazdu z instalacją (...), dlatego poszkodowany nie zapoznawał się ze stawkami najmu akceptowanymi przez ubezpieczyciela.

Na czas naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowany wynajął samochód zastępczy od powoda, którego znał z polecenia ojca, prowadzącego szkołę nauki jazdy. Poszkodowany oddał samochód do warsztatu na umówiony termin naprawy w dniu 22 października 2018 r. W tym samym dniu zawarł z powodem umowę najmu auta zastępczego marki T. (...). (...) było przystosowane do nauki jazdy oraz wyposażone w instalację (...), na której mu zależało. W umowie najmu strony ustaliły dobową stawkę najmu na kwotę 200 zł brutto.

W dniu 22 października 2018 r. powód zawarł z M. Z. (2) umowę cesji wierzytelności, na mocy której poszkodowany przelał na powoda wierzytelności przysługujące mu z tytułu zdarzenia z dnia 22 października 2018 r. w pojeździe S. (...) nr rej (...).

Naprawa pojazdu przedłużała się, warsztat przekładał termin zakończenia naprawy i odbioru auta.

Aneksem z dnia 30 października 2018 r. strony ustanowiły termin zakończenia umowy na dzień 30 października 2018 r. W dniu 30 października 2018 r. powód wystawił na poszkodowanego M. Z. (2) fakturę Vat nr (...) na kwotę 1800 zł netto z tytułu 9 dób najmu samochodu T. (...) po stawce dobowej najmu 200 zł.

Pozwana decyzją z dnia 15 stycznia 2019 r. przyznała kwotę 485,85 zł z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego uznając 5 dni, weryfikując stawkę dobową najmu do kwoty 79 zł netto.

Dowód:

- kalkulacja k.32-39,

- nagranie rozmowy na płycie CD wraz z dokumentacją zdjęciową k.54,

- e-mail pozwanej z dnia 11.110.2018 r. wraz z informacja do klienta k.29-31,

- umowa najmu k.8,

- aneks do umowy najmu k.9,

- faktura k.10,

- pismo pozwanej z dnia 27.11.2018 r. k.12,

- decyzja pozwanej z dnia 15.01.2019 r. k.13,

- zeznania świadka M. Z. (1) k.78-80,

Uszkodzenia powstałe w samochodzie S. (...) nr rej (...) na skutek zdarzenia z dnia 9 października 2018 r. nie ograniczały w żaden sposób technicznej możliwości dalszej jego normalnej eksploatacji. Uszkodzony pojazd nie stwarzał zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zasadny czas naprawy omawianego pojazdu wynosił 5 dni roboczych. Uzasadniony łączny czas trwania wynajmu przez poszkodowanego samochodu zastępczego trwał od początku naprawy i wynajmu, czyli od poniedziałku, dnia 22 października 2018 r. do piątku, dnia 26 października 2018 r., kiedy to przy zachowaniu przez warsztat naprawczy należytej staranności pojazd powinien zostać naprawiony - łącznie przez 5 dni kalendarzowych. Wobec faktu wcześniejszego uzgodnienia oczywistego zakresu koniecznej naprawy pojazd musiał pozostawać w warsztacie naprawczym tylko na czas realizacji czynności naprawczych.

Dowód:

- opinia biegłego sadowego W. S. k.88-92,

- uzupełniająca opinia biegłego sądowego W. S. k.116-117.

Stawki za wynajem pojazdu zastępczego na rynku S. za wynajem samochodu zastępczego na rynku lokalnym w klasie samochodów odpowiadających marce uszkodzonego samochodu S. (...), czyli w klasie (...) przy założeniu wynajmu na okres ponad 14 dni, a także przy uwzględnieniu zniesienia udziału własnego w szkodach i przy pełnym ubezpieczeniu AC/OC/NW w I połowie 2016 roku zawierały się w opcji bez limitu kilometrów w przedziale w zakresie 110-157 zł, przeciętnie około 129 zł netto za dobę.

Stawki za wynajem pojazdu zastępczego na rynku (...) w 2018 r. w klasie odpowiadającej marce wynajętego pojazdu (segment B) z limitem kilometrów i ze zniesionym udziałem własnym wynosiły średnio 114 zł netto/doba, a zawierały się w przedziale od 100 zł do 125 zł.

Okoliczności znane sądowi z urzędu ze spraw o sygn. akt XI GC 1980/18, sygn. akt XI GC 1974/18, o sygn. akt XI GC 2009/18.

Stan faktyczny w zakresie, w jakim nie był bezsporny, Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym zapisu nagrania rozmowy telefonicznej oraz akt szkody zapisanych na płycie CD oraz zeznań M. Z. (1). Strony nie kwestionowały autentyczności złożonych w sprawie dokumentów, wyciągając jedynie częściowo odmienne wnioski. Sąd jako szczere i prawdziwe ocenił zeznania przesłuchanego w sprawie świadka. Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania M. Z. (1), iż powziął od ubezpieczyciel sprawcy informację, że nie jest w stanie zapewnić poszkodowanemu pojazdu zastępczego z instalacją (...), na której mu szczególnie zależało z uwagi na dojazdy do pracy na terenie (...). Nie dyskredytuje wiarygodności świadka treść nagranej rozmowy telefonicznej, z której wynika prośba pozwanego o kontakt w sprawie zorganizowania pojazdu zastępczego, przed oddaniem auta do naprawy. Nie wyklucza to bowiem wersji przedstawionej przez świadka. M. Z. (1) zdaniem sądu szczerze zeznał, iż w związku z powzięciem wiadomości od pozwanej, że nie zapewni auta z instalacją (...), nie analizował informacji z cennikami stawek dobowych najmu akceptowanych przez ubezpieczyciela. Zwraca przy tym uwagę, że zeskanowany fragment pisma jak na k. 30 posiada odmienną treść, aniżeli druk informacji jak na k. 29-29 v, m.in. zachodzą rozbieżności w zakresie akceptowanych stawek. Powyższe stawia pod znakiem zapytania, która i w jakiej formie informacja w przedmiocie najmu pojazdu zastępczego miała być przekazana poszkodowanemu.

Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, przyjęta przez biegłego metodologia wyceny nie budziła zastrzeżeń sądu i została w sposób przekonywający wyjaśniona. Ponadto biegły w opinii uzupełniającej ustosunkował się do zarzutów strony powodowej szczegółowo wyjaśniając, że zasadny czas naprawy, a tym samym najmu winien wynosić 5 dni, gdyż uzgodniono wcześniej oczywisty zakres koniecznej naprawy. Strona powodowa, na której spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie, nie naprowadziła również żadnych dowodów na okoliczność przyczyn, z których okres naprawy „mógł się przedłużyć”. W szczególności nie wynika to z zeznań świadka. Biegły przekonywająco wytłumaczył, że w świetle zgromadzonego materiału dowodowego brak jest uzasadnienia naprawy trwającej 9 dni.

Pozwane towarzystwo ubezpieczeń nie zakwestionowało opinii, ani wniosków z nich płynących.

Strona pozwana zakwestionowała, iżby stawka powoda odpowiadała stawkom rynkowym aut segmentu B, przy czym żadna ze stron nie naprowadziła na tę okoliczność dowodu z opinii biegłego sądowego. Z kolei powód na te okoliczność przedłożył internetowe wydruki cenników, z których nie wynika rynkowość stawki powoda, gdyż sąd nie dysponuje warunkami najmu z wydruków.

Niemniej jednak posiłkując się faktami znanymi urzędowo z akt innych spraw, gdzie także dopuszczono dowód z opinii biegłego sądowego W. S., co zasygnalizowano stronom na ostatniej rozprawie, sąd ustalił stawki dla najmu pojazdów segmentu B na okres ponad 14 dni. Na tej podstawie sąd ustalił, że stawka dobowa wynajętego auta przekraczała ówczesne średnie stawki na rynku lokalnym, dla aut z segmentu B. Stawki te wg opinii biegłego nie ulegały od 2016 roku istotnym zmianom.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie częściowo.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 i § 4 k.c.

Legitymacja czynna powoda nie była kwestionowana przez stronę pozwaną, wynikała z przywołanego wyżej art. 822 § 4 k.c. oraz przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania, przysługującemu M. Z. (1) (art. 509 k.c.). Sąd podziela argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego.” W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c.

Strona pozwana zakwestionowała roszczenie powoda co do wysokości, zarzucając, iż poszkodowany nie skorzystał z oferty zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Kwestia zastosowanych stawek najmu jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych poszkodowany nie skorzystał z propozycji pozwanej pojazdu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego auta, gdyż ta nie zapewniała auta wyposażonego w instalację (...), na której mu zależało ze względów ekonomicznych i dojazdy do pracy do (...). Ciężar wykazania, że ubezpieczyciel faktycznie zaoferował poszkodowanemu na czas naprawy , a tym samym zapewnił auto zastępcze, wyposażone w instalację (...) spoczywał w tym przypadku na pozwanym (art. 6 k.c.). Pozwany temu obowiązkowi nie sprostał. Nie sposób więc przypisać poszkodowanemu naruszenia art. 354 § 2 k.c. poprzez podejmowanie działań zmierzających zwiększeniu szkody, zważywszy że uszkodzone auto służyło do dojazdów do pracy. Wobec czego poszkodowany, nie dysponując innym pojazdem, którym mógł się poruszać (gdyż auto było w naprawie), zasadnie wynajmował pojazd zastępczy od powoda.

Niemniej jednak ostatecznie zarzut pozwanej w zakresie okresu i zawyżenia przez powoda dobowej stawki najmu okazał się częściowo uzasadniony.

Sąd w przedmiocie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego przyjął za biegłym, iż zasadny okres najmu wynosił 5 dni, a powód nie wykazał zasadności najmu ponad zaakceptowany przez pozwanego okres. W świetle poczynionych ustaleń na rynku lokalnym stawki dobowe najmu aut zastępczych z segmentu B (do których należała uszkodzona S.) przy uwzględnieniu zniesienia udziału własnego w szkodach i przy pełnym ubezpieczeniu AC/OC/NW w opcji bez limitu kilometrów zawierały się w przedziale 110-157 zł. Od 2016 roku stawki te nie ulegały znaczącej zmianie. Powód zastosował stawkę 200 zł netto, która nie mieściła się w powyższym zakresie i jest zawyżona. Z tych przyczyn Sąd przyjął, że powód mógł w niniejszej sprawie domagać się kosztów najmu przy zastosowaniu stawki na poziomie co najwyżej 157 zł netto i ostatecznie też taką stawką uznał za uzasadnioną.

Mając powyższe na uwadze, uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 965,55 zł brutto (785 zł netto) stanowiący iloczyn 5 dni najmu oraz dobowej stawki najmu w kwocie 157 zł netto, która mieściła się w przedziale ówczesnych stawek lokalnych. Kwotę tę należało pomniejszyć o dotychczas wypłacone odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego, czyli kwotę 485,85 zł. Przy uwzględnieniu ww. wypłaconej kwoty podlegające uwzględnieniu roszczenie powoda w tym zakresie zamyka się kwotą 479,70 zł, którą zasądzono na jego rzecz od pozwanego.

Odsetki od zasądzonej w punkcie I sentencji kwoty liczone od 31 października 2018 r. należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.), a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Dalej idące powództwo oddalono, orzekając jak w punkcie II sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione albo stosunkowo rozdzielone. Powód wygrał spór w 36,5 %, natomiast pozwany utrzymał się z obroną w 63,5 %. Na koszty poniesione przez powoda w kwocie ogółem 353 zł złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 66 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, koszty zastępstwa procesowego – 270 zł (ustalone zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. 36,5 % tej kwoty wynosi w zaokrągleniu 129 zł. Natomiast na koszty poniesione przez pozwaną w kwocie ogółem 1152,92 zł składały się koszty zastępstwa procesowego - 270 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, wydatek na wynagrodzenie biegłego w kwocie 865,92 zł, pokryte z uiszczonej przez zaliczki w kwocie 1500 zł. 63,5 % tej kwoty wynosi w zaokrągleniu 732 zł. W konsekwencji wzajemnej kompensaty kosztów, w zakresie w jakim strony traktowane są jak wygrane, powód obowiązany jest zwrócić p[ozwanej kwotę 603 zł (732-129 zł), o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

W pkt IV zwrócono pozwanej niewykorzystaną zaliczkę (art. 84 ust. 1 u.k.s.c.).

(...) K. G.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)