Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: sekr. sądowy Anna Bańcerowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 stycznia 2020 r. w Warszawie

sprawy M. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania M. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 5 sierpnia 2016r., znak: (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od M. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

M. G. w dniu 7 września 2016r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 5 sierpnia 2016r., znak:(...) odmawiającej przyznania emerytury pomostowej.

Ubezpieczony, uzasadniając swe stanowisko, wskazał, że w dniu 4 października 1974r. rozpoczął pracę na stanowisku lakiernika samochodowego w warsztacie lakierniczym Lakiernictwo Pojazdowe I. B. i M. S. z siedzibą w W.. Następnie był zatrudniony na analogicznym stanowisku pracy w następujących zakładach pracy: (...) sp. z o.o. w W., (...) S.A. w W. oraz Komenda Główna Policji w W.. Przez cały okres zatrudnienia w latach 1974-2013 pracował w warunkach szczególnych. Za okres zatrudnienia od dnia 4 października 1974r. do dnia 30 sierpnia 1993r. pracodawca nie wydał mu właściwego świadectwa pracy w warunkach szczególnych, a obecnie nie ma możliwości uzyskania takiego dokumentu, ponieważ zakład pracy nie istnieje. Wcześniej, z uwagi na nieznajomość przepisów, ubezpieczony nie zażądał od pracodawcy stosownego zaświadczenia. Niezależnie od tego wskazał, że przez cały okres zatrudnienia wykonywał pracę lakiernika samochodowego, a więc pracę w warunkach szczególnych, w związku z czym świadczenie, o które się ubiega, mu przysługuje (odwołanie z dnia 7 września 2016r., k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 4 października 2016r. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wskazał, że odmówiono ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2009r. o emeryturach pomostowych, ponieważ ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy oraz nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Nie mogła być przyznana emerytura pomostowa również na podstawie art. 4 w zw. z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż M. G. na dzień 1 stycznia 2009r. nie udowodnił okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy w wymiarze 15 lat. Organ rentowy nie uwzględnił do stażu pracy w warunkach szczególnych następujących okresów zatrudnienia:

- od dnia 4 października 1974r. do dnia 30 sierpnia 1993r. w zakładzie (...) w W. na stanowisku lakiernika samochodowego, ponieważ ubezpieczony nie przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach;

- od dnia 2 stycznia 1994r. do dnia 31 grudnia 1996r. w (...) sp. z o.o. w W. na stanowisku lakiernika samochodowego, ponieważ ubezpieczony nie przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach;

- od dnia 18 kwietnia 1997r. do dnia 31 marca 1998r. w (...) S.A. w W., ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 31 marca 1998r. nie powołał się na zarządzenie resortowe, któremu podlegał zakład pracy;

- od dnia 19 października 1998r. do dnia 31 grudnia 2008r. w Komendzie Głównej Policji w W., ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 9 czerwca 2016r. nie powołał się na zarządzenie resortowe, któremu podlegał zakład pracy;

- od dnia 1 stycznia 2009r. do dnia 31 lipca 2011r. w Komendzie Głównej Policji w W., ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 9 czerwca 2016r. nie wskazał rodzaju prac w szczególnych warunkach lub prac o szczególnym charakterze, których wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej, a poza tym ubezpieczony nie został zgłoszony do ZUS jako pracownik wykonujący prace wymienione w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych.

Odnosząc się do ostatniego z wymienionych okresów organ rentowy podkreślił, że Centrum Usług (...) w W. z dniem 1 sierpnia 2011r. przejęło pracowników KGP w W., ale nie wystawiło M. G. świadectwa pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia od 1 sierpnia 2011r. do 31 stycznia 2013r.

Jednocześnie organ rentowy wskazał, że sumaryczny staż pracy ubezpieczonego wynosi 37 lat, 9 miesięcy i 28 dni, a poza tym ubezpieczony w dniu (...) ukończył 60 lat i nie pozostaje w stosunku pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 4 października 2016r., k. 3-4 a.s.).

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2017r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie oddalił odwołanie M. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 5 sierpnia 2016r., znak: (...)Apelację od wyroku złożył ubezpieczony (wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z 14 grudnia 2017r. wraz z uzasadnieniem, k. 39 i k. 42-51 a.s., apelacja z dnia 31 stycznia 2018r., k. 55-60 a.s.). Po jej rozpoznaniu Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2019r. uchylił zaskarżony wyrok z dnia 14 grudnia 2017r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania, pozostawiając Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2019r., k. 95 a.s.).

W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Apelacyjny wskazał, że postępowanie dowodowe przeprowadzone przez Sąd Okręgowy Warszawa-Praga zawierało wady niepozwalające na dokonanie ustaleń istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a zatem skutkowało uchyleniem rozstrzygnięcia wydanego w dniu 14 grudnia 2017r. Zdaniem Sądu II instancji, w realiach sprawy z odwołania M. G. konieczne było ustalenie, jakie konkretnie czynności ubezpieczony wykonywał w poszczególnych okresach zatrudnienia i dlaczego według niego okresy te powinny zostać zakwalifikowane do pracy w szczególnych warunkach, zarówno w rozumieniu art. 4, jak i art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Ustalenie powyższych okoliczności wymagało w pierwszej kolejności szczegółowego przesłuchania informacyjnego ubezpieczonego, czego Sąd Okręgowy jednak nie dokonał, ograniczając się wyłącznie do opisania akt rentowych i dokumentów zgromadzonych na etapie postępowania przed Sądem I instancji. W szczególności Sąd Okręgowy nie przeprowadził dowodu z przesłuchania stron, na co wskazuje treść protokołów z rozpraw z dnia 29 marca 2017r. i z dnia 5 grudnia 2017r. Sąd Apelacyjny podkreślił, że na pierwszej rozprawie odwołujący podał jedynie informacyjnie, że dwukrotnie starał się o wcześniejszą emeryturę, jednak zabrakło mu dwóch lat do wymaganego stażu pracy. Stwierdził także, że otrzymał świadectwo pracy z Komendy Głównej Policji, gdzie cały czas pracował jako lakiernik samochodowy, a następnie przedstawił chronologicznie kolejne miejsca pracy, ograniczając swoje wyjaśnienia wyłącznie do wskazania ich nazwy, okresów zatrudnienia, a także zajmowanego stanowiska. Nie wskazał natomiast, jakie konkretnie czynności wykonywał w trakcie pracy zawodowej, w jakich warunkach i w jakim wymiarze. Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, że dokonanie ustaleń stanu faktycznego należy do obowiązków Sądu, natomiast trudno uznać za prawidłowo przeprowadzony dowód z przesłuchania strony w trybie art. 299 k.p.c. wyłącznie odebranie od przesłuchiwanego oświadczenia, że potwierdza swoje wyjaśnienia informacyjne.

Uchylając zaskarżone rozstrzygnięcie Sąd Apelacyjny wskazał, że rozpoznając sprawę ponownie Sąd Okręgowy będzie zobowiązany wysłuchać informacyjnie ubezpieczonego na okoliczność przebiegu jego zatrudnienia, w szczególności na okoliczność rodzaju faktycznie wykonywanych przez niego prac na poszczególnych stanowiskach i w poszczególnych okresach zatrudnienia oraz ustalić, jakie okresy i dlaczego powinny zostać zakwalifikowane do stażu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 4 i art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Ponadto Sąd Apelacyjny zalecił, by Sąd Okręgowy dopuścił dowód z zeznań świadków: L. M., S. N. i B. G. oraz podjął działania celem uzyskania dokumentacji pracowniczej M. G. z okresów jego zatrudnienia w zakładzie (...), M. S. oraz z Centrum Usług (...). Wskazał nadto, że w przypadku tego ostatniego miejsca pracy jest to o tyle istotne, o ile ubezpieczony twierdzi, że pracował jako lakiernik na terenie hangarów, podczas gdy były pracodawca w piśmie z dnia 13 czerwca 2017r. udzielił informacji, że nie była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sprzeczność ta wymaga weryfikacji pod kątem ewentualnych uprawnień ubezpieczonego do emerytury na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. Dopiero po dokonaniu powyższych ustaleń, a także po przeprowadzeniu ewentualnych innych dowodów zaoferowanych przez strony, możliwa będzie ocena zasadności odwołania M. G. (uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2019r., k. 101-116 a.s.).

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. G., urodzony w dniu (...), ukończył (...) Szkołę Zawodową przy (...) Związku (...) w W. w zawodzie ślusarza-mechanika (świadectwo szkolne z dnia 20 czerwca 1973r. – akta osobowe).

W okresie od 4 października 1974r. do 30 sierpnia 1993r. ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku lakiernika samochodowego w warsztacie lakierniczym Lakiernictwo Pojazdowe, prowadzonym przez I. B. i M. S. w W., przy czym od 25 października 1975r. do 18 września 1980r. odbywał zasadniczą służbę wojskową ( świadectwo pracy z dnia 28 kwietnia 1994r. – nienumerowana karta akt organu rentowego tom II).

Będąc zatrudnionym w w/w warsztacie lakierniczym w wymiarze pełnego etatu, ubezpieczony wykonywał czynności polegające na lakierowaniu pojazdów samochodowych takich marek jak Syrena, Trabant i F. (...)., używając do tego celu kompresora lub pistoletu lakierniczego. Do jego zadań należało także dokonywanie demontażu i przygotowywanie elementów do malowania, a także szlifowanie i szpachlowanie poszczególnych części karoserii samochodowej. Czynności szpachlowania były wykonywane przy użyciu przeznaczonego do tego celu podkładu, natomiast malowanie odbywało się z użyciem farby nitro, która jest stosowana w malowaniu ochronno-dekoracyjnym głównie powierzchni metalowych. Tą farbą pojazd był malowany 10-12 razy, a następnie ubezpieczony wykonywał polerowanie. Na początku lat 80-tych emalia nitro została zastąpiona przez lakiery renowacyjne. Czynności lakiernicze ubezpieczony wykonywał wówczas ręcznie bądź przy pomocy pistoletu natryskowego. Robił to na terenie warsztatu, który w początkowym okresie składał się z jednego pomieszczenia - tzw. hali, w której był umieszczany jeden pojazd samochodowy przygotowywany do lakierowania. W warsztacie był także wyodrębniony oddzielny, mały pokój (tzw. kantorek), w którym przebywał właściciel warsztatu. Do warsztatu przynależał również schowek, w którym składowano narzędzia, nieużywane przedmioty oraz meble. Przed przebudową warsztat był drewniany, przykryty papą i nieotynkowany oraz nie posiadał systemu wentylacji. Miał jedynie dwa małe okna - jedno znajdujące się na ścianie bocznej i drugie przy drzwiach wejściowych. Nie było jednak możliwości ich otwarcia czy uchylenia, więc przed przystąpieniem do lakierowania, ubezpieczony otwierał bramę wjazdową, przez którą do pomieszczenia dostawał się tlen, co zapewniało cyrkulację powietrza. Ponadto, dla zabezpieczenia była rozkładana folia ochronna, stanowiąca rodzaj bariery chroniącej od pyłu i kurzu. Miejsca bardzo zakurzone były także polewane wodą celem zminimalizowania zapylenia. W ciągu dnia warsztat, w którym świadczył pracę M. G., z uwagi na niewielką powierzchnię, mieścił wyłącznie jeden pojazd, przy którym ubezpieczony wykonywał czynności lakiernicze. Natomiast po zakończeniu pracy, w głównym pomieszczeniu warsztatu parkowano także drugi samochód. Po przebudowie i remoncie warsztat lakierniczy stanowił murowany budynek, w którym również nie zostały zamontowane wywietrzniki i wentylacja. Do warsztatu prowadziły trzy bramy wjazdowe. Warsztat sąsiadował z innym zakładem, należącym do L. M., który widywał ubezpieczonego podczas wykonywania pracy. Ubezpieczonego w pracy odwiedzała także żona B. G., która przywoziła mu obiady. Wszystkie wymienione czynności na stanowisku lakiernika samochodowego, ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, średnio przez 10-12 godzin dziennie. Powyższy stosunek pracy uległ rozwiązaniu w dniu 30 sierpnia 1993r. za porozumieniem stron. Zakład pracy nie wystawił ubezpieczonemu świadectwa pracy opatrzonego stosowną adnotacją o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze (zeznania świadka L. M., k. 150v-151, zeznania świadka B. G., k. 151v-152, zeznania odwołującego, k. 152-153 a.s., świadectwo pracy z dnia 28 kwietnia 1994r., książeczka wojskowa k. 7-13 tom I a.r., legitymacja ubezpieczeniowa k. 14-17 tom I a.r., świadectwo pracy z dnia 28 kwietnia 1994r. – nienumerowana karta akt organu rentowego tom II).

W okresie od dnia 2 stycznia 1994r. do dnia 31 grudnia 1996r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na stanowisku lakiernika samochodowego. Powyższy stosunek pracy uległ rozwiązaniu z powodu likwidacji zakładu pracy. Następnie w okresie od dnia 18 kwietnia 1997r. do dnia 22 sierpnia 1998r. M. G. pracował w (...) S.A. z siedzibą w W., przy czym w okresie od dnia 18 kwietnia 1997r. do dnia 31 marca 1998r. wykonywał pracę na stanowisku lakiernika, a w okresie od dnia 1 kwietnia 1998r. do dnia 22 sierpnia 1998r. pracował jako preser. Pierwszy pracodawca, tj. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., nie wystawił ubezpieczonemu świadectwa pracy opatrzonego stosowną adnotacją o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze. Z kolei drugi pracodawca, w wystawionym ubezpieczonemu świadectwie pracy z dnia 31 marca 1998r., powołując się na załącznik nr 4 do zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r., wskazał że w okresie od 18 kwietnia 1997r. do 31 marca 1998r. M. G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: lakierowanie podzespołów wymienione w wykazie A, dział XIV, pod poz. 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (świadectwo pracy z dnia 31 grudnia 1996r., k. 21, świadectwo pracy z dnia 31 marca 1998r., k. 15, świadectwo pracy z dnia 22 sierpnia 1998r., k. 25 tom I a.r.).

W dniu 14 października 1998r. ubezpieczony zawarł umowę o pracę z Komendą Główną Policji w W.. Początkowo został zatrudniony na okres próbny od dnia 19 października 1998r. do dnia 18 stycznia 1999r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku lakiernika samochodowego w Wydziale (...) KGP. Po pomyślnym upływie okresu próbnego, w dniu 19 stycznia 1999r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony. Na jej podstawie M. G. został zatrudniony w Komendzie Głównej Policji w W. na stanowisku lakiernika samochodowego w Wydziale IV (...), w pełnym wymiarze czasu pracy. Z dniem 1 kwietnia 1999r. został przeniesiony do Wydziału II Biura Logistyki Policji KGP. Zmiany miejsca pracy dokonano w związku z likwidacją Zarządu Administracyjno - (...) KGP z dniem 31 marca 1999r. oraz w związku z włączeniem zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska do Biura Logistyki Policji KGP. Następnie w okresie od dnia 1 marca 2003r. do dnia 14 maja 2008r. ubezpieczony świadczył pracę w Wydziale (...) Transportowej, po czym w okresie od dnia 15 maja 2008r. do dnia 31 lipca 2011r. w Wydziale Koordynacji (...) Transportowej Biura Logistyki Policji KGP. Umowa o pracę była wielokrotnie aneksowana w zakresie wynagrodzenia i miejsca świadczenia pracy. W dniu 1 sierpnia 2011r. Dyrektor Biura Logistyki Policji KGP poinformował wszystkich pracowników o przekazaniu do Centrum Usług (...) stacji obsługi pojazdów zarówno przez KGP od dnia 1 sierpnia 2011r., jak i przez komendy wojewódzkie od dnia 1 września 2011r. W związku z tym w dniu 1 sierpnia 2011r., w trybie art. 23 ¹ k.p., a więc z zachowaniem dotychczasowych uprawnień pracowniczych, nastąpił transfer pracowników, w tym odwołującego, z jednostek Policji do Centrum Usług (...) w W.. W tej jednostce M. G. był zatrudniony w okresie od 1 sierpnia 2011r. do 31 stycznia 2013r. na dotychczas zajmowanym stanowisku pracy lakiernika samochodowego. W/w stosunek pracy został rozwiązany w dniu 31 stycznia 2013r. na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w związku z ustawą o szczególnych zasadach rozwiazywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Powyższy zakład pracy nie wystawił ubezpieczonemu świadectwa pracy opatrzonego stosowną adnotacją o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze (umowa o pracę z dnia 14 października 1998r., k. 3, umowa o pracę z dnia 19 stycznia 1999r., k. 4, aneksy do umowy o pracę, k. 6, k. 10-12, k. 19, k. 21, k. 23-25, k. 29, k. 35-36, k. 38, k. 40, k. 44 akt osobowych, świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 2013r., k. 27-28 tom I a.r.).

W okresie zatrudnienia w Komendzie Głównej Policji w W. od dnia 14 października 1998r. do dnia 31 lipca 2011r. ubezpieczony zajmując stanowisko lakiernika samochodowego, wykonywał lakierowanie różnych pojazdów, w tym autobusów oraz helikopterów. Komenda Główna Policji była wyposażona w tzw. lakiernię, czyli pomieszczenie o powierzchni około 30 m ², w którym stał stary piec, który spalał 60 litrów wody na godzinę. Obok pieca było wydzielone miejsce, w którym parkowano autobus przygotowany do lakierownia. Pomieszczenie, w którym znajdowała się lakiernia miało wysokość około 4 - 4,5 metra. Mieściło albo jeden autobus, albo dwa mniejsze pojazdy. Było wyposażone w system wentylacji, jednak bywał on niesprawny. Aby zapewnić dostęp tlenu do pomieszczenia, ubezpieczony przed przystąpieniem do wykonywania czynności lakierniczych, otwierał bramę wjazdową oraz furtkę wejściową. Poza tym w lakierni były okna, z czego dwa lub trzy miały możliwość uchylenia. Każde okno składało się z trzech części, przy czym wyłącznie środkowa część była wyposażona w mechanizm umożliwiający uchylenie. Lakierowanie helikopterów odbywało się natomiast w hangarach, tj. w dużych halach, które nie były wyposażone w system wentylacji i ogrzewania. Przy wykonywaniu czynności lakierniczych ubezpieczony używał specjalnych lakierów chemoutwardzalnych. Od dnia 1 sierpnia 2011r., tj. od daty przekazania do Centrum Usług (...) stacji obsługi pojazdów przez KGP, ubezpieczony nadal zajmował stanowisko lakiernika samochodowego. Od tego momentu nie zajmował się już jednak lakierowaniem autobusów, gdyż w tym zakresie powyższa jednostka dysponowała nowo zakupionymi pojazdami. Z kolei lakierowaniem helikopterów zajmował się wyłącznie sporadycznie, w sytuacjach kiedy zakład pracy otrzymywał helikopter, wymagający renowacji. Wówczas tzw. dyżurny zawoził go hangaru, w którym wykonywał czynności lakiernicze. W trakcie całego okresu zatrudnienia w w/w zakładzie pracy ubezpieczony wykonał lakierowanie 5-6 helikopterów, natomiast do jego podstawowych obowiązków należało lakierowanie korpusów policyjnych samochodów osobowych. Ubezpieczony wykonywał również wszelkie czynności przygotowawcze przed przystąpieniem do lakierowania pojazdu takie jak szlifowanie i szpachlowanie. Czynności te realizował w specjalnym pomieszczeniu, z racji likwidacji lakierni. Docelowo pomieszczenie to było przeznaczone do wymiany oleju bądź wykonania diagnostyki pojazdów i mieściło wyłącznie jeden samochód z uwagi na małą powierzchnię ok. 20 m ² oraz wysokość do 3 metrów. W pomieszczeniu tym nie było wentylacji, a okna nie otwierały się. Aby zapewnić dopływ tlenu do pomieszczenia, ubezpieczony otwierał bramę wjazdową. Wszystkie opisane wyżej czynności wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W dniu 22 października 2012r. w/w pracodawca wypowiedział ubezpieczonemu umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31 stycznia 2013r. W piśmie tym jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca wskazał restrukturyzację zatrudnienia związaną z koniecznością obniżenia kosztów działalności Stacji Obsługi Serwisowej (...) w W. (zeznania świadka S. N., k. 151-151v, zeznania odwołującego, k. 152-153 a.s., wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 22 października 2012r.- nienumerowana karta akt osobowych).

Od dnia 7 lutego 2013r. ubezpieczony był zarejestrowany w Urzędzie Pracy (...) W. z prawem do zasiłku w wysokości 120%. Decyzją z dnia 24 września 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. odmówił mu prawa do świadczenia przedemerytalnego wskazując, że nie udokumentował 40 letniego okresu uprawniającego do emerytury, a wyłącznie 37 lat, 3 miesiące i 27 dni (zaświadczenie z dnia 22 sierpnia 2013r., k. 29, decyzja ZUS z dnia 24 września 2013r., k. 39 tom I a.r.).

Komenda Główna Policji w dniu 9 czerwca 2016r. wystawiła ubezpieczonemu świadectwo pracy w warunkach szczególnych. Zgodnie z jego treścią ubezpieczony w okresie od dnia 19 października 1998r. do dnia 31 lipca 2011r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: lakierowanie ręczne lub natryskowe – niezhermetyzowane, wymienione w wykazie A, dział XIV, poz. 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 9 czerwca 2016r., k. 19 tom I a.r.)

W piśmie z dnia 11 kwietnia 2017r. Komenda Główna Policji sprostowała powyższy dokument wskazując, że w okresie do dnia 31 grudnia 2008r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: lakierowanie ręczne lub natryskowe – niezhermetyzowane, wymienione w wykazie A, dział XIV, poz. 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. W uzasadnieniu wyjaśniono, iż z uwagi na fakt, że zgodnie z ustawą z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018r. poz. 1924), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009r., prace wykonywane przez M. G. nie zostały uwzględnione w załącznikach do w/w ustawy, to tym samym świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 9 czerwca 2016r. powinno obejmować okres do dnia 31 grudnia 2008r. (pismo z dnia 11 kwietnia 2017r., k. 18-19 a.s.). Następnie, pismem z dnia 13 czerwca 2017r. Centrum Usług (...) z siedzibą w W. poinformowało ubezpieczonego o tym, że nie może wystawić mu świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ponieważ w okresie od 1 sierpnia 2011r. do 31 stycznia 2013r. był zatrudniony na stanowisku lakiernika, ale nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac związanych z lakierowaniem. Dodano także, że lakiernia w stacji serwisowej przy ul. (...) została zlikwidowana w momencie przejęcia w/w stacji przez Centrum Usług (...) ( pismo (...) z dnia 13 czerwca 2017r., k. 29 a.s.)

Ubezpieczony w dniach 4 kwietnia 2016r. i 26 sierpnia 2016r. złożył dwa wnioski o przyznanie emerytury w związku z pracą w warunkach szczególnych. W rozpoznaniu pierwszego wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał w dniu 20 czerwca 2016r. decyzję znak: (...)w której odmówił przyznania prawa do emerytury. Powołał się przy tym na to, że ubezpieczony nie udokumentował wymaganego co najmniej 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz 25 letniego ogólnego stażu pracy na dzień 1 stycznia 1999r. Od w/w decyzji M. G. nie wniósł odwołania. Organ rentowy w dniu 15 września 2016r. wydał w jego sprawie drugą decyzję znak: (...) w której odmówił wszczęcia postępowania i ponownego rozpatrzenia wniosku o emeryturę, ponieważ nie zostały przedłożone nowe dowody, ani nie zostały ujawnione nowe okoliczności istniejące przed dniem wydania decyzji, które miałyby wpływ na prawo do emerytury (wniosek z dnia 4 kwietnia 2016r., k. 1-8, decyzja ZUS z dnia 20 czerwca 2016r., znak: (...), k. 23 tom I a.r., wniosek z dnia 26 sierpnia 2016r., k. 1-8, decyzja ZUS z dnia 15 września 2016r., znak:(...) k. 9 tom III a.r.).

W dniu 21 lipca 2016r. ubezpieczony złożył w organie rentowym wniosek o emeryturę pomostową. W treści wniosku wskazał, że dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia zostały przekazane organowi rentowemu wraz z wcześniejszym wnioskiem o emeryturę (wniosek o emeryturę pomostową z dnia 21 lipca 2016r., k. 1-12 tom II a.r.).

Po przeprowadzeniu postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 5 sierpnia 2016r. wydał decyzję znak: (...) odmawiającą M. G. prawa do w/w świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że odmówił przyznania emerytury pomostowej, ponieważ ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach ani o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych oraz nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach, wynoszącego co najmniej 15 lat. Organ rentowy zaznaczył, że przyjął za udowodniony ogólny staż pracy ubezpieczonego w wymiarze 36 lat, 3 miesięcy i 28 dni. Jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 1 stycznia 2009r. do dnia 31 lipca 2011r., ponieważ ubezpieczony nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach, a tym samym nie zostały opłacone składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (decyzja ZUS z dnia 5 sierpnia 2016r., znak: (...), k. 21 tom III a.r.). Ubezpieczony odwołał się od wskazanej decyzji (odwołanie z dnia 7 września 2016r., k. 2 a.s.).

W dniu 16 sierpnia 2016r. M. G. ponownie zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z wnioskiem o emeryturę pomostową wskazując, że w okresie od dnia 4 października 1974r. do dnia 30 sierpnia 1993r. pracował w warsztacie lakierniczym Lakiernictwo Pojazdowe I. B. i M. S. z siedzibą w W. na stanowisku lakiernika samochodowego i w w/w okresie wykonywał pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Po rozpoznaniu wniosku organ rentowy wydał w dniu 6 września 2016r. decyzję znak: (...) w której odmówił wszczęcia postępowania w sprawie ponownego rozpatrzenia prawa do emerytury pomostowej, ponieważ pismo z dnia 16 sierpnia 2016r. pozostaje bez wpływu na wcześniej wydaną decyzję odmowną (pismo z dnia 16 sierpnia 2016r., k. 23-25, decyzja ZUS z dnia 6 września 2016r., k. 35 tom II a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny na podstawie powołanych dowodów z dokumentów z akt osobowych M. G. i akt organu rentowego, jak również w oparciu o zeznania świadków: B. G., S. N. i L. M. oraz ubezpieczonego M. G..

Dokumenty, na których Sąd się oparł, stanowiły podstawę ustaleń odnośnie przebiegu zatrudnienia M. G. w Komendzie Głównej Policji oraz w Centrum Usług (...) w W. oraz u innych pracodawców, u których ubezpieczony był zatrudniony wcześniej, tj. w latach 1974-1998. Nie budziły one wątpliwości co do ich wiarygodności, gdyż są spójne. Nadto, strony sporu tych dokumentów nie kwestionowały, a zatem Sąd nie znalazł podstaw, aby nie uwzględnić ich przy dokonywaniu ustaleń faktycznych.

Zeznania zarówno świadków: B. G., S. N. i L. M., jak i ubezpieczonego M. G., zasługiwały na wiarę, ponieważ świadkowie i ubezpieczony w taki sam sposób prezentowali czynności, jakie wykonywał ubezpieczony. Co prawda świadek L. M. nie był zatrudniony razem z odwołującym w warsztacie lakierniczym Lakiernictwo Pojazdowe I. B. i M. S. z siedzibą w W. w okresie od dnia 4 października 1974r. do dnia 30 sierpnia 1993r., jednak był właścicielem warsztatu sąsiadującego z w/w zakładem pracy, a zatem miał możliwość obserwacji tego, czym ubezpieczony się zajmuje. W ocenie Sądu to, co świadek zeznał mogło być ocenione jako wiarygodne w takim zakresie, w jakim L. M., przebywając na co dzień w swoim miejscu pracy, widział pracę ubezpieczonego. Podobnie Sąd przyjął w odniesieniu do zeznań żony odwołującego B. G., która mogła pracę ubezpieczonego scharakteryzować w sposób wiarygodny w okresie, w którym odwiedzała męża w pracy i miała możliwość obserwacji jego czynności zawodowych. Jako wiarygodne zostały ocenione również zeznania świadka S. N.. Świadek i ubezpieczony, którzy pracowali razem w Centrum Usług (...) w W. na tym samym stanowisku pracy, w sposób spójny i korelujący ze sobą opisali zakres czynności wykonywanych przez M. G. w w/w zakładzie pracy. Sąd nie znalazł więc podstaw do tego, by złożone zeznania zakwestionować.

Sąd pominął wniosek zgłoszony przez pełnomocnika odwołującego na rozprawie w dniu 29 stycznia 2020r. o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka P. B.. Świadek była zatrudniona w Centrum Usług (...) z siedzibą w W., a więc w tym samym zakładzie pracy, w którym zatrudniony był odwołujący i jako osoba pełniąca obowiązki kierownika ds. kadr i płac, podpisała się pod zaświadczeniem, z którego wynika, że M. G. w okresie od dnia od 1 sierpnia 2011r. do 31 stycznia 2013r. pracował w w/w zakładzie pracy w wymiarze pełnego etatu na stanowisku lakiernika samochodowego. Sąd miał jednak na uwadze, że jeżeli chodzi o pracę w tym okresie, to praca ta pod względem rodzaju, a także charakteru wykonywanych czynności i wymiaru czasu pracy, nie budziła wątpliwości. Kwestią wymagającą rozważenia w odniesieniu do w/w okresu zatrudnienia była jedynie możliwość zakwalifikowania prac tam wykonywanych zgodnie z wykazami stanowiącymi załączniki do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018r. poz. 1924), a takiej oceny Sąd dokonuje samodzielnie, interpretując przepisy ustawy, bez potrzeby przeprowadzania zeznań świadka.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 5 sierpnia 2016r., znak: (...), było niezasadne i jako takie podlegało oddaleniu.

Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018r. poz. 1924) określa w art. 4 i art. 49 warunki nabycia prawa do przewidzianego w niej świadczenia. W myśl pierwszego z nich, prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2.  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3.  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4.  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5.  przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6.  po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7.  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Z powołanego unormowania wynika, że przy nabywaniu prawa do emerytury pomostowej na podstawie w/w przepisu uwzględnieniu podlegają przypadające przed dniem 1 stycznia 1999r. okresy pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 i art.
33 ustawy emerytalnej, jednakże dotyczy to wyłącznie sytuacji spełnienia przez ubezpieczonego wszystkich pozostałych przesłanek określonych w art. 4, które muszą wystąpić łącznie.

W rozpatrywanej sprawie ubezpieczony spełnił warunki określone w art. 4 pkt 1, 3-5 i 7 ustawy o emeryturach pomostowych. Urodził się po dniu 31 grudnia 1948r., osiągnął wiek 60 lat, rozwiązano z nim stosunek pracy i posiada okres składkowy wynoszący co najmniej 25 lat oraz przed dniem 1 stycznia 1999r. przez 15 lat pracował w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, co potwierdzili przesłuchani świadkowie L. M. i B. G.. Na podstawie zeznań w/w osób Sąd Okręgowy ocenił, że odwołujący, będąc zatrudnionym w warsztacie lakierniczym Lakiernictwo Pojazdowe I. B. i M. S. w W. na stanowisku lakiernika samochodowego, taką właśnie pracę wykonywał. W tym okresie zatrudnienia zajmował się lakierowaniem za pomocą kompresora lub pistoletu lakierniczego pojazdów samochodowych takich marek jak Syrena, Trabant i F. (...). Do jego zadań należało także demontowanie i przygotowywanie do malowania, a także szlifowanie i szpachlowanie poszczególnych części karoserii samochodowej. Wszystkie opisane wyżej czynności lakiernicze, ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, średnio przez 10-12 godzin dziennie. Analizując zatem pracę ubezpieczonego w w/w zakładzie pracy od dnia 4 października 1974r. do dnia 30 sierpnia 1993r. Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy realizował czynności na stanowisku związanym z lakierowaniem ręcznym lub natryskowym, o których mowa w wykazie A, dziale XIV, pod poz. 17 oraz w załącznikach Nr 1 Dział XIV do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. lub Dział XIV poz. 17 zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. Natomiast sam brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych za w/w okres nie stanowił przeszkody, aby wskazany uwzględnić go do okresu pracy w warunkach szczególnych. Ponadto także okres zatrudnienia odwołującego w (...) S.A. z siedzibą w W. od dnia 18 kwietnia 1997r. do 31 marca 1998r. podlegał zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych. W stosunku do tego okresu zatrudnienia pracodawca, w wystawionym ubezpieczonemu świadectwie pracy z dnia 31 marca 1998r., powołując się na załącznik nr 4 do Zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. wskazał, że w okresie od 18 kwietnia 1997r. do 31 marca 1998r. M. G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace lakiernicze, które zostały wymienione w wykazie A, dziale XIV, pod poz. 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Wobec powyższego, w ocenie Sądu okres ten również winien być zaliczony do stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych. Na tej podstawie, Sąd przyjął, że ubezpieczony przed dniem 1 stycznia 1999r. przez co najmniej 15 lat pracował w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a więc spełnił warunek określony w art. 4 pkt 2 i 5 ustawy z dnia z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych .

Powyższe nie było jednak wystarczające do zmiany zaskarżonej decyzji, gdyż zgodnie z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008r. powinien wykonywać pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 w/w ustawy, aby móc uzyskać świadczenie, o które się ubiega. Sąd rozważając tę kwestię sięgnął do art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wskazano w nim, że prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Prace o szczególnym charakterze są to natomiast prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy (art. 3 ust. 3).

Uwzględniając rodzaje prac, które wymienia załącznik 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, Sąd przeanalizował zatrudnienie ubezpieczonego po dniu 31 grudnia 2008r. Z materiału dowodowego wynika, że M. G. po w/w dacie kontynuował zatrudnienie w Komendzie Głównej Policji w W. na stanowisku lakiernika samochodowego, gdzie do dnia 31 lipca 2011r. zajmował się lakierowaniem różnych pojazdów, a także helikopterów. Następnie w okresie od dnia 1 sierpnia 2011r. do dnia 31 stycznia 2013r. był zatrudniony w Centrum Usług (...) z siedzibą w W. i wówczas również zajmował stanowisko lakiernika samochodowego, a do jego głównych zadań należało lakierowanie korpusów policyjnych samochodów osobowych, a sporadycznie zdarzały się sytuacje, że ubezpieczony lakierował helikoptery. Żadna z ww. prac nie została jednak wymieniona w załączniku nr 1, bądź w załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Prace te wcześniej, na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43), były kwalifikowane jako wykonywane w warunkach szczególnych. Obecnie jednak załączniki do ustawy o emeryturach pomostowych, które zostały zredukowane w stosunku do wcześniejszej regulacji, takich prac już nie przewidują. W załączniku nr 1 pod poz. 29 wymieniono jedynie prace bezpośrednio przy malowaniu, nitowaniu lub montowaniu elementów wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). Ubezpieczony jednak takiej pracy nie wykonywał, ponieważ pomieszczenia, w których po 1 stycznia 2008r. wykonywał czynności lakiernicze, nie były pomieszczeniami o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją. Ustawodawca dając wskazówki, o jakie pomieszczenia w istocie chodzi, podał przykładowo podwójne dna statków, zbiorniki, rury. Analizując te przykłady można przyjąć, że ustawodawcy chodzi o taki rodzaj pomieszczeń, gdzie z jednej strony z uwagi na bardzo małą, a nie tylko małą, kubaturę, pracę należy wykonywać w pozycji wymuszonej, a poza tym w tego rodzaju pomieszczeniach z uwagi na ich z natury zamknięty charakter, możliwość dopływu powietrza jest ograniczona. M. G. tymczasem, po 31 grudnia 2008r., pracował w lakierni KGP, a potem w innym zastępującym lakiernię pomieszczeniu (...), a także w hangarach. Dwa pierwsze pomieszczenia, mające wysokość kilku metrów i powierzchnię kilkudziesięciu metrów, z pewnością nie miały bardzo małej kubatury. Jeśli chodzi zaś o wentylację, to załącznik, do którego Sąd się odwołał, pod poz. 29 nie odwołuje się do wentylacji tylko w sensie systemu służącego do zapewnienia cyrkulacji powietrza. Chodzi o możliwość wentylowana pomieszczeń nie tylko z użyciem takiego systemu, ale i z uwzględnieniem innych możliwości, takich jakie dają np. okna czy drzwi. Jeśli one występują w pomieszczeniu i istnieje możliwość ich otwarcia, to trudno mówić o utrudnionej wentylacji. Taka też utrudniona wentylacja nie występowała ani w KGP, ani w (...), bo ubezpieczony lakierując mógł otwierać okna i/lub drzwi. Z kolei w hangarze, gdzie zajmował się lakierowaniem samolotów, pracował na bardzo dużej powierzchni, mieszczącej helikopter. Bardzo mała kubatura hangaru nie wchodzi zatem w grę, podobnie jak utrudniona wentylacja.

Powyższe oznacza, że nie ma zatem podstaw do uznania, że po dniu 31 grudnia 2008r. M. G. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy. Potwierdził to zresztą pracodawca Komenda Główna Policji w W., który prostując świadectwo pracy z dnia 9 czerwca 2016r., zgodnie z kwalifikacją, którą przyjął Sąd, stanął na stanowisku, że ubezpieczony nie wykonywał po 31 grudnia 2008r. pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wobec powyższego nie został spełniony wymóg z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych i dlatego w oparciu o art. 4 ww. ustawy przyznanie prawa do emerytury pomostowej nie było możliwe.

Powyższe nie wyklucza jednak możliwości uzyskania świadczenia na podstawie ustawy o emeryturach pomostowych, bowiem wyjątek od zasady wynikającej z art. 4 wskazanej ustawy wprowadził art. 49. Zgodnie z tym przepisem prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2 okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Analiza zacytowanego przepisu prowadzi do wniosku, że w miejsce warunku z art. 4 pkt 6 wprowadza on wymaganie, aby wnioskodawca spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. To oznacza, że osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po dniu 31 grudnia 2008r. nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013r., akt II UK 159/13, LEX nr 1405231). Wynika to z tego, że ustawa o emeryturach pomostowych zawiera autonomiczną (w stosunku do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) definicję prac wykonywanych odpowiednio w szczególnych warunkach i prac o szczególnym charakterze. Innymi słowy zakwalifikowanie danej pracy jako pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie jest równoznaczne z uznaniem tej pracy jako wykonywanej w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Jak to już zostało wskazane, wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, zaś wykaz prac o szczególnym charakterze znajduje się w załączniku nr 2 do ustawy. Oceniając zgromadzone dowody przy uwzględnieniu wskazanych załączników, Sąd doszedł do wniosku, że ubezpieczony nie wykazał, aby w dniu wejścia w życie ustawy, to jest na dzień 1 stycznia 2009r., miał wymagany w przepisach okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, wynoszący co najmniej 15 lat. Z całą pewnością do tego okresu nie mogą być uwzględnione okresy zatrudnienia: od dnia 4 października 1974r. do dnia 30 sierpnia 1993r. w warsztacie lakierniczym Lakiernictwo Pojazdowe I. B. i M. S. w W., od dnia 2 stycznia 1994r. do dnia 31 grudnia 1996r. w (...) sp. z o.o. w W., od dnia 18 kwietnia 1997r. do dnia 31 marca 1998r. w (...) S.A. w W. oraz od dnia 19 października 1998r. do dnia 31 grudnia 2008r. w Komendzie Głównej Policji w W.. We wszystkich wskazanych powyżej okresach zatrudnienia odwołujący był zatrudniony na tym samym stanowisku pracy, tj. lakiernika samochodowego, a prace przez niego wykonywane różniły się tylko ze względu na rodzaj pojazdu, przy którym pracował. Nie zostały one wymienione w załącznikach 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych i nie mogą być kwalifikowane jako wykonywane w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Załączniki 1 i 2 do tej ustawy - w odróżnieniu od Wykazu A do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. – takich prac nie wymieniają. Jak już zostało wskazane, w załączniku 1 w pkt 29 wskazane są wprawdzie prace bezpośrednio przy malowaniu, nitowaniu lub montowaniu elementów wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.), jednak jak wynika z zeznań ubezpieczonego, tego rodzaju czynności, jakie wskazuje załącznik nr 1, nie wykonywał. Zarówno w zakładzie prowadzonym przez I. B. i M. S., jak i w KGP nie pracował w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją. Co do okresu pracy w Komendzie Głównej Policji, to Sąd swe stanowisko już uzasadnił, analizując możliwość przyznania ubezpieczonemu emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. Jeśli chodzi zaś o zakład lakierniczy I. B. i M. S., to zarówno przed, jak i po przebudowie, w warsztacie nie było na tyle mało miejsca, by można było mówić o pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze. Warsztat mieścił dwa samochody, był wysoki na kilka metrów, miał powierzchnię kilkudziesięciu metrów, a zatem nie był pomieszczeniem tego rodzaju jak podane przez ustawodawcę dla przykładu podwójne dna statków, zbiorniki, czy rury. Podobnie rzecz się przedstawia z możliwością wentylowania warsztatu. Warsztat przed i po przebudowie, mimo braku systemu wentylacyjnego, miał okna oraz bramę wjazdową, która po uchyleniu czy całkowitym otwarciu zapewniała obieg powietrza w takim stopniu, że warsztatu nie można kwalifikować jako pomieszczenia o bardzo małej kubaturze.

Sięgając do załączników do ustawy o emeryturach pomostowych, o których była mowa, Sąd miał na uwadze pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 maja 2012r. (III AUa 1630/11), w którym zostało wskazane, że wykaz prac w szczególnych warunkach oraz o szczególnym charakterze zawierają załączniki do ustawy - nr 1 i 2. Oznacza to, że nie potrzeba badać, czy każda z rodzaju prac tam wymienionych spełnia wymogi definicji prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Z woli ustawodawcy wskazane prace zostały zaliczone do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Ustawa posługuje się przy tym określeniu prac trybem oznajmującym; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy. Ustanawia tym samym zamknięty katalog prac „o szczególnym charakterze” czy „w szczególnych warunkach”, co oznacza, że cech pracy „o szczególnym charakterze” lub „w szczególnych warunkach” w rozumieniu przepisów ustawy pomostowej nie mogą posiadać inne prace, nawet, gdy sposób ich wykonywania i ich jakość może obniżyć się z wiekiem. Do takich wniosków prowadzi wykładnia językowa (gramatyczna) art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Sens językowy jest tu jednoznaczny, ustawodawca ustanowił zamknięte wykazy prac "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach". Wobec powyższego nie zachodzi potrzeba sięgania do innych metod wykładni, tym bardziej, że Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał w swoim orzecznictwie, że przepisy regulujące system zabezpieczenia społecznego ze względu na swoją istotę i konstrukcję podlegają wykładni ścisłej. Poza tym ponownego zaakcentowania wymaga, że w ustawie o emeryturach pomostowych katalog prac w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze w porównaniu do wykazów stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, uległ zawężeniu. I tak praca polegająca na lakierowaniu ręcznym lub natryskowym, jaką przez wiele lat wykonywał ubezpieczony została uwzględniona w dziale XIV, pod pozycją 17 w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Natomiast załączniki nr 1 i nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych takiej pracy już nie wymieniają.

W związku z powyższym, z uwagi na przedstawione okoliczności, decyzja organu rentowego odpowiada prawu. Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił więc odwołanie jako bezzasadne.

O kosztach procesu w postępowaniu apelacyjnym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. w związku z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018r., poz. 265). Na tej podstawie w pkt 2 wyroku Sąd zasądził od M. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 240,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem(...)