Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

6 lutego 2019 roku

Sąd Rejonowy / Okręgowy w Rybniku V Wydział

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Wiesław Jakubiec

Sędziowie

Ławnicy: Jadwiga Barczuk, Gabriela Jasiak

Protokolant: starszy protokolant sądowy Izabela Niedobecka-Kępa

przy udziale ./.

po rozpoznaniu 6 lutego 2019 roku w Rybniku

sprawy z powództwa K. M.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w Ż.

o przywrócenie do pracy

1.  oddala powództwo,

2.  odstępuje od obciążania powoda kosztami postępowania.

SSR Wiesław Jakubiec

Jadwiga Barczuk Gabriela Jasiak

Sygn. akt V P 504/18

UZASADNIENIE

Powód K. M. wniósł przeciwko pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ż. pozew o: 1. przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy, 2.zasądzenie odszkodowania według norm przypisanych, 3. publikację wyroku na tablicach informacyjnych pozwanego przez okres dwóch tygodni, 4.uznania działań pracodawcy w stosunku do powoda za mobbing, 5. stwierdzenie, że pozwany przez cały okres zatrudnienia powoda utrzymywał go w przeświadczeniu, że okresy jego pracy zaliczane są w wymiarze półtorakrotnym w rozumieniu art.50d ustawy emerytalnej. W uzasadnieniu podał, iż w dacie złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu warunków umowy o pracę z 29 listopada 2017 roku był objęty ochroną na podstawie przepisu art. 39 ustawy kodeks pracy, z uwagi na fakt, iż pozostawało mu nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, a okres zatrudnienia umożliwiał my uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Ponadto, powód wskazał, że wręczenie wypowiedzenia zamieniającego było wobec niego krańcowym efektem mobbingu za to, że interweniował w sprawach pracowniczych. A nadto podkreślił, iż „wypowiedzenie zmieniające było nieprawdziwe”, bo było wystarczająco pracowników dozoru średniego.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa, a także o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. Uzasadniając podniosła, że powód w dacie 29 listopada 2017 roku – złożenia przez pozwanego oświadczenia o wypowiedzeniu warunków umowy o pracę osiągnął już wiek emerytalny stosownie do przepisy art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jako że powód ukończył w tej dacie 60 lat. Jednakże pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego, z uwagi na zbyt małą liczbę lat okresów pracy górniczej, w stosunku do wymaganej przepisami prawa, nie uzyskał prawa do emerytury górniczej. Zatem powód nie korzystał z ochrony przewidzianej w art. 39 ustawy Kodeks Pracy.

Pismem z 6 kwietnia 2018 roku powód sprecyzował roszczenie wskazując, iż w przypadku uwzględnienia roszczenia z pkt 1 pozwu wnosi nadto o zasadzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy (tj. za okres od 1 marca 2018 roku do czasu podjęcia pracy) – w kwocie 7,400 zł brutto miesięcznie. W przypadku zaś uwzględniania roszczenia z pkt 2 i 3 pozwu określił kwotę odszkodowania za nieprawidłowe uzasadnienie wypowiedzenia zmieniającego oraz za mobbing na 5722 zł.

W pismach z 2.07. i 20.07.2018 powód (reprezentowany już przez zawodowego pełnomocnika) oświadczył, iż żąda przywrócenia do pracy i zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w kwocie 7,400 zł brutto miesięcznie. Ponadto oświadczył, iż cofa powództwo w pozostałym zakresie.

Na rozprawie w dniu 7.12.2018 r. powód ponownie sprecyzował żądanie w ten sposób, że w przypadku, gdyby Sąd nie znalazł podstaw do przywrócenia go do pracy, to wniósł o „zasądzenie odszkodowania w wysokości 3 – krotności należnego powodowi wynagrodzenia”.

Sąd ustalił co następuje:

Powód K. M. pracował w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ż. od 1 stycznia 2012 roku do 28 lutego 2018 roku na stanowisku nadsztygara górniczego p/z wykonując pracę polegające głównie na kierowaniu i nadzorowaniu całokształtu prowadzonych robót górniczych. Powód oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymywał także premie: kwotowe (zależna od wyniku finansowego firmy) oraz uznaniowe (przyznawana przez zarząd spółki). Dodatkowo, była przyznawana nagroda barbórkowa. Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda, obliczone jak ekwiwalent za urlop wynosiło 6.978,00 zł brutto. Niezależnie od powyższego pozwany udzielił powodowi wsparcia finansowego na jego wniosek – w dniu 12 grudnia 2013 roku przyznano powodowi bezzwrotne świadczenie w kwocie 1000 zł Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych..

Strona pozwana już w 2017 r. z uwagi z uwagi na perturbacje na rynku górnictwa i z uwagi na problemy finansowe postanowiła ograniczyć swoją aktywność do realizacji kontraktów dla tylko jednej kopalni- Kopalni Węgla Kamiennego (...) w O.. W związku z powyższym konieczne stało się przekształcenie stanowisk nadsztygarów na stanowiska pracowników dozoru średniego. Z uwagi na „podbieranie” stronie pozwanej tego rodzaju pracowników przez inne firmy górnicze brakowało dla zapewnienia realizacji kontraktów stronie pozwanej do obsady kontraktów pracowników dozoru średniego, przy czym z treści kontraktów wynikało, że muszą to być konkretnie pracownicy dozoru średniego. Powód oprócz obowiązków nadsztygara wykonywał też – gdy była tak potrzeba- obowiązki pracownika dozoru średniego.

29 listopada 2017 roku powód otrzymał od strony pozwanej wypowiedzenie warunków umowy o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, którego koniec upłynął 28 lutego 2018 roku. Przyczyną wypowiedzenia dotychczasowych warunków umowy o pracę była potrzeba zagwarantowania pełnego obłożenia odpowiednią ilością pracowników dozoru ruchu (sztygarami zmianowymi) przy wykonywaniu nowych kontraktów, których realizacja rozpoczęła się w 2018 roku. Po upływie okresu wypowiedzenia tj. od dnia 1 marca 2018 roku zaproponowano powodowi nowego warunki umowy o pracę – stanowisko sztygara zmianowego p/z. Jednocześnie pozostałe warunki umowy o pracę – przede wszystkim dotyczące wynagrodzenia za świadczoną pracę- miały nie ulec zmianie. W dniu 5.12.2017 r. doręczono powodowi sprostowane oświadczenie o wypowiedzeniu warunków pracy poprzez wskazanie prawidłowego pouczenia co do terminu na wniesienie odwołania od wypowiedzenia warunków (21 dni), z podkreśleniem, że termin ten biegnie od dnia doręczenia wypowiedzenia (ze wskazaniem w tym przypadku – doręczenia sprostowanego oświadczenia).

Oświadczeniem z dnia 11 stycznia 2018 roku powód odmówił przyjęcia nowych warunków umowy o pracę.

W związku z rozwiązaniem umowy o pracę pozwany po zakończeniu okresu pracy wypłacił powodowi odprawę w wysokości 13, 956 zł brutto. W czasie okresu wypowiedzenia została zaś przyznana powodowi premia uznaniowa w wysokości 2 296,11 zł brutto.

Decyzją z 20 czerwca 2017 roku, znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił K. M. prawa do emerytury górniczej z powodu braku udokumentowanego na dzień 24 marca 2017 roku okresu pracy górniczej w ustawowej liczbie 25 lat (a jedynie 19 lat 6 miesięcy i 1 dzień).

W okresie zatrudnienia u pozwanej, powód nie posiadał okresów pracy zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym w rozumienie art.50 d ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,.

W wyroku z dnia 22 listopada 2017 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział IX Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (IX U 1081/17) uznał, że na dzień 24 marca 2017 roku, okres pracy górniczej powoda wynosił 20 lat 10 miesięcy i 1 dzień. Wyrokiem z 26 kwietnia 2018 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach (III AUa 498/18) oddalił apelację powoda od w/w wyroku (w uzasadnieniu wskazując, że powód ma 22 lata i 11 miesięcy wykazanych okresów pracy górniczej). Od tego wyroku powód wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, która do te tej pory nie została rozpoznana (w aktach przedmiotowej sprawy znajdują się akta osobowe powoda).

Po rozwiązaniu umowy o pracę z powodem, firma w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ż. nie zatrudniła nowej osoby na stanowisko powoda tj. nadsztygara.

Dowód: świadectwo pracy k.6, pisma powoda k.7-11, pismo z 13.10.2017 r., zaświadczenie dla celów emerytalnych k. 13, pismo z 9.03.2018 r., zaświadczenie o wynagrodzeniu, wypowiedzenie warunków umowy k.54. oświadczenie o odmowie z 11.01.2018r. k. 56, decyzja ZUS z 20.06.2017r. k.57-58, wniosek powoda i protokół Komisji Socjalnej, wykaz premii k.62, opinie o powodzie, wniosek powoda i pismo z 9.03.2018 r., przesłuchanie powoda k. 80 v, przesłuchanie pozwanej -B. K. (k. 81) i A. B. (k. 95v), wyrok SO w Gliwicach OZ w R. z 22.11.2017r. z uzasadnieniem k. 84., wyrok SA w Katowicach 26.04.2018r. z uzasadnieniem

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci w/w dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne, wzajemnie ze sobą korelujące i rzeczowe, a także o dowód z przesłuchania stron, które wraz z dowodami z dokumentów tworzą spójny o logiczny obraz przedstawiający stan faktyczny sprawy.

Zeznania powoda Sąd uznał za wiarygodne w zakresie w jakim nie pozostają one w sprzeczności z pozostałym zebranymi w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 264 § 1 kp odwołanie od wypowiedzenia warunków pracy i płacy należy wnieść w terminie 21 dni od doręczenia oświadczenia wypowiadającego warunki. W niniejszej sprawie po sprostowaniu oświadczenia o wypowiedzeniu (doręczonego powodowi 5.12.2017 r.) rozpoczął bieg termin do wniesienia odwołania, który upływał w dniu 26.12.2017 r.. Powód pozew złożył dopiero w dniu 21.03.2018 r. Powód ani w pozwie ani w trakcie całego postępowania (gdy był już reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika) nie złożył wniosku o przywrócenie mu terminu do wniesienia pozwu (mimo, że zarzut przekroczenia terminu strona pozwana sformułowała już w odpowiedzi na pozew). Powód podczas swojego przesłuchania tłumaczył jedynie, iż był przekonany, iż 21- dniowy termin zacznie mu biec od zakończenia okresu wypowiedzenia. W ocenie Sądu taka argumentacja jest chybiona i przygotowana jedynie na potrzeby niniejszego postępowania albowiem powód w trakcie prowadzenia postępowania wielokrotnie wykazał, iż jest osobą świadomą swoich praw i zorientowaną w przepisach. To on był zresztą osobą która zauważyła, iż wręczone mu oświadczenie o wypowiedzeniu warunków jest dotknięte wadą właśnie w zakresie terminu odwołania. Treść pouczenia o terminie na wniesienie odwołania jest jasna i jednoznacznie wskazuje, że liczyć go należy od doręczenia wypowiedzenia (w tym przypadku sprostowanego oświadczenia). W przedmiotowym oświadczeniu nigdzie nie ma stwierdzenia, że termin liczyć należy od zakończenia okresu wypowiedzenia (rozwiązania umowy). Powód także nie wykazał aby ktoś ze strony pozwanej wprowadził go w błąd (taką interpretacją) co do terminu odwołania. Podkreślić należy, iż przekroczenie terminu było znaczne. W świetle powyższego Sąd uznał, iż złożenie przez powoda odwołanie od wypowiedzenia warunków pracy nastąpiło z winy powoda ze znacznym przekroczeniem terminu i nie zachodzą podstawy do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Z tego powodu powództwo podlega oddaleniu.

Jeśli nawet by przyjąć, że wniesie pozwu przez powoda po terminie byłoby usprawiedliwione, to powództwo należałoby oddalić z przyczyn niżej podanych.

Z mocy art. 42 kodeksu pracy przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy (§ 1). Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki (§ 2). W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków (§ 3).

Jak stanowi przepis art. 45 § 1 kp w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Jednocześnie, zgodnie z art. 30 § 3 kp oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Nadto, na mocy § 4 w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy, a zgodnie z § 5 w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy.

Ponadto zgodnie z art. 39 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Wadliwość wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony czy też wypowiedzenia warunków pracy i płacy takiej umowy zachodzi zarówno wówczas, gdy wypowiedzenie zostało dokonane z naruszeniem wymagań przewidzianych przepisami prawa pracy, jak i wówczas, gdy wypowiedzenie było nieuzasadnione.

Bezspornym jest, iż pozwana dochowała od strony formalnej trybu wypowiedzenia warunków pracy określonego przepisami prawa pracy, bowiem dokonała tych czynności na piśmie, zastosowała właściwy okres wypowiedzenia, wskazała przyczynę, zaproponowała nowe warunki, pouczyła powoda o prawie i sposobie odwołania do sądu pracy (sprostowane 5.12.2017 r.) oraz o prawie odmowy przyjęcia zaproponowanych warunków. Powód nie podnosił aby był objęty ochroną związkową. Powód zarzucał jedynie, że składając przedmiotowe wypowiedzenie pozwana naruszyła dyspozycję art. 39 k.p.. Kwestia zaliczania powodowi okresu pracy górniczej jest jednak sporna do chwili obecnej- przed Sądem Najwyższym toczy się postępowanie ze skargi kasacyjnej powoda w sprawie zaliczenia mu okresów takiej pracy do emerytury. W momencie składania oświadczenia strona pozwana miała jedynie wiedzę o uznaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych 19 lat 6 miesięcy i 1 dnia takiej pracy. Powód nie informował pozwanej o fakcie odwołania się od decyzji ZUS i treści wyroku Sąd Okręgowego w Gliwicach Wydział IX Pracy i Ubezpieczeń Społecznych który zapadł 22.11.2017 r. (IX U 1081/17). Zresztą w uzasadnieniu tego wyroku Sąd uznał, że okres pracy górniczej powoda wynosi 20 lat 10 miesięcy i 1 dzień- a zatem brakowało powodowi nadal więcej niż 4 lata do uzyskania emerytury i nie podlegał dyspozycji przepisu art. 39 k.p.

W niniejszej sprawie wypowiedzenie spełnia zatem wszystkie wymogi formalne, wobec czego zasadne stało się jego zbadanie pod względem merytorycznym, tj. ustalenie jego zasadności. Powód w pozwie zarzucał, że w jego ocenie stron pozwana miała wystarczającą ilość pracowników dozoru średniego. Podczas swojego przesłuchania powód już nie potrafił kategorycznie stwierdzić czy ma dowody na nieprawdziwość przyczyny wypowiedzenia. Przekonująca i logiczna dla Sądu była argumentacja przedstawiona przez członków zarządu strony pozwanej odnośnie konieczności przekształcenie istniejących stanowisk nadsztygarów (oprócz jednego) na stanowiska pracowników dozoru średniego. W szczególności, iż powód wykonywał już w ostatnich miesiącach swojego zatrudnienia czynności pracownika dozoru średniego, gwarantowano mu zachowanie wysokości dotychczasowego wynagrodzenia, a nadto inny nadsztygar znajdujący się w takiej sytuacji (C. K.) nie kwestionował takiej zmiany warunków pracy. Zmianę warunków pracy zaproponowaną przez pozwaną nie można zatem uznać za niekorzystną. Zebrany materiał dowody nie pozwala również na stwierdzenie, że wypowiadając warunki pracy pozwana chciała zmusić powoda do rozwiązania umowy. Wręcz przeciwnie- Sąd uznał za wiarygodne, iż pozwana ceniła doświadczenie oraz kompetencje powoda i chciała mu zapewnić na niezmienionych warunkach finansowych zatrudnienie do chwili przejścia przez niego na emeryturę. Powód co prawda zarzucał, iż był przez pozwaną mobbingowany (również w zakresie finansowym), czego wypowiedzeniem warunków miało być także przykładem, ale w trakcie postępowania nie wykazał okoliczności tego potwierdzające, a nadto ostatecznie cofnął w zakresie roszczeń z tego tytułu powództwo.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne, na podstawie przywołanych przepisów, Sąd oddalił powództwo w zakresie przywrócenia do pracy i przyznania wynagrodzenia za czas pozostawia bez pracy, a w pozostałym zakresie z uwagi na cofnięcie powództwa postępowanie podlegało umorzeniu. Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami sądowymi na podstawie art. 102 kpc mając na uwadze okoliczności sprawy.