Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV ka 898/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 25 kwietnia 2019r. sygn. VII K 654/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

świadectwa pracy

Załączone do apelacji świadectwa pracy oskarżonego zostały wydane na właściwych drukach i przez uprawnione podmioty. Brak podstaw, by odmówić im waloru wiarygodności. Potwierdzają zatrudnienie oskarżonego w okresie czasu częściowo pokrywającym się z okresem przypisanego czynu znęcania (zatrudnienie na pełny etat od listopada 2015r. do 10.12.2015r. oraz na pół etatu od 08.08.2016r. do 30.09.2017r.). Całkowity brak zatrudnienia oskarżonego potwierdzonego świadectwem pracy dotyczy okresu od 11.12.2015r. do 07.08.2016r. (około 8 miesięcy z okresu przypisanego czynu) oraz po dacie 30.09.2017r. Ponadto od dnia 08.08.2016r. potwierdzone zatrudnienie dotyczy 1/2 etatu.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy przepisów postępowania tj. art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie skarżącego obraza przepisów postępowania polega na niezasadnym odmówieniu wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego i zeznaniom W. S. (1). Jednocześnie z uzasadnienia złożonego środka odwoławczego wynika, iż apelant ową niewłaściwą ocenę wywodzi a contrario z uznania za wiarygodne zeznań świadka M. S. (1) (byłej żony), która - jak podnosi - wcale nie bała się męża, działała pod wpływem innych osób, sama przyznała, iż nie wiedziała, że jest ofiarą przestępstwa znęcania, a ponadto sama brała czynny udział w domowych awanturach. Przywołane przez apelanta okoliczności związane z zachowaniem M. S. (1) mają wskazywać na brak podstaw do przyjęcia , że znęcał się nad nią fizycznie i psychicznie, co z kolei ma wynikać z jego wyjaśnień i zeznań matki (już nie analizowanych szczegółowo przez apelanta). Wbrew temu sąd odwoławczy zważył, iż ocena wszystkich osobowych źródeł dokonana przez sąd rejonowy jest poprawna, wyważona, uwzględnia wszystkie okoliczności spawy, także te, które przemawiała na korzyść oskarżonego. Stąd brak jest podstaw do uznania obrazy art. 4 k.p.k. Jako taka ocena dowodów w pełni korzysta z ochrony, jaką daje przepis art. 7 k.p.k. Na wstępie sąd odwoławczy zauważa, iż okoliczności przytoczone w uzasadnieniu apelacji wcale nie przeczą zaistnieniu przestępstwa znęcania. Jest rzeczą powszechnie znaną, bardzo często mającą miejsce właśnie w sytuacji trwania tego przestępstwa, który ma charakter czynu ciągłego, iż ofiara przez wiele miesięcy, czy nawet lat znosi zachowania sprawcy, by dopiero jakieś szczególne wydarzenie/wydarzenia spowodowało, iż decyduje się na złożenie oficjalnego zawiadomienia do organów ścigania. Zainicjowanie sprawy o znęcania ma tą jeszcze cechę, iż dotyczy osób sobie bliskich, najczęściej połączonych dodatkowo węzłem uczuć i wzajemnych zależności (dom, rodzina, dzieci etc.). To właśnie te okoliczności powodują iż ofiara przestępstwa, pomimo zachowań które oceniane łącznie stanowią o czynie, o jakim mowa w art. 207 § 1 k.k., trwa w zaistniałym układzie i nie porzuca sprawcy, nawet jeśli boi się jakiś jego zachowań. W przedmiotowej sprawie pokrzywdzona została objęta pomocą psychologa, który niewątpliwie przedstawiał różne formy zmiany zaistniałej sytuacji, a w tym wszczęcie sprawy karnej. Dopiero bowiem jej wynik daje ofierze trwałą możliwość żądania opuszczenia wspólnego lokum, czy nadzór nad zachowaniem sprawcy. Pokrzywdzona M. S. (1) brała udział w spotkaniu w Zespole (...) i niewykluczone jest, że pod wpływem swego rodzaju uświadomienia swojej osoby zdecydowała się złożyć w dniu 18 stycznia 2018r. oficjalne zawiadomienie. W żadnym wypadku okoliczność ta nie obiera wiarygodności zeznaniom M. S.. Co więcej, zważyć należy, iż procedura Niebieskiej Karty została wszczęta w rodzinie oskarżonego w grudniu 2017r., a więc zanim pokrzywdzona zdecydowała się na drogę oficjalną (złożenie zawiadomienia), inaczej poszukiwała pomocy (wezwanie policji na interwencję). Z zeznań świadka E. K. wynika, iż pokrzywdzona wielokrotnie sama kryła" męża, bo pomimo wiadomości od osób trzecich, zaprzeczała by w jej rodzinie dochodziło do przemocy. Taka postawa nie dziwi, gdy jest się matka trójki dzieci, każda informacja o przemocy rodzi przecież zwiększone zainteresowanie cała rodziną stosowanych organów. Zeznania świadka M. S. są obszerne, przekonujące i bardzo szczere. Nie sposób jest nie zauważyć, iż w/w świadek opisywała także liczne zachowania, takie jak brak pomocy męża przy chociażby wciągnięciu wózka na schody i do domu, brak pomocy przy trójce maleńkich dzieciach (urodzone w dniach: 27.07.2013., 01.11.2015r. i 27.09.2017r.) czego jednak nie traktowała jako przejaw znęcania, a jedynie jako własne umęczenie nagromadzeniem obowiązków. Sama także przyznawała, iż ona także w awanturach krzyczała na męża i razem się przepychali. W postepowaniu przygotowawczym świadek W. S. (1) podała bardzo niewiele merytorycznych treści, ale też to, iż po wyprowadzce syna z rodziną do P. w ogóle ich nie odwiedzała. Wzajemnie skarżyli się do niej natomiast i syn i synowa, lecz ona nie interweniowała. O ile bardzo pozytywnie można ocenić brak ingerencji w małżeństwo syna, to już dziwić musi fakt, iż z zeznań wynika, iż babcia trójki wnucząt nie odwiedzała ich w rodzinnym domu, nawet jeśli nie była w nim mile widziana. To natomiast powoduje,iż świadek ten w istocie nie miał rzeczywistej wiedzy, jak wyglądało zachowywanie się oskarżonego wobec żony. Dopiero przed sądem, a jednocześnie przy ustalonym bardzo niewielkiej osobistej obecności w mieszkaniu stron, świadek ujawniała informacje o złym charakterze synowej - przy tym w większości wywodzących sią z wiedzy świadka nabytej w okresie poprzedzającym jeszcze małżeństwo syna. Stąd słuszny wniosek sądu rejonowego o uznaniu zeznań tego świadka za niewiele wnoszące do sprawy. Sąd rejonowy właściwie ocenił wiarygodność osobowych źródeł dowodowych, dostrzegając te, które wnosiły dużo merytorycznej treści jak np. zeznania świadka I. W.. Oskarżony wyprowadził się z rodzinnego domu w dniu styczniu 2018r. Po wyprowadzce przychodził jednak nadal do domu widywać dzieci. sam podał, iż starał się po opuszczeniu mieszkania spędzać z rodziną weekendy. Okres przypisanego oskarżonemu czynu kończy się jednak z końcem 2017r., albowiem jak ustalono miała on miejsce "do stycznia 2018r.". Ocena zeznań świadka W. S. i wyjaśnień oskarżonego dokonana przez sąd rejonowy była pełna i logiczna. Uwzględniała także informacje, jakie przekazał świadek D. S., który wcale nie "wybielał" szwagierki, ale też jednoznacznie ocenił zachowania brata po możliwych "dopalaczach" , czy informacje przekazane przez świadka M. P.. Sam oskarżony potwierdzał np. naplucie żonie w twarz, uderzenie w głowę, zaniedbywanie domowych obowiązków, czy wulgaryzmy kierowane wobec żony i rzucanie w zdenerwowaniu talerzami. Nie budzi wątpliwości, iż oskarżony to osoba uzależniona od hazardu i dopalaczy, z zaburzeniami osobowości, co dodatkowo uzasadnia dokonaną możliwe powody agresywnych reakcji na problemy i właściwą ocenę jego postawy względem pokrzywdzonej. Reasumując: ocena wyjaśnień oskarżonego i zeznań jego matki, w świetle wniosków płynących z bardzo licznych innych źródeł dowodowych tak osobowych, jak i nieosobowych (zapisy w dokumentacji Niebieskiej Karty, opinia psychiatryczna) jest ze wszech miar poprawna.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec braku podstaw do uznania zarzutu za zasadny, brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku.

3.2.

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ n jego treść, poprzez przyjęcie, iż znęcał się psychicznie i fizycznie nad zoną i nie pracował na stałe w okresie przypisanego czynu

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zasadnym okazał się jedynie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie tego, w jakim okresie czasu oskarżony pracował legalnie oraz na jakich warunkach. Otóż sąd rejonowy ustalił, że oskarżony nie pracował i czasami podejmował prace dorywcze, tymczasem M. S. (3) w pewnym okresie zarzutu pracował legalnie, bądź pracował na 1/2 etatu. Ustalenie dokonane przez sąd rejonowy wiązało się niewątpliwie z faktem, iż powodem wielu awantur pomiędzy oskarżonym i pokrzywdzoną był brak pieniędzy w rodzinie i istniejące liczne zadłużenia (oskarżony i pokrzywdzona od 2015r. mieli rozdzielność majątkową). Informacje o braku legalnej pracy oraz o istniejącym zadłużeniu wynikały jednak z zeznań wielu świadków, czy z wyjaśnień oskarżonego, sam bowiem podał: " czasem wołałem pieniędzy od żony, tak jak ona ode mnie, ... zdarzyło się że ze dwa razy podbierałem pieniądze żonie, miałem problem z hazardem, zdarzyło mi się przegrywać... , wołałem pieniądze od żony. Chodziło mi o potrzeby, papierosy, jedzenie..." (k.194). Prawdziwe są ustalenia, iż w okresie przypisanego zarzutu M. S. pracował i było to zatrudnienie na pełny etat od listopada 2015r. do 10.12.2015r. oraz na pół etatu od 08.08.2016r. do 30.09.2017r. Całkowity brak zatrudnienia oskarżonego potwierdzonego świadectwem pracy dotyczy natomiast okresu od 11.12.2015r. do 07.08.2016r. (około 8 miesięcy z okresu przypisanego czynu) oraz po dacie 30.09.2017r. Prawidłowe ustalenie w zakresie rodzaju i ilości wykonywanego zatrudnienia nie mają jednak wpływu na ustalenia w zakresie sprawstwa M. S. o czym poniżej.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego, nawet pomimo ustalenia, zgodnie z którym M. S. w części okresu przypisanego mu czynu pracował (na pełen bądź 1/2 etapu) pozostaje bez wpływu na ustalenie w zakresie jego sprawstwa.

3.3.

Zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 207 § 1 k.k. poprzez uznanie iż M. S. (3) wyczerpał dyspozycje tego artykułu, a jego zachowanie było znęcaniem się psychicznym i fizycznym nad żoną.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dla bytu przestępstwa znęcania nie ma znaczenia, czy ofiara sprzeciwiała się działaniom sprawcy, tj. podejmowała próbę obrony, czy pozostawała całkowicie bierna. Nawet także obrona podejmowana przez ofiarę znęcania nie pozbawia zachowania sprawcy cech takiego działania ( tak przykładowo wyrok Sądu Najwyższego wydany w sprawie IB KR 146/70 , opubl. OSPiKA 71/2/41). Jakiekolwiek zachowania podejmowane przez M. S. (1) wobec męża słusznie oceniono jedynie jako podejmowana obrona w sytuacjach wywołanego już konfliktu. To osoba oskarżonego była stroną powodującą liczne sytuacje "zapalne", także z powodu własnych uzależnień. To, czy mamy do czynienia z przestępstwem znęcania się, czy też jedynie z awanturami, czy nieporozumieniami pomiędzy małżonkami, należy oceniać obiektywnie, choć z uwzględnieniem cech osobowości pokrzywdzonego, jego wrażliwości i podatności na stresujące sytuacje powodujące psychiczny ból. Co ważne, przestępstwo znęcania ma charakter złożony tj. składa się z wielu niekiedy drobnych zachowań, samych w sobie nie będących przestępstwami, czy będących jedynie czynami o niewielkim stopniu społecznej szkodliwości jak znieważania, czy naruszania nietykalności cielesnej. To dopiero łączna ocena poszczególnych zachowań powoduje, iż mogą zostać uznane jako czyn znęcania w rozumieniu art. 207 § 1 k.k. Nie ma przy tym znaczenia, iż np. za poszczególne niewłaściwe zachowania nastąpiły przeprosiny, które zostały przyjęte. Psychiczne udręczenie samą tylko możliwością kolejnych podobnych zdarzeń, potęguje ogólne poczucie pokrzywdzenia. Tak też było w przedmiotowej sprawie. Ocena poszczególnych wielu sytuacji obrazujących zachowanie oskarżonego wobec żony, co istotne skupionej na bezpośredniej opiece nad maleńkimi dziećmi -jeszcze niemowlakami (kolejne rodzące się dzieci), słusznie doprowadziła do wniosku, iż M. S. znęcał się tak fizycznie, jak i psychicznie nad żoną (aktualnie już byłą żoną, po prawomocnym orzeczeniu rozwodowym rozwiązującym związek małżeński z winy M. S.). Argumenty podniesione przez sąd meriti w pełni przekonują. Fakt, iż pomiędzy oskarżonym i pokrzywdzoną były też okresu spokoju i poprawnych relacji, nie ma wpływu na łączną ocenę jego zachowania w okresie zarzuconym w akcie oskarżenia.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec braku podstaw do uwzględnienia zarzutu, brak jest także podstaw do wnioskowanej zmiany wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok i wszystkie zawarte w nim rozstrzygnięcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Żaden z poniesionych zarzutów nie okazał się zasadny, brak było także podstaw do zmiany(uchylenia) wyroku z urzędu. Wymierzona sprawcy kara nie nosi cech rażącej niewspółmierności.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

punkt 2

Podstawą orzeczenia o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze był przepis art. 624 § 1 kp.k.(uznanie, iż strona nie jest w stanie ich ponieść). Oskarżony jest osobą aktualnie nie pracującą i przebywającą w zakładzie karnym w związku z wprowadzeniem do wykonania kar pozbawienia wolności orzeczonych w innych sprawach karnych. Z akt sprawy wynika, iż nie posiada oszczędności, a dodatkowo z uwagi na uzależnienie od hazardu, popadł w długi. Na oskarżonym ciąży obowiązek alimentacyjny na trójkę małych dzieci w kwocie 900 zł. miesięcznie.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

winy i sprawstwo oskarzonego

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana