Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 maja 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29 marca 2019 r. odmówił R. W. prawa do dodatku pielęgnacyjnego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w wyniku przeprowadzonego badania Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 21 maja 2019 r. nie stwierdziła niezdolności do samodzielnej egzystencji, wobec czego brak jest podstaw do przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

/decyzja – k. 89/90 akt ZUS/

R. W. uznał decyzję za krzywdzącą i w dniu 14 czerwca 2019 r. złożył odwołanie od w/w decyzji.

/odwołanie – k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 27 czerwca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 4/

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawca R. W. urodził się w dniu (...) Ubezpieczony w dniu 29 marca 2019 r. złożył wniosek o dodatek pielęgnacyjny.

/wniosek – k. 81/82 akt ZUS/

Ubezpieczony pracował jako rolnik, traktorzysta, kierowca karetki. Od 2015 r. przebywa na emeryturze.

/okoliczność bezsporna/

Orzeczeniem (...) do spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w B. z dnia 21 kwietnia 2016 r. zaliczono R. W. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały i orzeczenie zostało wydane na stałe. Ustalony znaczny stopień niepełnosprawności datuje się od 1 kwietnia 2016 r., nie da się ustalić daty powstania niepełnosprawności.

/orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 47/

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30 kwietnia 2019 r. ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do samodzielnej egzystencji. Lekarz rozpoznał u badanego chorobę niedokrwienną serca II kl. (...), przebyty (...) leczony P. (...) + 2 DES oraz przebytą planową P. (...) + DES (2017), niewydolność serca II stopnia według (...) przy prawidłowej funkcji skurczowej lewej komory, nadciśnienie tętnicze nieustabilizowane, zawroty głowy naczyniopochodne, niedosłuch znacznego stopnia lewostronnie aparatowany, jaskrę, niedowidzenie oka lewego, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa bez dysfunkcji ruchowej. Według skali B. sprawność wnioskodawcy oceniono na 100 punktów w 100 punktowej skali.

/orzeczenie – k. 83/84 akt ZUS, opinia lekarska – k. 11/12, wynik badania sprawności k- 5-6 dokumentacji medyczne akt ZUS/

Ubezpieczony złożył sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

/sprzeciw – k.13/14 dokumentacji medycznej/

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 21 maja 2019 r. wnioskodawca nie został uznany za niezdolnego do samodzielnej egzystencji. U ubezpieczonego Komisja rozpoznała przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, przebyty (...) leczony był P. (...) + 2 DES (27 kwietnia 2017 r.) oraz P. Dg + DES (1 maja 2017 r.), niewydolność serca (...), nadciśnienie tętnicze, niedosłuch znacznego stopnia – aparat do UL, naczyniopochodne zawroty głowy, jaskrę, niedowidzenie OL, zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa bez istotnego upośledzenia sprawności ruchowej. Według skali B. sprawność wnioskodawcy oceniono na 95 punktów w 100 punktowej skali

/orzeczenie – k. 87/88 akt ZUS, opinia lekarska – k. 17 – 20, wynik badania sprawności k- 15-16, dokumentacji medycznej akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 23 maja 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29 marca 2019 r. odmówił R. W. prawa do dodatku pielęgnacyjnego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w wyniku przeprowadzonego badania Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 21 maja 2019 r. nie stwierdziła niezdolności do samodzielnej egzystencji, wobec czego brak jest podstaw do przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

/decyzja – k. 89/90 akt ZUS/

W przeprowadzonym w toku postępowania badaniu sądowo okulistycznym u wnioskodawcy rozpoznano nadwzroczność i starczowzroczność oka prawego, ślepotę oka lewego od 38 lat, praktycznie jednooczność. V. = ccor = 1,0; V. = 0,01 knp. Istniejące u wnioskodawcy parametry widzenia: praktycznie jednooczność z pełną ostrością wzroku do dali i bliży, prawidłowym ciśnieniem, prawidłowym polem widzenia, uzasadniają częściową niezdolność do pracy na stałe z powodu stanu narządu wzroku. Z okulistycznego punktu widzenia brak jest podstaw do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji z powodu stanu narządu wzroku.

/opinia lekarza biegłego specjalisty chorób oczu R. M. – k. 10 – 14/

U wnioskodawcy rozpoznano przewlekłą stabilną chorobę wieńcową, stan po zawale serca (...) (04.2017) leczonym angioplastyką i implantacją 3 stentów, bez objawów niewydolności serca, nadciśnienie tętnicze kontrolowane lekami, niedosłuch obustronny znacznego stopnia, żylaki podudzi, podejrzenie przerostu gruczołu krokowego. U wnioskodawcy, mimo przebytego zawału nie stwierdzono klinicznych i obrazowych objawów zaostrzenia choroby wieńcowej (usg serca 2018 r.: EF 58%, niewielkiego stopnia odcinkowe zaburzenia kurczliwości m. lewej komory serca) lub niewydolności serca (obrzęków, zastoju w pluchach, zaburzeń rytmu serca, powiększenia wątroby i śledziony). Nie stwierdzono również objawów niewydolności oddechowej (sinicy, duszności spoczynkowej). Badany jest sprawny mentalnie i ruchowo, rozbiera się i ubiera samodzielnie. Z internistycznego punktu widzenia w aktualnym stanie zdrowia i sprawności organizmu wnioskodawca nie wymaga stałej lub długotrwałej pomocy innych osób w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Nie stwierdzono niezdolności do samodzielnej egzystencji.

/opinia biegłego lekarza specjalisty chorób wewnętrznych L. P. – k. 16 – 18/

U wnioskodawcy rozpoznano obustronne przytępienie słuchu na pograniczu głuchoty, szumy i zawroty głowy w wywiadzie. Opiniowany mimo znacznego upośledzenia sprawności narządu słuchu ma zachowaną społeczną funkcję słuchu w stopniu pozwalającym mu na komunikację słowną z otoczeniem. U wnioskodawcy nie występują istotne zaburzenia statyki ciała. Zgłaszane szumy uszne należą do objawów subiektywnych pozostawiających szkodę w psychice. Okresowo występujące u wnioskodawcy zawroty głowy mają przyczynę pozalaryngologiczną (uszkodzenie w centralnym układzie nerwowym). Z laryngologicznego punktu widzenia ubezpieczony nie wymaga stałej, długotrwałej pomocy innych osób w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życia codziennego.

/opinia biegłego sądowego lekarza laryngologa dr n. med. A. L. – k. 20 – 21/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych dokumentów w aktach sprawy, aktach rentowych oraz przede wszystkim na podstawie opinii biegłych specjalistów z zakresu: interny, laryngologii i okulistyki. Opinie te są wiarygodne i zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie wnioskodawcy. Biegli określili schorzenia występujące u badanego i ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do samodzielnej egzystencji.

Biegli rozpoznali u wnioskodawcy nadwzroczność i starczowzroczność oka prawego, ślepotę oka lewego od 38 lat, praktycznie jednooczność, przewlekłą stabilną chorobę wieńcową, stan po zawale serca (...) (04.2017) leczonym angioplastyką i implantacją 3 stentów, bez objawów niewydolności serca, nadciśnienie tętnicze kontrolowane lekami, żylaki podudzi, podejrzenie przerostu gruczołu krokowego, obustronne przytępienie słuchu na pograniczu głuchoty, szumy i zawroty głowy w wywiadzie i wskazali, że pomimo licznych schorzeń ubezpieczony nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

Opinie biegłych zostały wyczerpująco uzasadnione, a końcowe wnioski orzecznicze wynikają w sposób logiczny z treści opinii.

W ocenie Sądu nie ma podstaw do tego by podważać wiarygodność i moc dowodową opinii biegłych, a kwestia zdolności do samodzielnej egzystencji odwołującego została dostatecznie wyjaśniona.

Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód
z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974r. II CR 817/73, nie publ).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 roku, Nr 1270, ze zm.), dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia.

Z analizy przepisu wynika, iż przesłanki w postaci całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji muszą wystąpić łącznie.

Zgodnie z art. 12 powyższej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się, stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sam termin „niezdolność do samodzielnej egzystencji” zdefiniowany został w art. 13 ust. 5 w/w ustawy, jako spowodowana naruszeniem sprawności organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Pojęcie to ma zatem szeroki zakres przedmiotowy. Obejmuje bowiem opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. oraz pomoc w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza. Wszystkie zaś powyższe elementy łącznie wyczerpują treść terminu „niezdolność do samodzielnej egzystencji” (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 lutego 2002 r.,III AUa 1333/2001, LexPolonica nr 364215).

Dodać należy, że niezdolność do samodzielnej egzystencji występuje nawet wtedy, gdy osoba całkowicie niezdolna do pracy może wypełniać niektóre z elementarnych czynności życiowych we własnym zakresie np. zje posiłek przygotowany przez inną osobę, o ile w pozostałym zakresie jest pozbawiona praktycznej możliwości egzystowania w humanitarnych warunkach bez koniecznej stałej lub długotrwałej pomocy ze strony osoby drugiej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 września 2013 r., III A Ua 16 42/12, Lex nr 1372288).

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie toczącej się z odwołania od decyzji z dnia 23 maja 2019 r. było, czy ubezpieczony R. W. jest niezdolny do samodzielnej egzystencji i czy spełnił w związku z tym wszystkie przesłanki do nabycia prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe pozwoliło ustalić, iż wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

Opiniami powołanych przez Sąd biegłych nie został on bowiem uznany za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Biegły laryngolog wskazał, że ubezpieczony nie wymaga stałej, długotrwałej pomocy innych osób w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życia codziennego.

Biegły internista wskazał, że w aktualnym stanie zdrowia i sprawności organizmu wnioskodawca nie wymaga stałej lub długotrwałej pomocy innych osób w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Biegły okulista uznał wnioskodawcę za częściowo niezdolnego do pracy na stałe z powodu stanu narządu wzroku. Jednakże wskazał, że okulistycznego punktu widzenia brak jest podstaw do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji z powodu stanu narządu wzroku.

Wnioskodawca jako osoba urodzona w dniu (...) nie spełnia także warunku ukończonych 75 lat.

W konsekwencji brak jest podstaw uwzględnienia odwołania i przyznania wnioskodawcy prawa do dodatku pielęgnacyjnego, Sąd Okręgowy na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

K.K.-W.