Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Małgorzata Michalska-Księżyk

Protokolant: stażysta Magdalenka Michalska

po rozpoznaniu w dniu 22 listopad 2016 r. na rozprawie sprawy

z powództwa M. S. (1)

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą
w S.

o zapłatę

1.  zasadza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. na rzecz powoda M. S. (1) kwotę 3.684,80 zł ( trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt cztery złote 80/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 24.09.2014 r. do dnia 31.12.2015, a od dnia 01.01.2016r. do dnia zapłaty z odsetkami ustawowymi za opóźnienie,

2.  dalej idące powództwo oddala,

3.  zasądza od powoda M. S. (1) na rzecz pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. kwotę 438 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania,

4.  zasądza na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kędzierzynie – Koźlu od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. kwotę 183,47 zł, a od powoda M. S. (1) kwotę 340,72 zł, zaliczając na poczet tej należności niewykorzystaną zaliczkę w wysokości 110,80 zł uiszczoną w dniu 08.07.2016r. tytułem nieopłaconych kosztów opinii biegłego.

I C 756/16

UZASADNIENIE

M. S. (1), na podstawie art. 444 § 1 zd. 1 oraz art. 445 § 1 w zw. z art. 822 § 4 Kodeksu cywilnego, wniósł o zasądzenie: kwoty 10.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 24.09.2014 r. do dnia zapłaty tytułem dalszego należnego powodowi zadośćuczynienia za ból i cierpienie oraz doznaną krzywdę w związku z wypadkiem z dnia 31.08.2012 r.; kwoty 780,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 24.09.2014 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów pomocy osoby trzeciej w czynnościach dnia codziennego oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód argumentował, iż w dniu 31.08.2012 r. w miejscowości S. na ulicy (...) doszło do wypadku, w którym ww. został poszkodowany. Kierujący samochodem marki A. (...) o nr rej. (...) J. S. wyjeżdżając z drogi podporządkowanej nie udzielił pierwszeństwa przejazdu jadącemu pojazdem marki A. (...) o nr rej. (...) powodowi i doprowadził do zderzenia, w wyniku którego powód doznał obrażeń ciała. Pojazd sprawcy przedmiotowego zdarzenia posiadał ubezpieczenie OC w (...) S.A., którego następcą prawnym jest (...) S.A. Pozwany wypłacił na rzecz powoda kwotę 4.800 zł tytułem zadośćuczynienia, czym uznał swoją odpowiedzialność w niniejszej sprawie.

W wyniku przedmiotowego zdarzenia powód doznał poważnych obrażeń ciała w postaci: skręcenia lędźwiowego odcinka kręgosłupa, złamania wyrostków poprzecznych L3-L4 po stronie prawej, złamania wyrostków poprzecznych L2 i L4 po stronie lewej, stłuczenia okolicy prawego talerza kości biodrowej, stłuczenia klatki piersiowej, stłuczenia powłok brzucha oraz ogólnych potłuczeń ciała. W zw. z rozpoznaniem u ww. stanu zatrzymania moczu spowodowanego stanem zdrowia powoda po wypadku komunikacyjnym, M. S. (1) został poddany cewnikowaniu i kontroli w Poradni Urologicznej. Skutki wypadku z dnia 31.08.2012 r. wywołały nieodwracalne zmiany w organizmie powoda, który do dnia dzisiejszego odczuwa dolegliwości spowodowane przedmiotowym wypadkiem. Doznane urazy i potłuczenia spowodowały u powoda ograniczenia ruchomości, które utrudniały mu codzienne funkcjonowanie. Z powodu doznanych urazów i towarzyszącemu im bólowi powód bezpośrednio po wypadku nie mógł się swobodnie poruszać. Do dzisiaj powód odczuwa bóle pleców, przez co zmuszony został zmienić pracę na mniej płatną. Wypadek ten wpłynął także na stan psychiczny powoda, który, oprócz powyższych dolegliwości, odczuwa również lęk przed jazdą samochodem przejawiający się w obawie przed kolejnym wypadkiem i ponowną utratą zdrowia. Ponadto po wypadku powód potrzebował pomocy w codziennym funkcjonowaniu, co wywoływało u niego ogromne przygnębienie. Cierpiał on również na problemy ze snem z powodu powracających koszmarów. Po zdarzeniu z dnia 31.08.2012 r. powód był zdany na pomoc najbliższych. Wypadek całkowicie zmienił życie zarówno M. S. (1) jak i członków jego rodziny, którzy zostali zmuszeni zająć się poszkodowanym i wyręczać go w czynnościach wykonywanych do tej pory przez powoda. Istotnym elementem jest także wiek powoda, który w dacie wypadku miał zaledwie 25 lat i który do dnia zdarzenia był zdrowym mężczyzną. Jak wskazał ww., stan jego zdrowia nie wróci do tego sprzed wypadku. W ocenie powoda, wypłacona na rzecz ww. kwota zadośćuczynienia równa 4.800 zł jest dla niego krzywdząca i w żaden sposób nie zmierza ona do naprawienia doznanej przez M. S. (1) krzywdy, wyrządzonej przez sprawcę zdarzenia, za którego odpowiedzialność przejął pozwany. Zdaniem powoda żądanie zasądzenia na jego rzecz kwoty 10.000 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę jest w pełni uzasadnione, zaś żądana kwota odpowiada przesłankom, o których mowa w przepisie art. 445 § l k.c., stanowiącego podstawę niniejszego roszczenia. W dalszej części uzasadnienia pozwu, M. S. (1) podniósł, iż z uwagi na charakter urazów wymagał przez okres co najmniej miesiąca pomocy ze strony osób drugich w czynnościach życia codziennego. Wysokość należnego powodowi zwrotu kosztów opieki osoby trzeciej w czynnościach życia codziennego ustalona na podstawie średniej stawki stosowanej przez (...), gdzie stawka za jedną godzinę opieki nad osobami dorosłymi wynosi ok. 10 zł. W ocenie ww., stosowanie stawek za usługi opiekuńcze uchwalone przez poszczególne organy samorządu są najbardziej adekwatne i odzwierciedlają wysokość stawek jakie zwyczajowo powinno ponosić się za opiekę przez osobę trzecią w czynnościach życia codziennego. Po pomniejszeniu kwoty 1.270,00 zł o 20% przyczynienia się powoda do przedmiotowego wypadku, kwota należna powodowi wynosi 1.016,00 zł. Po odliczeniu należności wypłaconej przez pozwanego, do wypłaty pozostaje więc kwota 780,20 zł. Odsetki ustawowe zostały naliczone od dnia następnego po wydaniu przez pozwaną decyzji z dnia 23.09.2014 r., odmawiającej przyznania powodowi wyższego świadczenia tytułem zadośćuczynienia i świadczenia tytułem zwrotu kosztów pomocy osoby trzeciej w czynnościach dnia codziennego.

Na rozprawie w dniu 14.01.2016r. pełnomocnik powoda sprecyzował, iż kwoty objęte treścią pozwu uwzględniają 20-procentowy stopień przyczynienia się M. S. (1) do powstania i rozmiaru szkody.

W odpowiedzi na pozew, (...) S.A. w S. wniosło o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów procesu.

Strona pozwana za bezsporny uznała fakt, iż w dniu 31.08.2012 r. w miejscowości S. doszło do wypadku z udziałem powoda, którego sprawcą był J. S., ubezpieczony u poprzednika prawnego (...) S.A. w S. w ramach odpowiedzialności OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Strona pozwana stwierdziła, iż pokrzywdzony przyczynił się do zaistnienia zdarzenia oraz zwiększenia rozmiaru następstw wypadku. Biegły sądowy L. S. w opinii sporządzonej w toku postępowania karnego prowadzonego przeciwko J. S. przez Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich pod sygn. akt IIK 39/13, stwierdził w szczególności, iż M. S. (1) poruszał się z prędkością 92-96 km/h, podczas gdy w miejscu zdarzenia dopuszczalna prędkość wynosiła 50 km/h. M. S. (1) -jak stwierdził biegły - mógłby uniknąć wypadku, gdyby jechał z prędkością dozwoloną w obrębie miejsca zdarzenia wynoszącą 50 km/h i w porę rozpoczął hamowanie. Strona pozwana, uznając swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 31.08.2012 r., przyznała powodowi m.in. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, jak również zwrot kosztów opieki osób trzecich. Wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia pozwany ustalił na kwotę 6.000,00 zł, natomiast świadczenie z tytułu kosztów opieki na kwotę 294,00 zł. Świadczenia te pozwany pomniejszył o 20%, uznając, iż powód w tej mierze przyczynił się do zaistnienia wypadku oraz zaistnienia skutków zdarzenia . Wydając decyzję o przyznaniu zadośćuczynienia strona pozwana uwzględniła przedstawioną dokumentację medyczną, która została oceniona przez powołanych przez ww. lekarzy orzeczników - specjalistów z zakresu chirurgii oraz z zakresu ortopedii i traumatologii. Przyznane świadczenie odpowiada charakterowi doznanego przez powoda urazu, w tym również cierpieniu i bólowi na jaki narażony był powód. Pozwany kwestionuje również żądania powoda zasądzenia na jego rzecz dopłaty tytułem kosztów opieki sprawowanej nad powodem. Powód nie wykazał by w okresie leczenia i rehabilitacji poniósł szkodę związaną z potrzebą opieki świadczonej przez osoby trzecie. (...) S.A. w S. za bezzasadne uznał żądanie powoda w zakresie odsetek ustawowych od dochodzonych pozwem kwot (strona pozwana bowiem nie pozostaje w zwłoce ze spełnieniem świadczenia. Skoro bowiem nie jest zasadne roszczenie główne, to jego los winno podzielić roszczenie akcesoryjne - jakim jest roszczenie o zapłatę odsetek. żądania zasądzenia odsetek ustawowych od dochodzonej kwoty. Odnosząc się zaś do żądania ustawowych odsetek za opóźnienie w wypłacie na rzecz powoda zadośćuczynienia, ww. dodatkowo wskazał, iż wysokość zadośćuczynienia określana jest z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy i powinna przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Dopiero orzeczenie sądu ma charakter kształtujący, tym samym kwota zadośćuczynienia staje się wymagalna w dniu wyrokowania, a więc odsetek można się domagać dopiero od dnia następnego od dnia wymagalności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31.08.2012 r. w miejscowości S. na ulicy (...) doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym kierujący samochodem marki A. (...) o nr rej. (...) J. S. wyjeżdżając z drogi podporządkowanej nie udzielił pierwszeństwa przejazdu jadącemu samochodem osobowym marki A. (...) o nr rej. (...) powodowi i doprowadził do zderzenia, w wyniku którego powód doznał obrażeń ciała. Powód poruszał się z prędkością 92-96 km/h, podczas gdy w miejscu zdarzenia dopuszczalna prędkość wynosiła 50 km/h. Nadmierna prędkość rozwinięta przez powoda oraz spóźniona reakcja ww. na sytuację na drodze (zbyt późne rozpoczęcie hamowania), dały 20 – procentowy stopień przyczynienia się M. S. (1) do powstania i rozmiaru szkody.

Pojazd sprawcy przedmiotowego zdarzenia posiadał ubezpieczenie OC w (...) S.A. w S., którego następcą prawnym jest (...) S.A. w S..

dowody:

- notatka urzędowa z dnia 31.08.2012r. – k12,

- zeznania świadka M. S. (2) – k68-69,

- przesłuchanie powoda M. S. (1) – k69,

- odpis zupełny KRS strony pozwanej – k53-58,

- akta szkody – załącznik do akt,

- opinia nr (...) – akta II K 39/13 – k344-361

Przybyłe na miejsce zdarzenia służby ratownictwa medycznego dokonały wstępnego zaoptarzenia powoda, po czym powód został przewieziony na (...) (...) w O.. U M. S. (1) stwierdzono stłuczenie mnogich okolic ciała. Ponadto badanie rtg odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa wykazało złamanie wyrostka poprzecznego trzonu kręgu L3 po stronie prawej i L4 po stronie lewej. Powód został skierowany na Oddział Urazowo-Ortopedyczny, gdzie rozpoznano skręcenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, złamanie wyrostków poprzecznych L3-L4 po stronie prawej oraz L2 i L4 po stronie lewej, stłuczenie okolicy prawego talerza kości biodrowej, stłuczenie klatki piersiowej oraz powłok brzucha. U powoda zastosowano leczenie zachowawcze oraz wyposażono go w sznurówkę lędźwiową do pionizacji. Powoda wypisano do domu dnia 06.09.2012 r. z zaleceniami stosowania sznurówki lędźwiowej do pionizacji oraz prowadzenia oszczędzającego trybu życia. Dnia 07.09.2012 r. lekarz POZ skierował M. S. (1) do szpitala z rozpoznaniem zatrzymania moczu, które było spowodowane stanem powoda po wypadku komunikacyjnym. Tego samego dnia powód zgłosił się na (...) (...) w O., gdzie ww. założono cewnik i wypisano do domu z zaleceniem kontroli w Poradni Urologicznej po 5 dniach, w celu usunięcia cewnika. Powodowi zlecono również przyjmowanie leku bakteriobójczego X.. Dnia 12.09.2012 r. powód zgłosił się do Poradni Urologicznej, gdzie usunięto mu cewnik. W dniu 12.10.2012 r. Lekarz Ortopeda stwierdził u powoda niewielkie dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowej.

dowody:

- karta medycznych czynności ratunkowych – k15,

- historia choroby oddziału ratunkowego – k16-17, 23,

- wyniki badania USG jamy brzusznej – k18,

- karta informacyjna leczenia szpitalnego – k19-20,

- epikryza – k21,

- skierowanie do szpitala – k22,

- skierowanie do poradni specjalistycznej – k24,

- historia choroby przychodni – k25-27,

- wywiad chorobowy – k28,

- zeznania świadka M. S. (2) – k68-69

- przesłuchanie powoda M. S. (1) – k69,

- informacja – k33,

-wynik badań – k73,

- akta szkody – załącznik do akt

Przez czas pobytu powoda w (...) w O. pomoc na rzecz ww. w zakresie czynności higienicznych oraz spożywania posiłków świadczyła małżonka powoda M. S. (2). Po opuszczeniu szpitala, przez okres 1,5 miesiąca powód poruszał się przy użyciu balkonika. W dalszej kolejności M. S. (1) poruszał się o dwóch kulach przez okres do trzech miesięcy. Powód z pomocą żony wykonywał w domu ćwiczenia rehabilitacyjne. Ww. wymagał rehabilitacji w okresie do 6 miesięcy od urazu. W czasie rekonwalescencji M. S. (1) wymagał pomocy osób trzecich przez okres jednego miesiąca w zakresie czynności samoobsługowych, (utrzymanie higieny osobistej) i prac fizycznych wymagających schylania, rotacji odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Pomoc ta, wykonywana przez M. S. (2), była niezbędna w wymiarze trzech godzin na dobę i ustała po tym czasie.

dowody:

- informacja – k33,

- zeznania świadka M. S. (2) – k68-69

- przesłuchanie powoda M. S. (1) – k69,

- opinia z dnia 5.05.2016r. – k89-90

Pismem z dnia 15.04.2015r. pełnomocnik powoda wystąpił do (...) S.A. w S. o zapłatę na rzecz M. S. (1) kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 1.220 zł tytułem zwrotu kosztów opieki. Ubezpieczyciel ustalił należne powodowi zadośćuczynienie na kwotę 6.000 zł oraz odszkodowanie tytułem kosztów opieki na kwotę 294 zł. Przyznane M. S. (1) zadośćuczynienie oraz odszkodowanie zostało pomniejszone o 20-procentowy stopień przyczynienia się poszkodowanego do zaistnienia i rozmiaru szkody, co dało kwotę 4.800 zł tytułem zadośćuczynienia i 235,20 zł tytułem odszkodowania.

dowody:

- pismo (...) S.A. z dnia 23.09.2014r.

– k13-14,

- oświadczenie – k29,

- pismo peł. powoda z dnia 15.04.2015r. – k30-32,

- akta szkody – załącznik do akt

Po zakończeniu leczenia, powód wrócił do dotychczas wykonywanej, poza granicami kraju, pracy w charakterze budowlanego cieśli szalunkowego w (...) Sp. z o.o. w Ż.. Z tytułu wykonywanej pracy ww. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości ok. 5.000 zł netto miesięcznie. Po upływie tygodnia czasu, M. S. (1) został zwolniony z pracy z uwagi na niemożność dźwigania przedmiotów o dużym ciężarze. Aktualnie powód pracuje w A. jako pomocnik cieśli za uposażeniem dwukrotnie mniejszym, aniżeli dotychczas otrzymywane.

dowody:

- zeznania świadka M. S. (2) – k68-69

- przesłuchanie powoda M. S. (1) – k69,

- zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 12.11.2012r. – k75

W związku z pojawiającymi się stanami lękowymi wywołanymi koniecznością poruszania się samochodem, powód odbył kilka wizyt u psychologa. W wyniku obrażeń wywołanych wypadkiem, spadła aktywność powoda w życiu osobistym (ww. nie jest w stanie aktywnie spędzać czasu z dziećmi na grze w piłkę, podczas wędkowania musi pozostawać w pozycji siedzącej, zrezygnował z udziału w zawodach wędkarskich).

dowody:

- zeznania świadka M. S. (2) – k68-69,

- przesłuchanie powoda M. S. (1) – k69,

- zaświadczenie z dnia 10.11.2012r. – k72,

- rachunek nr (...)

Za naruszenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym tj. przestępstwo z art. 177 § 1 kk J. S. został skazany prawomocnym wyrokiem z dnia 14.09.2015r. wydanym przez Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich (sygn. akt II K 39/13).

dowody:

wyrok z dnia 14.09.2015r. – akta II K 39/13 – załącznik do akt

Aktualnie u powoda występuje stan po urazie klatki piersiowej bez długotrwałych i trwałych następstw, stan po urazie okolicy biodrowej prawej - bez trwałych ani długotrwałych następstw oraz stan po urazie odcinka lędźwiowego kręgosłupa ze złamaniem wyrostków poprzecznych L3 i L4 po stronie prawej i L2, L4 po stronie lewej. W zw. z przebytym złamaniem czterech wyrostków poprzecznych, wygojonym, z przewlekłym zespołem bólowym i wiarygodnym zespołem skarg subiektywnych z niewielkim ograniczeniem funkcji statyczno - dynamicznej kręgosłupa, u powoda wystąpił długotrwały uszczerbek na zdrowiu wielkości 4%. Rokowania co do dalszego leczenia są pomyślne. Urazy odniesione przez powoda nie pozostawiają zazwyczaj trwałych następstw upośledzających w istotny sposób funkcję motoryczną kręgosłupa. Warunkiem poprawy stanu zdrowia powoda jest radykalna utrata masy ciała połączona z poprawą zakresu ruchomości kręgosłupa jako całości (higieniczny tryb życia, aktywność ruchowa, dieta). Powód nie wymaga korzystania z urządzeń wspomagających kalectwo. W chwili obecnej brak jest zaleceń terapeutycznych związanych bezpośrednio z urazem, w związku z czym nie ma też żadnych istotnych przeciwwskazań w zakresie prowadzonego trybu życia.

dowody:

- opinia z dnia 5.05.2016r. – k89-90

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo należało uwzględnić w części.

W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga okoliczność, iż poza sporem leży fakt zaistnienia zdarzenia drogowego z dnia 31.08.2012r., stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania i rozmiar szkody, jak również będące jego konsekwencją postępowanie likwidacyjne przeprowadzone przez ówczesnego ubezpieczyciela sprawcy szkody i zaspokajające roszczenie inicjującego postępowanie w zakresie kwoty 5.035,20 zł (4.800 zł tytułem zadośćuczynienia, 235,20 zł tytułem odszkodowania za koszty opieki). Legitymacja bierna (...) S.A. z siedzibą w S. wynika z następstwa prawnego (...) S.A. z siedzibą w S. w zw. z połączeniem ww. przedsiębiorstw przez przejęcie (...) S.A. z siedzibą w S. przez (...) S.A. z siedzibą w S.. Strona pozwana w odpowiedzi na pozew wprost uznała swoją odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 31.08.2012r., co do zasady.

Nadto, zważyć należy, iż za naruszenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym skutkującym kolizją z dnia 31.08.2012r., tj. za przestępstwo z art. 177 § 1 kk J. S. został skazany prawomocnym wyrokiem z dnia 14.09.2015r. wydanym przez Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich (sygn. akt II K 39/13). Co więcej, w toku postępowania karnego ustalono 20-procentowy stopień przyczynienia się powoda do powstania i rozmiaru szkody. W myśl art. 11 k.p.c., ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Sąd cywilny związany jest tylko ustaleniami dotyczącymi popełnienia przestępstwa - a więc okolicznościami składającymi się na jego stan faktyczny, czyli osobą sprawcy, przedmiotem przestępstwa oraz czynem przypisanym oskarżonemu - które znajdują się w sentencji wyroku. Oznacza to, że sąd - rozpoznając sprawę cywilną - musi przyjąć, że skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym (wyrok SN z dnia 14 kwietnia 1977 r., IV PR 63/77, LEX nr 7928).

Istota niniejszej sprawy sprowadza się do rozstrzygnięcia zaistniałego pomiędzy stronami sporu, co do wysokości wypłaconego na rzecz M. S. (1) zadośćuczynienia, jak również zasadności domagania się przez powoda odszkodowania w wysokości 780,20 zł, ponad przyznaną przez ubezpieczyciela rekompensatę pieniężną w łącznej wysokości 6.294 zł: w tym kwotę 6.000 zł tytułem cierpień natury psychicznej i fizycznej (zadośćuczynienia) oraz kwotę 294 zł tytułem zwrotu kosztów świadczonej na rzecz powoda opieki, pomniejszoną następnie o 20-procentowy stopień przyczynienia się powoda do powstania zdarzenia wywołującego szkodę.

Skonstruowane przez M. S. (1) roszczenie swoją podstawę znajduje w treści art. 445 § 1 k.p.c. w zw. z art. 444 §1 k.p.c. i w zw. z art. 822 § 4 k.c.

Istota zadośćuczynienia uregulowana jest w art. 445 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia poszkodowanemu należy się odpowiednia suma pieniężna tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Celem zadośćuczynienia jest więc wynagrodzenie doznanych cierpień fizycznych i psychicznych związanych z odniesionymi obrażeniami. Ponadto stanowi ono często swoistą rekompensatę za utratę radości z życia.

W przedmiotowej sprawie niepodważalnym jest, iż w wyniku zdarzenia z dnia 31.08.2012r. powód odniósł obrażenia wewnętrzne takie, jak skręcenie lędźwiowego odcinka kręgosłupa, złamanie wyrostków poprzecznych L3-L4 po stronie prawej, złamanie wyrostków poprzecznych L2 i L4 po stronie lewej, stłuczenie okolicy prawego talerza kości biodrowej, stłuczenie klatki piersiowej, stłuczenie powłok brzucha oraz ogólne potłuczenia ciała. W konsekwencji powyższego powód zmuszony był stosować sznurówkę lędźwiową do pionizacji. Odniesione urazy wywołały u inicjującego postępowanie dolegliwości w postaci bólu kręgosłupa, co implikowało konieczność stosowania leczenia zachowawczego – przeciwbólowego i przeciwzapalnego. Sąd nie ma wątpliwości, iż powyższe spowodowało u powoda cierpienia fizyczne oraz dyskomfort natury psychicznej spowodowany koniecznością pobytu w szpitalu w celach diagnostycznych, odbywania regularnych wizyt u specjalisty-ortopedy oraz prowadzenia leczenia rehabilitacyjnego (nierzadko bolesnego) i farmakologicznego. Co więcej, przedłożony przez powoda materiał dowodowy (zaświadczenie z dnia 10.11.2012r. – k72, rachunek nr (...)) potwierdził okoliczności podnoszone przez ww. w zeznaniach, iż wywołane wypadkiem stany lękowe wymagały incydentalnej terapii psychologicznej.

Sprzeciwiając się roszczeniu powoda, strona pozwana konsekwentnie stała na stanowisku, iż wypłacona na jego rzecz kwota zadośćuczynienia w wysokości 4.800 zł oraz odszkodowania tytułem kosztów opieki w kwocie 235,20 zł w pełni rekompensuje poniesioną przez ww. szkodę niemajątkową (krzywdę) oraz majątkową. Jednocześnie ubezpieczyciel starał się dowieść, iż M. S. (1) nie dowiódł zasadności swojego roszczenia, co do wysokości, przedkładając do akt sprawy dokumentację medyczną, która była już przedmiotem analizy w ramach prowadzonego przez ubezpieczyciela postępowania likwidacyjnego.

Zgodnie z treścią art. 361 § 1 kc. sprawca ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek zdarzenia (działania bądź zaniechania), przy czym dla przyjęcia jego odpowiedzialności musi zaistnieć adekwatny tj. normalny związek przyczynowy pomiędzy bezprawnością czynu a spowodowaną przezeń szkodą.

Natomiast dla oznaczenia szkód, jakie ponieśli poszkodowani, trzeba sięgnąć do elementów ocennych, indywidualnych dla każdego podmiotu (np. wieku, stanu zdrowia, wykonywanego zawodu, sytuacji majątkowej), aby porównać sytuację w dobrach prawnie chronionych poszkodowanego (skutek) ze stanem hipotetycznym, który miałby miejsce, gdyby do zdarzenia (przyczyny) nie doszło. Celem ustalenia konsekwencji wypadku z dnia 31.08.2012r. na stan zdrowia powoda, na wniosek stron, sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza z zakresu ortopedii i traumatologii R. H.. Z treści jej wynika, iż aktualnie u powoda występuje stan po urazie klatki piersiowej bez długotrwałych i trwałych następstw, stan po urazie okolicy biodrowej prawej - bez trwałych ani długotrwałych następstw oraz stan po urazie odcinka lędźwiowego kręgosłupa ze złamaniem wyrostków poprzecznych L3 i L4 po stronie prawej i L2, L4 po stronie lewej. W zw. z przebytym złamaniem czterech wyrostków poprzecznych, wygojonym, z przewlekłym zespołem bólowym i wiarygodnym zespołem skarg subiektywnych z niewielkim ograniczeniem funkcji statyczno - dynamicznej kręgosłupa, u powoda wystąpił długotrwały uszczerbek na zdrowiu wielkości 4%. Rokowania co do dalszego leczenia są pomyślne. Urazy tego typu nie pozostawiają zazwyczaj trwałych następstw upośledzających w istotny sposób funkcję motoryczną kręgosłupa. Warunkiem poprawy stanu zdrowia powoda jest radykalna utrata masy ciała połączona z poprawą zakresu ruchomości kręgosłupa jako całości (higieniczny tryb życia, aktywność ruchowa, dieta). W ocenie biegłego, powód nie wymaga korzystania z urządzeń wspomagających kalectwo. Biegły stanął na stanowisku, iż w chwili obecnej brak jest zaleceń terapeutycznych związanych bezpośrednio z urazem, w związku z czym nie ma też żadnych istotnych przeciwwskazań w zakresie prowadzonego trybu życia.

Do opinii biegłego zastrzeżenia złożył powód, wskazując, iż odzwierciedla ona jedynie w części stan zdrowia ww., będący następstwem urazów doznanych w wyniku wypadku z dnia 31.08.2012 r. W pierwszej kolejności M. S. (1) zakwestionował wysokość ustalonego w opinii uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt 91 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Biorąc pod uwagę, że od przedmiotowego wypadku minęły 3 lata, a powód nadal odczuwa, stwierdzone przez biegłego, bólowe ograniczenie ruchomości kręgosłupa krzyżowo-lędźwiowego oraz odczyn bólowy podczas maksymalnego zgięcia do przodu oraz skrętoskłonów bocznych, w ocenie ww. nie sposób uznać, że doznane przez niego złamania wyrostków poprzecznych nie pozostawiły trwałych następstw. Co więcej, biegły stwierdził u powoda przewlekły zespół bólowy i wiarygodny zespół skarg subiektywnych z niewielkim ograniczeniem funkcji statyczno-dynamicznej. Jak wskazał M. S. (1), skutki ww. urazów były dla niego na tyle poważne, iż nie mógł kontynuować dotychczas wykonywanej pracy w charakterze cieśli. W dalszej części, powód zakwestionował również wskazany przez biegłego godzinowy wymiar pomocy osób trzecich, jakiej ww. wymagał po wypadku. Jak wskazał M. S. (1), przez pierwsze 17 dni po wypadku, ww. wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze 5 godzin dziennie, a nie jak wskazał biegły - w wymiarze 3 godzin dziennie. W tym okresie bowiem dolegliwości odczuwane przez powoda były najsilniejsze. Po tym okresie wymagana pomoc mogła zostać zmniejszona do 3 godzin dziennie.

Na wniosek powoda, sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego lekarza z zakresu (...), celem odniesienia się ww. do zarzutów podniesionych przez M. S. (1) w piśmie procesowym z dnia 7.06.2016r. (13.06.2016r. d.w.).

W opinii uzupełniającej z dnia 2.08.2016r., biegły R. H. podniósł, iż stwierdzony w opinii zasadniczej uszczerbek na zdrowiu powoda jest proporcjonalny do stopnia stwierdzonej dysfunkcji odcinka lędźwiowego kręgosłupa, na którą składają się: niewielki bólowe ograniczenie ruchomości oraz zespół bólowy. Dolegliwości te, jak podniósł biegły, nie ograniczają w istotnym stopniu sprawności, ani nie zaburzają stopnia funkcjonowania powoda w życiu codziennym, ani też zawodowym. Powód nie przedstawił żadnych badań obrazujących, które dowodziłyby istnienia jakichkolwiek zmian pourazowych w chwili badania przez biegłego. Biegły podniósł, iż orzeczona wysokość uszczerbku na zdrowiu jest wysokością bezsporną wynikającą z samego złamania czterech wyrostków kręgosłupa. Odnośnie wymiaru pomocy innych osób niezbędnej dla powoda w okresie pourazowym, biegły wskazał, iż biorąc pod uwagę doznane przez M. S. (1) obrażenia, zakres pomocy w wysokości 3 godzin na dobę był wystarczającym. Pomoc ta obejmowała: w godzinach rannych: przygotowanie posiłku, pomoc w pionizacji, ubraniu się, zadbaniu o higienę osobistą, w godzinach popołudniowych: przygotowanie posiłku i czynności z tym związane, w godzinach wieczornych: pomoc przy rozbieraniu się, przygotowanie posiłku, pomoc w uzyskaniu pozycji horyzontalnej. Jak wynika z opinii uzupełniającej, uraz jakiego doznał powód, nie czynił go osobą obłożnie chorą. Dolegliwości bólowe będące głównym powodem dysfunkcji można było uśmierzać za pomocą leków przeciwbólowych, a aktywność ruchowa była wręcz wskazana w celu uniknięcia powikłań pod postacią ograniczenia ruchomości.

W odpowiedzi na opinię uzupełniającą, powód ponowił zarzuty wskazane w piśmie procesowym z dnia 7.06.2016r. (13.06.2016r. d.w.).

Sąd stanął na stanowisku, iż opinia zasadnicza biegłego lekarza z zakresu ortopedii i traumatologii R. H. w sposób spójny i wyczerpujący odpowiada na zagadnienia będące przedmiotem zlecenia, zaś opinia uzupełniająca ww. skutecznie odpiera zarzuty podniesione przez powoda. Z uwagi zaś na te okoliczności, wszelkie poczynione w ww. opiniach ustalenia, sąd przyjął za własne. W konsekwencji powyższego, sąd oddalił wniosek dowodowy M. S. (1) o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego – lekarza spec. ortopedy.

Ponieważ przepisy Kodeksu cywilnego nie definiują ani nie precyzują wprost jednolitej metody ustalania wartości zadośćuczynienia za ból i cierpienia, przy ustalaniu przez sąd brane są pod uwagę następujące czynniki wynikające z linii orzecznictwa mające wpływ na wysokość świadczenia tj. nasilenie i długość cierpień, trwałość następstw zdarzenia, długotrwałość choroby oraz czas leczenia i liczba przebytych operacji, rozmiar oraz uciążliwość kalectwa, konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu prywatnym i zawodowym, doznane cierpienia fizyczne oraz psychiczne, utrata możliwości wykonywania pracy zawodowej, korzystania z rozrywek, sytuacja życiowa ofiary wypadku przed jego zaistnieniem oraz po jego zaistnieniu, wiek poszkodowanego, wyłączenie poszkodowanego z normalnego życia (np. trudności w samodzielnym poruszaniu się lub opuszczaniu mieszkania).

Rozpatrując realia przedmiotowej sprawy, zważyć należy, iż w chwili wypadku M. S. (1) miał 25 lat, była osobą aktywną zawodowo oraz rozwijał pasję wędkarską. Po stronie ww. nie występowały żadne przeciwwskazania do wykonywania określonego charakteru pracy. Powód samodzielnie wykonywała wszystkie czynności życia codziennego oraz zajmował się małoletnimi dziećmi, wymagającymi aktywnych form spędzania wolnego czasu. Bezpośrednio po wypadku, powód zmuszony był zwalczać dolegliwości bólowe medykamentami o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Ograniczenia ruchomości w obrębie lędźwiowego odcinka kręgosłupa, bolesność pleców oraz konieczność noszenia sznurówki lędźwiowej do pionizacji uniemożliwiały inicjującemu postępowanie samodzielne wykonywanie codziennych czynności przez okres 1 miesiąca następującego bezpośrednio po wypadku. W związku ze zdarzeniem z dnia 31.08.2012r. powód stał się niezdolny do wykonywania pracy zarobkowej w charakterze cieśli i murarza. Powyższe w sposób oczywisty było przyczyną narastającego u powoda napięcia psychicznego i stresu, potęgując poczucie krzywdy spowodowanej wypadkiem. Postępowanie dowodowe (zeznania świadka M. S. (2), przesłuchanie M. S. (1), zaświadczenie z dnia 10.11.2012r., rachunek nr (...)) potwierdziło, iż w związku z pojawiającymi się po wypadku stanami lękowymi wywołanymi koniecznością poruszania się samochodem, powód zmuszony był incydentalnie korzystać z wizyt u psychologa. Co więcej, w zw. z przebytym złamaniem czterech wyrostków poprzecznych, u powoda występuje przewlekły zespół bólowy z niewielkim ograniczeniem funkcji statyczno - dynamicznej kręgosłupa.

Po starannym rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy, na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów z zeznań poszkodowanego, dokumentacji medycznej i opinii sądowych: zasadniczej i uzupełniającej (te ostatnie – jako kluczowe dowody w sprawie), sąd uznał, iż adekwatną i odpowiadająca stosunkom majątkowym w społeczeństwie, rekompensatą pieniężną dla M. S. (1) tytułem doznanej krzywdy, ponad już wypłaconą przez ubezpieczyciela kwotę zadośćuczynienia (tj. 4.800zł), będzie kwota 3.200 zł. Zważyć bowiem należy, iż w toku postępowania likwidacyjnego, ustalono u powoda 3-procentowy uszczerbek na zdrowiu. W przedmiotowym postępowaniu, biegły ustalił wystąpienie u ww. 4-procentowego, długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Należne M. S. (1) zadośćuczynienie za ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu i dolegliwości natury fizycznej i psychicznej, stanowi kwotę 10.000 zł. Sumę tę należało pomniejszyć o stopień przyczynienia się powoda do zaistnienia szkody tj. o 20% (kwotę 2.000 zł), a w dalszej kolejności o sumę wypłaconego już na rzecz ww. zadośćuczynienia (tj. kwotę 4.800 zł), co daje wartość 3.200 zł tytułem należnego powodowi zadośćuczynienia. Zważyć przy tym należy, iż rokowania co do dalszego leczenia M. S. (1) są pomyślne. Urazy nie pozostawią trwałych następstw upośledzających w istotny sposób funkcję motoryczną kręgosłupa, a w chwili obecnej brak jest zaleceń terapeutycznych związanych bezpośrednio z urazem, w związku z czym nie ma też żadnych istotnych przeciwwskazań w zakresie prowadzonego przez powoda trybu życia.

W myśl art. 444 § 1 k.c.., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Dyspozycja powyżej zacytowanego przepisu ponad wszelką wątpliwość wskazuje, iż będą to także koszty opieki medycznej - lekarskiej i pielęgniarskiej, koszty koniecznej opieki nad poszkodowanym przez osoby trzecie. Wedle ustalonego w sprawie stanu faktycznego, powód wymagał opieki przez okres 30 dni po 3 godziny dziennie. Przyjmując zatem wskazaną w pozwie i niekwestionowaną przez stronę pozwaną stawkę godzinową za opiekę równą 10zł, uznać należało, iż należne M. S. (1) z powyższego tytułu odszkodowanie równe jest kwocie 900zł. Po obniżeniu tej kwoty o 20-procentowy wskaźnik przyczynienia się ( 180 zł) , oraz kwotę wypłaconą przez pozwanego ( 235,20 zł) sąd zasądził na rzecz powoda z powyższego tytułu kwotę 484,80zł. W pozostałej części powództwo co do zadośćuczynienia oraz odszkodowania należało oddalić.

Wraz z kwotą główną, na podstawie art. 481 §1 i §2 k.c., sąd przyznał stronie powodowej odsetki ustawowe od dnia 24.09.2014 r. do dnia 31.12.2015r. oraz na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 56 i 57 ustawy z dnia 9.10.2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 9 listopada 2015 r.) ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia 01.01.2016r. do dnia zapłaty. Początkowa data naliczania ustawowych odsetek za opóźnienie stanowi dzień następujący po upływie daty wydania przez ubezpieczyciela decyzji o wysokości przyznanego powodowi świadczenia, co miało miejsce w dniu 23.09.2014r. Za chybiony należało uznać argument przedstawiony w odpowiedzi na pozew, jakoby ustawowe odsetki należały się powodowi dopiero od dnia wyrokowania, będącego jednocześnie dniem wymagalności roszczenia. Zważyć bowiem należy, iż zgodnie z art. 14 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013, poz. 392 j.t), zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W ocenie sądu, w dacie wydania decyzji o wysokości należnego powodowi odszkodowania, ubezpieczyciel dysponował wiedzą w zakresie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, pozwalających na ustalenie kwoty rekompensaty pieniężnej odpowiadającej rozmiarowi odniesionej przez ww. szkody majątkowej i niemajątkowej (krzywdy).

Powództwo zostało uwzględnione w zakresie 35 %. W toku postępowania, powód poniósł następujące koszty: opłatę sądową w kwocie 557 zł zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 Nr 90, poz. 594), opłatę skarbową od udzielonego radcy prawnemu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz.U. z 2006r. Nr 225, poz. 1635), wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 zł zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.z 2002, Nr 163, poz. 1349), zaliczkę na poczet kosztów czynności biegłego w zw. ze sporządzeniem opinii wykorzystaną w zakresie kwoty 282,90zł. Z kolei strona pozwana poniosła następujące koszty: wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 zł zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.z 2002, Nr 163, poz. 1349), opłatę skarbową od udzielonego radcy prawnemu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006r. Nr 225, poz. 1635). Koszty po stronie powoda wyniosły kwotę 3239,90 zł – z czego 35 % to kwota 1134 zł, natomiast ten sam stosunek procentowy wygrania sprawy 65% do poniesionych przez pozwanego kosztów, daje kwotę 1571 zł, z czego dopłata dla pozwanego to kwota 438 zł jak rezultat działania pomniejszenia kwoty 1571 zł o kwotę 1134 zł.

Z uwagi na powyższe, sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 438 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

W toku postępowania Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu tymczasowo pokrył koszty czynności biegłego związane ze sporządzeniem opinii zasadniczej w kwocie 524,19 zł. Na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 Nr 90, poz. 594), mając na uwadze procentowy stopień uwzględnienia powództwa, sąd zasądziła na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kędzierzynie – Koźlu od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. kwotę 183,47 zł (524,19 zł x 65%), zaś od powoda M. S. (1) kwotę 340,72 zł (524,19 zł x 35%), zaliczając na poczet tej należności niewykorzystaną zaliczkę w wysokości 110,80 zł uiszczoną w dniu 08.07.2016r. tytułem nieopłaconych kosztów opinii biegłego.