Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	sędzia Teresa Kalinka
Protokolant	Ewa Grychtoł

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2020 r. w Gliwicach

sprawy E. S. (S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury i kapitału początkowego

na skutek odwołania E. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 8 kwietnia 2019r. nr (...)

z dnia 15 maja 2019 r. nr (...)

z dnia 14 maja 2019r. nr (...)-2019

oddala odwołanie.

(-) sędzia Teresa Kalinka

Sygn. akt: VIII U 2019/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 kwietnia 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., odmówił ubezpieczonej E. S. uwzględnienia do obliczenia wartości kapitału początkowego okresu zarejestrowania jako bezrobotnej bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, jak również okresu nauki w szkole wobec nieprzedłożenia umowy o naukę zawodu, bądź zaświadczenia zakładu pracy, z którym umowa taka miała by być zawarta.

Decyzją z 14 maja 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., ponownie ustalił ubezpieczonej E. S. wartość kapitału początkowego poprzez uwzględnienie 3 lat, 2 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 7 miesięcy
i 20 dni okresów sprawowania opieki nad dziećmi. Decyzją tą ZUS dokonał przeliczenie podstawy wymiaru kapitału początkowego z faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu, ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru na poziomie 33,93 %.
W decyzji tej organ rentowy ponownie odmówił uwzględnienia do obliczenia wartości kapitału początkowego okresu zarejestrowania jako bezrobotnej bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych w okresach od 13 listopada 1992r. do 13 listopada 1992r. i od 14 listopada 1993r. do 31 grudnia 1998r.

Następnie decyzją z 15 maja 2019r., w związku z przeliczeniem kapitału początkowego decyzją z 14 maja 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z., przeliczył ubezpieczonej od 1 lutego 2019r. wysokość emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

W odwołaniu od powyższych decyzji ubezpieczona domagała się ich zmiany poprzez uwzględnienie na wysokość świadczenia wartości kapitału początkowego,
z uwzględnieniem okresu zarejestrowania jako bezrobotnej bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz okresu nauki w szkole ponadpodstawowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko. W uzasadnieniu organ rentowy powołał się na treść art. 25
i art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2020r. poz. 53 ze zm.) i wskazał, że zgodnie z treścią tych przepisów zaskarżoną decyzją z 15 maja 2019r. wyliczył emeryturę. Z kolei powołując się na art. 174, w zw. z art. 15 i art. 176 ustawy emerytalnej przedstawił sposób wyliczenia kapitału początkowego. Na koniec ZUS podkreślił, że w oparciu o obowiązujące przepisy nie mógł uwzględnić przy obliczaniu kapitału początkowego, wnioskowanych przez ubezpieczoną okresu zarejestrowania jako bezrobotnej bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz okresu nauki w szkole ponadpodstawowej.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił:

Ubezpieczona E. S., urodzona (...) decyzją z 26 lutego 2019r. miała ustalony kapitał początkowy. W szczególności ZUS uwzględnił 2 lata,
10 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 7 miesięcy i 20 dni okresów sprawowania opieki nad dziećmi, które zostały zaliczone jako okresy nieskładkowe. Podstawa wymiaru została ustalona w oparciu o zarobki z faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (wwpw) wyniósł 28,64%. Na wysokość kapitału ZUS nie zaliczył okresu zatrudnienia w Przedszkolu nr (...) w B., od 4 maja 1992r. do 31 sierpnia 1992r., wobec jego niewystarczającego wykazania.

Następnie decyzją ZUS z 28 lutego 2019r. przyznano ubezpieczonej prawo do emerytury od 1 lutego 2019r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o emeryturę.

Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy przyjął kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego 150.925,68 zł, która po podzieleniu przez średnie dalsze trwanie życia w wymiarze 261,40 miesięcy dała kwotę emerytury w wysokości 577,37 zł. Równocześnie ZUS odmówił podwyższenia tak ustalonej emerytury do wartości najniższej emerytury, bowiem odwołująca nie wykazała co najmniej 20 lat okresów składkowych
i nieskładkowych.

W dniu 14 marca 2019r., ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o uwzględnienie jej okresu zatrudnienia w Przedszkolu nr (...) w B., od 4 maja 1992r. do 31 sierpnia 1992r., na okoliczność czego przedłożyła legitymację ubezpieczeniową.

Załatwiając ten wniosek, ZUS decyzją z 22 marca 2019r. przeliczył ubezpieczonej kapitał początkowy. W szczególności ZUS uwzględnił 3 lata, 2 miesiące i 18 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 7 miesięcy i 20 dni okresów sprawowania opieki nad dziećmi. Podstawa wymiaru została ustalona w oparciu o zarobki z faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (wwpw) wyniósł 33,04%. Następnie decyzją z 25 marca 2019r., organ rentowy ponownie ustalił wysokość emerytury. W szczególności ZUS przyjął kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego 157.321,49 zł, która po podzieleniu przez średnie dalsze trwanie życia
w wymiarze 261,40 miesięcy dała kwotę emerytury w wysokości 601,84 zł.

Następnie 1 kwietnia 2019r., odwołująca wniosła o uwzględnienie jej na wysokość kapitału początkowego i w konsekwencji na wysokość emerytury, okresów zarejestrowania jako bezrobotna bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz okresu nauki w szkole ponadpodstawowej.

W związku z czym, organ rentowy 8 kwietnia 2019r., wydał pierwszą
z zaskarżonych decyzji.

W dniu 11 kwietnia 2019r. i 14 maja 2019r., E. S. wystąpiła o ponowne obliczenie kapitału początkowego, poprzez zaliczenie okresu nauki w szkole ponadpodstawowej oraz okresów zarejestrowania jako bezrobotna bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Do powyższych wniosków dołączyła też Rp-7 z 10 maja 2019r., potwierdzające jej zarobki uzyskane w roku 1992.

Załatwiając ten wniosek, zaskarżoną decyzją z 14 maja 2019r. organ rentowy, ponownie ustalił ubezpieczonej wartość kapitału początkowego. W szczególności ZUS uwzględnił 3 lata, 2 miesiące i 18 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 7 miesięcy i 20 dni okresów sprawowania opieki nad dziećmi. Podstawa wymiaru została ustalona w oparciu
o zarobki z faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu. Wwpw wyniósł 33,93%. Na wysokość kapitału ZUS nie zaliczył okresu zarejestrowania jako bezrobotnej bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych od 13 listopada 1992r. do 13 listopada 1992r. i od 14 listopada 1993r. do 31 grudnia 1998r.

Następnie zaskarżoną decyzją z 15 maja 2019r. ZUS, ponownie ustalił ubezpieczonej wysokość emerytury. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy przyjął kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego 158.349,82 zł, które po podzieleniu przez średnie dalsze trwanie życia w wymiarze 261,40 miesięcy dało kwotę emerytury w wysokości 605,78 zł.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta organu rentowego. Zgromadzony materiał dowodowy, Sąd uznał za kompletny, wiarygodny i mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych.

Sąd dokonując ustaleń faktycznych, w głównej mierze, oparł się na dowodach
z dokumentów, zgromadzonych w aktach organu rentowego, bowiem nie były one kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 26 emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Natomiast zgodnie z art. 25, ust. 1 podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 173, ust. 2 i 3 kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone
w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób
w wieku 62 lat. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy.

Z kolei jak stanowi art. 174, ust. 3 podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r.

Zgodnie z art. 15, ust. 1 podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona
w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Z kolei jak stanowi art. 17, ust. 1 ustawy emerytalnej jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru renty w myśl art. 15 ust. 1 dla ubezpieczonego, o którym mowa
w art. 58 ust. 1 pkt 1-4, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się podstawę wymiaru składek za okres faktycznego podlegania ubezpieczeniu, z uwzględnieniem ust. 2 i 3. Przepis art. 15 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 174 , ust. 2 przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Natomiast zgodnie z art. 6, ust. 1 okresami składkowymi są następujące okresy:

1) ubezpieczenia;

2) opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej
w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w przepisach wymienionych w art. 195 pkt 1-4 i 8, w przepisach o adwokaturze, w przepisach
o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz w przepisach o pomocy społecznej;

3) zaliczone do okresów ubezpieczenia społecznego duchownych:

a) okresy pozostawania duchownymi przed dniem 1 lipca 1989r., pod warunkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za cały okres podlegania temu ubezpieczeniu,

b) okresy przebywania duchownych na misjach oraz okresy prowadzenia przez duchownych działalności duszpasterskiej wśród Polonii, przypadające po dniu 14 listopada 1991r., do dnia wejścia w życie ustawy;

4) czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby;

5) działalności kombatanckiej, działalności równorzędnej z tą działalnością, a także okresy zaliczane do okresów tej działalności oraz okresy podlegania represjom wojennym
i okresu powojennego, określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;

6) pełnionej w Polsce służby:

a) w Policji (Milicji Obywatelskiej),

b) w Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (w organach bezpieczeństwa publicznego),

c) w Straży Granicznej,

ca) Straży Marszałkowskiej,

d) w Służbie Więziennej,

e) w Państwowej Straży Pożarnej,

f) w Służbie Celnej,

g) w Biurze Ochrony Rządu,

h) w Służbie Celno-Skarbowej,

i) w Służbie Ochrony Państwa;

7) pobierania zasiłku macierzyńskiego;

8) osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy skazania albo bez wyroku po dniu 31 grudnia 1955r. za działalność polityczną;

9) zatrudnienia za granicą osób, które w tym czasie nie były obywatelami polskimi, jeżeli osoby te powróciły do kraju po dniu 22 lipca 1944r. i zostały uznane za repatriantów;

10) świadczenia pracy po 1956r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989r.

Z kolei jak stanowi ust. 2 tego przepisu, za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne:

1) zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia:

a) na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową,

b) obywateli polskich za granicą - w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i w innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, do których zostali delegowani lub skierowani; dotyczy to również członków rodziny delegowanego lub skierowanego tam pracownika, którzy podjęli zatrudnienie w tych placówkach w czasie pobytu za granicą,

c) obywateli polskich za granicą - w organizacjach międzynarodowych, zagranicznych instytucjach i w zakładach, do których zostali skierowani w ramach współpracy międzynarodowej lub w których byli zatrudnieni za zgodą właściwych władz polskich; zgoda nie jest wymagana w stosunku do pracowników, którzy wyjechali za granicę przed dniem 9 maja 1945r.,

d) obywateli polskich za granicą - u innych pracodawców zagranicznych, jeżeli
w okresie pracy za granicą były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce;

2) pracy przymusowej:

a) wykonywanej na rzecz hitlerowskich Niemiec w okresie II wojny światowej,

b) wykonywanej na obszarze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
w okresie od dnia 17 września 1939r. do dnia 31 grudnia 1956r.,

c) wykonywanej na rozkaz władz alianckich do dnia 31 grudnia 1945r.,

d) wykonywanej w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach pozyskiwania
i wzbogacania rud uranu oraz batalionach budowlanych podczas odbywania służby wojskowej w Wojsku Polskim;

3) zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975r.;

4) pracy wykonywanej w czasie odbywania na obszarze Państwa Polskiego kary pozbawienia wolności, kary aresztu za wykroczenie oraz w czasie tymczasowego aresztowania - w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy określonego dla takiej pracy;

5) niewykonywania pracy po ustaniu zatrudnienia, jeżeli za te okresy na podstawie przepisów Kodeksu pracy zostało wypłacone wynagrodzenie lub odszkodowanie;

6) czasowego pozostawania bez pracy na obszarze Państwa Polskiego z powodu niemożności jej otrzymania lub niemożności podjęcia szkolenia zawodowego, w tym okresy pobierania zasiłków z funduszu aktywizacji zawodowej, zasiłków dla bezrobotnych oraz zasiłków szkoleniowych wypłaconych z Funduszu Pracy;

6a) niewykonywania pracy przed dniem 31 lipca 1990r. na skutek represji politycznych;

7) sprawowania mandatu posła lub senatora w Państwie Polskim;

8) internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981r. o stanie wojennym (Dz. U. poz. 154, z 1982r. poz. 18 oraz z 1989r. poz. 178);

9) wykonywania działalności twórczej lub artystycznej na obszarze Państwa Polskiego:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne lub w których ubezpieczony był zwolniony od opłacania składki,

b) przypadającej przed dniem 1 stycznia 1974r., uznane przez Komisję do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, działającą przy ministrze właściwym do spraw kultury, pod warunkiem że twórca lub artysta opłacał składki na ubezpieczenie społeczne po dniu 31 grudnia 1973r.;

10) pracy adwokatów wykonywanej na obszarze Państwa Polskiego:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu;

11) wykonywania na obszarze Państwa Polskiego pracy nakładczej:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia z tego tytułu,

jeżeli w tych okresach osoba wykonująca taką pracę uzyskiwała wynagrodzenie
w wysokości co najmniej połowy obowiązującego najniższego wynagrodzenia, określonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy;

12) pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu;

13) pracy na obszarze Państwa Polskiego wykonywanej na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu takiej umowy:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) wykonywanej przed dniem 1 stycznia 1976r., jeżeli umowa odpowiadała warunkom ubezpieczenia obowiązującym w tym dniu;

14) pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarze Państwa Polskiego:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) prowadzonej przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia z tego tytułu, jeżeli prowadzenie działalności gospodarczej odpowiadało warunkom ubezpieczenia;

15) współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarze Państwa Polskiego objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego oraz okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub
w których występowało zwolnienie od opłacania składki;

16) ubezpieczenia społecznego duchownych na obszarze Państwa Polskiego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki;

17) pobierania stypendium sportowego z tytułu wyczynowego uprawiania sportu na obszarze Państwa Polskiego po ukończeniu 15 roku życia, z wyjątkiem okresów pobierania stypendium przez osoby uczące się lub studiujące w systemie studiów dziennych.

Jako, że bezsporne było, iż ubezpieczona w okresie nauki w (...)w N., w latach(...) nie była zatrudniona
w ramach stosunku pracy, w co najmniej połowie etatu, jej praktyczną naukę zawodu należy rozpatrywać w świetle przepisów normujących tą kwestię, a obowiązujących przed wejście w życie kodeksu pracy. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 2 pkt 3 za okresy składkowe uważa się okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975r.

Natomiast, jak stanowi art. 190 i 191 Kodeksu pracy młodocianym w rozumieniu kodeksu jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 15 lat. Młodociany nie posiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego.

Z kolei w myśl § 1 obowiązującego w spornym okresie rozporządzenia Rady Ministrów z 20 września 1974r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych
i ich wynagradzania (Dz. U. z dnia 19 października 1974r.), będącego aktem wykonawczym wydanym na podstawie art. 191 k.p., przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, zwanych w dalszym ciągu "młodocianymi", może odbywać się w zakładach pracy jako:

1) nauka zawodu,

2) przyuczenie do wykonywania określonej pracy.

Jak stanowi ust. 2 tego przepisu nauka zawodu ma na celu przygotowanie zawodowe młodocianego do pracy w charakterze wykwalifikowanego robotnika.

Zaś po myśli ust. 3 przyuczenie do wykonywania określonej pracy ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze robotnika przyuczonego i może dotyczyć prac, których rodzaj nie wymaga odbycia nauki zawodu.

Dalej rozporządzenie to w § 3 nakazuje, aby zakład pracy zawarł z młodocianym umowę o pracę w celu nauki zawodu, na piśmie.

Zatem, aby okres nauki zawodu ucznia zasadniczej szkoły zawodowej czy też technikum mógł być zaliczony do stażu pracy, należałoby wpierw wykazać posiadanie statusu pracownika młodocianego, z którym zawarta została przez pracodawcę, na piśmie, umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego dokonywanego w formie nauki zawodu, z określeniem czasu trwania i miejsca odbywania przygotowania zawodowego, sposobu dokształcania teoretycznego, jak również wysokości wynagrodzenia.

Należy w tym miejscu również zauważyć, iż do grupy uczniów nie mających statusu pracownika młodocianego zalicza się uczniów zasadniczych szkół zawodowych
i techników, odbywających praktyczną naukę zawodu w zakładzie pracy na podstawie umowy zawartej pomiędzy szkołą a pracodawcą, nie mającej zatem podstawy w stosunku pracy. Nie otrzymywali też wynagrodzenia, a jedynie pomoc materialną w formie stypendium. Z kolei odbywanie przez ucznia praktycznej nauki zawodu nie było wykonywaniem obowiązków pracowniczych, a należało do realizowanego przez szkołę procesu kształcenia i było wyrazem wykonywania przez ucznia obowiązku szkolnego.

W tym zakresie Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie, zgodnie z którym okresem składkowym, o którym mowa
w art. 2 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17.10.1991r. o rewaloryzacji rent i emerytur ... (Dz. U. Nr 104, poz. 450) jest taki okres zatrudnienia młodocianego, w którym łączy on obowiązki wynikające z nauki zawodu ze statusem pracownika (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 26.02.1993r. sygn. akt III AUr 45/93 OSA 1993/7/27); praktyczna nauka ucznia zasadniczej szkoły zawodowej w zakładzie pracy bez zawarcia indywidualnej umowy
o pracę nie stanowi okresu zatrudnienia młodocianych w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17.10.1991r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz zmianie niektórych ustaw (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku z 20.01.1999r. sygn. akt III AUa 754/98 OSA 1999/6/33).

Wracając na grunt niniejszej sprawy należy podkreślić, iż zebrany materiał dowodowy wskazuje jednoznacznie, iż w okresie nauki w Technikum Rolniczym odwołująca nie wykazała, że była pracownikiem, jak również że miała zawartą w tym czasie indywidualną umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, ani też aby otrzymywała z tego tytułu wynagrodzenia za pracę.

W konsekwencji Sąd uznał, że emerytura odwołującej została wyliczona
z zastosowaniem reguł określonych w cytowanym powyżej art. 26 ustawy emerytalnej. Odwołująca nie kwestionowała przyjętego prze ZUS średniego dalszego trwania życia. Faktycznie nie zgadzała się z wartością przyjętego kapitału początkowego, który został ustalony ostatecznie przez ZUS decyzją z 14 maja 2019r. w sposób określony
w powołanych wyżej przepisach art. 173, ust. 2 i 3 oraz art. 174, ust. 3, w zw. z art. 15,
ust. 1 które jednoznacznie określają sposób ponownego wyliczenia kapitału początkowego.

Ubezpieczona w szczególności kwestionowała nieprzyjęcie jej przez ZUS, do ustalenia wysokości kapitału początkowego, okresu nauki w szkole ponadpodstawowej oraz okresów zarejestrowania jako bezrobotnej bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

Jak wyżej wykazano, okres zarejestrowania jako osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, nie jest okresem składowym, ani nawet nieskładkowym,
w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej. Nie może zatem być uwzględniony przy wyliczaniu wartości kapitału początkowego. Podobnie z przyczyn wyżej wykazanych, do okresów takich nie może zostać zaliczony okres nauki w Technikum Rolniczym, wobec niewykazania łączącego w tym czasie odwołującą, z konkretnym pracodawcą, stosunku pracy.

Reasumując, w oparciu o powyższe rozważania, należało uznać, że zaskarżone decyzje organu rentowego odpowiadały prawu i odwołanie należało oddalić.

W konsekwencji Sąd, na mocy 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

(-) Sędzia Teresa Kalinka