Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

21 października 2019 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze - Wydział II Karny

w składzie:

Przewodnicząca sędzia Aleksandra Grzelak – Kula

Protokolant Gabriela Krakowiak

po rozpoznaniu 10 października 2019 r. i 21 października 2019 r.

s p r a w y przeciwko A. B.

PESEL: (...)

obwinionemu o to, że:

W okresie od wiosny 2018 roku do dnia 27.01.2019 r. w J. przy skrzyżowaniu ulic (...) tj. w miejscu publicznym wywieszał bilbordy przedstawiające zakrwawione i rozszarpane płody ludzkie, czym wywołał zgorszenie u E. Ż. i jej dwóch małoletnich wnuczek M. M. i L. M.

tj. o czyn z art. 51 § 1 k.w.;

I.  uznaje obwinionego A. B. za winnego tego, że w okresie od wiosny 2018 r. do 27 stycznia 2019 r. umieścił na bilbordzie przy skrzyżowaniu ulic (...) w J. nieprzyzwoite ogłoszenia przedstawiające zakrwawione i rozszarpane płody ludzkie, tj. wykroczenia z art. 141 k.w. i za to na podstawie art. 141 k.w. wymierza mu karę grzywny w wysokości 500 (pięciuset) złotych;

II.  zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 zł tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania oraz na podstawie art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt. 2 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierza mu opłatę w wysokości 50 zł.

Sygn. akt II W 886/19

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. B. jest działaczem stowarzyszenia (...) do życia” i przeciwnikiem aborcji. W okresie od 7 wiosny 2018 r. do 27 stycznia 2019 r. zlecił zamieszczenie na billboardzie usytuowanym w J. przy skrzyżowaniu ulic (...) plakatów, na których znajdowały się zdjęcia ludzkich zakrwawionych i rozszarpanych płodów.

dowód: wyjaśnienia A. B. k. 33-34, 143, 146

zeznania E. Ż. k. 19-20, 143

A. B. ma 29 lat, prowadzi działalność gospodarczą, zarabia ok. 3000 zł miesięcznie. Na utrzymaniu ma dwoje dzieci. Nie był karany za wykroczenia.

dowód: oświadczenie k. 146

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom obwinionego. A. B. przyznał, że to on zawarł umowę z odpowiednią firmą na umieszczenie plakatów zawierających zdjęcia płodów ludzkich, wyjaśnił motywy takiego postępowania. Jego relacja jest zgodna z zeznaniami E. Ż., która wielokrotnie widziała te plakaty, jak i ze zdjęciami obrazującymi ich zawartość. Brak było powodów, by kwestionować wyjaśnienia obwinionego.

Za wiarygodne uznano również zeznania E. Ż.. Są one poparte zdjęciami, obwiniony nie kwestionował, że to on zamieścił te plakaty w pobliżu miejsca zamieszkania świadka.

Dowody z dokumentów, tj, zdjęć, sąd także uznał za wiarygodne.

Przedstawione przez obwinionego kopie orzeczeń innych sądów, którymi uniewinniano go od popełnienia podobnych czynów czy też umarzano lub odmawiano wszczęcia postępowania, nie mogły stanowić dowodu uzasadniającego uniewinnienie i w tej sprawie. Zgodnie bowiem z art. 8 k.p.k, który znajduje odpowiednie zastosowanie w sprawach o wykroczenia (art. 8 k.p.o.w.) sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne, nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu, a tylko prawomocne rozstrzygnięcia kształtujące prawo lub stosunek prawny są wiążące. Taka sytuacja w sprawie nie zachodzi i w związku z tym sąd samodzielnie dokonywał oceny zachowania obwinionego.

Oceniając działanie A. B. sąd nie rozpatrywał go w kontekście światopoglądowym, tj. konfliktu o aborcję. Sąd skupił się wyłącznie na ocenie, czy zamieszczone przez obwinionego ogłoszenia wypełniają znamiona czynu zabronionego, a jeżeli tak – jakiego. W ocenie sądu obwiniony zamieścił nieprzyzwoite ogłoszenia, ponieważ zawierały one zdjęcia ludzkich płodów, które były ubrudzone krwią, z częściowo naruszoną integralnością cielesną. Zdaniem sądu wolność do posiadania i głoszenia swoich poglądów nie jest wolnością bezwzględną, ponieważ gdy wykracza poza przyjęte normy estetyczne, doznaje pewnych ograniczeń. Nie chodzi tu o naruszanie norm moralnych czy etycznych, lecz właśnie estetycznych, które kształtują szeroko pojęte normy współżycia w społeczeństwie (tak komentarz do art. 141 k.w. red. Daniluk 2019, wyd. 2/Kulesza). Nie budzi żadnych wątpliwości, że w polskim społeczeństwie nie jest przyjęte i akceptowane prezentowanie w miejscu publicznym zwłok ludzkich. Zwłoki same w sobie oczywiście nieprzyzwoite nie są, lecz epatowanie nimi już tak, narusza zasady panujące w społeczeństwie co do tego, co jest dopuszczalne i akceptowane, a co nie. Można tu uczynić analogię do narządów płciowych, których również nie można uznać za nieprzyzwoite, lecz gdyby chcieć je umieszczać na billboardach i prezentować w miejscach publicznych nieograniczonej liczbie osób, byłoby to naruszenie obowiązujących norm estetycznych (w tym wypadku także norm prawa karnego).

Argument dotyczący zamieszczania na opakowaniach papierosów zdjęć części ciała, nowotworów, drastycznych fotografii itp. jest chybiony, ponieważ obowiązek zamieszczania takich obrazków nakłada na producentów i importerów papierosów ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Na marginesie warto wskazać, że obrazki te zajmują tylko część niewielkiego opakowania, w sklepach wyroby tytoniowe umieszczone są zazwyczaj wysoko, poza zasięgiem wzroku osób niezainteresowanych zakupem takich wyrobów. Billboard natomiast ustawiony przy ulicy jest dostępny dla każdego, może narzucać odbiór potencjalnie każdej osobie.

Sąd ocenił, że plakaty zamieszczone przez obwinionego stanowią ogłoszenie w rozumieniu art. 141 k.w. Ogłoszenie to krótka forma wypowiedzi, wiadomość o czymś umieszczona w miejscu publicznym w formie pisanej lub rozpowszechniona za pomocą środków przekazu. Tak było w tym przypadku – obwiniony zamieścił opatrzony zdjęciami przekaz o fakcie i liczbie wykonanych zabiegów aborcji w Wojewódzkim Centrum (...), zrobił to w miejscu publicznym – u zbiegu ulic, przy głównej drodze.

Wszystko to doprowadziło sąd do przekonania, że swoim działaniem A. B. wypełnił znamiona wykroczenia z art. 141 k.w.

Sąd nie podzielił poglądu oskarżyciela o popełnieniu przez obwinionego wykroczenia z art. 51 § 1 k.w. Istotą tego wykroczenia jest wybryk – we wszystkich wskazanych w tym przepisie formach działania sprawcy (krzyk, hałas, alarm, inny wybryk). Przez wybryk rozumie się w zasadzie każde zachowanie, które odbiega od przyjętego zwyczajowo w danym miejscu, czasie i okolicznościach. Jego istotą jest rażące odbieganie od przyjętych norm zachowania się, okazujące lekceważenie ich przez sprawcę (zob. komentarz do art. 51 k.w. Bojarski 2019, wyd. 8). Wybryk zależny jest od szczególnych znamion strony podmiotowej charakteryzującej się umyślnym okazaniem przez sprawcę lekceważenia dla norm zachowania się (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 30 września 2002 r., (...) 327/02). Tymczasem działanie obwinionego nie było nakierowane na naruszenie norm zachowania się, lecz na wyrażenie swojego światopoglądu, zwrócenie uwagi społeczeństwa na istotną, według niego kwestię. Użył do tego środków, według swojej oceny, słusznych. Ocena ich przez pryzmat znamion wykroczenia z ar.t 51 § 1 k.w. nie daje podstaw do stwierdzenia, że działanie A. B. stanowiło wybryk i dlatego sąd zmienił kwalifikację prawną przypisanego obwinionemu czynu.

Czyn obwinionego jest społecznie szkodliwy. A. B. zamieścił dwa rodzaje ogłoszeń, z różnymi zdjęciami. Jego działanie wywarło negatywny wpływ na co najmniej trzy osoby (E. Ż. i jej wnuczki), działanie to trwało przez okres niemal roku.

A. B. nie był dotychczas karany. Sąd uznał za słuszną i sprawiedliwą karę grzywny w kwocie 500 zł uwzględniając ustawowe zagrożenie grzywną dla tego wykroczenia. Kara ta powinna uzmysłowić obwinionemu, że mimo wolności słowa i wyrażania poglądów nie może posuwać się do przedstawiania nieprzyzwoitych zdjęć w celu przekonania innych do swoich wartości. Działalność prowadzona przez stowarzyszenie (...) do życia” nie może naruszać zasad estetycznych obowiązujących w społeczeństwie.

Obwiniony prowadzi działalność gospodarczą i osiąga dochód ok. 3000 zł miesięcznie, a zatem zasadne było zasądzenie od niego na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.