Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Agnieszka Troć

Protokolant st.sekr.sąd. Katarzyna Łęczycka

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2018 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. C.

przeciwko Skarbowi Państwa - reprezentowanemu przez Prezesa Sądu Okręgowego w Siedlcach zastępowanemu przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, A. B.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  odstępuje od obciążania powódki kosztami procesu.

Sygn. akt I C 293/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 marca 2016r. (data nadania) powódka M. C. wniosła o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – reprezentowanego przez Prezesa Sądu Okręgowego w Siedlcach zastępowanego przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej kwoty 300.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty z tytułu szkody majątkowej wyrządzonej czynem niedozwolonym z art. 417 § 1 kc z winy komornika sądowego A. B. przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie, wykonującego funkcje publiczne w związku z wszczętym postępowaniem egzekucyjnym Km 532/05 oraz Km 820/05 zakończonym wadliwą licytacją sądową z dnia 18 maja 2006r. (sygn. akt I Co 231/06 Sądu Rejonowego w Garwolinie). Ponadto wniesiono o zasądzenie na rzecz powódki od pozwanego skapitalizowanych odsetek ustawowych w kwocie 98.432,88 zł liczonych od kwoty podstawowej 300.000 zł za okres od 7 marca 2013r. do 7 marca 2016r., czyli do dnia wniesienia niniejszego powództwa.

W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 18 maja 2006r. komornik sądowy A. B. przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie dokonał sprzedaży nieruchomości o powierzchni 2,32 ha, położonej w miejscowości O., gmina M., na rzecz licytanta M. K. za kwotę nabycia 19.410 zł. Nieruchomość ta stanowiła własność M. C. na podstawie umowy darowizny z dnia 9 kwietnia 2004r. Postępowanie egzekucyjne Km 532/05 prowadzone było z wniosku wierzyciela Wydawnictwa (...) sp. z o.o., natomiast sprawa Km 820/05 toczyła się z wniosku wierzyciela (...) W. G.. W ocenie powódki w w/w sprawach z winy komornika sądowego doszło do rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego poprzez niedoręczenie powódce opisu i oszacowania przedmiotowej nieruchomości, przez co powódka nie mogła w ustawowym terminie wnieść skargi na czynności komornika, nie godząc się z dokonaną wyceną w trybie art. 947 kpc. Powódka wyjaśniła, że związek przyczynowo-skutkowy powstałej szkody majątkowej wynika wprost z wadliwego działania komornika sądowego, polegającego na nieprawidłowym oszacowaniu zajętych gruntów, niedoręczeniu powódce wadliwie sporządzonego dokumentu w postaci opisu i oszacowania nieruchomości, a następnie sprzedaży tej nieruchomości w dniu 18 maja 2006r. w oparciu o nieprawidłowo wyliczoną cenę wywoławczą, stanowiącą 75% wadliwego oszacowania wyliczonego przez biegłego sądowego. Zdaniem powódki dopełnieniem powstałej szkody było wadliwe orzekanie Sędziów Sądu Rejonowego w Garwolinie, stronniczo oceniających stan faktyczny oraz stan prawny w sprawie I Co 231/06 w zakresie obowiązku uiszczenia (zniesionej ustawą) opłaty podstawowej w kwocie 30 zł od zażalenia na postanowienie o udzieleniu przybicia sprzedaży nieruchomości, którzy nie dostrzegli wszystkich nieprawidłowości egzekucyjnych jakie zaistniały podczas licytacji sądowej z winy komornika oraz sędziego nadzorującego przebieg licytacji, na które wskazał Sąd Okręgowy w Siedlcach w orzeczeniu z dnia 6 sierpnia 2007r. w sprawie V Cz 316/07 (pozew k.2-4).

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa - reprezentowany przez Prezesa Sądu Okręgowego w Siedlcach zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej. Strona pozwana zaprzeczyła wszelkim okolicznościom faktycznym podnoszonym przez powódkę, których istnienie nie zostało przyznane w sposób jednoznaczny. Kwestionowano roszczenie powódki co do zasady, jak i co do wysokości. Podniesiono zarzut przedawnienia roszczenia stosownie do treści art. 442 ¹ § 1 kc. Zdaniem pozwanego powódka o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia dowiedziała się najpóźniej z dniem wydania postanowienia przez Sąd Rejonowy w Garwolinie I Wydział Cywilny sygn. akt I Co 231/06 o przysądzeniu własności nieruchomości, tj. 29 maja 2008r. Wskazano, że czynności pozwanego w żadnym stopniu nie uzasadniają odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, bowiem zarówno działania komornika, jak i działania Sądu znajdowały uzasadnienie w przepisach prawa, wobec czego nie ziściła się przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej w postaci bezprawności. W przedmiotowej sprawie nie stwierdzono w trybie art. 417 ¹ § 2 kc niezgodności z prawem jakiegokolwiek prawomocnego orzeczenia. Wskazane przez powódkę sprawy toczyły się prawidłowo, a czynności w nich podejmowane wynikały z aktualnego jej stanu. W ocenie pozwanego, powódka nie udowodniła przesłanek odpowiedzialności deliktowej, tj. bezprawności działania, szkody i związku przyczynowego (odpowiedź na pozew k.90-94).

Na rozprawie w dniu 13 grudnia 2016r. strona powodowa sprecyzowała żądanie, iż wnosi o zasądzenie kwoty 398.432,88 zł, obejmującej kwotę 300.000 zł tytułem odszkodowania oraz skapitalizowane odsetki w łącznym wymiarze 98.432,88 zł (k.108).

Na wniosek powódki na podstawie art. 194 § 3 kpc Sąd wezwał A. B. do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (k.131v).

W odpowiedzi na pozew pozwany A. B. – Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie wniósł o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powódki kosztami postępowania. Pozwany kwestionował stanowisko strony powodowej wyrażone w pozwie, podnosząc, że wszystkie czynności w toku postępowania egzekucyjnego zostały wykonane prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami (odpowiedź na pozew k. 138-138v).

W trybie art. 84 kpc zawiadomiono o toczącym się procesie (...) S.A. w W., z którym pozwany komornik A. B. ma zawartą umowę ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej komornika sądowego (k.234).

W toku procesu strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Na mocy umowy darowizny z dnia 9 kwietnia 2004r. sporządzonej w formie aktu notarialnego M. C. otrzymała od ojca W. S. niezabudowaną nieruchomość położoną we wsi O., gmina M., oznaczoną jako działki nr (...) o obszarze 2 ha 32 a. Strony określiły wartość darowizny na kwotę 3.000 zł, w tym wartość lasów i gruntów leśnych na kwotę 1.500 zł (wypis z aktu notarialnego umowy darowizny k.5-7). Dla nieruchomości tej Sąd Rejonowy w Garwolinie Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...).

Dnia 9 lutego 2005r. została zawarta umowa pożyczki, mocą której P. i B. G. udzielili A. i M. C. nieoprocentowanej pożyczki w wysokości 40.000 zł na okres 4 miesięcy licząc od dnia zawarcia umowy pożyczki. W dniu 10 lutego 2005r. sporządzono akt notarialny, w którym pożyczkobiorcy złożyli oświadczenie o poddaniu się egzekucji zgodnie z treścią art. 777 § 1 pkt 4 i 5 kpc. Ponadto M. C. złożyła oświadczenie, iż w celu zabezpieczenia zwrotu pożyczki ustanawia na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Garwolinie Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...), na rzecz P. i B. G. hipotekę kaucyjną do kwoty 60.000 zł, o czym dokonano stosownego wpisu w w/w księdze wieczystej (oświadczenie o ustanowieniu hipoteki kaucyjnej i poddaniu się egzekucji k. 150-152v; zeznania świadka P. G. k. 146-147).

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie A. B. na wniosek wierzyciela Wydawnictwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko M. C. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie w dniu 26 listopada 1996r. w sprawie XIV Ng 1507/96. Postępowanie egzekucyjne toczyło się pod sygn. Km 532/2005. M. C. została zawiadomiona o wszczęciu egzekucji. Wezwaniem z dnia 29 czerwca 2005r. Komornik Sądowy wezwał dłużnika M. C. do zapłacenia należności w kwocie 13.297,38 zł wraz z odsetkami i kosztami w terminie 14 dni pod rygorem przystąpienia do egzekucji z nieruchomości posiadającej Kw nr (...) w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Garwolinie. Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i wezwanie do zapłacenia odebrał w dniu 1 sierpnia 2005r. ojciec powódki W. S. jako dorosły domownik. M. C. złożyła skargę na czynność komornika obejmującą wszczęcie egzekucji. Skarga została oddalona postanowieniem Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 26 sierpnia 2005r. wydanym w sprawie I Co 310/05 (dokumenty w aktach sprawy Km 532/2005: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k.2, wezwanie do zapłaty k.3, zpo k.4, skarga na czynność komornika k.12, odpis postanowienia k.18-19).

Na wniosek wierzyciela W. G., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) W. G. w W., została wszczęta egzekucja przeciwko M. C. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 29 listopada 2001r. w sprawie XV Ng 5679/00. Postępowanie egzekucyjne toczyło się pod sygn. akt Km 820/2005. Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji oraz wezwanie do zapłaty należności w kwocie 12.629,62 zł wraz z odsetkami i kosztami w terminie 14 dni pod rygorem przystąpienia do egzekucji z nieruchomości posiadającej Kw nr (...) odebrała M. C. w dniu 27 października 2005r. (dokumenty w aktach sprawy Km 820/2005: wniosek k.1-2, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k.5, wezwanie do zapłaty k.6, zpo k.7). Na późniejszym etapie do toczącej się egzekucji z nieruchomości przyłączyli się również inni wierzyciele: (...) sp. z o.o. w W. w sprawie Km 949/06 oraz wierzyciele hipoteczni P. i B. G. w sprawie Km 268/07.

(...) sp. z o.o. w W. wystąpił do Komornika Sądowego z wnioskiem o dokonanie opisu i oszacowania nieruchomości. W tym celu Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie powołał biegłego z zakresu szacowania nieruchomości H. B. celem wykonania operatu szacunkowego nieruchomości dłużnika posiadającej Kw (...) w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Garwolinie. Odpis postanowienia w tym przedmiocie doręczono M. C. w dniu 29 września 2005r. (dokumenty w aktach sprawy Km 532/2005: wniosek o dokonanie opisu i oszacowania nieruchomości k. 25, postanowienie o powołaniu biegłego z zakresu szacowania nieruchomości k.21, zpo k.23).

Powołany biegły rzeczoznawca majątkowy w osobie H. B. w dniu 28 grudnia 2005r. sporządził operat szacunkowy nieruchomości niezabudowanej położonej we wsi O., gmina M., dla której prowadzona jest księga wieczysta Kw (...), składającej się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów jako nr (...) o pow. 0,05 ha, nr (...) o pow. 0,65 ha i nr (...) o pow. 1,62 ha. Wycena obejmowała określenie wg stanu na dzień 2.12.2005r. wartości rynkowej w/w działek rolnych niezabudowanych. Oszacowanie wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości rolnej wykonano metodą porównywania parami w podejściu porównawczym w oparciu o transakcje kupna-sprzedaży podobnych nieruchomości na lokalnym rynku nieruchomości. Przy metodzie porównywania parami porównuje się nieruchomość będącą przedmiotem wyceny kolejno z nieruchomościami podobnymi, które były przedmiotem obrotu rynkowego i dla których znane są ceny transakcyjne, warunki zawarcia transakcji oraz cechy tych nieruchomości. W operacie tym biegły m.in. dokonał oceny znajdującej się na działce nr (...) enklawy lasu sosnowego na powierzchni około 20 arów w wieku około 30 lat, w którym drzewostan nie wytworzył materiału użytkowego, a stan zdrowotny lasu ocenił jako słaby. Biegły ustalił, że działka nr (...) na powierzchni około 0,55 ha zalesiona jest lasem sosnowym w wieku około 20-60 lat o zmiennym stopniu zadrzewienia od 0,2 do 0,7, w którym drzewostan nie wytworzył właściwego materiału użytkowego. Na działce na powierzchni około 10 arów występuje młody las sosnowy w wieku około 1-2 lat. Biegły w sporządzonym operacie szacunkowym określił, że na działce nr (...) znajduje się drzewostan sosnowy w wieku około 60-70 lat o stopniu zadrzewienia około 0,7, w którym drzewostan nie wytworzył właściwego materiału użytkowego, występuje także w niewielkiej ilości drzewostan brzozowy. Łącznie wartość nieruchomości określono na kwotę 25.871 zł (operat szacunkowy k.26-35 akt Km 532/2005).

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie A. B. na dzień 23 lutego 2006r. wyznaczył termin opisu i oszacowania nieruchomości położonej w miejscowości O., gmina M., zapisanej w Kw (...) Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Garwolinie. Pierwsze zawiadomienie o opisie i oszacowaniu, w którym czynności ustalono na godz. 12:40 M. C. odebrała w dniu 28 stycznia 2006r. (zpo k. 46 akt sprawy Km 532/2005). Drugie zawiadomienie o opisie i oszacowaniu, w którym nastąpiła zmiana godziny opisu na godz. 13:00, termin zaś nie uległ zmianie, powódka odebrała w dniu 10 lutego 2006r. (zpo k.58 akt sprawy Km 532/2005). Ponadto obwieszczenie o opisie i oszacowaniu nieruchomości było wywieszone na tablicy ogłoszeń urzędowych w budynku Urzędu Gminy M.. Dnia 23 lutego 2006r. odbył się opis i oszacowanie przedmiotowej nieruchomości. W czynności tej wziął udział biegły H. B.. Wierzyciele i dłużniczka M. C. nie byli obecni, pomimo prawidłowego zawiadomienia. Z czynności opisu i oszacowania nieruchomości sporządzono protokół. Integralną część protokołu stanowił operat szacunkowy rzeczoznawcy majątkowego H. B.. W protokole zawarto pouczenie, że przysługuje na niego skarga do Sądu Rejonowego w terminie 7 dni od daty czynności. Odpis protokołu opisu i oszacowania nieruchomości wraz z operatem szacunkowym nieruchomości został doręczony M. C. w dniu 9 marca 2006r., odbiór pokwitowała osobiście. Duplikat potwierdzenia odbioru podpisał dnia 1 czerwca 2006r. – W. S. (dokumenty w aktach sprawy Km 532/2005: obwieszczenie k.40 i 53; zpo k.58; pismo z Urzędu Gminy M. k.66; protokół opisu i oszacowania nieruchomości k.69-70; pismo Urzędu Pocztowego z 2.06.2006r. k.81; duplikat zpo k.82). Komornik Sądowy poinformował wierzyciela kaucyjnego P. i B. G. o wszczętej egzekucji z nieruchomości M. C. położonej w O., zwrócił się o udzielenie informacji, czy hipoteka kaucyjna do kwoty 60.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami została uregulowana, a jeśli nie – czy wierzyciele przyłączą się do toczącej się egzekucji z nieruchomości objętej Kw nr (...). Ponadto doręczył odpis protokołu opisu i oszacowania nieruchomości oraz operat szacunkowy, w których uwzględniono fakt obciążenia nieruchomości hipoteką na ich rzecz (pismo w aktach sprawy Km 532/2005 k.71).

Termin pierwszej licytacji przedmiotowej nieruchomości został wyznaczony na dzień 18 maja 2006r. na godz. 13:00 w sali rozpraw Sądu Rejonowego w Garwolinie. W obwieszczeniu o licytacji zawarto informacje o licytowanej nieruchomości, czasie i miejscu licytacji, sumę oszacowania wynoszącą 25.871 zł oraz cenę wywoławczą stanowiącą ¾ sumy oszacowania, a także inne wymagane przepisami dane. Obwieszczenie w tym zakresie powódka odebrała w dniu 14 kwietnia 2006r. M. C. nie była obecna na licytacji, nie stawili się także wierzyciele. Licytacja odbyła się z udziałem jednego licytanta M. K., która zaoferowała cenę wywołania, tj. 19.410 zł. Licytacja zakończyła się o godz. 13:05. Wierzyciel hipoteczny w/w nieruchomości P. G. spóźnił się na licytację. Po wejściu na salę rozpraw uzyskał informację, że licytacja została już zakończona. Na sali znajdował się sędzia, komornik oraz osoba, która licytowała (zeznania świadka P. G. k. 146-147; dokumenty w aktach sprawy Km 532/2005: obwieszczenie o licytacji k. 83, zpo k.92, protokół z licytacji k.122).

Nadzór nad egzekucją był prowadzony przez Sąd Rejonowy w Garwolinie w sprawie pod sygn. akt I Co 231/06. Dnia 18 maja 2006r. Sąd Rejonowy w Garwolinie I Wydział Cywilny postanowił niezabudowaną nieruchomość rolną położoną w O., gmina M., powiat G., oznaczoną w ewidencji gruntów jako działki numer (...), o łącznej powierzchni 2,32 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Garwolinie Wydział Ksiąg Wieczystych, będącej przedmiotem licytacji w dniu 18 maja 2006r. przybić na rzecz nabywcy licytacyjnego M. K. za cenę 19.410 zł. Protokół z licytacji sporządził Komornik Sądowy (postanowienie z dnia 18.05.2006r. k.86 akt sprawy I Co 231/06; protokół komorniczy w aktach sprawy Km 532/2005 k.122). Zażalenie wierzyciela hipotecznego P. G. na powyższe orzeczenie zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 28 grudnia 2006r. sygn. akt V Cz 603/06 (postanowienie k. 201-203 akt sprawy I Co 231/06). W dniu 30 marca 2007r. Sąd Rejonowy w Garwolinie I Wydział Cywilny wydał postanowienie o przysądzeniu własności w/w nieruchomości na rzecz M. K. (postanowienie z dnia 30.03.2007r. k. 228-229 akt sprawy I Co 231/06). Na skutek zażalenia dłużniczki na w/w postanowienie o przysądzeniu własności nieruchomości Sąd Okręgowy w Siedlcach postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2007r. wydanym w sprawie V Cz 316/07 uchylił zaskarżone postanowienie, wobec braku nadania biegu zażaleniu dłużniczki M. C. na postanowienie z dnia 18 maja 2006r. w przedmiocie przybicia nieruchomości. Sąd Odwoławczy zwrócił uwagę, że w postanowieniu o przybiciu znajduje się zapis, iż postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym, co skutkowałoby doręczeniem odpisu tego postanowienia jedynie na wniosek. W aktach sprawy brak jest jednak sądowego protokołu z przebiegu licytacji, zaś czynności podjęte przez Sąd (doręczenie z urzędu odpisu postanowienia z dnia 18 maja 2008r. wszystkim stronom postępowania) sugerują możliwość wydania tego postanowienia na posiedzeniu niejawnym. Sąd Odwoławczy uchylił postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 30 marca 2007r. o przysądzeniu własności nieruchomości, gdyż wobec braku nadania biegu oraz braku rozpoznania zażalenia dłużniczki na postanowienie z dnia 18 maja 2006r. o udzieleniu przybicia, które zostało złożone w terminie, przybicie nie uzyskało waloru prawomocności, tym samym sąd nie był władny do wydania postanowienia o przysądzeniu własności (postanowienie Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 6 sierpnia 2007r. k.301-304 akt sprawy I Co 231/06). Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2007r. Sąd Rejonowy w Garwolinie I Wydział Cywilny odrzucił zażalenie dłużniczki M. C. na postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 18 maja 2006r. w przedmiocie przybicia wobec nie uzupełnienia przez skarżącą w terminie braku fiskalnego zażalenia poprzez uiszczenie opłaty podstawowej w kwocie 30 zł. Zażalenie M. C. na w/w orzeczenie zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w Siedlcach V Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 13 lutego 2008r. w sprawie V Cz 47/08. Sąd Okręgowy ocenił, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe i zgodne z prawem, a Sąd Rejonowy zasadnie zastosował art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i słusznie wezwał dłużniczkę do uiszczenia opłaty podstawowej w kwocie 30 zł od wniesionego zażalenia pod rygorem jego odrzucenia (postanowienie z dnia 18 grudnia 2007r. k. 337-338 akt sprawy I Co 231/06; postanowienie z dnia 13 lutego 2008r. k. 381-382v akt sprawy I Co 231/06).

M. C. wystąpiła ze skargą o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej postanowieniem Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 13 lutego 2008r., sygn. akt V Cz 47/08, wydanym na skutek zażalenia dłużniczki na postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 18 grudnia 2007r., sygn. akt I Co 231/06, w sprawie egzekucyjnej z wniosku Wydawnictwa (...) sp. z o.o. w W. i W. G. – (...) w W. przeciwko dłużnikowi M. C. z udziałem P. i B. G. oraz M. K.. Postanowieniem z dnia 24 czerwca 2008r. wydanym w sprawie V Cz 255/08 Sąd Okręgowy w Siedlcach V Wydział Cywilny Odwoławczy odrzucił skargę o wznowienie postępowania, uznając ją za niedopuszczalną (odpis postanowienia z dnia 24 czerwca 2008r. k. 436-437 akt sprawy I Co 231/06).

W dniu 29 maja 2008r. Sąd Rejonowy w Garwolinie I Wydział Cywilny przysądził na rzecz M. K. własność w/w nieruchomość za cenę nabycia 19.410 zł zapłacone gotówką (postanowienie z dnia 29 maja 2008r. k. 410 akt sprawy I Co 231/06). Postanowieniem z dnia 15 maja 2009r. wydanym w sprawie V Cz 213/09 Sąd Okręgowy w Siedlcach V Wydział Cywilny Odwoławczy oddalił zażalenie dłużniczki M. C. na w/w postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 18 maja 2006r. Sąd Rejonowy udzielił przybicia nieruchomości stanowiącej przedmiot egzekucji na rzecz nabywcy licytacyjnego. Nie budziło wątpliwości Sądu Odwoławczego, że postanowienie to jest prawomocne. Nadto spełniona została druga przesłanka określona w art. 998 § 1 kpc, gdyż nabywca nieruchomości wykonał warunki licytacyjne, uiszczając w terminie resztę ceny nabycia (postanowienie z dnia 15 maja 2009r. k. 537-539 akt sprawy I Co 231/06).

Dłużniczka M. C. wniosła do Sądu Rejonowego w Garwolinie skargę o wznowienie postępowania w sprawie I Co 231/06. Postanowieniem z dnia 5 września 2008r. wydanym w sprawie I Co 314/08 Sąd Rejonowy w Garwolinie odrzucił w/w skargę jako niedopuszczalną. Sąd Okręgowy w Siedlcach V Wydział Cywilny Odwoławczy orzeczeniem z dnia 30 grudnia 2008r. oddalił zażalenie M. C. na w/w postanowienie, podnosząc, że w sprawie egzekucyjnej instytucja skargi o wznowienie jest niedopuszczalna z uwagi na niewydawanie w tym postępowaniu merytorycznych orzeczeń orzekających co do istoty sprawy (postanowienie z dnia 5 września 2008r. k. 17-18 akt sprawy I Co 314/08; postanowienie z dnia 30 grudnia 2008r. k. 46-48v alt sprawy I Co 314/08).

W dniu 15 lipca 2009r. Sąd Rejonowy w Garwolinie zatwierdził plan podziału z dnia 9 lipca 2009r. sporządzony przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie dotyczący sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości dłużniczki M. C. (postanowienie z dnia 15 lipca 2009r. k. 577-578 akt sprawy I Co 231/06). Postanowieniem z dnia 19 stycznia 2010r. Sąd odrzucił zarzuty dłużniczki M. C. od planu podziału (postanowienie z dnia 19 stycznia 2010r. k. 657 akt sprawy I Co 231/06).

Dnia 21 października 2010r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie A. B. przyznał koszty postępowania egzekucyjnego i zakończył postępowania egzekucyjne w sprawach Km 532/05 i Km 820/2005 (postanowienia z dnia 21.10.2010r. k. 188 akt sprawy Km 532/05 i k. 114 akt sprawy Km 820/05).

Przed Sądem Rejonowy w Garwolinie w sprawie I Co 1629/10 toczyło się postępowanie w przedmiocie skargi dłużniczki M. C. na czynności komornika polegające na wydaniu postanowienia o zakończeniu egzekucji i ustaleniu kosztów postępowania w sprawach Km 532/05, Km 820/05, Km 949/06 oraz Km 268/07. Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2010r. Sąd Rejonowy w Garwolinie oddalił skargę dłużnika, wskazując, że komornik sądowy prawidłowo ustalił koszty postępowania egzekucyjnego i obciążył nimi dłużniczkę zgodnie z art. 770 kpc. Zażalenie M. C. na w/w postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w Siedlcach V Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 19 kwietnia 2011r. w sprawie V Cz 155/11. Sąd Okręgowy podzielił w całości ustalenia i rozważania prawne poczynione przez Sąd Rejonowy. Nadto wskazano, że sąd orzekł o przybiciu i przysądzeniu własności nieruchomości dłużniczki, w następstwie czego został sporządzony i zatwierdzony przez sąd plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji. Komornik wykonał zatwierdzony plan podziału i zasadnie wydał postanowienie kończące postępowanie egzekucyjne, wysokość kosztów egzekucyjnych ustalił w niekwestionowanej przez dłużniczkę wysokości i obciążył nimi dłużniczkę. Zwrócono uwagę, że ewentualne złożenie skargi kasacyjnej nie wstrzymuje wykonania prawomocnego orzeczenia o przysądzeniu własności, ani nie wyklucza podejmowania przez komornika dalszych czynności egzekucyjnych. Takiego skutku nie wywołuje także skarga o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem (postanowienie z dnia 28 grudnia 2010r. k. 21-23 akt sprawy I Co 1629/10; postanowienie z dnia 19 kwietnia 2011r. k. 69-71 akt sprawy I Co 1629/10).

Do Prokuratury Rejonowej w Garwolinie wpłynęło pismo M. C., w którym wskazywała ona na szereg uchybień, których dopuścił się Sąd Rejonowy w Garwolinie I Wydział Cywilny, procedując w sprawie o sygn. akt I Co 231/06 oraz na uchybienia w postępowaniu Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie, który prowadził postępowanie egzekucyjne wobec jej osoby. W sprawie tej przeprowadzone zostało postępowanie sprawdzające. Postanowieniem z dnia 11 marca 2011r. w sprawie Ds. 220/11 Prokurator Prokuratury Rejonowej w Garwolinie odmówił wszczęcia śledztwa w sprawie mającego miejsce w okresie od dnia 18 maja 2006r. do dnia 19 stycznia 2010r. w G. przekroczenia uprawnień przez sędziego Sądu Rejonowego w Garwolinie I Wydział Cywilny procedującego w sprawie o sygn. akt I Co 231/06 i działaniem przez to na szkodę interesu M. C., jak również mającego miejsce w dniu 18 maja 2006r. przekroczenia uprawnień przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie i działaniem przez to na szkodę dłużniczki M. C., to jest o czyn z art. 231 § 1 kk – wobec braku znamion czynu zabronionego (dokumenty w aktach Ds 220/11). Z uwagi, że Prokurator Rejonowy w Garwolinie dokonał prawidłowej analizy i oceny zebranych w sprawie materiałów Prokurator Prokuratury Okręgowej w Siedlcach wniosek M. C. o wszczęcie postępowania przygotowawczego uznał za nieuzasadniony (dokumenty w aktach Dsa 108/13/G).

Postanowieniem z dnia 27 marca 2012r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Garwolinie w sprawie o sygn. akt Ds 346/12 odmówił wszczęcia śledztwa w sprawie mającego miejsce w dniu 28 grudnia 2005r. w G. przedstawienia przez biegłego – rzeczoznawcę majątkowego fałszywej opinii dotyczącej wyceny niezabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi O. gm. M. o numerze księgi wieczystej KW (...), która to opinia służyła za dowód w sprawie o sygn. I Co 231/06 Sądu Rejonowego w Garwolinie I Wydział Cywilny, to jest o czyn z art. 233 § 4 kk – wobec braku znamion czynu zabronionego, jak również mającego miejsce w dniu 23 lutego 2006r. w G. niedopełnienia obowiązków przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie, które polegać miało na nie doręczeniu dłużniczce M. C. odpisu protokołu opisu i oszacowania powołanej nieruchomości i działaniem przez to na szkodę interesu M. C., to jest o czyn z art. 231 § 1 kk – wobec braku znamion czynu zabronionego. Sąd Rejonowy w Garwolinie II Wydział Karny postanowieniem z dnia 12 czerwca 2012r. wydanym w sprawie II Kp 69/12 nie uwzględnił zażalenia M. C. na w/w postanowienie, które utrzymano w mocy (dokumenty zgromadzone w aktach sprawy Ds. 346/12).

M. C. wniosła do Sądu Rejonowego w Garwolinie II Wydziału Karnego subsydiarny akt oskarżenia dotyczący oskarżonych H. B. i A. B.. Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2013r. wydanym w sprawie II K 1199/13 Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w sprawie, gdyż nie zostały spełnione przesłanki umożliwiające wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia. Po rozpoznaniu zażalenia M. C. na w/w orzeczenie Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny postanowieniem z dnia 12 lutego 2014r. wydanym w sprawie II Kz 14/14 utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie (postanowienie z dnia 3 grudnia 2013r. k. 25 akt sprawy II K 1199/13; postanowienie z dnia 12 lutego 2014r. k. 42-44 akt sprawy II K 1199/13).

Pozwany Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie A. B. jest ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej komornika sądowego w (...) S.A. w W. (polisa (...) nr (...) k.221).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo M. C. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka swoje roszczenie upatrywała w dyspozycji art. 417 § 1 kc, który stanowi, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą. W pierwszej kolejności konieczne jest zatem ustalenie działania, z którego zdaniem poszkodowanego wynikła szkoda, oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie, czy powstała szkoda i jakiego rodzaju, a dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego. Odnośnie odpowiedzialności pozwanego Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie A. B. powoływano się na przepis art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2017r. poz. 1277). Zgodnie z ust. 1 tego przepisu komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności, przy czym Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem (art. 23 ust. 3 ustawy). Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika także opiera się na przesłance bezprawności działania lub zaniechania komornika. Dla jej powstania niezbędne jest zatem wykazanie obiektywnie negatywnego działania lub zaniechania przy wykonywaniu czynności komorniczych. Pojęcie „przy wykonywaniu czynności” obejmuje wszelkie, przewidziane w art. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, działania i zaniechania o charakterze władczym zmierzające do realizacji celu egzekucji.

Analiza dokumentów zawartych w aktach egzekucyjnych Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie w sprawach Km 532/2005 i Km 820/2005, w aktach nadzoru nad egzekucją sprawowanego przez Sąd Rejonowy w Garwolinie sygn. akt I Co 231/06, jak również aktach innych spraw cywilnych i karnych wytaczanych przez powódkę w związku z egzekucją z nieruchomości, prowadzi do wniosku, że nie doszło do niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych. Powódka szkodę swą upatrywała w nieprawidłowo ustalonej w operacie szacunkowym sporządzonym przez biegłego rzeczoznawcę H. B. wartości nieruchomości, z której była prowadzona egzekucja, co wynikało z braku wyceny drzewostanu znajdującego się na działkach wchodzących w skład nieruchomości. Wskazano, że operat szacunkowy nie został zaskarżony, gdyż nie został skutecznie doręczony powódce M. C.. Powyższe stanowisko strony powodowej nie znalazło jednak uzasadnionych podstaw w zebranym materiale dowodowym i przepisach prawa.

Stosownie do treści art. 948 § 1 zd. 1 kpc oszacowania nieruchomości dokonuje powołany przez komornika biegły uprawniony do szacowania nieruchomości na podstawie odrębnych przepisów. Niewątpliwie oszacowanie nieruchomości wymaga wiadomości specjalnych i w tym celu komornik powołuje biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, na którego wycenie opiera się podczas dalszych czynności egzekucyjnych. Suma oszacowania dokonana przez biegłego w operacie szacunkowym ma doniosłe znaczenie w szczególności podczas ustalania najniższej sumy, za którą nieruchomość można nabyć na licytacji (cena wywołania). Zgodnie z art. 965 kpc cena wywołania na pierwszej licytacji wynosi trzy czwarte sumy oszacowania. Podstawą wyznaczenia ceny nieruchomości jest zatem suma oszacowania ustalana w trybie i w dacie czynności z art. 948 kpc.

Sąd zwrócił uwagę, że w operacie szacunkowym opracowanym w dniu 28 grudnia 2005r. rzeczoznawca majątkowy H. B. ustalił stan drzewostanu znajdującego się na poszczególnych działkach o nr (...), określił zalesione powierzchnie, rodzaj występującego lasu (las sosnowy, na działce nr (...) niewielka ilość drzewostanu brzozowego), a także przybliżony wiek drzew. Jednocześnie w ocenie biegłego występujący drzewostan nie wytworzył właściwego materiału użytkowego. Bezpodstawne jest zatem twierdzenie powódki, iż w operacie szacunkowym nie uwzględniono drzewostanu, który miał wpływać na podwyższenie wartości nieruchomości. Oszacowanie wartości rynkowej nieruchomości biegły rzeczoznawca wykonał metodą porównywania parami w podejściu porównawczym w oparciu o transakcje kupna-sprzedaży podobnych nieruchomości na lokalnym rynku nieruchomości. W tym celu przeprowadził analizę rynku nieruchomości o funkcji rolnej oraz leśnej z obszaru gminy M. oraz gmin sąsiednich za okres 2003-2005. Zeznania świadka W. S. potwierdziły, że w/w nieruchomość była częściowo zalesiona. W zakresie ilości, rodzaju i wieku drzewostanu zeznania świadka korespondowały z ustaleniami biegłego zawartymi w operacie szacunkowym. Twierdzenie świadka, iż drzewa, które tam rosły miały wartość użytkową na dzień licytacji stanowi jedynie jego subiektywną ocenę. Ponadto świadek ten zeznał, że w stanie nieruchomości nic się nie zmieniło od czasu, gdy właścicielką była jego córka – powódka M. C..

W realiach niniejszej sprawy brak było podstaw przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości celem sporządzenia wyceny nieruchomości na chwilę obecną i ustalenia wzrostu wartości nieruchomości w kolejnych latach w wyniku uzbrojenia tego terenu w przyłącze energetyczne oraz wodociąg gminny, o co wnioskowała strona powodowa. Okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu, bowiem wartość nieruchomości w toku egzekucji ustala się w ramach jej opisu i oszacowania. Nie zachodziła zatem potrzeba ustalania obecnej wartości nieruchomości. Co więcej aktualna wartość nieruchomości pozostaje bez znaczenia dla oceny przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych, wywodzonych z art. 417 § 1 kc i art. 23 ust. 1 i 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Sąd pominął zatem zgłoszony przez powódkę wniosek dowody o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, który miałby dokonać wyceny nieruchomości w stanie obecnym. Nie budzi wątpliwości, że operat szacunkowy sporządzony przez biegłego rzeczoznawcę H. B. odpowiadał formalnym wymaganiom: w sposób przejrzysty określał nieruchomość, jej rodzaj i stan, sposób dostępu nieruchomości gruntowej do drogi publicznej, obszar, jakość i klasę gruntów, informacje o rodzaju i obszarze zalesienia, ocenę drzewostanu. Operat szacunkowy należy oceniać przez pryzmat celu czynności egzekucyjnej w postaci opisu i oszacowania nieruchomości w toku jej egzekucyjnej sprzedaży. Stosownie do treści § 136 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1968r. w sprawie czynności komorników (Dz. U. Nr 10 poz. 52) – obowiązującego w dniu opracowania operatu szacunkowego w niniejszej sprawie - sumę oszacowania nieruchomości ustala się według przeciętnych cen sprzedaży podobnych nieruchomości w tej samej okolicy, z uwzględnieniem stanu nieruchomości w dniu oszacowania. Co do zasady komornik nie jest zobowiązany do sprawdzenia operatu pod względem prawidłowości określonej wartości nieruchomości, ponieważ wymagałoby to od niego wiedzy specjalistycznej z dziedziny wyceny nieruchomości. Za wystarczające należy zatem przyjąć sprawdzenie przez komornika, czy operat nie został dotknięty oczywistymi, rażącymi nieprawidłowościami w zakresie dotyczącym ustalonej wartości nieruchomości.

W toku postępowania egzekucyjnego pozwany Komornik Sądowy, stosownie do treści art. 945 § 1 kpc, o terminie opisu i oszacowania nieruchomości zawiadomił znanych mu uczestników, w tym dłużniczkę M. C.. Termin opisu i oszacowania ustalono na dzień 23 lutego 2006r. Bezspornie M. C. została prawidłowo i z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym zawiadomiona o terminie opisu i oszacowania. Jeśli zaś powódka miała wątpliwości co do miejsca przeprowadzenia czynności polegającej na opisie i oszacowaniu nieruchomości, to nic nie stało na przeszkodzie, by w tym zakresie skontaktowała się z pozwanym Komornikiem Sądowym. Zdaniem Sądu zawiadomienie o opisie i oszacowaniu nieruchomości zostało sporządzone prawidłowo, bowiem jednoznacznie określało nieruchomość, objętą czynnością komorniczą, wskazywało datę i dokładną godzinę przeprowadzenia czynności. Dnia 23 lutego 2006r. odbył się opis i oszacowanie przedmiotowej nieruchomości. W czynności tej wziął udział biegły rzeczoznawca H. B.. Wierzyciele i dłużniczka M. C. nie byli obecni, pomimo prawidłowego zawiadomienia. Z czynności opisu i oszacowania nieruchomości sporządzono protokół wedle treści art. 947 kpc. Integralną część protokołu stanowił operat szacunkowy rzeczoznawcy majątkowego H. B.. W protokole zawarto pouczenie, że przysługuje na niego skarga do Sądu Rejonowego w terminie 7 dni od daty czynności. Stosownie do treści art. 950 kpc - w brzmieniu obowiązującym w dniu dokonania opisu i oszacowania nieruchomości – termin zaskarżenia opisu i oszacowania liczy się od dnia jego ukończenia. Ustawą z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381), zmieniono brzmienie art. 950 kpc. Ustawa zmieniająca z 2011 r. weszła w życie 3 maja 2012 r. Zgodnie z art. 9 ust. 1 w/w ustawy zmieniającej Kodeks postępowania cywilnego z 2011 r., jej przepisy stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie tej ustawy. W niniejszej sprawie miał zatem zastosowanie art. 950 kpc w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy zmieniającej z 2011 r. W dacie dokonania opisu i oszacowania, tj. w dniu 23 lutego 2006r., powołany przepis art. 950 kpc nie określał dwutygodniowego terminu na zaskarżenie opisu i oszacowania. W brzmieniu sprzed 3 maja 2012r. zgodnie z tym przepisem termin zaskarżenia opisu i oszacowania liczył się od dnia jego ukończenia. Środkiem zaskarżenia jest zaś skarga na czynności komornika oraz zażalenie na postanowienie sądu wydane w wyniku rozpoznania skargi. Stosownie do treści art. 767 § 1 i 4 kpc skargę na czynności komornika wnosi się do sądu rejonowego, przy którym działa komornik, w terminie tygodniowym od dnia czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona; w innych przypadkach - od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia - od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności. Tygodniowy termin złożenia skargi należało zatem liczyć od dnia ukończenia opisu i oszacowania. Przez ukończenie opisu i oszacowania należy rozumieć sporządzenie i podpisanie protokołu opisu i oszacowania. Opis i oszacowanie nieruchomości w toku egzekucji z nieruchomości ma istotny wpływ na sytuację majątkową dłużnika i wierzyciela. Po prawomocnym zakończeniu opisu i oszacowania strony nie mogą kwestionować przyjętej przez komornika wyceny nieruchomości. W okolicznościach niniejszej sprawy bezsporne jest, że M. C. została prawidłowo zawiadomiona o terminie opisu i oszacowania nieruchomości. Pomimo zawiadomienia nie była obecna przy tej czynności, która zakończyła się w dniu wskazanym w zawiadomieniu o przeprowadzeniu opisu i oszacowania nieruchomości, tj. w dniu 23 lutego 2006r. Zgodnie z obowiązującą wówczas regulacją prawną od tej daty należy liczyć tygodniowy termin na wniesienie skargi na czynności komornika w postaci opisu i oszacowania nieruchomości. W niniejszej sprawie termin ten upłynął bezskutecznie z dniem 2 marca 2006r.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 22 stycznia 2013r. wydanym w sprawie SK 18/11 orzekł, że art. 950 zdanie pierwsze ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381), jest niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 2013r., poz. 142, (...) Seria (...) 2013 nr 1, poz. 4). W uzasadnieniu Trybunał wskazał, że kwestionowana regulacja nie gwarantuje w dostatecznym stopniu uczestnikom postępowania egzekucyjnego możliwości ustalenia daty rozpoczęcia biegu terminu skarżenia opisu i oszacowania nieruchomości, w szczególności w sytuacji, gdy opis i oszacowanie nie zakończyły się w terminie wskazanym w zawiadomieniu, o którym mowa w art. 945 § 1 kpc. Jednocześnie zauważono, iż wątpliwość ta została usunięta ustawą zmieniającą Kodeks postępowania cywilnego z 2011 r. Ustawodawca w art. 1 pkt 111 tej ustawy wprowadził nową redakcję art. 945 § 4 kpc, zgodnie z którą jeżeli opis i oszacowanie nie zostały ukończone w terminie podanym w zawiadomieniu, komornik o ukończeniu opisu i oszacowania zawiadomi znanych mu uczestników oraz dokona obwieszczenia stosownie do § 2. Nowe brzmienie art. 950 kpc (art. 1 pkt 113 ustawy zmieniającej z 2011 r.) wydłużyło termin wniesienia skargi na opis i oszacowanie nieruchomości do dwóch tygodni. Z przepisu tego wynika, że jeżeli opis i oszacowanie nie zostały ukończone w terminie podanym w zawiadomieniu, termin zaskarżenia liczy się od dnia doręczenia uczestnikowi zawiadomienia, o którym mowa w art. 945 § 4 kpc, a dla uczestników, którym nie doręczono zawiadomienia, od dnia obwieszczenia o ukończeniu.

Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zawarte w powołanym orzeczeniu nie daje jednak podstaw do twierdzenia, by termin na złożenie skargi na czynności komornika w postaci opisu i oszacowania nieruchomości rozpoczynał bieg od momentu doręczenia stronie protokołu opisu i oszacowania nieruchomości czy też operatu szacunkowego. Przepis art. 950 kpc zarówno w brzmieniu przed nowelizacją, jak i obecnie konsekwentnie określa, że termin zaskarżenia opisu i oszacowania liczy się od dnia jego ukończenia. Ponadto ani w stanie prawnym obowiązującym przed 3 maja 2012r. ani w obecnym stanie prawnym komornik nie zawiadamia uczestników o ukończeniu opisu i oszacowania, jeśli opis i oszacowanie zostały ukończone w terminie podanym w zawiadomieniu. W niniejszej sprawie opis i oszacowanie nieruchomości zakończyło się w dniu podanym w zawiadomieniu, czyli 23 lutego 2006r., w konsekwencji od tego dnia rozpoczął bieg tygodniowy termin złożenia skargi na opis i oszacowanie nieruchomości. Na komorniku nie spoczywa obowiązek doręczania stronie opisu i oszacowania nieruchomości ani operatu szacunkowego. Powódka pozostawała zatem w błędnym przekonaniu, że kopia operatu szacunkowego powinna być jej doręczona. Niemniej jednak pozwany Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie A. B. dokonał doręczenia uczestnikom postępowania odpisu protokołu opisu i oszacowania nieruchomości wraz z operatem szacunkowym sporządzonym przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego H. B.. Strona powodowa podnosiła, że operatu szacunkowego nigdy nie dostała, zaś podpis na potwierdzeniu odbioru korespondencji w toku postępowania egzekucyjnego znajdującym się na k. 82 akt sprawy Km 532/05 nie należy do ojca powódki W. S.. W aktach komorniczych bezpośrednio przed spornym potwierdzeniem odbioru znajduje się pismo kontrolera Poczty Polskiej Centrum Sieci Pocztowej Urzędu Pocztowego (...) z dnia 2 czerwca 2006r., w którym poinformowano, że korespondencję nadaną dn. 6.03.2006r. w Urzędzie Pocztowym G. doręczono dn. 9.03.2006r., a jej odbiór pokwitowała M. C. – adresat. Duplikat potwierdzenia odbioru podpisał w dn. 1.06.2006r. W. S. (k. 81 akt Km 532/05). Potwierdzenie odbioru, na którym kwestionowano podpis W. S., stanowi zatem jedynie duplikat pierwszego potwierdzenia odbioru podpisanego przez M. C., a które zaginęło. Nie zachodziła zatem potrzeba przeprowadzania dowodu z opinii biegłego sądowego grafologa, który to wniosek dowodowy Sąd pominął, gdyż okoliczność ta nie miała wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Przede wszystkim należało bowiem mieć na uwadze, iż termin zaskarżenia opisu i oszacowania nieruchomości biegnie od dnia ukończenia tej czynności w terminie określonym w zawiadomieniu, a nie – jak twierdzi powódka – od dnia doręczenia operatu szacunkowego. Strona powodowa sama przyznała, że nie zaskarżyła opisu i oszacowania nieruchomości. Wobec uprawomocnienia się opisu i oszacowania pozwany Komornik Sądowy przystąpił do dalszych czynności egzekucyjnych, tj. wyznaczył termin pierwszej licytacji.

Twierdzenia powódki o wadliwie przeprowadzonej licytacji nie znalazły odzwierciedlenia w dokumentach zgromadzonych w aktach postępowania egzekucyjnego i aktach sądowego nadzoru nad egzekucją. Obwieszczenie o licytacji, zawierające wszystkie przepisane elementy określone w art. 953 kpc, zostało prawidłowo doręczone uczestnikom postępowania, w tym powódce M. C.. Dłużniczka nie była obecna na licytacji. Licytacja odbyła się z udziałem jednego licytanta M. K., która zaoferowała cenę wywołania, tj. 19.410 zł, co wynika z komorniczego protokołu z licytacji. Zgodnie z art. 965 kpc najniższa suma, za którą nieruchomość można nabyć na pierwszej licytacji (cena wywołania), wynosi trzy czwarte sumy oszacowania. Taką właśnie cenę zaofiarowała M. K.. Zeznania świadka P. G. – wierzyciela hipotecznego – także potwierdziły, że na sali, gdzie odbywała się licytacja był obecny Sędzia, Komornik oraz osoba, która licytowała. Sam wierzyciel spóźnił się na licytację i po wejściu na salę, został jedynie poinformowany o jej zakończeniu. W tym zakresie Sąd dał wiarę zeznaniom świadka P. G.. Twierdzenia świadka odnośnie wartości licytowanej nieruchomości nie zostały uwzględnione przez Sąd, gdyż stanowią one jedynie jego subiektywną ocenę i nie podważają wiedzy specjalnej, jaką dysponuje biegły rzeczoznawca sporządzający operat szacunkowy. Wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. K. został pominięty po pierwsze z uwagi, iż nie miał on wpływu na rozstrzygnięcie sprawy, a po drugie w zakreślonym przez Sąd terminie strona powodowa nie wskazała prawidłowego adresu świadka, co uniemożliwiało przeprowadzenie dowodu.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd nie miał wątpliwości, że licytacja, przybicie i przysądzenie własności nieruchomości przebiegły prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi normami prawa. Postanowieniem z dnia 18 maja 2006r. wydanym w sprawie I Co 231/06 Sąd Rejonowy w Garwolinie dokonał przybicia nieruchomości rolnej, będącej przedmiotem licytacji na rzecz nabywcy licytacyjnego M. K. za cenę 19.410 zł. Pozwany Komornik Sądowy A. B. wyjaśnił, że Sąd Rejonowy w Garwolinie nie sporządza protokołów z licytacji. Protokół z licytacji sporządził Komornik Sądowy. Pozwany ten nadto wyjaśnił, że jeżeli nie ma żadnych jego adnotacji na protokole, to postanowienie o przybiciu było ogłoszone tego samego dnia bezpośrednio po zakończeniu licytacji (k.145v). Okoliczność braku sporządzenia przez Sąd Rejonowy w Garwolinie protokołu z posiedzenia jawnego, na którym wydano postanowienie z dnia 18 maja 2006r. o przybiciu była rozważana przez Sąd Okręgowy w Siedlcach w uzasadnieniu postanowienia z dnia 6 sierpnia 2007 r. wydanego w sprawie V Cz 316/07 uchylającego postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 30 marca 2007r. o przysądzeniu własności nieruchomości. Wówczas Sąd Odwoławczy uznał, iż doręczenie z urzędu dłużniczce w dniu 30 maja 2006r. przez Sąd Rejonowy postanowienia z dnia 18 maja 2006r. uzasadnia przyjęcie, iż złożenie przez nią zażalenia w dniu 5 czerwca 2006r. nie było spóźnione. Dalej Sąd ten wskazał, że nie przeczy temu okoliczność, iż w postanowieniu o przybiciu znajduje się zapis o wydaniu tego postanowienia na posiedzeniu jawnym, gdyż w aktach sprawy brak sądowego protokołu z przebiegu licytacji, zaś czynności podjęte przez Sąd (doręczenie z urzędu odpisu postanowienia z dnia 18 maja 2006r. wszystkim stronom postępowania) sugerują możliwość wydania tego postanowienia na posiedzeniu niejawnym. Powołano się w tym zakresie na treść art. 996 kpc, który reguluje kwestię doręczania postanowienia o przybiciu, które zapadło na posiedzeniu niejawnym. Wbrew twierdzeniom powódki w orzeczeniu tym Sąd Okręgowy w Siedlcach nie stwierdził „licznych uchybień formalnoprawnych, skutkujących nieważnością orzeczenia o przysądzeniu własności nieruchomości” ani też nie wskazywał na żadne wadliwe czynności komornika. W powołanym orzeczeniu podkreślono jedynie, że błędnie uznano, iż brak jest zażalenia dłużniczki i nie nadano biegu oraz nie rozpoznano zażalenia dłużniczki z dnia 5 czerwca 2006r. na postanowienie z dnia 18 maja 2006r. o udzieleniu przybicia, które zostało złożone w terminie właściwym dla zaskarżenia powyższego postanowienia, który należy liczyć od dnia doręczenia stronie odpisu postanowienia o przybiciu. Mówiąc inaczej, postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 30 marca 2007r. zostało uchylone wyłącznie na skutek braku nadania biegu oraz braku rozpoznania zażalenia dłużniczki na postanowienie z dnia 18 maja 2006r. o udzieleniu przybicia, które zostało złożone w terminie. Przybicie nie uzyskało zatem waloru prawomocności, tym samym na tamtym etapie postępowania Sąd Rejonowy nie był jeszcze władny do wydania postanowienia o przysądzeniu własności stosownie do treści art. 998 § 1 kpc. Na marginesie należy wskazać, że sąd pierwszej instancji nie rozpoznaje zażalenia, lecz bada, czy zostało ono wniesione w terminie, należycie opłacone (jeśli podlega opłacie), czy jest dopuszczalne, jak również czy czyni zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, zawiera wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, a także zwięzłe uzasadnienie ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów. W przypadku, gdy zażalenie nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od zażalenia nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę do uzupełnienia lub opłacenia zażalenia pod rygorem jego odrzucenia. Po spełnieniu wszelkich wymogów formalnych i fiskalnych zażalenie przekazywane jest do sądu drugiej instancji i dopiero ten sąd rozpoznaje je w granicach zaskarżenia. Sąd Rejonowy w Garwolinie przystąpił zatem do nadania biegu zażaleniu powódki na postanowienie z dnia 18 maja 2006r. o udzieleniu przybicia. W pierwszej kolejności wezwano M. C. do uiszczenia opłaty podstawowej od zażalenia w kwocie 30 zł w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia zażalenia. Po bezskutecznym upływie tygodniowego terminu na usunięcie braku fiskalnego zażalenia postanowieniem z dnia 18 grudnia 2007r. Sąd Rejonowy w Garwolinie I Wydział Cywilny odrzucił zażalenie dłużniczki M. C. na postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 18 maja 2006r. w przedmiocie przybicia. Następnie kwestia konieczności uiszczenia opłaty podstawowej od zażalenia na postanowienie o przybiciu została rozstrzygnięta przez Sąd Okręgowy w Siedlcach, który postanowieniem z dnia 13 lutego 2008r. w sprawie V Cz 47/08 oddalił zażalenie M. C. na postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 18 grudnia 2007r. Sąd Odwoławczy ocenił, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe i zgodne z prawem, a Sąd Rejonowy zasadnie zastosował art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, uchylony na mocy art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2006r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 21 poz. 123), i słusznie wezwał dłużniczkę do uiszczenia opłaty podstawowej w kwocie 30 zł od wniesionego zażalenia pod rygorem jego odrzucenia, mimo że M. C. została zwolniona w całości od opłaty sądowej. Sąd Okręgowy powołał się w tym zakresie na przepisy intertemporalne, określające, że do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 14 grudnia 2006r. stosuje się przepisy dotychczasowe. Podkreślono, że ustawa weszła w życie w dniu 10 marca 2007r., a więc po wszczęciu przedmiotowej sprawy egzekucyjnej. W tym stanie rzeczy postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 18 maja 2006r. o przybiciu stało się prawomocne. Sąd Rejonowy w Garwolinie postanowieniem z dnia 29 maja 2008r. przysądził zatem na rzecz M. K. własność w/w nieruchomość za cenę nabycia. Postanowieniem z dnia 15 maja 2009r. wydanym w sprawie V Cz 213/09 Sąd Okręgowy w Siedlcach V Wydział Cywilny Odwoławczy oddalił zażalenie dłużniczki M. C. na w/w postanowienie Sądu Rejonowego w Garwolinie. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 18 maja 2006r. Sąd Rejonowy udzielił przybicia nieruchomości stanowiącej przedmiot egzekucji na rzecz nabywcy licytacyjnego. Nie budziło wątpliwości Sądu Odwoławczego, że postanowienie to jest prawomocne. Nadto spełniona została druga przesłanka określona w art. 998 § 1 kpc, gdyż nabywca nieruchomości wykonał warunki licytacyjne, uiszczając w terminie resztę ceny nabycia.

W ocenie Sądu materiał dowodowy, w szczególności w postaci dokumentów znajdujących się w aktach postępowania egzekucyjnego oraz aktach sądowych w przedmiocie nadzoru nad egzekucją, potwierdza, że Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Garwolinie pozwany A. B. dokonywał w toku przedmiotowej egzekucji czynności egzekucyjnych zgodnie z przepisami normującymi egzekucję z nieruchomości, a pozwany Skarb Państwa prawidłowo nadzorował postępowanie egzekucyjne w tej sprawie. Powódka nie została pozbawiona możliwości działania w sprawie i wszelkie zastrzeżenia do czynności podejmowanych przez komornika oraz zarzuty odnośnie orzeczeń sądowych mogła podnosić za pomocą stosownych środków zaskarżenia na każdym etapie postępowania. Nie może ujść uwadze, że podejmowane czynności egzekucyjne były również badane przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Garwolinie oraz Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Siedlcach, którzy nie dopatrzyli się znamion czynu zabronionego. Powódka nie wykazała przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych, w tym przede wszystkim bezprawności działania Komornika Sądowego w rozumieniu art. 23 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Nie zachodzą także przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezesa Sądu Okręgowego w Siedlcach określone w art. 417 § 1 kpc. Nadto powódka M. C. nie udowodniła zgodnie z treścią przepisu art. 6 kc, iż na skutek działania komornika w związku z dokonanym oszacowaniem nieruchomości poniosła jakąkolwiek szkodę. Wobec braku wykazania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych Sąd uznał za niecelowe dokonywanie oceny zarzutu przedawnienia roszczenia podniesionego przez pozwany Skarb Państwa.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono kierując się zasadą słuszności zawartą w art. 102 kpc. Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu wobec jej trudnej sytuacji materialnej wykazanej w czasie składania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.