Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2020r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2020r. w Suwałkach

sprawy D. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do renty rodzinną

w związku z odwołaniem D. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 4 listopada 2019 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje D. O. prawo do renty rodzinnej po zmarłym (...). mężu J. O. poczynając od (...)

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją znak: (...)z 4.11.2019 r. odmówił D. O. prawa do renty rodzinnej po mężu J. O. zmarłym (...)r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawczyni nie spełnia jednego z warunków wymienionych w art. 70 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.), tj. w chwili śmierci męża nie osiągnęła wieku 50 lat lub nie była niezdolna do pracy a także nie wychowuje co najmniej jednego z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionego do renty rodzinnej po zmarłym małżonku, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, nie sprawuje pieczy nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i samodzielnej egzystencji, uprawnionym do renty rodzinnej bez względu na wiek, ani też nie osiągnęła wieku 50 lat lub nie stała się niezdolna do pracy w ciągu 5 lat od śmierci męża lub od zaprzestania wychowywania dzieci uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym mężu.

W odwołaniu od decyzji D. O. wskazała, że organ rentowy oceniając jej prawo do renty rodzinnej przez pryzmat przesłanek zawartych w art. 70 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zastosował jego błędną wykładnię i wnosiła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jej prawa do renty rodzinnej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie i podtrzymał argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

D. O. urodziła się (...) Związek małżeński z J. O. zawarła 2.09.1989 r. (odpis skrócony aktu małżeństwa k. 7 akt rent.). Mąż - J. O. zmarł (...)r. (odpis skrócony aktu zgonu k. 8 akt rent.). Do śmierci męża pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej. Po śmierci męża pozostała z dwójką małoletnich wówczas dzieci uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym ojcu: z córką - M. O. urodzoną (...) oraz synem - P. O. urodzonym (...) (odpisy aktów urodzenia w aktach rentowych).

Decyzją z 7.03.2006 r. organ rentowy przyznał prawo do renty rodzinnej po zmarłym J. O. od dnia jego śmierci M. O. i P. O..

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 z późn. zm.) wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo

2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.

W sprawie przedmiotem sporu jest sposób obliczania terminów. Najmłodsze dziecko wnioskodawczyni i jej zmarłego męża, syn - P. O., urodził się (...), a D. O. urodziła się (...) Istotne jest więc ustalenie, czy osiągnęła ona wiek 50 lat w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowywania syna.

Zgodnie z art. 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dziecko pozostaje aż do pełnoletniości pod władzą rodzicielską. Zaś pełnoletnim, zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu cywilnego jest, kto ukończył lat osiemnaście.

Sposób obliczania terminów reguluje art. 112 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia. W myśl art. 111 § 1 k.c. termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia.

Określenie "z upływem" należy rozumieć o północy, dzień bowiem liczy się od północy do północy, ma więc 24 godziny, co stanowi dobę (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 4 kwietnia 2013 r. sygn. akt III AUa 990/12). Północ, czyli połowa nocy - czas stanowiący umownie koniec jednej doby i początek następnej. Północ jest równocześnie końcem dnia i początkiem następnego według czasu cywilnego. Aby rozróżnić między nimi zwykło się odnosić do początku dnia jako godziny 0:00, natomiast do końca dnia jako 24:00, a zatem dzisiaj 24:00 to ten sam punkt w czasie, co jutro 0:00.

Stosownie do dyspozycji art. 112 zdanie 2 k.c. przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa nie z końcem ostatniego dnia, lecz z jego początkiem. Takie stanowisko prezentuje także wskazany wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 4 kwietnia 2013 r. sygn. akt III AUa 990/12. W związku z powyższym, przy obliczaniu upływu terminu „nie później jednak niż w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowywania najmłodszego dziecka” należało zastosować zdanie pierwsze art. 112 k.c., zaś przy obliczaniu wymaganego wieku - zdanie drugie art. 112 k.c.

Najmłodsze dziecko, syn - P. O., ur. (...), wiek 18. lat ukończyło z początkiem dnia (...)czyli o północy z (...)na (...)o godz. 24.00, a po północy rozpoczęło 19. rok życia. Tak więc wnioskodawczyni zaprzestała wychowywać syna po północy, czyli od dnia(...). Termin 5 lat od zaprzestania wychowywania najmłodszego dziecka (zgodnie z art. 112 k.c. zdanie 1), tj. 5 lat od (...) minął (...)a zatem z końcem dnia o północy (...)., tj. o godz. 24.00, czyli o godz. 0.00. D. O. powinna zatem osiągnąć wiek 50 lat do końca (...)., a nie później.

D. O. urodziła się (...), a więc wiek 50. lat ukończyła z początkiem (...)., czyli o północy z(...) na (...)., czyli również o godz. 0.00. Oznacza to, że 50. lat życia ukończyła w nocy z (...)na (...)o godz. 24.00, a po północy rozpoczęła 51. rok życia. Skoro więc godzina 24.00 i 0.00 wypadają o północy, to stanowią tę samą godzinę i w związku z tym dwa momenty: termin 5 lat od zaprzestania wychowywania dziecka o północy (...)i ukończenia przez wnioskodawczynię 50. lat również o północy (...)., stykają się ze sobą. W sytuacji zatem, gdy ukończenie wieku 50. lat przypada jednocześnie z momentem upływu terminu 5 lat od zaprzestania wychowywania dziecka, to należy uznać, że wnioskodawczyni spełnia przesłanki osiągnięcia wieku 50 lat w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowywania dziecka uprawnionego do renty rodzinnej po zmarłym mężu, zgodnie z wymogiem art. 70 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe na uwadze, zmieniono zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., przyznając wnioskodawczyni prawo do renty rodzinnej, poczynając od miesiąca, w którym złożono wniosek.