Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział IX Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący : SSO Barbara Kużdrzał- Kiermaszek

Sędziowie: SSO Mariola Łącka /spr/

SSO Iwona Nowak

Protokolant: st. sekretarz sądowy Dagmara Mazurkiewicz

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2014r. w Rybniku

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko (...) S.A. w J.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda S. S.

od wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu -Zdroju Wydziału IV Pracy

z dnia 4 listopada 2013 r. sygn. akt IV P 94/13

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 450,00 zł ( czterysta pięćdziesiąt złotych 00/100 ) tytułem kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sędzia: Przewodniczący: Sędzia:

SSO Mariola Łącka SSO Barbara Kużdrzał- Kiermaszek SSO Iwona Nowak

Sygn. akt IX Pa 8/14

UZASADNIENIE

W pozwie przeciwko (...) S.A. w J. powód S. S. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. w J. na jego rzecz kwoty 34.380,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu a to tytułem równowartości akcji pracowniczych tej spółki, które powinny być przydzielone powodowi - jako emerytowanemu pracownikowi wchodzącej w skład pozwanej KWK (...) w J. i o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Na uzasadnienie podniósł, iż od dnia 06 maja 1968 roku do 28 kwietnia 1993 roku do chwili przejścia na emeryturę był pracownikiem KWK (...) w J., która weszła w skład pozwanej (...) S.A. i powinien otrzymać 382 akcje pozwanej. Akcji jednak nie uzyskał mimo tego, że zwracał się o nie do pozwanej. Powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 34.380,00 zł. Powód ustalając dochodzoną kwotę przyjął, że równowartość 1 akcji zamyka się średnio w kwocie 90 zł. Przyjęta wartość 1 akcji wynika z średniej wartości giełdowej akcji (...) S.A.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) S.A. w J. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W pierwszej kolejności podniosła, iż strona powodowa reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wskazała żadnych okoliczności faktycznych, które uzasadniałyby zgłoszone w pozwie żądanie, bo samo zasygnalizowanie, iż S. S. przepracował w KWK (...) ponad 25 lat, jest niewystarczające do wydania przez Sąd orzeczenia co do istoty sprawy. W związku z tym, że pozew zawiera wyłącznie enigmatyczne wzmianki o okolicznościach faktycznych, trudno odnieść się do jego meritum. Ponadto, powód nie wskazał podstawy prawnej dochodzonego przez niego roszczenia. Niewątpliwie, wskazanie podstawy prawnej roszczenia pozwala na ukierunkowanie postępowania cywilnego, a tym samym umożliwia pozwanej obronę swych praw w procesie i w konkluzji zapewnia równowagę stron postępowania.

Pozwana podniosła, że powód nie złożył oświadczenia w wymaganym przez prawo terminie który rozpoczął bieg w dniu 8 kwietnia 1997 r. a upłynął w dniu 8 października 1997 r.). Niezłożenie oświadczenia w terminie powoduje z kolei utratę prawa do nieodpłatnego nabycia akcji.

Zarówno pozwana jak i Minister Skarbu Państwa dopełnili wszelkich obowiązków wynikających z obowiązku informacyjnego uprawnionych pracowników. Pozwana wskazała, że w chwili obecnej powód próbuje przerzucić na pozwanych ujemne konsekwencje wynikające z własnego zaniechania oraz niedochowania należytej staranności w dbałości o własne sprawy. Pozwana podniosła ponadto, że żaden przepis nie nakładał na nią obowiązku indywidualnego zawiadamiania osób uprawnionych o możliwości składania oświadczeń. Stanowisko to potwierdzone zostało również przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 maja 2005 r., sygn. akt I PK 245/04 (OSNP 2006/1-2/10). Niezłożenie oświadczenia w tym terminie powodowało utratę tego prawa.

Powodowi fakt wpisu pozwanej spółki do rejestru (utworzenia (...) S.A.) był wiadomy ze względu na to, że był wtedy jeszcze pracownikiem pozwanej (kwiecień 1993 ).

Wyrokiem z dnia 4 listopada 2013r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju Wydział IV Pracy oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 917 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powód S. S. zatrudniony był w (...) S.A. KWK (...) w J. od 06.05.1968 r. do 15.11.1977 r. oraz w okresie od 01.01.1978 r. do 28.04.1993 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosunek pracy ustał wskutek przejścia powoda na emeryturę. Powód ostatnio był zatrudniony na stanowisku wiertacza pod ziemią.

Powód S. S. nie złożył pisemnego oświadczenia o zamiarze nabycia akcji (...) S.A. w J..

Pozwana (...) S.A. w J. oraz Skarb Państwa – Minister Skarbu Państwa w W. dokonali szeregu ogłoszeń w prasie o zasięgu ogólnopolskim i lokalnym informujących o wymogach nabycia akcji pracowniczych, zachowując przy tym należytą staranność. Ponadto obwieszczenia zostały wywieszone w oddziałach i zakładach spółki. Ogłoszenia były także zamieszczane zarówno w Internecie, jak i ogłaszane poprzez radio i telewizję. Zorganizowana została również konferencja prasowa oraz dyżury telefoniczne ekspertów w mediach.

Powód S. S. po przejściu na emeryturę wyjechał do miejscowości Z. (woj. (...)), w której mieszka do dzisiaj. Po przeprowadzce do Z. w J. nadal posiadał mieszkanie, za które uiszczał czynsz, a w którym w rezultacie zamieszkał jeden z jego dwóch synów. Pobierał też z Kopalni deputat węglowy. Obaj synowie powoda uczęszczali do szkół górniczych w J., a obecnie pracują w kopalniach na terenie J..

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że powództwo S. S. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Bezspornym w sprawie było, iż powód S. S. był zatrudniony u strony pozwanej (...) S.A. w J. na stanowisku i w okresie jak w stanie faktycznym. Powód nie złożył oświadczenia o zamiarze nabycia akcji pozwanej (...) S.A. w J..

Spornym natomiast pozostawała kwestia czy pozwana wywiązała się z nałożonych obowiązków dotyczących informowania pracowników (...) S.A. w J. o możliwości nieodpłatnego nabycia akcji, a nadto czy powód miał obowiązek złożenia oświadczenia o zamiarze nabycia akcji, a co za tym idzie czy przysługuje mu, czy też nie, prawo do nieodpłatnego nabycia akcji (...) S.A. w J. .

Zdaniem Sądu Rejonowego powód nie wykazał ani bezprawności działań pozwanej, ani faktu niewłaściwego wykonania zobowiązania przez pozwaną, ani też związku przyczynowego między działaniem pozwanej, a powstaniem szkody. Pozwana wykazała, że dopełniono wszystkich wymogów wynikających z Rozporządzeń Ministra Skarbu Państwa z dnia 3 kwietnia 1997 roku i 29 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy, ustalenia liczby akcji przypadających na każdą z tych grup oraz trybu nabywania akcji przez uprawnionych pracowników (Dz. U. Z 1997 roku Nr 33, poz. 200 i z 2003 roku Nr 35 poz.303).

W ocenie Sądu I instancji pozwana prawidłowo wywiązała się z ciążących na niej obowiązków wynikających z cytowanych wcześniej przepisów i słusznie podnosi, że osoby uprawnione do nieodpłatnego nabycia akcji miały wystarczającą ilość czasu, aby dowiedzieć się o przysługującym im prawie do nieodpłatnego nabycia akcji oraz zainteresować się sposobem jego realizacji.

Zdaniem Sądu I instancji powód nie złożył oświadczenia nie dlatego, że pozwana nie wykonała ciążącego na niej obowiązku, ale dlatego, że sam nie dołożył należytej staranności w realizacji należnych mu praw. Równocześnie podkreślił, że okoliczność, iż powód po przejściu na emeryturę wyjechał do miejscowości Z. (woj. (...)), w której mieszka do dzisiaj nie może usprawiedliwiać faktu, że nie wywiązał się z obowiązku złożenia oświadczenia o zamiarze nabycia akcji pozwanej (...) S.A. Powód po przeprowadzce do Z. w J. nadal posiadał mieszkanie w J. za które uiszczał czynsz i w którym zamieszkał jeden z jego dwóch synów, pobierał też z Kopalni deputat węglowy, tak więc po przejściu na emeryturę nie zerwał zupełnie kontaktu z miastem w którym był zatrudniony i miał możliwość zapoznania się z ogłoszeniami dotyczącymi wymogów nabycia akcji pracowniczych, tak jak pozostali pracownicy pozwanej. A więc nawet w tym czasie powód miał obiektywną możliwość powzięcia informacji o obowiązku złożenia oświadczenia o zamiarze nabycia akcji pozwanej (...) S.A. . Pozwana zaś nie ponosi odpowiedzialności za decyzje życiowe powoda – zamieszkiwanie w innej miejscowości.

Co do zgłaszanego przez pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia Sąd uznał, iż nie zasługuje on na uwzględnienie. Do roszczenia o odszkodowanie z tytułu utraconego prawa do akcji wynikającego z art. 471 k.c. należy stosować konstrukcję przedawnienia wynikającą z art. 291 § 1 k.p. i liczyć termin przedawnienia od momentu zawarcia umowy nieodpłatnego nabycia akcji (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2012 roku w sprawie I PK 211/11). Takie umowy zaczęto zawierać z osobami uprawnionymi po 6 lipca 2011 roku. Skoro powód złożył pozew w dniu 25.02 2013 roku, do przedawnienia nie doszło.

Sąd Rejonowy zasądził od powoda na rzecz pozwanej (...) S.A. w J. kwotę 917,00 zł tytułem części kosztów procesu, w pozostałym zakresie wniosek pozwanej oddalił. Sąd uznał, że w niniejszej sprawie zachodzą podstawy do zastosowania art. 102 k.p.c. Za częściowym zwolnieniem powoda od ponoszenia kosztów procesu strony pozwanej (...) S.A. w J. przemawiają względy słuszności. Obciążeniu powoda całością kosztów procesu strony pozwanej sprzeciwił się również wynik porównania sytuacji ekonomicznej stron. Z drugiej jednak strony, Sąd miał na uwadze, że powód już w toku procesu miał w sposób klarowny przedstawione stanowisko pozwanej. Mógł szczegółowo zapoznać się z obowiązującymi przepisami. Powód miał w trakcie procesu możliwość przemyślenia swojej sytuacji, z czego jednak nie skorzystał. Zatem w świetle tych ustaleń zwolnienie powoda od całości kosztów procesu byłoby nieuzasadnione, a to również z uwagi na wysokość dochodów uzyskiwanych przez powoda.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód.

Skarżąc wyrok w całości wniósł o jego zmianę i uwzględnienie powództwa w całości. Zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez przyjęcie, że żądanie pozwu nie zasługuje na uwzględnienie podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy winien prowadzić do wniosków i w konsekwencji rozstrzygnięć odmiennych niż w zaskarżonym wyroku.

Skarżący zarzucił również naruszenie przepisu art.471 kc.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że powód po przejściu na emeryturę mieszka z dala od byłego zakładu pracy w innym województwie.

Czytał i czyta jedynie prasę lokalną.

Gdyby powód miał dostęp do (...) i (...) to z pewnością wykorzystał by informacje zamieszczane w nich przez pozwaną i złożył stosowne oświadczenie o zamiarze nabycia akcji Skarbu Państwa.

Podniósł również, że ogłoszenia Ministra Skarbu Państwa są tak ogólne, nie wymieniają nazw spółek, że nawet gdyby się na nie natknął to nie mówiły mu one nic.

Pozwana zaś nie wywiązała się ze swoich obowiązków informowania o konieczności składania oświadczeń należycie zaniechając publikacji w prasie ogólnopolskiej ,zatem odpowiada za szkodę.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie w całości i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana podniosła, że zgodnie z par.3 ust.2 Rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 3.04.1997r. w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy, ustalania liczby akcji przypadających na każdą z tych grup oraz trybu nabywania akcji przez uprawnionych pracowników to na Ministrze Skarbu Państwa spoczywał obowiązek informacyjny w przedmiocie konieczności złożenia oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji przez uprawnionych pracowników.

Skarb Państwa ten obowiązek wykonał prawidłowo a dodatkowo pozwana na podstawie umowy zawartej ze Skarbem Państwa dokonała publikacji ogłoszeń w czasopismach lokalnych oraz siedzibie spółki i jej oddziałach.

Żaden przepis nie nakładał obowiązku publikacji ogłoszeń w prasie lokalnej obejmującej obszar położenia miejscowości Z..

Nadto w radiu, telewizji i (...) była prowadzona akcja informacyjna i w związku z tym za niemiarodajne należy uznać twierdzenia apelacji, że treść ogłoszeń Ministra Skarbu Państwa była dla powoda niezrozumiała.

W ocenie pozwanej powód utrzymywał kontakt z zakładem pracy przez co miał realną możliwość dowiedzenia się o konieczności złożenia przedmiotowego oświadczenia i brak jest podstaw przenoszenia na pozwaną odpowiedzialności za brak staranności powoda o swoje własne sprawy.

W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie zachodzą zarzucane przez skarżącego uchybienia.

Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia Sądu I instancji za własne.

Nie są one sprzeczne z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Okoliczności faktyczne sprawy na podstawie których dokonał Sąd ustaleń były między stronami niesporne.

Chybiony jest też zawarty w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego. Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że aby wykazać odpowiedzialność kontraktową określoną w art.471 kc należało wykazać, że powód utracił prawo do akcji w wyniku niewłaściwego wykonania obowiązków przez podmioty do których należało przeprowadzenie procesu nieodpłatnego zbywania akcji.

Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu I instancji, że powód nie wykazał odpowiedzialności pozwanej za niezłożenie przez niego w terminie oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji.

Uszło uwadze skarżącego, że zgodnie z przepisem par.3 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 3.04.1997r. w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy, ustalania liczby akcji przypadających na każdą z tych grup oraz trybu nabywania akcji przez uprawnionych pracowników obowiązek wezwania uprawnionych pracowników do złożenia oświadczeń o zamiarze nabycia akcji nałożony został na Ministra Skarbu Państwa a nie na spółkę.

Dopiero na mocy umowy zawartej przez Ministra Skarbu Państwa z pozwaną zlecono jej wezwanie w imieniu Skarbu Państwa uprawnionych pracowników do złożenia oświadczeń o zamiarze nabycia akcji poprzez zamieszczenie ogłoszenia w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym.

Niemniej zdaniem Sądu Okręgowego niewykonanie przez pozwaną tego obowiązku nie pozostaje w związku przyczynowym z niezłożeniem przez powoda w terminie oświadczenia o zamiarze nabycia akcji.

S. S. bowiem przez cały czas procesu konsekwentnie twierdził, że nie czytał żadnych dzienników o zasięgu ogólnokrajowym.

Na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut skarżącego wobec treści ogłoszeń Ministra Skarbu Państwa w dziennikach ogólnokrajowych.

Powód przecież nie wytoczył powództwa przeciwko Skarbowi Państwa a ewentualne uchybienia Ministra Skarbu Państwa nie obciążają strony pozwanej.

Na marginesie jedynie zauważyć należy, że treść ogłoszeń Ministra Skarbu Państwa zamieszczonych w prasie ogólnokrajowej była zgodna z wymogami zawartymi w przepisie par.3 ust.3 cytowanego wcześniej rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z 3.04.1997r.

Dlatego też Sąd uznając, że apelacja powoda nie ma uzasadnionych podstaw oddalił ją na mocy art.385 kpc.

Mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy na mocy art.98 kpc oraz przepisu par. 6 pkt.5, par.12 ust.1 pkt.2 i par.13 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013r., poz.461 j.t.) Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej koszty postępowania za II instancję.

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

SSO Mariola Łącka SSO Barbara Kużdrzał- Kiermaszek SSO Iwona Nowak