Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

V K 268/18

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

J. J. (1)

w okresie od 20 sierpnia 2013r. do 24 lutego 2014r. w S., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem J. W. (1) w dniach: 20 sierpnia 2013r. w kwocie 6000 zł, 5 września 2013r. w kwocie 40.000 zł, 27 stycznia 2014r. w kwocie 4000 zł, 10 lutego 2014r. w kwocie 500 zł oraz 24 lutego 2014r. w kwocie 5.000 zł tj. w łącznej kwoce 55.500 zł w ten sposób, że wprowadził go w błąd co do zamiaru i możliwości zwrotu pożyczki, tj. przestępstwa z art. 286§1 kk w zw. z art. 12§1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

J. J. (1) przeprowadził się wraz z rodziną do S. w 2012r. Zamieszkali w wynajętym domu, w sąsiedztwie E. S. (1) i J. W. (1).

zeznania J. W.

k. 198-200

zeznania E. S.

k. 1-2

Od jesieni 2012r. J. J. (1) zaczął opowiadać J. W. (1) i E. S. (1) o planach kupienia portu w S.. Jednocześnie prowadził rozmowy z władzami spółki (...) S. A. w sprawie kupna portu, uzyskując od nich w dniu 15 października 2013r. listy intencyjne. Z treści listów wynikało, że oskarżony przystępuje do negocjacji w sprawie przejęcia nieruchomości należącej do spółki (...) S.A. oraz że zarząd spółki zgodzi się na zawarcie umowy sprzedaży, o ile J. J. przedstawi wiarygodne zapewnienie finansowania.

J. J. (1) pokazał E. S. (1) i J. W. (1) listy intencyjne oraz biznesplan rozwoju portu, zapewniał ich że po kupnie portu, znajdą w nim zatrudnienie, w tym wejdą do zarządu spółki. Obiecywał im również sprzedaż apartamentów, które miały powstać w porcie, w preferencyjnej cenie.

zeznania J. W.

k. 198-200

zeznania E. S.

k. 1-2, 42-43, 48-49, 88-89, 386v-387

zeznania B. K.

k. 537v-538, 138-139

zeznania A. J.

k. 601-602

zeznania T. Ć.

projekt S., biznesplan, listy intencyjne

protokół okazania wizerunku oskarżonego E. S.

k. 675-677, 134-136

k.370-85

k. 42-44

J. J. (1) w okresie od 20 sierpnia 2013r. do 24 lutego 2014r. pięciokrotnie pożyczył pieniądze od J. W. (1):

- w dniu 20 sierpnia 2013r. kwotę 6.000 zł,

- w dniu 5 września 2013r. kwotę 40.000 zł,

- w dniu 27 stycznia 2014r. kwotę 4000 zł,

- w dniu 10 lutego 2014r. kwotę 500 zł

- w dniu 24 lutego 2014r. kwotę 5.000 zł

łącznie kwotę 55.500 zł, przy czym kwota 6.000 zł została wypłacona mu gotówką, pozostałe kwoty przelewem na konto pożyczkobiorcy.

J. W. (1) wielokrotnie zwracał się z prośbą do J. J. (1), w tym drogą mailową, o zwrot pożyczonych pieniędzy, jednak bezskutecznie.

zeznania J. W.

k. 198-200

zeznania E. S.

k. 1-2, 42-43, 48-49, 88-89, 386v-387

potwierdzenia przelewów

k. 11-14

wydruki korespondencji mailowej

k. 15-36, 201-239,406-420

historia rachunku J. J. w Banku (...)

k. 79-83

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

zeznania J. W. k. 198-200, zeznania E. S. k. 1-2, 42-43, 48-49, 88-89, 386v-387, potwierdzenia przelewów k. 11-14,

wydruki korespondencji mailowej k. 15-36, 201-239,406-420

historia rachunku J. J. w Banku (...) k. 79-83

projekt S., biznesplan, listy intencyjne k. 370-385

protokół okazania wizerunku oskarżonego E. S. k. 42-44

zeznania L. G. k. 478v

zeznania B. K. k. 537v-538, 138-139, zeznania A. J. k. 601-602, zeznania T. Ć. k. 675-677, 134-136

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonego J. W. (1) oraz E. S. (1), gdyż są one jasne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają. Nadto zeznania te korespondują z zebraną w sprawie dokumentacją, w tym przede wszystkim z korespondencją mailową, jaką prowadził J. W. z oskarżonym, potwierdzeniami przelewów dokonanych przez pokrzywdzonego na konto J. J. oraz historią rachunku J. J., a która potwierdza że oskarżony pożyczył od J. W. (1) łącznie 55.500 zł.

Z tych samych powodów uznać należało również za wiarygodne dowody w postaci projektu S., biznesplanu, listów intencyjnych oraz protokół okazania wizerunku oskarżonego E. S..

Świadek potwierdził, że w 2012r. prowadził z oskarżonym działalność gospodarczą. Okoliczność ta nie była przez nikogo kwestionowana.

Za niebudzące wątpliwości Sąd uznał również zeznania B. K., T. Ć. i A. J. w zakresie przebiegu rozmów, jakie prowadził z nim oskarżony w sprawie nabycia portu w S., a także w zakresie okoliczności podpisania listów intencyjnych. Relacje tych świadków są zgodne z ustalonym stanem faktycznym i nie były przez nikogo kwestionowane.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

wyjaśnienia J. J. k. 183-189, 326-331

zeznania K. S. k. 387

protokół okazania k. 54-56

Wyjaśnienia oskarżonego J. J. (1), który nie przyznał się do winy Sąd uznał za niewiarygodne, z uwagi na to że pozostają w sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem dowodowym tj. z zeznaniami pokrzywdzonego J. W. i jego partnerki E. S. oraz dokumentami w postaci korespondencji mailowej, jaką prowadził z pokrzywdzonym, potwierdzeniami przelewów dokonanych przez pokrzywdzonego na konto J. J. oraz historią rachunku bankowego J. J..

1) Oskarżony przyznał się do pożyczenia od J. W. wyłącznie kwoty 46 tys. zł (6 tys. zł gotówką z przeznaczeniem na leczenie żony, oraz 40 tys. zł. na zabezpieczenie kredytu), tymczasem analiza transakcji na rachunku bankowym J. J. wskazuje, że oskarżony pożyczył od pokrzywdzonego łącznie 55.500 zł.

2) Oskarżony podał, że kwotę 6 tys. zł zwrócił J. W. jeszcze w 2014r. zaś kwotę 40 tys. zł oddał mu w gotówce w 2015r. (10.000 Euro), jednak analiza maili kierowanych do J. W. wskazuje, że oskarżony nie oddał mu żadnych pieniędzy. W mailach kierowanych do pokrzywdzonego z dnia 27.11.2014r. i 10.12.2014r. J. J. przyznaje, że ma nadal dług wobec J. W., usprawiedliwia zwłokę w spłacie problemami z realizacją kontraktu i obiecuje rozliczyć się z pokrzywdzonym, gdy tylko zdobędzie środki (k. 26,27). Spłata pożyczki w 2015r. również wydaje się mało prawdopodobna, skoro analiza maili wskazuje, że kontakt z oskarżonym był utrudniony już w 2014r. zaś w 2015r. oskarżony całkowicie przestał odpowiadać na wiadomości od J. W., wzywające go do spłaty długu (k. 230-239 wiadomości z okresu od stycznia 2015r. do stycznia 2016r.)

3) Oskarżony wskazał, że utracił dostęp do konta mailowego, ponieważ zostało "zhakowane" w styczniu lub lutym 2014r. tymczasem jeszcze w listopadzie i grudniu 2014r. pisał do J. W. maile, w których tłumaczy się z niewywiązania się ze spłaty pożyczek.

4) Oskarżony zaprzeczył, by kiedykolwiek mówił pokrzywdzonemu lub jego partnerce o swoich planach biznesowych lub by pokazywał im jakąkolwiek dokumentację z nimi związaną, tymczasem analiza korespondencji mailowej wskazuje, że takie rozmowy prowadził (korespondencja mailowa k. 201-239)

Zeznania K. S. nie miały żadnego znaczenia dla ustaleń, gdyż świadkowi nic nie było wiadome w przedmiotowej sprawie. Tym samym niczego do sprawy nie wniósł dowód w postaci protokołu okazania temu świadkowi wizerunku oskarżonego.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

J. J. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przestępstwo oszustwa może być popełnione tylko umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym, obejmującym cel i sposób działania sprawcy. Czynności sprawcze polegają na wprowadzeniu w błąd, wyzyskaniu błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Błąd to rozbieżność między obiektywną rzeczywistością, a wyobrażeniem o niej lub jej odbiciem w świadomości podmiotu. Może on polegać na urojeniu (fałszywym wyobrażeniu) istnienia pewnych okoliczności lub cech stanu rzeczy, które w rzeczywistości nie występują, lub na nieświadomości występujących w rzeczywistości okoliczności. Wprowadzić w błąd można za pomocą słowa, pisma (dokumentu), czy też określonego zachowania się. W orzecznictwie wskazuje się, że przy ustalaniu zamiaru sprawcy oszustwa należy brać pod uwagę te okoliczności, na podstawie których można wyprowadzić wnioski co do realności wypełnienia obietnic złożonych przez sprawcę osobie rozporządzającej mieniem, w tym jej możliwości finansowe. (wyrok SA w Katowicach z 20.11.2018r. sygn. akt II AKa 343/2018) Nadto w orzecznictwie wyrażony został pogląd, że choć dla ustalenia złego zamiaru sprawcy co do zasady liczą się tylko zaszłości z czasu popełnienia przestępstwa, to jednak zdarzenia późniejsze mogą być pomocne w dokonaniu ustaleń co do tego zamiaru. Zasady doświadczenia życiowego wskazują bowiem, że w razie oszukańczego zamiaru podmiot jest aktywny przed zawarciem umowy, starając się wzbudzić zaufanie drugiej strony kontraktu, natomiast po uzyskaniu korzyści majątkowej zrywa te kontakty, zmieniając miejsce zamieszkania i numery telefonów (wyr. SA w Krakowie z dnia 27.05.2015r. II AKa 79/

Z dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych wynika, że J. J. w chwili, gdy pożyczał pieniądze od J. W. nie miał zamiaru, ani możliwości spłacenia zaciągniętego zobowiązania.

J. J. po przeprowadzce do S. w 2012r. starał się u mieszkańców tej miejscowości, w tym J. W. i jego partnerki E. S., wywołać wrażenie, że jest osobą która ma środki lub możliwości pozyskania środków, pozwalających na zakup portu w S.. W tym celu nawiązał kontakt z ówczesnym prezesem spółki (...) S.A. T. Ć. i doprowadził do podpisania z zarządem spółki listów intencyjnych. Działania te jednak de facto nie przybliżyły go do zakupu wartej kilkanaście milionów złotych nieruchomości, skoro z listów intencyjnych wynikało jedynie, że oskarżony przystępuje do negocjacji w sprawie jej przejęcia oraz że zarząd spółki (...) S.A. zgodzi się na zawarcie umowy sprzedaży, o ile J. J. przedstawi wiarygodne zapewnienie finansowania. Takiego finansowania J. J. jednak nie mógł zapewnić, ponieważ nie miał takich pieniędzy, ani możliwości ich zdobycia (np. w drodze kredytu). Z dokonanych ustaleń w sprawie wynika bowiem, że wraz z L. G. (2) w 2012r. prowadził spółkę zajmującą się hurtową sprzedażą owoców i warzyw, jednakże w tym samym roku zakończyła ona działalność, z uwagi na niewypłacalność. Nadto analiza rachunku bankowego J. J. z przełomu 2013 i 2014r. wskazuje, że największe wpłaty, jakie odnotowano w tym czasie to tylko te, które zostały wykonane przez J. W.. Oskarżony nie posiadał więc żadnych źródeł dochodu, które umożliwiałyby mu zakup portu, czy spłatę zaciąganych u pokrzywdzonego pożyczek.

Działania podejmowane przez oskarżonego wystarczyły jednak, by u J. W. i jego partnerki wywołać błędne przekonanie że J. J., jako osoba która przygotowuje się do przejęcia tak wartościowej nieruchomości, dysponuje znacznymi pieniędzmi lub przynajmniej posiada możliwościami ich pozyskania. Tym samym J. W. mógł zakładać, że nie będzie miał problemów z odzyskaniem pożyczonych J. J. pieniędzy, zwłaszcza że oskarżony dodatkowo obiecywał mu inne profity po zakończeniu transakcji, w tym stałą pracę w (...), miejsce w zarządzie spółki, czy nabycie apartamentów po preferencyjnych cenach.

O braku zamiaru zwrotu pożyczki przez J. J. świadczy również to, że po jej uzyskaniu J. W. miał bardzo utrudniony kontakt z oskarżonym. J. J. wyprowadził się ze S. z rodziną nie informując o tym pokrzywdzonego, często zmieniał miejsce zamieszkania oraz numery telefonów. J. W. wielokrotnie pisał do J. J. maile z prośbą o zwrot pożyczki. Oskarżony do końca 2014r sporadycznie na nie odpowiadał, ale już w 2015r. przestał w ogóle reagować na te wezwania. J. J. w toku postępowania podał, że nie widział maili od pokrzywdzonego, ponieważ utracił dostęp do swego konta, które zostało „zhakowane” w styczniu lub lutym 2014r. Zauważyć jednak należy, że jeszcze w listopadzie i grudniu 2014r. odpisywał pokrzywdzonemu, tłumacząc się z braku spłaty pożyczki. Trudno dać wiarę, by jakakolwiek inna osoba, poza oskarżonym, miała interes w odpowiadaniu w tym czasie na maile J. W. oraz by posiadała tak dokładną wiedzę na temat istniejących zobowiązań oskarżonego. Nadto, gdyby J. J. istotnie zależało na wywiązaniu się z obowiązku zwrotu pożyczki, mógł do pokrzywdzonego zadzwonić, przyjechać do miejsca jego zamieszkania, aby ustalić warunki spłaty. Nic takiego jednak nie nastąpiło, co więcej oskarżony wbrew oczywistym faktom twierdził, że dług spłacił.

Sąd zmienił opis czynu zarzucanego oskarżonemu, usuwając zapis z którego wynika, że J. J. wprowadził J. W. i E. S. w błąd co do zamiaru wykorzystania przekazanych przez nich środków finansowych na poczet zakupu nieruchomości portu w m. S., zastępując go stwierdzeniem, iż oskarżony wprowadził pokrzywdzonego J. W. w błąd co do zamiaru i możliwości zwrotu pożyczki. Udzielenie pożyczki przez J. W. nie było uzależnione od tego, czy środki zostaną wprost przeznaczone na cele związane z zakupem nieruchomości w S., tym bardziej że pierwsza pożyczka w kwocie 6.000 zł została przekazana na leczenie żony J. J. (co potwierdziły obie strony). Zakup portu przez oskarżonego nie stanowił celu pożyczki, lecz był jedynie środkiem, którym posłużył się J. J., by skłonić pokrzywdzonego do przekazania pieniędzy. J. W. nie wahał się bowiem przekazać niemałych kwot oskarżonemu, który dzięki snutym planom inwestycyjnym (całkowicie nierealnym) sprawiał wrażenie osoby majętnej.

Sąd przyjął również, że osobą pokrzywdzoną jest wyłącznie J. W., gdyż to jego pieniądze, przez niego zarobione i znajdujące się na jego osobistym koncie zostały pożyczone J. J.. J. W. co prawda pozostaje w konkubinacie z E. S. (1) i choć prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, nie ma żadnych przesłanek by uznać, iż pieniądze te należały do ich majątku wspólnego.

Z uwagi na to, że J. J. (1) dopuścił się zarzucanego mu czynu w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru należało to uwzględnić w opisie czynu i jego kwalifikacji (art. 12§1 kk).

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

J. J. (1)

1

1

Wymierzając oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności Sąd uznał, iż jest to kara współmierna do stopnia zawinienia oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu, którego się dopuścił, na co wpływa przede wszystkim wysokość szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu J. W. (1). J. J. przejął niemałą kwotę pieniędzy, którą pokrzywdzony wcześniej zaoszczędził dzięki ciężkiej pracy za granicą i którą przekazał oskarżonemu, uwiedziony obietnicą stałej pracy w Polsce. Wykorzystał nadzieję pokrzywdzonego na poprawienia warunków bytowych jego rodziny.

Jednocześnie Sąd przy wymiarze kary uwzględnił uprzednią niekaralność oskarżonego (karta karna - k. 680-681 )

J. J. (1)

2

1

Na zasadzie art. 69 § 1, 2 kk, art. 70 §1 kk Sąd warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby 3 lat i jednocześnie na zasadzie art. 72§1 pkt 1 kk zobowiązał oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby co 6 miesięcy. Zdaniem Sądu zastosowanie tego środka probacyjnego będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów zapobiegawczych i wychowawczych kary i zapobiegnie powrotowi oskarżonego do przestępstwa.

J. J. (1)

3

1

Na podstawie art. 46§1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę pokrzywdzonemu J. W. (1) kwoty 55.500 zł. Środek ten spełni oprócz kompensacyjnej, funkcję wychowawczą i prewencyjną.

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

Ze względu na trudną sytuację majątkową J. J. (1), który nie posiada stałego zatrudnienia, a jednocześnie ma na utrzymaniu bezrobotną żonę i małoletniego syna, Sąd zwolnił oskarżonego od obowiązku ponoszenia opłat i pozostałych kosztów sądowych.

7.  Podpis