Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: XIV K 641/18

Uzasadnienie wyroku z dnia 15 listopada 2019 r.

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w toku rozprawy głównej Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 20 października 2017 r. Prezydent (...) W. cofnął M. L. uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B w związku z przekroczeniem dopuszczalnej ilości punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Decyzję tę M. L. otrzymał w dniu 16 listopada 2017 r. Do dnia 2 kwietnia 2018r. M. L. nie nabył ponownie uprawnień do kierowania pojazdami kategorii B.

W dniu 2 kwietnia 2018 r. M. L. był wraz ze swoją narzeczoną zaproszony na godzinę 11:00 na świąteczną uroczystość do swojego ojca, który mieszka w J.. Ponieważ był już spóźniony godzinę, a czas oczekiwania na taksówkę z uwagi na okres świąteczny wynosił ponad godzinę, M. L. na uroczystość postanowił udać się swoim samochodem marki S. o numerze rejestracyjnym (...). Samochód stał wówczas zaparkowany na miejscu parkingowym przypisanym do lokalu znajdującego się na ul. (...) w W.. Około godziny 12:20 podczas jazdy ww. pojazdem M. L. został zatrzymany do kontroli drogowej przez patrol Policji w składzie st. asp. M. K. i st. sierż. E. S.. Do zatrzymania doszło na ulicy (...) na wysokości ulicy (...) w W.. W trakcie kontroli M. L. nie posiadał przy sobie dokumentu prawa jazdy, a po sprawdzeniu w bazie danych, policjanci ustalili, że w stosunku do M. L. wydana została decyzja o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdów.

(wyjaśnienia oskarżonego – k. 30-31, 97, zeznania świadka M. K. – k. 10-11, informacja z (...) W. – k. 15, fotokopia zwrotnego potwierdzenia odbioru decyzji Prezydenta (...) W. z dnia 20 października 2017 r.)

M. L. był uprzednio prawomocnie skazany za przestępstwo umyślne. Oskarżony ma 27 lat i osiąga dochody w wysokości około 5.000 zł miesięcznie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

(karta karna – k. 72)

Oskarżony M. L. przyznał się do zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia odnośnie okoliczności popełnienia czynu.

Wyjaśnieniom oskarżonego Sąd dał wiarę w całości albowiem z pozostałymi dowodami tworzą spójny i wiarygodny obraz wydarzeń.

Pozostałe dowody w postaci zeznań świadka, który zatrzymał oskarżonego oraz dokumentów wymienionych w części uzasadnienia przedstawiającej stan faktyczny, Sąd uznał za wiarygodne. Sąd nie znalazł powodu by odmówić tym dowodom wiary.

Sąd zważył, co następuje:

W myśl art. 180a k.k., karze podlega ten, kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, prowadzi pojazd mechaniczny, nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami. Oskarżonego obowiązywała decyzja administracyjna o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, czego oskarżony miał świadomość albowiem prawidłowo otrzymał odpis decyzji.

Kodeks karny nie definiuje pojęcia pojazdu mechanicznego, jednak przyjąć należy, iż jest to każdy środek transportu (maszyna lub urządzenie), służący do przewozu osób lub towarów, napędzany w sposób mechaniczny – przy użyciu silnika spalinowego, elektrycznego lub parowego. Definicja ta obejmuje zatem samochód osobowy.

Oskarżony, mimo świadomości, że może popełnić przestępstwo świadomie wsiadł do samochodu, godząc się na popełnienia czynu z art. 180a k.k. Tym samym stwierdzić należy, że oskarżony działał umyślnie.

Okoliczności popełnienia czynu, tj. fakt spieszenia się przez oskarżonego na uroczystość rodzinną nie stanowiły okoliczności wyłączającej karalność czynu oskarżonego. W szczególności oskarżony nie działał w stanie wyższej konieczności w rozumieniu art. 26 § 1 k.k. albowiem w niniejszej sprawie nie doszło do zagrożenia dóbr prawem chronionych, które oskarżony mógłby ratować poświęcając inne dobro. Wskazać bowiem należy, że nie jest dobrem prawnie chronionym przybycie na czas na uroczystość rodzinną.

Zgodnie z art. 1 § 2 k.k. dla przypisania sprawcy popełnienia przestępstwa, czyn zabroniony charakteryzować się musi społeczną szkodliwością wyższą niż w stopniu znikomym. Na ocenę tego stopnia, po myśli art. 115 § 2 k.k. wpływ mają: rodzaj naruszonego obowiązku, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, waga naruszonych obowiązków, okoliczności czynu.

Przepisy o nadawaniu i cofaniu uprawnień do kierowania pojazdami mają na celu zapewnienie porządku w ruchu w ten sposób, że do kierowania pojazdami dopuszczone zostaną tylko te osoby, które nabyły praktyczne umiejętności kierowania pojazdem i znajomość przepisów ustanawiających obowiązujące zasady ruchu – złożenie egzaminu ma te przymioty potwierdzać, natomiast cofniecie uprawnień do kierowania pojazdami ma na celu wyeliminowanie z ruchu osoby, która pomimo tego, że posiadła wiedzę i umiejętności, to wykorzystuje je w sposób niewłaściwy – jeżdżąc w sposób niezgodny z przepisami (tak, jak czynił to oskarżony – cofnięcie uprawnień nastąpiło z uwagi na wcześniejsze naruszenia przepisów ruchu drogowego), grożący w bezpieczeństwo ruchu albo też nie wykazała, ze jej stan zdrowia umożliwia dalsze prowadzenie pojazdów. W interesie każdego kierującego jest to, by spotykać na drodze tylko takich uczestników ruchu, którzy ze względu na swoje właściwości dają gwarancję umiejętności bezpiecznego prowadzenia pojazdu. Dlatego istotnym jest, by kierowca posiadał odpowiednie właściwości fizyczne i psychiczne oraz kwalifikacje fachowe, co potwierdza posiadanie prawa jazdy. Kierowanie pojazdem mimo braku stosownych uprawnień niweczy tego rodzaju gwarancję, tym samym zaś naraża na szwank interes innych uczestników ruchu i dlatego jest społecznie szkodliwe.

Wszystko to sprawia, że jego czyn uznać należy za szkodliwy społecznie w stopniu o wiele wyższym niż znikomy, co czyni go przestępstwem.

W toku postępowania obrońca oskarżonego wnosił o warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonego. Na przeszkodzie uwzględnieniu wniosku obrońcy stała uprzednia karalność oskarżonego za przestępstwo umyślne. Jak wynika bowiem z karty karnej oskarżony był uprzednio karany na karę grzywny za przestępstwo umyślne przez sąd niemiecki. Zgodnie z przepisem art. 114a § 1 k.k., co do zasady, wyrokiem skazującym jest również wyrok wydany w innym państwie UE, chyba że według ustawy karnej polskiej czyn nie stanowi przestępstwa, sprawca nie podlega karze albo orzeczono karę nieznaną ustawie. W niniejszej sprawie nie spełnione zostały negatywne przesłanki uznania wyroku sądu niemieckiego za „wyrok skazujący” w rozumieniu kodeksu karnego. Według opisu wyroku sądu niemieckiego znajdującego się w karcie karnej oskarżony skazany został za przestępstwo kradzieży na karę grzywny. Czyn ten jest karalny również w prawie polskim, a polski porządek prawny zna karę grzywny. Sądowi z urzędu również wiadomo, że czyn opisany w § 242 ust. 1 niemieckiej ustawy karnej (S.), tj. przestępstwo kradzieży ma charakter umyślny. Poza tym oskarżony był karany za przestępstwo umyślne z art. 54 § 2 kks.

Niezależnie od powyższego Sąd doszedł do przekonania, że przeszkodą do warunkowego umorzenia postępowania był stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Na znaczny stopień winy wpływ miała okoliczność, że oskarżony umyślnie zdecydował się na kierowanie pojazdem z błahego powodu, mimo tego że był doskonale świadomy, że nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdu. Na stopień społecznej szkodliwości, który Sąd ocenił jako znaczny wpływ miała okoliczność, że oskarżony prowadził bez uprawnień pojazd na ruchliwej drodze, po głównych ulicach miasta, miał zamiar dojechać aż do J..

Wymierzając karę, sąd miał na uwadze stopień winy oraz znaczny stopień społecznej szkodliwości oraz okoliczności towarzyszące jego jeździe, świadczące o lekceważeniu porządku prawnego, o których była mowa wyżej.

Za adekwatne do wagi czynu uznano wymierzenie oskarżonemu kary grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych i ustalenie wysokości jednej stawki na kwotę 30 zł. Oskarżony jest osobą pracującą i osiągającą z tego tytułu wynagrodzenie, a zatem orzeczenie wobec niego kary grzywny będzie właściwą reakcją karną na popełniony czyn.

Zgodnie z art. 42 § 1a pkt 1 k.k., sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie skazanie za przestępstwo określone w art. 180a k.k. Orzeczenie zakazu jest obowiązkiem sądu, do którego uznania pozostaje jedynie długość zakazu. Jeżeli zaś chodzi o rodzaj pojazdu, to nie ma tu możliwości wyboru i zakaz powinien obejmować wszelkie pojazdy mechaniczne (jeżdżące po lądzie, latające i pływające).

Okres zakazu ustalono na jeden rok. Przez ten czas oskarżony powinien wyciągnąć wnioski z niewłaściwości swojego postępowania i zmienić podejście do przestrzegania zasad porządku i bezpieczeństwa w ruchu drogowym – o ile po odbyciu zakazu podejmie starania o odzyskanie uprawnień i stanie się pełnoprawnym uczestnikiem ruchu.

Konsekwencją skazania jest obciążenie M. L. kosztami sądowymi i wymierzenie mu opłaty. W ocenie Sądu uiszczenie niewielkich kosztów wygenerowanych przez postępowanie karne, wywołane wszak jego naruszającym prawo zachowaniem, nie będzie stanowiło nadmiernego obciążenia. Na koszty składają się poniesione w postępowaniu wydatki i opłata w kwocie 300 zł ustalona na podstawie art. 3 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.