Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III K 40/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2020 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. , w III -cim Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący sędzia Katarzyna Sztandar (spr.)

Sędzia sędzia Grzegorz Krogulec

Ławnicy Urszula Dukat, Małgorzata Kowalska

Wojciech Malesa

Protokolant starszy sekretarz sądowy Paulina Lewandowska

w obecności Prokuratora Anny Jóźwik

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2020 roku

sprawy A. K.

syna M. i T. z domu F.

urodzonego (...) w G.

oskarżonego o to, że:

w dniu 28 września 2019 roku około godz. 18:00 w samochodzie osobowym marki F. (...) o nr rej. (...) znajdując się w kompleksie leśnym w rejonie miejscowości G., gm. P., woj. (...), działając co najmniej z zamiarem ewentualnym, usiłował pozbawić życia K. L., w ten sposób, że po wspólnym spożyciu alkoholu, gdy K. L. zaczął dotykać go po udach i łapać za genitalia wyjął z kieszeni spodni rozkładany nóż, a następnie po jego rozłożeniu zadał pokrzywdzonemu cięcie nożem w okolicy szyi, po czym opuścił samochód i udał się do domu, w wyniku czego K. L. doznał obrażeń ciała w postaci rany ciętej przedniej powierzchni szyi o szerokości 1 cm i długości 10 cm, skutkujących naruszeniem czynności narządów ciała na okres dłuższy niż siedem dni, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na udzieloną pomoc medyczną.

tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk w zw. z art. 157 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

orzeka

1. oskarżonego A. K. w miejsce zarzucanego czynu, uznaje za winnego tego, że w dniu 28 września 2019 roku około godz. 18:00 w samochodzie osobowym marki F. (...) o nr rej. (...) znajdując się w kompleksie leśnym w rejonie miejscowości G., gm. P., woj. (...), dokonał uszkodzenia ciała K. L. w ten sposób, że przeciągnął ostrzem noża po skórze jego szyi, wskutek czego K. L. doznał rany ciętej przedniej powierzchni szyi szerokości 1 cm i długości 10 cm, które to obrażenie spowodowało naruszenie czynności narządów jego ciała na czas powyżej 7 dni, czym wyczerpał dyspozycję art. 157§1 kk i za to na podstawie art. 157§1 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

2. na podstawie art. 63§1 kk zalicza oskarżonemu A. K. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 29 września 2019 roku, godzina 13:15 do 29 czerwca 2020 roku,

3. na podstawie art. 46§1 kk zobowiązuje oskarżonego A. K. do zapłaty na rzecz K. L. kwoty 2.000 (dwa tysiące) złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wyrządzoną przestępstwem,

4. na podstawie art. 44§2 kk orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa i nakazuje zniszczenie dowodów rzeczowych z pozycji 5, 14 wykazu dowodów rzeczowych, karta 227-228 akt sprawy,

5. na podstawie art. 230§2 kpk nakazuje zwrócić:

- oskarżonemu A. K. dowody rzeczowe z pozycji 10, 11, 12, 13 wykazu dowodów rzeczowych, karta 227-228 akt sprawy,

- K. L. dowody rzeczowe z pozycji 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 wykazu dowodów rzeczowych, karta 227-228 akt sprawy,

6. zasądza od oskarżonego A. K. na rzecz K. L. kwotę 1800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego,

7. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. J. kwotę 1.107 (tysiąc sto siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu,

8. zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

WZÓR FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI,

TYM WYROKU NAKAZOWEGO (UK 1)

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 40/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

A. K.

oskarżonego A. K. w miejsce zarzucanego czynu, uznano za winnego tego że w dniu 28 września 2019 roku, około godziny 18:00 w samochodzie osobowym marki F. (...) o nr rej. (...) znajdując się w kompleksie leśnym w rejonie miejscowości G., gm. P., woj. (...), dokonał uszkodzenia ciała K. L. w ten sposób, że przeciągnął ostrzem noża po skórze jego szyi, wskutek czego K. L. doznał rany ciętej przedniej powierzchni szyi szerokości 1 cm i długości 10 cm, które to obrażenie spowodowało naruszenie czynności narządów jego ciała na czas powyżej 7 dni, czym wyczerpał dyspozycję art. 157§1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

A. K. i K. L. znali się od wielu lat. Zamieszkiwali w tej samej miejscowości. 28 września 2019 roku w godzinach rannych K. L. pojechał swoim samochodem marki F. (...) o nr rej. (...) do lasu na grzyby. Około godziny 09:00 spotkał znajomego B. D., który również zbierał grzyby. Razem udali się do samochodu K. L., gdzie wspólnie wypili 0,5 litra wódki.

Następnie pojechali do miejsca zamieszkania znajomego M. P.. Chwilę porozmawiali i K. L. odwiózł B. D. do domu, po czym wrócił i wypił razem z M. P. butelkę wódki o pojemności 0,5 litra. Potem rozstali się.

K. L. ponownie wrócił do lasu zbierać grzyby. Około godziny 15:00 spotkał A. K., który pasł krowy na łące. Wspólnie pojechali samochodem do miejscowości D., tam K. L. kupił 0,5 litra wódki, po czym wrócili i wypili tę wódkę. Potem K. L. zadzwonił do J. T. i poprosił go o pomoc w uruchomieniu samochodu. J. T. przyjechał i odpalił samochód przy pomocy przewodów. Później na prośbę K. L. przywiózł im jeszcze wódkę w butelce o pojemności 0,7 litra. We dwóch wypili około pół butelki. J. T. nie pił z nimi. Butelkę z pozostałością wódki zabrał ze sobą i odjechał swoim samochodem do domu.

K. L. wsiadł do samochodu i zajął miejsce kierowcy, a A. K. usiadł obok niego na miejscu pasażera. Była godzina około 18:00. Samochód znajdował się na leśnej drodze koło G.. W pewnej chwili K. L. zaczął obmacywać A. K. po nogach i kroczu. Oskarżony mówił, aby przestał, ale K. L. nie reagował i w dalszym ciągu dotykał go w te miejsca intymne. Wtedy A. K. zdenerwował się, wyjął z kieszeni spodni rozkładany nóż, rozłożył go i trzymając go w prawej dłoni przeciągnął jego ostrzem po szyi K. L., po czym wysiadł z samochodu i udał się do domu

W domu była córka jego siostry D. M. z chłopakiem K. S.. Po pewnym czasie oskarżony zaczął im opowiadać o zdarzeniu w samochodzie. Myśleli, że żartuje, ale po wskazaniu przez niego miejsca zajścia, udali się tam, przy czym nikogo w podanym miejscu nie zastali i wrócili do domu.

W tym czasie K. L. ponownie zadzwonił do J. T. prosząc aby do niego przyjechał. Z rany na szyi leciała mu krew. J. T. przyjechał. Pytał co się stało, lecz K. L. odpowiedział, że nie wie. Wsiadł do swojego samochodu i pojechał za J. T. do domu. O. bramę i samodzielnie wjechał samochodem na podwórko. J. T. odjechał.

W domu była żona i córki K. L.. Wezwano pogotowie ratunkowe, które zabrało K. L. do szpitala w T., gdzie udzielono mu pomocy medycznej.

W wyniku zdarzenia K. L. doznał rany ciętej przedniej powierzchni szyi szerokości 1 cm i długości 10 cm, które to obrażenie spowodowało naruszenie czynności narządów jego ciała na czas dłuższy niż 7 dni.

Oskarżony nie jest chory psychicznie ani upośledzony umysłowo. W czasie dokonywania zarzucanego czynu był w stanie upicia alkoholowego zwykłego i tylko z tego powodu miał ograniczoną zdolność rozumienia znaczenia czynu i kierowania swoim postępowaniem.

Nie był karany.

A. K. jest kawalerem, o wykształceniu podstawowym, bez zawodu, zajmuje się pracą w gospodarstwie rolnym. W środowisku ma przeciętną opinię. Nadużywa alkoholu, ale jest osobą niekonfliktową o spokojnym usposobieniu.

zeznania:

K. L.,

B. D.

zeznania M.

P.

zeznania J. T.,

wyjaśnienia A.

K.

wyjaśnienia A.

K.

wyjaśnienia A.

K.,

zeznania K.

S.,

D. M.

zeznania K.

L.,

J. T.

zeznania Z. L.,

M. L.,

A. L.

opinia lekarska

opinia psychiatryczna

karta karna

wywiad środowiskowy

244-245

225

135

169-171

97-99

97-99

97-99

269-270

271-272

244-245

169-171

6-8

252-253

255-256

87-88

267-268

128

188-189

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Ustalenia faktyczne odnośnie przebiegu zajścia Sąd oparł przede wszystkim na wyjaśnieniach A. K. uznając je za szczere i przekonywujące. Oskarżony przyznał, że zaatakował K. L. przeciągając ostrzem noża po jego szyi. Powodem tego ataku było zachowanie K. L., który z zupełnie niezrozumiałych powodów zaczął nagle dotykać go po nogach i kroczu. Oskarżony mówił aby się uspokoił, ale ten nie reagował. Wtedy bardzo zdenerwował się, wyciągnął nóż i przeciągnął ostrzem po szyi pokrzywdzonego, po czym wysiadł z samochodu i udał się do domu. Podczas zajścia K. L. nic do niego nie mówił i nie było między nimi żadnej kłótni czy też sprzeczki. Sąd uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego, ponieważ korespondują z zeznaniami świadków K. S. i D. M., którym po powrocie do domu opowiadał o zdarzeniu, a jednocześnie brak jest w sprawie dowodów podważających prawdziwość jego relacji.

Wyjaśnienia oskarżonego znalazły potwierdzenie także w opinii biegłego lekarza chirurga, z której wynika, że na skutek zdarzenia K. L. doznał rany ciętej przedniej powierzchni szyi szerokości 1 cm i długości 10 cm, które to obrażenie naruszyło czynności narządów jego ciała na czas dłuższy niż 7 dni. Biegły przyznał, że rana ta mogła być spowodowana ostrym przedmiotem typu nóż i mógł to być nóż zabezpieczony od oskarżonego w toku postępowania. Wnioski opinii Sąd także w całości podzielił.

Sąd podzielił również wnioski zawarte w opinii psychiatrycznej, dotyczącej oskarżonego jako że nie nasuwa zastrzeżeń.

Zeznania pokrzywdzonego nie mogły stanowić podstawy dla poczynienia ustaleń faktycznych odnośnie przebiegu zdarzenia, bowiem pokrzywdzony nie pamiętał jego okoliczności. Pamiętał jedynie, że tego dnia spotkał A. K. na łące i spożywał z nim alkohol, że dzwonił do J. T. aby przyjechał pomóc mu odpalić samochód i aby przywiózł mu alkohol. Potem, gdy obudził się przy samochodzie ponownie dzwonił do J. T. i ten przyjechał. J. T. pytał co mu się stało, widział ranę na jego szyi, ale K. L. nie pamiętał co się wydarzyło. Pojechał swoim samochodem za samochodem J. T. do domu, a tam żona wezwała pogotowie, które zabrało go do szpitala.

Sąd uznał za wiarygodne zarówno zeznania K. L. jak i zeznania J. T., A. L., M. L. i Z. L., aczkolwiek osoby te nie były bezpośrednimi świadkami zajścia, a przedstawiane przez nich relacje dotyczą wydarzeń mających miejsce przed i po zajściu, na skutek którego pokrzywdzony doznał obrażeń.

Zeznania świadków B. D., M. P., P. L., S. P., M. G., P. P. (2) nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

W ocenie Sądu okoliczności faktyczne wskazują, że tak gwałtowną reakcję oskarżonego spowodował fakt dotykania jego miejsc intymnych przez pokrzywdzonego. Mężczyźni znali się od wielu lat, czasem spotykali się, spożywali wspólnie alkohol i wcześniej nie było między nimi żadnych konfliktów. Nigdy wcześniej nie zdarzyła się też sytuacja, aby pokrzywdzony wykazywał jakieś zainteresowania o charakterze seksualnym wobec oskarżonego lub innych osób, co wynika z wyjaśnień oskarżonego i zeznań przesłuchanych świadków.

Dlatego niewątpliwym jest, że zarówno na zachowanie pokrzywdzonego jak i nagłą, nieprzemyślaną reakcję oskarżonego wpływ miał spożyty przez nich wcześniej alkohol.

Obaj mężczyźni podczas zajścia znajdowali się pod jego silnym działaniem. Stan faktyczny wskazuje, że tego dnia najpierw K. L. wypił 0,5 litra wódki z B. D., potem 0,5 litra wódki z M. P., a następnie razem z oskarżonym wypił 0,5 litra wódki, a później jeszcze około połowę zawartości butelki wódki o pojemności 0,7 litra, którą przywiózł J. T..

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia

z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna

skazania

zgodna z zarzutem

3.2. Podstawa prawna skazania niezgodna z zarzutem

1

A. K.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W przypadku przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu znamiennego skutkiem, o kwalifikacji prawnej decyduje przede wszystkim powstały skutek, zaś usiłowanie przestępstwa zagrożonego karą surowszą można przypisać sprawcy tylko wtedy, gdy w zamiarze popełnienia takiego przestępstwa zmierzał bezpośrednio ku jego dokonaniu, a zamierzonego skutku nie osiągnął z przyczyn od niego niezależnych. (wyrok S N z 5.04. 1976 r. IV KR 33/76).

Dla ustalenia zamiaru pozbawienia życia konieczne jest by analiza całokształtu okoliczności przedmiotowych ( tj. rodzaj, rozmiary użytego narzędzia, ilość uderzeń, siłę, z jaką zostały zadane, umiejscowienie ciosów, przebieg rany) i podmiotowych ( tj. właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego dotychczasowy tryb życia, pobudki, motywy działania, stosunki panujące między sprawcą a pokrzywdzonym, okoliczności, tło zajścia, zachowanie się przed i po popełnieniu czynu) wskazywała na to, że sprawca powodując uszkodzenia ciała chciał lub godził się na najpoważniejszy skutek swego działania – śmierć osoby pokrzywdzonej.

Sąd analizując wskazane wyżej okoliczności przedmiotowe i podmiotowe uznał, że brak jest wystarczających podstaw do przyjęcia, że oskarżony usiłował dokonać zabójstwa K. L.. Uzewnętrznione przejawy zachowania oskarżonego wskazują, że swoim zamiarem nie obejmował skutku, jaki mógł nastąpić w wyniku jego działania, czyli śmierci człowieka.

Nie zawsze bowiem użycie noża oznacza, że sprawca miał zamiar, choćby ewentualny wywołania skutku śmiertelnego.

Przy tej ocenie Sąd uwzględnił fakt, że oskarżony nie zadał pokrzywdzonemu ciosu, a dokonał jednokrotnego pociągnięcia nożem po skórze szyi z niedużą siłą, o czym świadczy głębokość rany ciętej oraz fakt, że pokrzywdzony nie doznał obrażeń naczyń głębiej położonych. Nie planował wcześniej zabójstwa K. L., a atak nożem nastąpił nagle, niespodziewanie i zupełnie bezmyślnie w reakcji na niezrozumiałe dotykanie go przez pokrzywdzonego. Oskarżony, przy tym, nie wykazywał żadnej determinacji w dążeniu do ewentualnego pozbawienia życia, ponieważ po dokonaniu pociągnięcia nożem po skórze szyi pokrzywdzonego, nie kontynuował dalej ataku i wysiadł z samochodu. Podczas zajścia nie wypowiadał wobec pokrzywdzonego żadnych gróźb ani słów świadczących o zamiarze pozbawienia go życia.

Niewątpliwie głównym powodem agresywnego zachowania oskarżonego był fakt, że znajdował się pod działaniem alkoholu, ale to oczywiście nie może stanowić usprawiedliwienia jego zachowania.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że oskarżonemu można przypisać jedynie działanie z tzw. zamiarem ogólnym spowodowania uszkodzenia ciała, który obejmuje faktycznie powstałe następstwa zadanych umyślnie obrażeń. Przedstawione wyżej okoliczności sprawy wskazują, że oskarżony atakując pokrzywdzonego, miał świadomość możliwości spowodowania u niego obrażeń, co nie oznacza przecież jednocześnie akceptacji skutku śmiertelnego.

W efekcie jego zachowania, K. L. doznał obrażeń ciała kwalifikowanych z art. 157§1 kk i Sąd uznał, że wina i sprawstwo oskarżonego zostały udowodnione w tym zakresie.

Zdaniem Sądu okoliczności faktyczne wykluczają możliwość uznania zachowania oskarżonego za działanie w warunkach obrony koniecznej lub warunkach przekroczenia jej granic, ponieważ zachowanie pokrzywdzonego poprzedzające atak trudno uznać za rzeczywisty i obiektywnie istniejący zamach na dobra oskarżonego, chronione prawem – co stanowi warunek konieczny do rozważań w zakresie powyższej instytucji ( art. 25§1 i §2 kk).

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. K.

1

3

4,5

Na korzyść oskarżonego poczytano:

- fakt przyznania się do spowodowania nożem obrażeń ciała u pokrzywdzonego, wyrażenie żalu i przeproszenie pokrzywdzonego, dotychczasową niekaralność.

Na niekorzyść uwzględniono:

- raczej przeciętną opinię środowiskową,

- działanie pod wpływem alkoholu,

- fakt nieuzasadnionego, nagłego i agresywnego zaatakowania pokrzywdzonego nożem, oddalenie się z miejsca zdarzenia i brak zainteresowania losem pokrzywdzonego

W ocenie Sądu wymierzona kara jest współmierna do stopnia winy oskarżonego, wagi czynu, stopnia jego społecznej szkodliwości oraz czyni zadość ustawowym dyrektywom wymiaru kary. Ustawowe granice zagrożenia przypisanego czynu wynoszą od 3 miesięcy do 5 lat.

W oparciu o art. 46§1 kk zobowiązano oskarżonego do zapłaty na rzecz K. L. kwoty 2.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wyrządzoną przestępstwem. Sąd uwzględnił skalę krzywdy doznanej przez pokrzywdzonego oraz całokształt okoliczności dotyczących zdarzenia i związanych z tym dolegliwości w zakresie stanu zdrowia, wieku i negatywnych skutków w sferze psychiki. Sąd uznał, że żądana kwota 30.000 zł. jest rażąco wygórowana. Miał tu na uwadze zeznania pokrzywdzonego, z których wynika, że najbardziej dotkliwe dla niego było poczucie wstydu wynikającego z faktu, że oskarżony powiedział, iż był przez niego obmacywany, co pokrzywdzony wyklucza – choć zajścia nie pamięta. Ta okoliczność stanowi jednak ustalenie faktyczne i nie może być uwzględniona w wysokości zadośćuczynienia. Pokrzywdzony nie wskazał innych powodów. Z relacji jego żony wynika, że po opuszczeniu szpitala od razu przystąpił do wykonywania prac rolnych, nie skarżył się na żadne dolegliwości, przy czym żona nie zauważyła aby nastąpiła jakaś zmiana w jego dotychczasowym zachowaniu. Mając na uwadze wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd uznał, że przyznana kwota 2.000 zł. zadośćuczynienia jest odpowiednia.

Na podstawie art. 44§2 kk orzeczono o przepadku na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych służących do popełnienia przestępstwa, w tym zabezpieczonego noża. W oparciu o art. 230§2 kpk orzeczono o zwrocie osobom uprawnionym odzieży zabezpieczonej w toku postępowania.

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

     

2

     

Na podstawie art. 63§1 kk zaliczono oskarżonemu na poczet kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w tej sprawie od 29 września 2019 roku, godz. 13:15 do 29 czerwca 2020 roku

7. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6

7

8

Zgodnie z art. 627 kpk, §11 ust.1 pkt 2, ust. 2 pkt 5, ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.z 2015r, poz.1800 z późn zm.) zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. L. zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu Sąd orzekł w oparciu o §2, §17 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( Dz.U z 2019 r., poz. 18).

Zgodnie z art.624§1kk i art.17 ust 1 ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych- Dz.U. z 1983r. Nr 49, poz.223 z późniejszymi zmianami Sąd zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych i przejął je na rachunek Skarbu Państwa uznając, że uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na trudną sytuację materialną.

8. PODPIS