Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 sierpnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2017 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.

z udziałem Skarbu Państwa Prezesa Sądu Okręgowego w K.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy z wniosku A. Ś. o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po Z. G. toczącej się przed Sądem Rejonowym w S., sygn. akt II Ns 2874/15 oraz Sądem Okręgowym w K. sygn. akt III Ca 944/16

p o s t a n a w i a :

1)  stwierdzić, że w prowadzonym przez Sąd Okręgowy w K. postępowaniu w sprawie III Ca 944/16 (sygn. akt Sądu Rejonowego w S. II Ns 2874/15) nastąpiła przewlekłość postępowania obejmująca okres od 1 października 2016 r. do 11 października 2017 r.;

2)  przyznać skarżącej od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w K. kwotę 4.000 (cztery tysiące) złotych;

3)  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

4)  zwrócić skarżącej opłatę sądową w kwocie 200 (dwieście) złotych.

SSA Elżbieta Karpeta SSA Roman Sugier SSA Zofia Kawińska-Szwed

Sygn. akt I S 26/17

UZASADNIENIE

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. wniosła skargę na przewlekłość postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w S. pod sygnaturą II Ns 2874/15, a następnie w Sądzie Okręgowym w K. pod sygnaturą III Ca 944/16 domagając się stwierdzenia przewlekłości postępowania oraz zasądzenia na rzecz skarżącej od Skarbu Państwa kwoty 20.000 złotych.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Okręgowego w K. zgłosił przystąpienie do sprawy i wniósł o oddalenie skargi.

Uznał skargę za bezzasadną, gdyż w sprawie po jej zarejestrowaniu, wyznaczono termin rozprawy zgodnie z kolejnością wpływu.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Małoletnia A. Ś. reprezentowana przez swoich rodziców złożyła 31 sierpnia 2015 roku w Sądzie Rejonowym w S. wniosek o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia woli w przedmiocie odrzucenia spadku po swojej babci. Postępowanie zakończyło się postanowieniem 2 czerwca 2016 r. oddalającym wniosek.

Akta zostały przedstawione z apelacją Sądowi Okręgowemu w K. 21 września 2016 r. i zarejestrowane pod sygnaturą III Ca 944/16.

Bezczynność w sprawie trwała do 25 maja 2017 r., kiedy to zarządzono wyznaczenie na 11 października 2017 r. rozprawy. Sprawa wyznaczona została w kolejności wpływu i nie należy do kategorii spraw pilnych skatalogowanych w § 2 pkt 5 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych.

W powyższych okolicznościach skargę należało uznać za zasadną częściowo.

Okres przebiegu postępowania przed Sądem Rejonowym obejmuje 9 miesięcy licząc od daty wpływu, w ramach którego podejmowane były czynności procesowe i zapadło merytoryczne rozstrzygnięcie. Czasokres trwania postępowania na tym etapie oraz podejmowanie czynności były usprawiedliwione okolicznościami sprawy. Nie sposób jednak nie przyznać racji skarżącej, że okres spoczywania sprawy w Sądzie Okręgowym, kiedy to od wpływu sprawy do terminu pierwszej rozprawy wynosi prawie 13 miesięcy, nie może być akceptowany.

Państwo zobowiązane jest stworzyć w ramach organizacji sądownictwa takie warunki, by sprawy mogły być rozpoznawane w rozsądnym, w miarę krótkim czasie, a okresy ewentualnego jego przedłużenia były usprawiedliwione celowymi czynnościami i wymogami procesu.

Okres oczekiwania na termin pierwszej rozprawy wynoszący 12 miesięcy nie spełnia wymogu sprawności postępowania jakiej strony mają prawo oczekiwać od organu powołanego do rozstrzygnięcia sprawy, od której zależą dalsze ich istotne sprawy.

Stwierdzić więc należało, że w okresie od 1 października 2016 r. do 11 października 2017 r. ma miejsce nieuzasadniona przewlekłość postępowania.

Uregulowanie art. 2 ust. 1 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843 ze zm. późn. zwanej dalej ustawą o skardze …) wskazuje, że przewlekłość postępowania ma miejsce, gdy postępowanie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Regulacja ta pozwala na wniosek, że stronę nie mogą obciążać kwestie wiążące się z organizacją sprawności postępowania. Oczywiście nie sposób jest abstrahować całkowicie od realiów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i wymogów czasowych potrzebnych na rozpoznanie sprawy.

Jednakże spoczywanie sprawy w okresie roku czasu znacząco przekracza termin konieczny na jej rozpoznanie.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy o skardze uwzględnił żądanie skarżącej w odniesieniu do postępowania przed Sądem Okręgowym, stwierdzając że doszło do przewlekłości postępowania w rozumieniu art. 2 ustawy o skardze …

Uregulowanie ust. 4 art. 12 tej ustawy przewiduje możliwość przyznania skarżącej odpowiedniej sumy pieniężnej w wysokości 2.000 zł do 20.000 zł.

Przyznanie sumy oraz jej wysokość winny uwzględniać całokształt konkretnego przypadku, znaczenie przedmiotu sprawy dla strony, długotrwałość przewlekłości.

Dokonane przez Sąd Apelacyjny ustalenia wskazują, że czas przewlekłości jest znaczący. Długotrwały brak rozstrzygnięcia sprawy generuje wzrost zaległości za użytkowanie mieszkania przez spadkobierców właściciela mieszkania Z. G..

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny uznał, że okoliczności powyższe uzasadniają zasadzenie kwoty 4.000 zł na rzecz skarżącej, jako wystarczająco satysfakcjonującej. Żądanie kwoty 20.000 zł ocenić należało jako wygórowane.

SSA Elżbieta Karpeta SSA Roman Sugier SSA Zofia Kawińska-Szwed