Sygnatura akt II S 27/20
Dnia 3 lipca 2020 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:
przewodniczący: sędzia SSA Bogusław Tocicki
sędziowie: sędzia SSO del. Agnieszka Połyniak (spr.)
sędzia SSA Piotr Kaczmarek
po rozpoznaniu w sprawie R. S.
skargi na naruszenie prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki
na podstawie art. 430 § 1 k.p.k. w zw. z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.2018.75 t.j.)
p o s t a n o w i ł
I. pozostawić skargę bez rozpoznania,
II. zwolnić R. S. od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi, obciążając Skarb Państwa kosztami postępowania w sprawie.
R. S. wniósł 12 czerwca 2020r. skargę na przewlekłość postępowania w sprawie o sygn. akt IV S 12/2 Sądu Okręgowego w Świdnicy, wynikłej z jego skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznana sprawy w postępowaniu sądowym o sygn. akt VI Kp 268/19, wskazując, iż bezpodstawnie wzywany jest do usunięcia braków formalnych pism procesowych, które w jego ocenie, nie istnieją i wobec zaistniałej sytuacji, domagał się stwierdzenia stanu bezczynności w okresie od wniesienia skargi do Sądu Okręgowego w Świdnicy do 12.06.2020r., tj. wniesienia przedmiotowej skargi. Skarżący domagał się prócz stwierdzenia przewlekłości w rozpoznaniu jego skargi na działania Sądu Rejonowego w Wałbrzychu, wszczęcia postępowania dyscyplinarnego w stosunku do osób odpowiedzialnych za „czynione złośliwości”.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:
Skarga jest niedopuszczalna i nie podlega rozpoznaniu.
W judykaturze, w tym - orzecznictwie Sądu Najwyższego – wielokrotnie podkreślano, że postępowanie skargowe jest postępowaniem incydentalnym w ramach postępowania co do głównego przedmiotu sprawy, dotyczącego wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy w danej instancji (np. uchwała z dnia 21 września 2005 r., I KZP 24/05, OSNKW 2005/10/89, czy postanowienie z dnia 10 czerwca 2008 r., KSP 2/08 – OSNKW 2008/9/71).
Wyrazem tego jest to, że w art. 2 ust. 1 ustawy o skardze w zw. z art. 3 tej ustawy wymienione zostały rodzaje postępowań, których skarga na naruszenie prawa strony takiego postępowania może dotyczyć. Jest to enumeratywnie wskazanym krąg postępowań i w związku z tym Sąd Najwyższy kategorycznie (wielokrotnie) podkreślał, że „skoro w katalogu tym nie zostało wymienione postępowanie o stwierdzenie naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, to nie jest dopuszczalne wniesienie skargi, której przedmiotem jest takie postępowanie” (postanowienie z 19.02.2020r., I NSP196/19, podobnie w postanowieniu z 306.2020r.,sygn. I NSP 58/20). Brak zatem prawnych podstaw do wniesienia skargi na przewlekłość postępowania wynikłego z wniesienia skargi na przewlekłość postępowania w innej sprawie.
Niemniej zauważyć wypada także to, że w związku z tym, że w sprawach skargi na przewlekłość postępowania, dotyczącej właśnie postępowania karnego stosuje się odpowiednio przepisy procedury karnej, środek, który jest niedopuszczalny z mocy prawa, powinien spotkać się z odmową przyjęcia przez prezesa sądu (upoważnionego sędziego), do którego ją złożono (art. 429§1 k.p.k.), a jeżeli – jak w niniejszej sprawie – został przyjęty, sąd zobligowany jest pozostawić go bez rozpoznania (art. 430§1 k.p.k.).
Ponieważ skarga nie może być merytorycznie rozpoznana, jako niedopuszczalna z mocy ustawy, skarżącego nie wezwano do uzupełnienia braku formalnego, tj. opłacenia skargi (art. 17 ust.1 ustawy o skardze), zwalniając go od tego obowiązku i obciążając kosztami wynikłymi z jej wniesienia Skarb Państwa. Decyzja w tym zakresie wynika stąd, że ustawą z dnia 20 lutego 2009 r. o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 61, poz. 948) zmieniono art. 17 ust. 3 ustawy w ten sposób, że uznano, iż opłatę należy zwrócić skarżącemu również w przypadku odrzucenia skargi. Zmianę prawa uzasadniono zaś tym, że brak możliwości merytorycznego rozpoznania skargi, nie powinien obciążać skarżącego ciężarami fiskalnymi na rzecz Skarbu Państwa. W niniejszej sprawie skargi R. S. nie odrzucono, bowiem ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. przewiduje możliwość odrzucenia skargi jedynie z przyczyn określonych w art. 9 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. , która nie wystąpiła. Jednak inna forma orzeczenia aniżeli forma odrzucenia skargi, nie stoi - zdaniem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z 9.10.2013r. (KSP 8/13) - na przeszkodzie zastosowania art. 17 ust. 3 ustawy. Te same względy, czyli brak możliwości merytorycznego rozpoznania skargi, które uzasadniają brak obciążania ciężarami fiskalnymi skarżącego w razie odrzucenia skargi, przemawiają za tym, aby również w przypadku pozostawienia skargi bez rozpoznania, ze względu na jej niedopuszczalność z mocy ustawy, sąd zwracał z urzędu wniesioną opłatę od skargi, a skoro opłata nie została uiszczona, by zaniechał wzywania do jej uiszczenia, zwalniając tym samym od tego obowiązku.
W tym stanie należało orzec, jak na wstępie.
Agnieszka Połyniak Bogusław Tocicki Piotr Kaczmarek