Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 7/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Ostródzie z 07.11.2019r. w spr. II K 735/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia:

A)  art. 7 kpk

B)  art. 192a§2 kpk w zw. z art. 170§1 pkt. 1 kpk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. A) obraza art. 7 kpk polegająca na dokonaniu przez sąd I instancji dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów- zarzut niezasadny, gdyż:

- należy przypomnieć, że sąd I instancji nie przypisał oskarżonym pobicia pokrzywdzonych tylko przestępstwo bójki; a przez bójkę rozumie się zdarzenie, w którym biorą udział co najmniej trzy osoby i każda z nich jednocześnie atakuje i broni się (nie można wskazać strony wyłącznie ofensywnej i wyłącznie defensywnej), stąd w ramach bójki – także tej z niniejszej sprawy- występują takie momenty gdy ktoś atakuje a ktoś się broni, gdy żadna z uczestniczących w niej osób nie była tylko bierna,

- konstrukcja bójki lub pobicia nie wymaga z reguły bardzo trudnego dowodowo ustalenia, który z uczestników zajścia zadał cios pociągający za sobą skutki decydujące o kwalifikacji prawnej. Konstrukcja bójki lub pobicia pozwala na ograniczenie się do ustalenia, czy dana osoba brała udział w bójce i jakiego typu była to bójka z uwagi na jej skutki (zob. wyrok SA w Łodzi z 12.10.2000 r., II AKa 181/00, KZS 2001/7–8, poz. 65, a także wyrok SA w Warszawie z 3.03.2016 r., II AKa 357/15, LEX nr 2112342, Wróbel Włodzimierz (red.), Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a, opubl. WKP 2017),

- odpowiedzialność za udział w pobiciu ponoszą wszyscy sprawcy działania, chociażby bezpośrednio nie zadawali konkretnych ciosów konkretnemu pokrzywdzonemu i niezależnie od tego, czy można im przypisać zadanie ciosu powodującego następstwa, o których jest mowa w art. 157§1 kk, jeśli przewidywali lub mogli oni przewidywać skutki pobicia,

- a wymowa zgromadzonych dowodów pozwalała na przyjęcie, że oskarżeni wzięli udział w bójce, której przebieg był dynamiczny i w trakcie której i pokrzywdzeni i oskarżeni doznali obrażeń stwierdzonych dokumentacją lekarską,

- uczestnikom bójki w zasadzie nie przysługuje prawo do obrony koniecznej (patrz: pogląd Budyn-Kulik Magdalena i in., Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, Lex 2020). Udział w bójce, a więc realizacja przez sprawcę ustawowych znamion przestępstwa z art. 158 k.k. wyklucza działanie w ramach kontratypu obrony koniecznej (patrz: wyrok SA w Warszawie z 23.08.2016r. w spr. II AKa 191/16). Nadto w realiach niniejszej sprawy nie można przyjąć by oskarżeniu działali jedynie w celu zapobieżenia bójce czy odparcia zamachu ze strony pokrzywdzonych, gdyż przeczą temu zeznania świadków oraz charakter i rozmiar obrażeń doznanych przez pokrzywdzonych, a także mechanizm tych obrażeń oceniony w opinii biegłego lekarza,

- co do pewnych różnić w szczegółach w zeznaniach B. J., J. P., M. K. i B. P. (1) (np. chodzi o okoliczność kto przyprowadził T. S. (1) na posesję) to nie można zapominać, że obserwowali oni przebieg bójki już w jej końcowej fazie, przy czym zgodnie twierdzili, że zaobserwowali wówczas agresywne zachowania oskarżonych względem pokrzywdzonego, stąd co do zasady ich zeznania można było uznać za wiarygodne; nadto o ile B. J., J. P. i M. K. byli powiązani towarzysko i rodzinnie z pokrzywdzonymi i mieliby motyw by składać zeznania korzystne tylko dla pokrzywdzonych, to takiego motywu nie miał niezwiązany bliżej z pokrzywdzonymi świadek B. P. (1), a wobec tego potwierdzenie zeznaniami B. P. głównych tez z zeznań pozostałych ww świadków, to pozwalała na przyjęcie tego, że oskarżeni czynnie uczestniczyli w bójce a nie byli jedynie osobami odpierającymi atak, tym bardziej, że świadkowie ci opisywali jak atakowano T. S. (1), że oskarżeni byli agresywni, pobudzeni, wyzywali,

- bójka jest zdarzeniem dynamicznym, odbywała się w nocy, stąd poszczególni świadkowie mogli nie zauważyć pewnych szczegółów zdarzenia co spowodowało pewne różnice w ich relacjach,

- sąd I instancji nie oparł rozstrzygnięcia w „głównej mierze” na zeznaniach oskarżycieli posiłkowych i ww świadków, bo posłużył się też innymi dowodami, które doprowadziły do pozytywnej weryfikacji zeznań pokrzywdzonych tj. dokumentacją lekarską, opiniami biegłego lekarza,

- nie można podważyć opinii (a w szczególności tej z rozprawy) biegłego lekarza tylko z tych powodów, że nie odpowiada ona wersji przedstawionej przez oskarżonych a nadto gdy biegły co do pewnych okoliczności nie wypowiadał się w sposób kategoryczny (gdy z doświadczenia życiowego wiadomo, że różne mogą być mechanizmy powstania określonych obrażeń ciała, stąd gdy obraz danego obrażenia nie był jednoznaczny dla określenia przyczyny jego powstania, to biegły był uprawniony do wskazania jedynie prawdopodobieństwa danego mechanizmu,); przede wszystkim nie ma zaś racji skarżąca, że na biegłym lekarzu ciążył obowiązek stwierdzenia w sposób jednoznaczny przebiegu zdarzenia, bo to jest zadanie dla sądu a nie dla biegłego,

- natomiast posiłkując się opinią biegłego lekarza sąd I instancji miał podstawy by przyjąć, że pewne obrażenia u pokrzywdzonych nie powstały w mechanizmie opisywanym przez oskarżonych, w szczególności dotyczy to obrażeń na ramieniu pokrzywdzonej (bardziej prawdopodobny mechanizm ucisku a mało prawdopodobny opisywany przez oskarżonego- uderzeń pięścią, co wynika m.in. z kształtu tych obrażeń) czy obrażeń twarzoczaszki u pokrzywdzonego ( bardziej prawdopodobny mechanizm zadawania uderzeń pięścią a mało prawdopodobny opisywany przez oskarżonego-aby pokrzywdzony rzucał się z impetem pod choinki, co wynika m.in. z opisu obrażeń i stwierdzonego na okazanym zdjęciu nr. 7 z k. 267 trawiastego podłoża koło choinek),

- a taki wydźwięk opinii biegłego lekarza w powiązaniu z wymową dokumentacji lekarskiej, którą słusznie oceniono jako dowód, który mógł posłużyć do ustaleń faktycznych, to spowodował, że nie można było dać wiary wyjaśnieniom oskarżonych, w których to oskarżeni kreowali się na osoby wyłącznie pokrzywdzone ocenianym zdarzeniem czy wersji A. L., która relacjonowała to co przekazał jej mąż i syn, gdy sama nie była naocznym świadkiem zdarzenia,

- nie bez znaczenia jest i to, że co początku zdarzenia to wersja oskarżonych też nie mogła się ostać skoro przewaga była po stronie pokrzywdzonych (2 wysportowanych mężczyzn) a nie pokrzywdzonych (podchmieleni kobieta i mężczyzna) i trudno wytłumaczyć to, że dwaj wysportowani mężczyźni gdyby zostali zaatakowani przez mężczyznę i kobietę stojących za płotem to nie zdołaliby skutecznie oddalić się i uniknąć takiego ewentualnego ataku,

- pozostanie oskarżonych na miejscu i stwierdzone dokumentacją medyczna poważniejsze obrażenia ciała u pokrzywdzonych niż u oskarżonych, to świadczą o tym, że zdarzenie nie ograniczało się tylko do bicia oskarżonych przez pokrzywdzonych, głownie przez T. S. (1),

- skoro pokrzywdzony w toku zdarzenia szukał pomocy u sąsiada B. P., to trudno przyjąć by tak zachowywał się agresywny napastnik bijący dwóch oskarżonych, który sam nie został pobity,

- a wobec tego sama okoliczność, że po policję pierwszy zadzwonił oskarżony (a kilka minut po nim zadzwonili pokrzywdzeni) nie mogła doprowadzić do uznania wyjaśnień oskarżonych za wiarygodne,

stąd ocenia dowodów przeprowadzona przez sąd I instancji nie wskazuje na naruszenie art. 7 kpk.

Ad. B) obraza art. 192a§2 kpk w zw. z art. 170§1 pkt. 1 kpk poprzez niezasadne oddalenie wniosku obrońcy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu badań wariograficznych i stwierdzenie, że dowód ten w postępowaniu sądowym jest niedopuszczalny- zarzut niezasadny, gdyż:

- sąd I instancji oddalił wniosek dowodowy o opinię biegłego z badań wariograficznych stwierdzając niedopuszczalność przeprowadzenia takiego dowodu na etapie sądowego rozpoznania sprawy i powołał się na art. 192a§2 kpk, a wymienione w tym przepisie badania mają wyłącznie charakter badań eliminacyjnych, które mogą być przeprowadzane tylko w celu ograniczenia kręgu osób podejrzanych lub ustalenia wartości dowodowej ujawnionych śladów, a w żadnym zaś wypadku nie mogą być one dowodem przeciwko osobie, która uzyskała status podejrzanego, nie mówiąc już o osobie mającej status oskarżonego (patrz: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2017 r. II KK 280/17 , wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 20 grudnia 2012 r., sygn. akt II AKa 283/12, LEX nr 1292674)

- ponadto sąd ten też wskazał, że badania takie nie mogą zastąpić oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonych i zeznań świadków, a z takim poglądem sądu należy się zgodzić,

bo nawet przeprowadzenie wnioskowanego dowodu nie doprowadziłoby do istotnej zmiany poczynionych przez sąd I instancji ustaleń faktycznych na tle oceny uznanych za wiarygodne dowodów, których ocena nie naruszyła art. 7 kpk,

- nawet jeżeli sąd I instancji źle odczytał wniosek obrony o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w postaci badań wariografem oskarżonych i pokrzywdzonych w zakresie podstawy prawnej i uznał, że chodziło tylko o sytuację z art. 192a§2 kpk, gdy można było ten wniosek oceniać też przez pryzmat art. 199a kpk i art. 193§1 kpk, to oddalenie tego wniosku i tak nie miało istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, skoro ekspertyza wariograficzna nie może być jedyną podstawą oceny wiarygodności danego dowodu, a ma tylko charakter pomocniczy.

Stąd zarzut obrazy art. art. 192a§2 kpk w zw. z art. 170§1 pkt. 1 kpk nie podlegał uwzględnieniu, gdyż oddalenie wniosku obrony o opinię biegłego z zakresu badań wariograficznych i tak nie miało zasadniczego wpływu na ocenę dowodów i treść zaskarżonego wyroku, a względną przyczyną odwoławczą z art. 438 pkt. 2 kpk może być tylko wykazana obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła mieć wpływ na treść orzeczenia.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z przyczyn wskazanych w powodach uznania zarzutu za niezasadny

Lp.

Zarzut

2.

błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- wobec uznania w rozważaniach dot. zarzutu obrazy art. 7 kpk, że wyjaśnienia oskarżonych co do bycia wyłącznie ofiarami zdarzenia ( i wspierające je zeznania A. L.) nie zasługują na wiarygodność, to nie można było stwierdzić zarzucanego błędu w ustaleniach faktycznych, opartego na niewiarygodnej wersji oskarżonych i nie można było przyjąć aby to oskarżeni zostali zaatakowani i tylko bronili się w ramach obrony koniecznej odpierając atak pokrzywdzonych

- wbrew zarzutowi z apelacji to sąd I instancji przyjmując, że bójkę rozpoczął K. L. (2) chwytając przez bramę (niezbyt wysoką co wynika ze zdjęć z k. 267 i co przyznała skarżąca w apelacji) T. S. (1) za odzież i uderzając kilka razy pięścią w twarz, to wcale nie przyjął by w czasie tego K. L. (2) miał pokrzywdzonego „podnieść przez bramę”, stąd ten argument z apelacji okazał się być gołosłowny,

- to, że oskarżeni nie usiłowali wtargnąć na teren nieruchomości pokrzywdzonych, a pokrzywdzeni wyszli z tego terenu, wcale nie świadczy o tym, że to pokrzywdzeni byli napastnikami, gdyż po tym jak T. S. (1) został zaatakowany, to jego żona podjęła próbę odciągnięcia napastników od męża i dlatego wyszła zza bramy, ale wówczas to atak K. L. (2) skupił się na osobie pokrzywdzonej, na co zareagował jej mąż i opuścił posesję chcąc pomóc żonie, ale wobec agresywnej postawy oskarżonych udał się po pomoc do sąsiada B. P.,

- przy przyjęciu udziału obu oskarżonych w bójce istniały – w oparciu o zrekonstruowane zachowanie oskarżonych w czasie czynu- podstawy do ustaleń, że obejmowali oni swoim zamiarem i akceptacją zadawanie obrażeń obojgu pokrzywdzonych i powstanie skutku opisanego w przypisanych im czynach, bo odpowiedzialność za udział w pobiciu ma charakter wspólnej odpowiedzialności za następstwa działania,

- sąd I instancji słusznie odrzucając wersje oskarżonych, głównie z uwagi na cięższe obrażenia ciała u pokrzywdzonego T. S. stwierdzone dokumentacją medyczną i opinią biegłego lekarza, to miał powód aby przypuszczać, że zawiadomienie policji przez K. L. było podyktowane tym by uchronić się od odpowiedzialności za skutki pobicia pokrzywdzonych.

Stąd nie doszło do zarzucanego błędu w ustaleniach faktycznych, gdyż treść dokonanych ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd I instancji nie naruszała zasad rozumowania; sama zaś możliwość przeciwstawienia ustaleniom odmiennego poglądu nie wystarcza do wniosku o popełnieniu przez sąd istotnego błędu ustaleń.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z przyczyn wskazanych w powodach uznania zarzutu za niezasadny

Lp.

Zarzut

3.

rażąca niewspółmierność orzeczonej na rzecz T. S. (1) nawiązki w łącznej wysokości 15.000zł (po 7.500zł od każdego z oskarżonych)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- przyznane pokrzywdzonym nawiązki w realiach niniejszej sprawy nie noszą cech rażącej surowości w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk, a tylko gdyby były rażąco surowe podlegałaby weryfikacji. Przede wszystkim stopień winy oskarżonych, którzy bez ważnego powodu zaatakowali pokrzywdzonego, a potem jego żonę, działali wspólnie i w porozumieniu, spowodowali poważne skutki w zdrowiu pokrzywdzonego, jest bardzo wysoki,

co zaś do obrażeń T. S.:

- pokrzywdzony T. S. (3) doznał licznych obrażeń ciała, w tym twarzoczaszki, opisanych w dokumentacji medycznej, które z pewnością musiały spowodować znaczny ból i cierpienie a także utrudnienia w codziennej egzystencji, a wobec tego stan jego zdrowia po czynie uległ znacznemu pogorszeniu w stosunku do stanu jego zdrowia sprzed czynu,

- sama okoliczność, że po zdarzeniu pokrzywdzony pracował, kierował samochodem, nie ma fundamentalnego znaczenia dla stwierdzenia, że stan zdrowia pokrzywdzonego nie uległ pogorszeniu uzasadniającemu orzeczenie wysokiej nawiązki, skoro finalnie na tle obrażeń doznanych w bójce T. S. (1) musiał przejść operację (której nie można było od razu przeprowadzić, bo należało unormować ciśnienie u pokrzywdzonego) w wyniku której wstawiono mu po oko „blachę”- obce ciało powodujące nieprzemijający dyskomfort w codziennym życiu; zalecono mu też oszczędny tryb życia (nie może nic ciężkiego dźwigać, przemęczać się) , co w powiązaniu z wiekiem pokrzywdzonego (40 lat) oznacza dla niego – co wynika z doświadczenia życiowego- rezygnację z wykonywania wielu czynności wymagających wysiłku w tym w ramach pracy, które jako osoba w takim wieku mógłby wykonywać.

A wobec tego pokrzywdzony doznał znacznej krzywdy, która uzasadniała orzeczenie – już w postępowaniu karnym- zaskarżonych nawiązek .

Wniosek

o zmianę wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z przyczyn wskazanych w powodach uznania zarzutu za niezasadny

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

cały zaskarżony wyrok sądu I instancji

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

z przyczyn wskazanych w powodach uznania zarzutów za niezasadne

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt. II, III i IV

z uwagi na nieuwzględnienie apelacji wniesionej wyłącznie przez obrońcę oskarżonych kosztami za postępowanie odwoławcze obciążono oskarżonych po ½ części każdego z nich (art. 636§1i2 kpk, art. 633 kpk), K. L. (1) obciążono opłatą, a uwzględniając sytuację majątkową K. L. (2) zwolniono go od opłaty (art. 624§1 kpk),

a nadto w konsekwencji nieuwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonych, skoro oskarżycieli posiłkowych reprezentował w postępowaniu przed sadem II instancji pełnomocnik ustanowiony z wyboru, a oskarżyciele uiścili pełnomocnikowi z tego tytułu kwotę 1.500zł, to zobowiązano oskarżonych do zwrotu oskarżycielom posiłkowym tej kwoty.

7.  PODPIS