Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XIV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy J. R.

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

o wysokość emerytury policyjnej

na skutek odwołania J. R.

od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia 5 grudnia 2018 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od J. R. na rzecz Dyrektora Zakładu Emerytalno Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Anna Rzepkowska-Żuk

Sygn. akt XIV U 281/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 grudnia 2018 r. Dyrektor Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. na podstawie art. 5 ust. 1a oraz art. 12,15d w związku z art. 32 ust. 1. pkt. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więzienne oraz ich rodzin (Dz. U. z 2018 r. poz. 132 z późn. zm.) ustalił J. R. od dnia 4 września 2018 r., tj. od ukończenia (...)roku życia prawo do emerytury i jej wysokość w kwocie 2.348,11 zł (decyzja k.41 a.r.).

W odwołaniu od powyższej decyzji J. R. wniósł o uwzględnienie mu okresu służby od dnia 15 listopada 1985 r., a nie od dnia 15 czerwca 2000 r., bowiem licząc od tej daty podstawa wymiaru emerytury byłaby wyższa oraz o ponowne przeliczenie jego świadczenia. Odwołujący powyższej decyzji zarzucił poczynienie błędnych ustaleń faktycznych, co do przebiegu służby, iż zaczęła się od 15 czerwca 2000 r. podczas, gdy początek pełnienia służby powinien być określony na datę 15 listopada 1985 r.; obrazę przepisów art. 21 ust. 1 oraz, art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2017 poz. 1321) w związku z art. 94 ust. 1 i 2 i 3 ustawy z 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz.U. 1999 nr 72 poz .802 z późn.zm.) oraz art. 99 ust. 8 oraz art. 222 ust. 1 oraz art. 231 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. 2009 nr 168 poz. 1323 z późn.zm.) oraz art. 165 ust. 3 ustawy przepisy wprowadzające Krajową Administrację Skarbową z dnia 16 listopada 2016 r. (Dz. U. 2016 poz. 1948) poprzez fakt iż przepisy pierwszej z wskazanych ustaw pomijają okresy pracy w administracji celnej przed 1 lipca 2000 r. i nie zaliczają jej do okresu uprawniającego do emerytury „mundurowej” (lub nie zaliczanie jej do okresu równorzędnego do okresu pełnienia służby) co jest działaniem dyskryminującym go, działaniem niezgodnym z Konstytucją (art. 2 w zw. z art 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP), bowiem zasady zaliczeń tych okresów służby były zupełnie odmiennie zapisywane wcześniej w obu ustawach o Służbie Celnej (1999 oraz z 2009 roku) oraz w ustawie przepisy wprowadzające Krajową Administrację Skarbową, które to ustawy przyznały mu prawo do zaliczenia okresu zatrudnienia na poczet służby. Odwołujący wskazywał, że służbę jako funkcjonariusz celny w Izbie Celnej w P. pełnił od dnia 15 listopada 1985 r. W okresie tym również pełnił służbę w szczególnym charakterze tj. od dnia 15 listopada 1985 r. do 31 grudnia 2008 r., służbę pełnił jako funkcjonariusz kolejno: w Urzędzie Celnym w P., Izbie Celnej w P. oraz Izbie Administracji Skarbowej w R. w systemie zmianowym w granicznych i wewnętrznych Oddziałach Celnych: M., Ż., P., K., K., H., wykonując czynności zgodnie z zakresami obowiązków i poleceniami przełożonych, które dokumentują wykonywanie tzw. czynności policyjnych tj. zwalczanie i ściganie przestępstw i wykroczeń w zakresie ustalonym ustawą karną skarbową. Odwołujący domagał się w przypadku zaliczenia poprzednich lat pełnienia służby, które nie zostały uwzględnione w decyzji uwzględnienia 10 kolejnych lat okresów uposażenia do podstawy wymiaru emerytury -od dnia 1 stycznia 2000 r. (pełny rok służby) do dnia 31 grudnia 2009 r. ponieważ został wliczony do wskaźnika rok 2010, w którym pracował tylko 12 dni (tj. od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 12 stycznia 2010 r.), co znacząco obniżyło mu wskaźnik, a ty samym świadczenie emerytalne (odwołanie k.3-12).

Dyrektor Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy podniósł, że zaopatrzenie emerytalne, o którym mowa w ust. 1 przysługuje również funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy zostali mianowani do Służby Celnej po dniu 14 września 1999 r. lub których stosunek pracy został przekształcony w stosunek służbowy na podstawie art. 22b ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz.U. 2004 r., Nr 156, poz. 1641, z późn. zm.) lub art. 99 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz.U. 2016 r., poz. 1799 i 1948). Zgodnie z brzmieniem zaświadczenia z dnia 16 listopada 2018 r. o przebiegu służby dla celów emerytalnych i rentowych wydanym przez Izbę Administracji Skarbowej w R., odwołujący pełnił służbę w Służbie Celnej w okresach: od dnia 15 czerwca 2000 r. do dnia 12 stycznia 2010 r., od dnia 1 grudnia 2011 r. do dnia 28 lutego 2017 r. i w Służbie Celno-Skarbowej od dnia 1 marca 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2017 r. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku funkcjonariuszy, którzy zostali mianowani do Służby Celnej po dniu 14 września 1999 r. emerytura wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta na zasadach określonych w art. 15a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, zatem brak było możliwości uwzględnienia wskazywanych okresów J. R. przed dniem mianowania do Służby Celnej, tj. przed dniem 15 czerwca 2000 r. a okresy składkowe i nieskładkowe poprzedzające służbę będą podlegały zaliczeniu do wysługi emerytalnej, przy ustaleniu prawa do emerytury z powszechnego systemu (odpowiedź na odwołanie k.34-36).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. R. (ur. (...)) w dniu 4 września 2018 r. złożył wniosek o przyznanie emerytury mundurowej (wniosek k.3 a.r.).

Odwołujący służbę jako funkcjonariusz celny w Izbie Celnej w P. pełnił od dnia 15 listopada 1985 r. do dnia 28 lutego 2017 r. W okresie od dnia 15 listopada 1985 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. odwołujący pełnił służbę w szczególnym charakterze W dniu 12 stycznia 2010 r. został zwolniony ze służby. Wobec odwołującego toczyło się postepowanie karne, gdzie wyrokiem z dnia 25 maja 2011 r., sygn. akt. II K 248/09 Sąd Rejonowy w Przemyślu uniewinnił go od zarzucanego czynu. W wyniku wniesionej przez prokuratora apelacji, wyrokiem z dnia 25 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy w Przemyślu utrzymał zaskarżony wyrok.

W tym okresie odwołującym pozostawał poza służbą i był zatrudniony do dnia 30 listopada 2011 r. jako pracownik magazynu celnego w firmie (...) w O.. Z dniem 1 grudnia 2011 r. odwołujący został przywrócony do służby i ponownie pełnił służbę jako funkcjonariusz służby celnej. Natomiast w okresie od dnia 1 marca 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2017 r. odwołujący pełnił służbę w Izbie Administracji Skarbowej w R. (świadectwo pracy z dnia 15 stycznia 2010 r. k.22, świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 2017 r. k.24, wyrok SR k.28-30, wyrok SO k.31-31v, zakres obowiązków k.50-83).

W dniu 15 czerwca 2000 r. J. R. został mianowany do służby stałej jako starszy kontroler celny i nadano mu stopień służbowy dyspozytora celnego (akt mianowania k.17).

Organ emerytalny pismem z dnia 5 grudnia 2018 r. poinformował odwołującego, że zgodnie z zaświadczeniem o przebiegu służby z dnia 16 listopada 2018 r. uwzględniono mu okres pełnienia służby w Służbie Celnej w okresach: od dnia 15 czerwca 2000 r. do dnia 12 stycznia 2010 r., od dnia 1 grudnia 2011 r. do dnia 28 lutego 2017 r. i w Służbie Celno-Skarbowej od dnia 1 marca 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2017 r. Ponadto w przypadku funkcjonariuszy, którzy zostali mianowani do Służby Celnej po dniu 14 września 1999 r. emerytura wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta na zasadach określonych w art. 15a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Zatem nie można było uwzględnić mu okresów przed dniem mianowania do Służby Celnej, tj. 15 czerwca 2000 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w aktach sprawy i aktach emerytalnych, powołanych wyżej dokumentów, akt osobowych. W ocenie sądu dokumenty znajdujące się w aktach sprawy są autentyczne, a ich treść nie budzi wątpliwości, ponadto nie były one także kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie

Zgodnie z art. 12 ust.1 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2018 r., poz. 132 ze zm.) emerytura policyjna przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia posiada 15 lat służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej z wyjątkiem funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych.

Zgodnie z ust 2 powyższego przepisu, w przypadku funkcjonariuszy Służby Celnej lub funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej dodatkowo wymagane jest ukończenie 55 lat życia i posiadanie stażu służby co najmniej 5 lat przy wykonywaniu zadań określonych odpowiednio w art. 1 ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej lub w art. 2 ust. 1 pkt 4-6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (pkt 1) lub służby w Służbie Celno-Skarbowej (pkt2).

Funkcjonariusz Służby Celnej lub funkcjonariusz (...)Skarbowej, który w dniu zwolnienia ze służby, przekształcenia albo wygaśnięcia stosunku służbowego osiągnął staż służby 15 lat, w tym co najmniej 5 lat, o których mowa w ust. 2, ale nie osiągnął wieku 55 lat życia, nabywa prawo do emerytury w dniu osiągnięcia tego wieku, niezależnie od przyczyny zwolnienia ze służby, wygaśnięcia czy przekształcenia stosunku służbowego (ust. 3).

Zasady ustalania prawa do zaopatrzenia emerytalnego dla tej grupy funkcjonariuszy uregulowane zostały w art. 15d ustawy zaopatrzeniowej. Wynika z niego, iż emerytura dla funkcjonariuszy, o których mowa w art. 12 ust. 2-3 ustawy zaopatrzeniowej, którzy zostali mianowani do Służby Celnej po dniu 14 września 1999 r. wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta na zasadach określonych w art. 15a tej ustawy.

Przepisu tego nie stosuje się do funkcjonariuszy Służby Celnej lub Służby Celno - skarbowej, jeżeli przed 2 stycznia 1999 r.:

1)  pełnił służbę w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej lub Służbie Więziennej;

2)  pełnił zawodową służbę wojskową;

3)  pełnił służbę lub był zatrudniony w jednostkach, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1-lc lub 3- 4 ustawy zaopatrzeniowej.

Powyższe reguły ustalania świadczeń dotyczą również funkcjonariuszy Służby Celnej, których stosunek pracy został przekształcony w stosunek służbowy na podstawie art. 22b ustawy z 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej lub art. 99 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (art. 15d ust. 3 ustawy zaopatrzeniowej)

W tym miejscu wskazać należy, że w myśl przepisów ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (tj. Dz. U. 2004, nr. 156, poz. 1641) powołana została do życia nowa formacja mundurowa pod nazwa Służby Celnej (art. 1, art. 91, art. 92 ww. ustawy). Pracownicy administracji celnej, spełniający przesłanki określone w tej ustawie otrzymali propozycję służby w tej nowo powołanej formacji. Propozycję pełnienia służby organ winien przedłożyć w terminie 9 miesięcy od dnia wejście w życie ww. ustawy. Zauważyć również należy, iż z art. 92 ustawy o Służbie Celnej wynika, że w wypadku przyjęcia propozycji pełnienia służby na stanowisku funkcjonariusza celnego, dotychczasowy stosunek pracy przekształca się w stosunek służby z dniem mianowania.

Poprzednie regulacje dotyczące administracji celnej tj. ustawa kodeks celny z dnia 9 stycznia 1997 r. , ustawa Prawo celne z dnia 19 marca 2004 r., ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r., ustawa ordynacja podatkowa z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych, nie przewidywały wymogu mianowania na stanowisko pracownika administracji celnej.

Wobec braku odmiennych uregulowań w ustawie zaopatrzeniowej, organ emerytalny ustalając okres służby musi zatem kierować się brzmieniem przepisów powyższej ustawy 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej.

Jednocześnie art. 22 ust. 2 ustawy z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (Dz. U. z 2017 r. , poz. 1321), zwanej dalej „ustawą zmieniającą” stanowi, że funkcjonariuszowi Służby Celnej i funkcjonariuszowi Służby Celno - Skarbowej okresy, o których mowa w art. 150 ust 8 ustawy o KAS, w art. 22b ust. 8 i art. 94 ust 2 ustawy z dnia 25 lipca 1999 r. o Służbie Celnej oraz art. 99 ust 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej nie są traktowane jako okresy służby, ani okresy równorzędne ze służbą w rozumieniu ustawy zaopatrzeniowej. Oznacza to, że na datę wydania zaskarżonej decyzji z dnia 5 grudnia 2018 r. okresy zatrudnienia odwołującego w administracji celnej, czyli okresy pracy przed wejściem w życie ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej i przed otrzymaniem aktu mianowania na podstawie przepisów tej ustawy, nie były traktowane jako okresy służby, ani okresy równorzędne ze służbą w rozumieniu ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...), zwanej dalej „ustawą zaopatrzeniową” (Dz. U. 2019 poz. 228 z ze zm.). W ówcześnie obowiązującym stanie prawnym wskazane wyżej przepisy nie pozwalały więc uwzględnić w zaświadczeniu o przebiegu służby dla celów emerytalnych i rentowych, okresów pracy odwołującego w administracji celnej, przed aktem mianowania udzielonym w oparciu o treść art. 92 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (dla odwołującego przed 15 czerwca 2000 r.).

Nie bez znaczenia jest również fakt, że art. 12 ust 2 ustawy zaopatrzeniowej posługuje się pojęciem „posiadania w stażu służby”, co najmniej 5 lat przy wykonywaniu zadań określonych w tym przepisie bądź służby w Służbie Celno -Skarbowej. W związku z tym , w świetle stanu prawnego na datę wydania zaskarżonej decyzji, przez staż służby należy rozumieć okres, w którym funkcjonariusz pełnił służbę w ramach administracyjno-prawnego stosunku służby, tj. na podstawie mianowania. Staż służby należało zatem obliczać od dnia mianowania funkcjonariusza do służby, najwcześniej w oparciu o treść art. 92 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej.

W związku z powyższym prawidłowo organ rentowy przyjął, że w stanie prawnym obowiązującym na datę wydania decyzji z dnia 5 czerwca 2018 r., nie ma podstaw do zaliczenia odwołującemu okresu pracy w administracji celnej, to jest okresu służby przypadającego przed aktem mianowania z dnia 15 czerwca 2000 r., choć odwołujący podnosił, że już od 15 listopada 1985 r. pełnił tę służbę.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że mając na uwadze regulacje prawne obowiązujące w dacie wydania zaskarżonej decyzji, zasadnie organ rentowy przyjął, że choć przed aktem mianowania z dnia 15 czerwca 2000 r. odwołujący był funkcjonariuszem celnym, to jednak nie odbywał służby (bo nie wiązał go stosunek administracyjno – prawny). Odwołujący dopiero z dniem 15 czerwca 2000 r. mianowany został do służby na stanowisku funkcjonariusza celnego.

Przepis art. 15a ustawy zaopatrzeniowej przesądza z kolei, iż emerytura funkcjonariuszy Służby Celnej i Celno - Skarbowej wzrasta o 2,6 % podstawy wymiaru jedynie za każdy dalszy rok służby. Z regulacji tej wynika więc, że w stanie prawnym obowiązującym na datę wydania zaskarżonej decyzji z dnia 5 grudnia 2018 r., wszystkie okresy ubezpieczenia (składkowe i nieskładkowe) wypracowane przed dniem mianowania odwołującego do Służby Celnej, tj. przed dniem 15 czerwca 2000 r. nie podlegały zaliczeniu do wysługi emerytalnej i nie mogły zostać uwzględnione przy ustalaniu, czy to samego prawa do emerytury policyjnej, czy to do wysokości świadczenia.

Wskazać jednak należy, że w dniu 12 września 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…), która z mocą od 1 lipca 2019 r. dodała art. 13 ust. 1d, na podstawie którego jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie C.-Skarbowej i w Służbie Więziennej traktuje się także okresy zatrudnienia funkcjonariuszy od dnia 15 września 1999 r. do dnia przekształcenia stosunku pracy w stosunek służby w przypadku, gdy osoba, która wykonywała zadania przypisane dla Służby Celnej, otrzymała akt mianowania skutkujący tym przekształceniem.

Mając zatem na uwadze powyższą zmianę ustawy, dokonaną już po wydaniu zaskarżonej decyzji organ rentowy winien rozważyć podjęcie stosownych decyzji dotyczących wysokości świadczenia odwołującego, uwzględniających aktualny stan prawny.

Mając powyższe na względzie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z § 9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz.265) zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.