Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Kurczewska - Śmiech

Sędziowie SO Dorota Dobrzańska (spr.)

SO Katarzyna Żmigrodzka

Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Lewandowska

przy udziale Prokuratora Janusza Syczyńskiego

po rozpoznaniu dnia 18 października 2018 roku

sprawy A. M. (1) s. A. i T. zd. H. ur.
(...)w M.

oskarżonego z art. 178 a § 1 k.k. i in.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim

z dnia 19 lutego 2018 roku sygn. akt. II K 987/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasadza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa za postępowanie odwoławcze 80 (osiemdziesiąt) zł opłaty oraz 50 (pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu wydatków.

Dorota Dobrzańska Magdalena Kurczewska-Śmiech Katarzyna Żmigrodzka

XI Ka 425/18

UZASADNIENIE

A. M. (1) został oskarżony o to, że:

1. w dniu 14 czerwca 2016 r. o godz. 18.30 w M. P.., woj. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym 1,15 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu prowadził w ruchu lądowym samochód osobowy marki P. o nr rej. (...), przy czym w czasie popełnienia przestępstwa miał ograniczoną w stopniu znacznym zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i w stopniu znacznym ograniczoną zdolność pokierowania swoim postępowaniem, tj. o przestępstwo z art. 178 a § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k.

2. w dniu 14 czerwca 2016 r. o godz. 18.30 w M. Pod., woj. (...) będąc opiekunem prawnym małoletniego syna H. M. naraził go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w ten sposób, że prowadząc w ruchu lądowym samochód osobowy marki P. nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym 1,15 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, przewoził w charakterze pasażera małoletniego syna H. M., nie zatrzymał się do kontroli drogowej po czym kontynuował jazdę uciekając przed pościgiem Policji, przy czym w czasie popełnienia przestępstwa miał ograniczona w stopniu znacznym zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i w stopniu znacznym ograniczoną zdolność pokierowania swoim postępowaniem, tj. o przestępstwo z art. 160 § 2 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2018 roku wydanym w sprawie II K 987/16 Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim:

I.  oskarżonego A. M. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt 1 wyczerpującego dyspozycję art. 178 a § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 178 a § 1 k.k. skazał go na karę 80 stawek dziennych grzywny ustalając na podstawie art. 33 § 3 k.k. wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych;

II.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat;

III.  na podstawie art. 43a § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 5000 (pięciu tysięcy) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

IV.  na podstawie art. 63 § 4 k.k. na poczet orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 14 czerwca 2016 roku do dnia 19 lutego 2018 roku;

V.  oskarżonego A. M. (1) uniewinnił od popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt 2.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł obrońca oskarżonego, który zarzucił:

1.  obrazę przepisówpostepowania mająca wpływ na treść orzeczenia- art. 201 kpk –poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o powołaniu nowych biegłych , w celu wydania pisemnej opinii sądowo- psychiatrycznej dotyczącej stanu zdrowia oskarżonego w związku z faktem , iż biegli psychiatrzy sporządzający opinię o oskarżonym w innej spawie dotyczące oskarżonego wydali opinię o jego niepoczytalności, a w niniejszym postępianiu stwierdzili jego ograniczoną poczytalność- przyjmując, iż wniosek ten zmierza w oczywisty sposób do przedłużenia postępowania, w sytuacji gdy opinia biegłych ustanowionych w niniejszej sprawie nie zasługuje na uznanie za wiarygodną, bowiem biegli ci na rozprawie potwierdzili, iż określenie fazy choroby w jakiej znajdował się oskarżony jest kwestą uznaniową i zdarzaj się pomyłki co do ustalenia fazy choroby dwuafektywno biegunowej, co powoduje, iż koniecznym jest powołanie nowych biegłych, natomiast zaniechanie tej czynności przez Sąd stanowi naruszenie prawa do obrony oskarżonego,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, iż A. M. (1) jest osobą poczytalną częściowo, w sytuacji, gdy większość dokumentów prowadzi do wniosku, iż istnieją poważne wątpliwości co do stanu zdrowia psychicznego oskarżonego w dacie popełnienia zarzucanego mu czynu jak i obecnie.

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji w pełni prawidłowo ustalił stan faktyczny wywodząc logiczne wnioski z właściwie przeprowadzonej oceny wszystkich dowodów zebranych w sprawie. Sąd Rejonowy nie dopuścił się zatem ani zarzucanej apelacją obrazy przepisów prawa procesowego ani zarzucanego błędu w ustaleniach faktycznych.

Postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone wnikliwie i rzetelnie,
a poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne i wyprowadzone wnioski znajdujące swoją konkretyzację w dyspozytywnej części wyroku, są konsekwencją kompleksowej oceny całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Jeśli chodzi o zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego, który nie zgadza się z oceną, iż oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu, to należy stwierdzić, że skarżący nie ma racji kiedy twierdzi, że pomimo choroby na jaką cierpi i przez którą nie rozumie znaczenia popełnionego czynu, jak też wskutek niezasadnego oddalenia wniosku dowodowego o powołanie nowych biegłych, Sąd orzekający poczynił błędne ustalenia faktyczne, a w konsekwencji niesłusznie uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynu z art. 178a §1 kk. w zw. art. 31 § 2 kk.

Skarżący omawiając w uzasadnieniu środka zaskarżenia stan dowodowy sprawy i twierdząc, że zebrane dowody nie uzasadniały uznania oskarżonego za winnego czynu z art. 178a § 1 kk, kwestionuje przede wszystkim wnioski opinii sądowo –psychiatrycznej, akcentuje wyłącznie przeciwną dla jej twierdzeń konkluzje tych samych biegłych wskazaną w opinii sądowo – psychiatrycznej dot. A. M. (2) sporządzonej do innej sprawy, kiedy to biegli uznali go za niepoczytalnego. Przez to zdaniem obrońcy nie kwalifikuje się on do karania sądowego za swoje czyny.

Trzeba przypomnieć, że zgodnie z regulacją art. 201 k.p.k., powołanie nowego zespołu biegłych celem opiniowania odnośnie okoliczności objętych opinią już wcześniej wydaną, jest dopuszczalne przy wykazaniu takich wad dotychczasowej opinii, o jakich mowa w tym przepisie. W realiach przedmiotowej sprawy wobec uznania przez Sąd Rejonowy, iż dotychczasowa opinia okazała się niepełna, niejasna oraz wobec faktu, iż opinia ta nie uwzględniała aktualnej dokumentacji medycznej dotyczącej oskarżonego, zasadnym było dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych psychiatrów, czemu Sąd Rejonowy dał wyraz wydając stosowne postanowienie w tym przedmiocie (k. 125). Sąd orzekający nadto zdecydował o ponownym wezwaniu tych samych biegłych celem uzupełnienia sporządzonej opinii (k. 212-213, 220v-221) zapewniając stronom, w tym obronie, możliwość wyjaśnienia w drodze indagowania biegłych wszelkich wątpliwości i zastrzeżeń odnośnie złożonej opinii.

Wbrew oczekiwaniom apelującego, w nowo sporządzonej opinii nie występują jakiekolwiek deficyty umniejszające ich pozytywną wartość dowodową, a podjęta próba ich podważenia jest nieskuteczna. Z założenia apelującego wynika mianowicie, że skoro u oskarżonego stwierdzono chorobę psychiczną w postaci choroby afektywnej dwubiegunowej, to z pewnością stan ten jest niezmienny i w konsekwencji nigdy nie będzie odpowiadał za popełnione czyny karalne. Apelujący najwyraźniej wbrew wnioskom wypływających z przedmiotowej opinii sądowo psychiatrycznej nie chce przyjąć do wiadomości, że oskarżony nie jest osobą upośledzoną umysłową a choroba, na którą cierpi oskarżony charakteryzuje się naprzemiennym występowaniem okresów depresji i manii, a nadto oczywistego faktu, że czyn którego się dopuścił był spowodowany przede wszystkim faktem pozostawania w stanie nietrzeźwości. Biegli na rozprawie logicznie i bardzo dokładnie wyjaśnili, dlaczego A. M. (1) w chwili popełnienia czynu, pomimo stwierdzonej choroby psychicznej nie miał całkowicie zniesionej poczytalności. W ocenie biegłych było to działanie oskarżonego, który w okresie inkryminowanym był w stabilnym, wyrównanym stanie psychicznym i miał ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozumienia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

W konsekwencji wydana opinia w swym całokształcie nie jest niepełna, gdyż udziela odpowiedzi na wszystkie postawione biegłym pytania, na które zgodnie z zakresem posiadanych wiadomości specjalnych i udostępnionych materiałów dowodowych mogli oni udzielić odpowiedzi oraz uwzględnia wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności, zawierając logiczne uzasadnienie wyrażonych w niej ocen i poglądów. Sformułowania je prezentujące w pełni pozwalają natomiast na zrozumienie jednoznacznych wniosków oraz sposobu dochodzenia do nich, co wyklucza niejasność kwestionowanego dowodu. Jednocześnie tożsamość ustaleń co do tych samych, istotnych okoliczności, brak odmiennych ocen, czy wykluczających się konkluzji, decyduje o braku sprzeczności w samej opinii.

Należy pamiętać, że subiektywne przekonanie strony o wadliwości sporządzonej opinii biegłych, dowolne twierdzenie, że jest ona błędna, w żadnym razie nie może decydować o obowiązku dopuszczenia przez Sąd kolejnych opinii. Jeżeli opinia biegłego jest przekonywająca i zupełna dla Sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, że opinia nie przekonuje stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii na podstawie art. 201 k.p.k.

Wbrew stanowisku autora apelacji wyrok Sądu I instancji nie jest zatem dotknięty naruszeniem art. 201 k.p.k., którego skarżący upatruje w braku powołania przez Sąd Okręgowy innych biegłych lekarzy psychiatrów, niż opiniujący w sprawie.

Sąd uznał przedmiotową opinię sądowo-psychiatryczną za wiarygodny
i pełnowartościowy materiał dowodowy, stanowiący tym samym podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Wymierzona A. M. (1) kara, nie razi rażącą surowością pozostając adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu przestępstwa oraz stopnia winy oskarżonego, a także i uwzględniając szereg okoliczności obciążających oraz łagodzących, które prawidłowo ustalił i wskazał Sąd I instancji. Sąd Okręgowy nie znalazł także podstaw do jakiejkolwiek ingerencji w zawarte w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia o środkach karnych.

Skoro zarzuty apelującego nie zdołały w najmniejszej nawet mierze skutecznie zakwestionować prawidłowości ustalenia kwestii sprawstwa
i zawinienia oskarżonego, przyjętej kwalifikacji prawnej czynu z art. 178 a § 4 w zw. z art. 178 a § 1 kk, to apelację należało w tym zakresie uznać za bezzasadną.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego znajduje uzasadnienie w treści art. 8 w zw. z art. 3 ust.1 z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) i art. 634 k.p.k.

Dorota Dobrzańska Magdalena Kurczewska – Śmiech Katarzyna Żmigrodzka