Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 76/20

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2020 r.

4Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:

5 Przewodniczący: SSA Andrzej Olszewski

6 Sędziowie: SA Piotr Brodniak

7 SO del. do SA Maciej Kawałko (spr.)

8 Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Pajewska

9przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Szczecin - Śródmieście w Szczecinie Moniki Bednarskiej - Kałużnej

10po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2020 r. sprawy

11A. D.

12oskarżonej z art. 156 § 1 pkt 2 kk

13na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

14od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

15z dnia 21 listopada 2019 r. sygn. akt III K 132/19

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. S. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych z VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze i wymierza jej 400 (czterysta) złotych opłaty za drugą instancję.

SSO (del.) Maciej Kawałko SSA Andrzej Olszewski SSA Piotr Brodniak

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 76/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 21 listopada 2019r. sygn. III K 132/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

A. D.

uprzednia karalność oskarżonej

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

643-644

2.1.1.2.

A. D.

aktualna sytuacja życiowa oskarżonej - podjęcie pracy, wynajem mieszkania, niepełnosprawność

informacja o warunkach zatrudnienia

653

umowa najmu mieszkania

654-655, 651-652

orzeczenie o niepełnosprawności

649-650

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

Dokument urzędowy, którego autentyczność i wiarygodność nie budzą wątpliwości

2.1.1.2

informacja o warunkach zatrudnienia

Dokument, którego autentyczność i wiarygodność nie budzą wątpliwości

umowa najmu mieszkania

Dokument, którego autentyczność i wiarygodność nie budzą wątpliwości

orzeczenie o niepełnosprawności

Dokument urzędowy, którego autentyczność i wiarygodność nie budzą wątpliwości

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

naruszenie art. 4 kpk, polegające na nie wzięciu przez Sąd pod uwagę okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonej tj. przede wszystkim zeznań świadków M. G. (1), P. M. oraz funkcjonariusza Policji T. U. (1)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem norma zawarta w art. 4 k.p.k. jest dyrektywą o charakterze ogólnym, nakazującą uwzględnienie okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Zarzut naruszenia tego przepisu powinien ukazywać naruszenie norm tworzących konkretne zakazy lub nakazy (wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2019r. , II KK 224/19, Lex 2751806). Stąd samo wskazanie przez skarżącego na naruszenie wyrażonej w art. 4 kpk zasady obiektywizmu nie może być uznane za skuteczny zarzut odwoławczy. Sama treść zarzutu wskazuje natomiast na wiązanie go z dokonaną przez Sąd I instancji oceną dowodów, pod adresem której jednak skarżący formułuje zarzuty w dalszej części apelacji.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej ewentualnie przez wymierzenie oskarżonej kary łagodniejszej lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nietrafne sformułowanie zarzutu, nie mogło powodować żadnego z postulowanych we wnioskach odwoławczych rozstrzygnięć Sądu Apelacyjnego.

3.2.

Naruszenie art. 7 kpk poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, brak właściwego rozważenia ich całokształtu, dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego polegającego na przyjęciu, że:

- zeznania świadka K. J. (1) są w całości wiarygodne,

- niewiarygodne są zeznania świadków M. G. (1), P. M. oraz funkcjonariusza Policji T. U. (1)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sednem wywiedzionej apelacji było zakwestionowanie przez skarżącego dokonanej przez Sąd I instancji oceny dowodów. Zdaniem obrońcy Sąd Okręgowy niesłusznie dał wiarę zeznaniom K. J. (1), gdyż osoba ta,, jako skonfliktowana z oskarżoną, zeznawała w niniejszej sprawie nieprawdę na niekorzyść A. D.. Wskazać jednak należy, że o konflikcie z K. J. (1) oskarżona wspomina dopiero na etapie postępowania sądowego. Wcześniej o takiej okoliczności nie wspominała, nawet w czasie konfrontacji z tym świadkiem (k. 393). O takim konflikcie nie wspominał także K. J. (1), ani żaden inny świadek słuchany w postępowaniu przygotowawczym. Naturalnym zaś jest, że gdyby między oskarżoną, a K. J. (1) istniał takowy konflikt, zostało by to podniesione przez osobę mającą wiedzę na ten temat od razu, choćby z uwagi na zatrzymanie i aresztowanie oskarżonej. Nadto to, że oskarżona "stawała w obronie " konkubiny K. J. (1) samo w sobie nie oznacza, że świadek ten, narażając się na odpowiedzialność za składanie fałszywych zeznań, podawałby nieprawdę, fałszywie obciążając oskarżoną. Żaden inny dowodów nie wykazuje takiej postawy K. J. (1), więc budowanie tezy o świadomym fałszywym pomawianiu oskarżonej przez tego świadka jest całkowicie dowolne, a eksponowanie w postępowaniu sądowym wątku o konflikcie między oskarżoną a K. J. (1) stanowi wyłącznie wyraz przyjętej linii obrony.

Wiarygodności K. J. (1) nie podważa fakt, że w trakcie zdarzenia był on nietrzeźwy. Można wskazać, że stwierdzony badaniem stan jego nietrzeźwości był akurat najmniejszy spośród uczestników spożywania alkoholu. Jednak co istotniejsze, jego relacja nie wskazuje by stan taki miał wpływ na zdolność postrzegania i zapamiętania przebiegu zdarzenia. Jest ona spójna i konsekwentna co do istotnym elementów zajścia, co zasadnie przyjmuje Sąd Okręgowy. Sąd ten dostrzega także mniejszą szczegółowość niektórych fragmentów opisu sytuacji, jednak trafnie odczytuje to, jako niepodważające wiarygodności świadka. Jest to wszak oznaką, że świadek nie uzupełnia fragmentów swojej relacji zmyślonymi faktami i podaje przebieg zdarzenia zgodnie z tym co zaobserwował i zapamiętał.

Nie budzi żadnych zastrzeżeń dokonana przez Sąd I instancji ocena wyjaśnień oskarżonej i zeznań świadków M. G. (1) i P. M.. Sąd Okręgowy całkowicie trafnie dokonał weryfikacji ich wiarygodności poprzez zestawienie z innymi dowodami, w tym relacją K. J. (1). Ocena ich zeznań jest całkowicie zgodna z regułami wskazanymi w art. 7 kpk, co przedstawiono na str. 4 pisemnego uzasadnienia. Sąd Apelacyjny w pełni podziela zaprezentowaną tam analizę dowodów. Nie jest natomiast tak, jak twierdzi skarżący, że relacja M. G. (1) znajduje potwierdzenie w zeznaniach T. U. (1). Ten ostatni świadek (słusznie uznany przez Sąd Okręgowy za wiarygodnego) bynajmniej nie podaje faktów potwierdzających zeznania M. G. (1), a jedynie relacjonuje wypowiedzi osób zastanych na miejscu interwencji policjantów. Podczas składania zeznań na rozprawie T. U. (1) wskazał nie to, co sam ustalił, lecz co wynikało z relacji osób zastanych na miejscu interwencji, co w wersji przyjętej przez oskarżoną i część uczestników libacji odbiegało jednak od prawdy. Jednocześnie T. U. (1) wskazał, konsekwentnie, że jeden z obecnych na miejscu podał, że pokrzywdzonego nożem ugodziła oskarżona.

Błędnie obrońca twierdzi, że świadek, na relacji którego oparł się Sąd I instancji jest niewiarygodny. Rzetelna, w tym obiektywna , ocena dowodów wskazuje na wiarygodność właśnie K. J. (1). Sąd Apelacyjny w pełni podziela argumentację, jaką przedstawił Sąd Okręgowy w tym zakresie. Dodatkowo zaś, w kontekście twierdzeń zawartych w apelacji można podnieść, że twierdzenia pokrzywdzonego, iż nie wie czemu oskarżona miałaby go ugodzić nożem, nie mogą być argumentem podważającym ustalenie o sprawstwie A. D., skoro pokrzywdzony (jak i część świadków zdarzenia) prezentuje wersję mającą nie zaszkodzić oskarżonej. Jego twierdzenia w tym zakresie zatem nie są wiarygodne. Natomiast fakt, że K. J. (1) jest jedynym świadkiem obciążającym oskarżoną nie podważa jego wiarygodności. Nie ma przecież żadnej reguły dowodowej uzależniającej wiarygodność świadka od ilości dowodów potwierdzających jego relację. Posługiwanie się takim argumentem przez skarżącego, zwłaszcza w kontekście stawiania zarzutu naruszenia art. 7 kpk, jest nieakceptowalne.

W końcu, wbrew twierdzeniom skarżącego, wina oskarżonej nie została przez Sąd Okręgowy ustalona w oparciu o uprzednia karalność oskarżonej. Z żadnego fragmentu uzasadnienia zaskarżonego wyroku to nie wynika, a twierdzenia zawarte w uzasadnieniu apelacji sugerujące, że argument uprzedniej karalności był traktowany przez Sąd Okręgowy w takim właśnie kontekście, uznać należy za gołosłowne, a ich użycie przez podmiot profesjonalnego - za niedopuszczalne.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej ewentualnie przez wymierzenie oskarżonej kary łagodniejszej lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nietrafność zarzutu dokonania błędnej oceny dowodów, nie mogła skutkować dokonaniem zmiany wyroku, ani choćby jego uchyleniem. Nie zachodziły żadne podstawy do zmiany wyroku, nie tylko w zakresie winy, ale także kary, skoro skarżący żadnych zarzutów dotyczących tej części wyroku nie sformułował, a nie zachodziły żadne podstawy by w zakresie rozstrzygnięcia o karze Sąd odwoławczy ingerował z urzędu.

3.3.

naruszenie art. 5 § 2 kpk poprzez pominięcie występujących w sprawie , istotnych wątpliwości co do sprawstwa oraz winy oskarżonej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Również zarzut naruszenia art. 5 § 2 kpk uznać należy za niezasadny. Jak wskazuje się w orzecznictwie podzielanym przez Sąd Apelacyjny:

Naruszenie reguły in dubio pro reo możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy po przeprowadzonym prawidłowo postępowaniu dowodowym i odpowiadającej standardom wynikającym z art. 7 k.p.k. ocenie materiału dowodowego, nadal istnieją niedające się usunąć wątpliwości, które sąd rozstrzyga niezgodnie z kierunkiem określonym w przepisie art. 5 § 2 k.p.k. Oznacza to, że w przypadkach, w których skarżący kwestionuje ocenę poszczególnych dowodów, nie może być mowy o naruszeniu art. 5 § 2 k.p.k. Zarzuty obrazy art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. mają bowiem charakter rozłączny. (postanowienie Sądu Najwyższego z 18.1.22019r., IV KK 651/19, Lex 2784008).

Jak zaś wskazano wyżej dokonana przez Sąd Okręgowy ocena zebranego materiału dowodowego była całkowicie prawidłowa. Co zaś istotne w tym kontekście, nie doprowadziła ona do ustalenia dwóch, równoważnych wersji zdarzenia, tak by rysujące się w ten sposób wątpliwości należało rozstrzygać i by znalazł zastosowanie art. 5 § 2 kpk. Skoro więc przepis ten nie znajdował w sprawie niniejszej zastosowania, tym samym nie mógł zostać naruszony przez Sąd Okręgowy.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej ewentualnie przez wymierzenie oskarżonej kary łagodniejszej lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nietrafność sformułowanego zarzutu, nie mogła powodować żadnego z postulowanych we wnioskach odwoławczych rozstrzygnięć Sądu Apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość wyroku Sądu Okręgowego - stwierdzenie sprawstwa i winy oskarżonej oraz rozstrzygnięcie o karze, w tym o zaliczeniu okresu pozbawienia wolności w sprawie, a także rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty podniesione przez skarżącego okazały się niezasadne. Nie zaistniały przy tym żadne okoliczności, których uwzględnienie z urzędu skutkowałoby zmianą lub uchyleniem zaskarżonego orzeczenia.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt. II

Koszty nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym przed Sądem Apelacyjnym zostały ustalone na podstawie § 17 ust 2 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

pkt. III

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk , zaś opłatę ustalono na podstawie art. 2 ust1 pkt 5 ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

SSO del. Maciej Kawałko SSA Andrzej Olszewski SSA Piotr Brodniak

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku - rozstrzygnięcie o winie

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana