Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 166/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2020 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska - Kalus

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2020 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. G. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego w S.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda B. G. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 240,00 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego;

3.  przyznaje i wypłaca adwokatowi T. W. z środków budżetowych Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych 60/100) brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi
z urzędu.

Sygn. akt I C 166/18

UZASADNIENIE

B. G. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa - Dyrektora Zakładu Karnego w S. kwoty 350 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty; ustalenie odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące wystąpić u powoda w przyszłości w związku z zakażeniem go wirusowym zapaleniem wątroby typu B; zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu i przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

W odpowiedzi na pozew Skarb Państwa reprezentowany przez Dyrektora Zakładu Karnego w S. i zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie na rzecz Skarbu Państwa kosztów procesu, w tym na rzecz Skarbu Państwa- Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód ma 42 lata, posiada wykształcenie podstawowe, nie ma wyuczonego zawodu. W 2005 r. miał wypadek samochodowy, w którym doznał urazu głowy
Przebywał w szpitalu w Z., gdzie przeszedł zabieg rekonstrukcji kości jarzmowej. Zanim trafił do jednostki penitencjarnej zrobił sobie samodzielnie wiele tatuaży,
(dowód: zeznania powoda - k. 289 verte - 290 i nagranie rozprawy z 2 lipca 2020 r. - płyta - koperta - k. 293, minuta od 00:08:20 do 00:27:22 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 127 verte - 128 i nagraniem rozprawy z 30 sierpnia 2018 r. - płyta - koperta - k. 293, minuta od 00:04:54 do 00:20:31) .

Od 31 lipca 2005 r. powód przebywał w różnych jednostkach penitencjarnych na terenie kraju: od 18 sierpnia 2006 r. w Zakładzie Karnym
w B.; od 14 lutego 2007 r. w Areszcie Śledczym w Ł.; od 10 grudnia 2008 r. w Zakładzie Karnym w B.; od 3 lipca 2008 r. w Zakładzie Karnym w S.; od 4 stycznia 2013 r. w Zakładzie Karnym
we W.. Od 22 maja 2013 r. powód przebywa w Zakładzie Karnym
w S. z przerwami na pobyt w innych jednostkach penitencjarnych
(od 21 lipca 2015 r. do dnia 25 sierpnia 2015 r. - Zakład Karny w Ł.;
od 17 maja 2016 r. do 14 czerwca 2016 r. - Zakład Karny w G.;
od 12 października 2016 r. do 27 października 2016 r. - Areszt Śledczy w Ł.; od 16 lutego 2017 r. do 1 czerwca 2017 r. - Zakład Karny w G.),
(dowód: informacja o pobytach i orzeczeniach - k. 60 - 63) .

Przebywając w różnych jednostkach penitencjarnych powód korzystał
z leczenia ortopedycznego i neurologicznego w związku z podejrzeniem choroby zwyrodnieniowej odcinka szyjnego kręgosłupa, przewlekłego zespołu bólowego szyjno - barkowego lewostronnego i uszkodzenia nerwu promieniowego.
W Zakładzie Karnym w S. powód korzystał także z leczenia stomatologicznego - wykonano mu protetykę górnej i dolnej szczęki. Podczas pobytu w Zakładzie Karnym w S. zdiagnozowano u powoda wirusowe zapalenie wątroby typu B. Wcześniej, tj. od 18 grudnia 2013 r. do 12 sierpnia 2014 r. powód pracował w Zakładzie Karnym w S. na stanowisku pomocy kuchennej,
(dowód: zeznania powoda k. 289 verte - 290 i nagranie rozprawy
z 2 lipca 2020 r. - płyta - koperta - k. 293, minuta od 00:08:20 do 00:27:22
w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 127 verte - 128 i nagraniem rozprawy z 30 sierpnia 2018 r. - płyta - koperta - k. 293, minuta od 00:04:54
do 00:20:31; zeznania świadka B. G. (2) - k. 128 - 128 verte i nagranie rozprawy z 30 sierpnia 2018 r. - płyta - koperta - k 293, minuta od 00:32:36
do 00:50:40; dokumentacja medyczna - k. 38, k. 67 - 103, k. 177
- 189 i k. 193 - 199; orzeczenie lekarskie - k. 104; rejestr zatrudnionych - k. 105
- 105 verte; notatka - k. 64 - 66; opinia biegłej A. M. - k. 155
- 158)
.

Ustalenie źródła, czasu i przyczyn zakażenia powoda wirusowym zapaleniem wątroby typu B nie jest możliwe, gdyż nie rozpoznano u niego nigdy ostrego wirusowego zapalenia wątroby. Dodatkowym istotnym utrudnieniem dla ustalenia czasu i okoliczności zakażenia HBV u powoda jest fakt braku badań wykonanych z krwi obwodowej w kierunku zakażenia wirusem HBV czy badań „prób wątrobowych - (...) przed 8 grudnia 2015 r. Ponadto brak jest dokumentacji wskazującej na zaawansowanie zmian w wątrobie spowodowanych wirusem HBV, jak biopsja wątroby, badanie F. czy F..
Z przeprowadzonych od roku 2016 r. konsultacji hepatologicznych wynika,
że proces zapalny w wątrobie powoda jest nieaktywny (powód jest bezobjawowym nosicielem HBV), co może wskazywać, że do zakażenia doszło kilkanaście
lub kilkadziesiąt lat przed wykryciem zakażenia. W związku ze zdiagnozowaniem zakażenia HBV powód był prawidłowo leczony w jednostkach penitencjarnych,
w których przebywał. Udzielono mu profesjonalnej, specjalistycznej opieki lekarskiej, ponadto warunki sanitarne w pracowni stomatologicznej, w której wykonywano mu zabieg, były prawidłowe, co wyklucza możliwość zakażenia wirusem HCV. Powód jest pod stałą i systematyczną opieką lekarską, a jego stan zdrowia w związku z zakażeniem jest zadawalający, gdyż ma prawidłowe wyniki badań z surowicy krwi i prawidłowy obraz jamy brzusznej,
(dowód: opinia biegłej A. M. - k. 155 - 158) .

W trakcie pobytu powoda w jednostkach penitencjarnych jego leczenie ortopedyczne i neurologiczne w związku z podejrzeniem choroby zwyrodnieniowej odcinka szyjnego kręgosłupa, przewlekłego zespołu bólowego szyjno - barkowego lewostronnego i uszkodzenia nerwu promieniowego było prawidłowe, właściwe, adekwatne do jego stanu klinicznego. U powoda występowała i występuje choroba zwyrodnieniowo - dyskopatyczna kręgosłupa szyjnego. U powoda we wcześniejszym okresie przed pojawieniem się dolegliwości bólowych odcinka szyjnego z promieniowaniem do kończyny górnej lewej (czyli klinicznej manifestacji choroby) występowały czynniki ryzyka, między innymi przebyty wypadek samochodowy z urazem głowy, który w znacznym stopniu mógł wpłynąć na przyspieszenie rozwoju zmian zwyrodnieniowych.
W trakcie pobytu w jednostkach penitencjarnych powód miał wykonane: konsultacje neurologiczne i neurochirurgiczne, badanie (...), badanie rezonansem magnetycznym. Miał również zapewnione (w bardzo krótkim okresie od wystąpienia objawów) pełne leczenie rehabilitacyjne w warunkach oddziału rehabilitacyjnego. Czas wykonania tychże procedur był o wiele krótszy, niż dotyczy pacjentów w warunkach wolnościowych przy obecny systemie organizacji służby zdrowia. Mimo stwierdzonego w badaniu (...) niewielkiego stopnia uszkodzenia nerwu promieniowego, spowodowanego uciskiem korzenia tego nerwu na poziomie C7, u powoda nie występowały kliniczne wykładniki istniejącego niedowładu. Neurologiczny stan powoda jest bardzo dobry, bez istniejących odchyleń lub ubytków. Rokowania co do jego stanu zdrowia są dobre, a przyczyną aktualnych pogorszeń może być występująca samoistna, przewlekła choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa oraz styl życia powoda. Nie występują ponadto u niego jakiekolwiek odchylenia wskazujące na istnienie czynników uszkadzających układ nerwowy i uszkodzenia organiczne, mogące być podstawą do zgłaszanych dolegliwości. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa nie będzie postępowała, a zgłaszane przez powoda dolegliwości mają charakter subiektywny. Ponadto zaburzenia czucia, które według powoda są mniejsze
po przeprowadzonej rehabilitacji, również mają charakter subiektywny,
(dowód: ( dowód: opinia biegłego A. T. - k. 235 - 242 i k. 263 - 264 verte) .

Powyższy stan faktyczny był częściowo bezsporny, gdyż został ustalony
na podstawie zgodnych twierdzeń stron.

Faktyczną okoliczność sporną w sprawie było ustalenie, gdzie doszło
do zarażenia powoda WZW typu B i czy przebieg leczenia zgłaszanych dolegliwości w jednostkach penitencjarnych był prawidłowy. W tym zakresie Sąd oparł stan faktyczny na dokumentacji medycznej, opinii biegłego z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii i biegłego z zakresu neurochirurgii. Powołane dowody wzajemne się uzupełniają i nie zostały skuteczne zanegowane przez powoda.
Z tego względu Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w części, w której twierdził, że do zakażenia doszło w jednostkach penitencjarnych, w których dodatkowo był nieprawidłowo leczony w związku ze zgłaszanymi dolegliwościami.

Sąd uznał za wiarygodne opinie obu biegłych, gdyż są jasne, logiczne
i wewnętrznie niesprzeczne. Ponadto biegły lekarz neurochirurg sporządził opinię uzupełniającą, w której odniósł się w sposób wyczerpujący do zarzutów stawianych jego pierwotnej opinii przez stronę powodową. Treść obu opinii oparta została na analizie dokumentacji medycznej, sporządzono
je z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy. Nie dostrzeżono przy tym żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłych i ich bezstronności,
ani żadnych innych ważnych przyczyn, które wskazywałyby na konieczność dopuszczenia dowodu z opinii innych specjalistów, dlatego Sąd pominął wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu neurochirurgii
i biegłego z zakresu rehabilitacji.

Sąd pominął także przy ustaleniu stanu faktycznego zeznania świadka D. G., gdyż nic nie wnoszą do sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Roszczenie powoda o zadośćuczynienie należy rozpatrywać na podstawie przepisów art. 445 § 1 k.c. i art. 417 k.c.

W pierwszej kolejności należało jednak rozważyć czy zostały wypełnione przesłanki określone w art. 417 k.c., ponieważ warunkuje to odpowiedzialność pozwanego co do zasady.

Art. 417 k.c. stanowi podstawę odpowiedzialności Skarbu Państwa
za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Przez „niezgodne z prawem działanie
lub zaniechanie”, przy uwzględnieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji , rozumie
się działanie sprzeczne z przepisami, zgodnie z konstytucyjnym ujęciem jego źródeł. Innymi słowy, chodzi o każde obiektywnie sprzeczne z prawem działanie władzy publicznej.

Warunkiem odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie art. 417 k.c. jest nie tylko niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, musi bowiem zaistnieć szkoda oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy tym działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

Przepis art. 417 k.c. znajduje zastosowanie, o ile szkoda wyrządzona została „przy wykonywaniu władzy publicznej”. Dotyczy on zatem wyłącznie skutków funkcjonowania państwa i jednostek samorządu terytorialnego w sferze określanej mianem imperium, a więc działań lub zaniechań polegających
na wykonywaniu funkcji władczych, realizacji zadań władzy publicznej. Szkoda musi być wyrządzona działaniem władczym. Pojęcie „wykonywanie władzy publicznej” obejmuje tylko takie działania, które ze swej istoty, czyli ze względu na charakter i rodzaj funkcji przynależnej władzy publicznej, wynikają
z kompetencji określonych w Konstytucji RP oraz w innych przepisach prawa,
a ich wykonywanie z reguły łączy się z możliwością władczego kształtowania sytuacji jednostki (parz wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 14 października 2016 r., I ACa 735/16). W doktrynie wskazuje się, że chodzi zatem o działanie
w takim obszarze, w którym może dojść do naruszenia prawa i wolności jednostki ze strony władzy publicznej. Wyrządzenie szkody przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej (w wyżej podanym znaczeniu) uzasadnia odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 417 § 1 k.c., gdy chodzi
o państwowe jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej (w ujęciu cywilistycznym - stationes fisci Skarbu Państwa) bądź osoby fizyczne (funkcjonariuszy państwowych) wykonujących uprawnienia do wykonywania władzy publicznej. W konsekwencji należy stwierdzić, że art. 417 § 1 k.c. jest podstawą odpowiedzialności Skarbu Państwa wówczas, gdy szkoda została wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie funkcjonariusza państwowego lub państwowej jednostki organizacyjnej bez osobowości prawnej uprawnionych do wykonywania władzy publicznej (sfera imperium).

Powód przebywał w jednostkach penitencjarnych w związku
z wykonywaniem nałożonej na niego kary pozbawienia wolności. Wykonywanie kary pozbawienia wolności, jako ingerencja w podstawowe prawa jednostki, jakim jest prawo do wolności, realizowana jest w państwie prawa wyłącznie przez powołane do tego organy państwowe. W Polsce kara pozbawienia wolności wykonywana jest w zakładach karnych, które podlegają Ministrowi Sprawiedliwości (art. 68 k.k.w.). Organizowanie systemu wykonywania kar jest zatem wykonywaniem władzy publicznej państwa. Obowiązkiem zakładu karnego - stosownie do przepisów kodeksu karnego wykonawczego - jest zapewnienie osobie odbywającej karę pozbawienia wolności właściwych warunków zdrowotnych bez nieuzasadnionego narażania jej na rozstrój zdrowia. Zgodnie
z art. 102 pkt 1 k.k.w. obowiązkiem służby więziennej jest zapewnienie osadzonym świadczeń zdrowotnych odpowiednich dla zachowania ich zdrowia. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o służbie więziennej (tekst jedn., Dz.U. z 2020 r., poz. 841) do podstawowych zadań służby więziennej należy: zapewnienie osobom skazanym na karę pozbawienia wolności lub tymczasowo aresztowanym, a także osobom, wobec których są wykonywane kary pozbawienia wolności i środki przymusu skutkujące pozbawieniem wolności, przestrzegania ich praw, a zwłaszcza humanitarnych warunków bytowych, poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej (pkt 3) oraz humanitarne traktowanie osób pozbawionych wolności (pkt 4). Stanowi o tym także wprost art. 10 ust. 1 ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich
i Politycznych, zgodnie z którym każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Także art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stanowiący, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, wprowadza obowiązek zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, które nie naruszają godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku. Odpowiednikami powyższych norm prawa międzynarodowego są przepisy art. 40, 41 ust. 4 i art. 47 Konstytucji, wprowadzające wskazane zasady na grunt prawa polskiego.

Wobec powyższego i wobec treści art. 6 k.c. powód wywodząc swoje roszczenie z przepisu art. 417 § 1 k.c. musiał wykazać w niniejszym postępowaniu bezprawne działania lub zaniechania funkcjonariuszy jednostki Skarbu Państwa, szkodę oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zachowaniem tych funkcjonariuszy. Bez znaczenia jest przy tym, który z funkcjonariuszy władzy publicznej miał wyrządzić szkodę powodowi; przyjmowana jest w takim wypadku reguła winy anonimowej. Sąd miał także na względzie i to, że w sprawach
o ustalenie przyczyny utraty lub pogorszenia zdrowia ludzkiego na skutek zarażenia chorobą zakaźną, nie jest na ogół możliwe stwierdzenie z całkowitą pewnością, że przyczynę zakażenia stanowiło konkretne zdarzenie. Dopuszczalne jest zatem ustalenie tego faktu na podstawie dowodów pośrednich, o ile zachodzi wysokie prawdopodobieństwo jego zajścia (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego
w W. z 21 marca 1997 r., sygn. akt I ACa 107/97). Zwalnia to stronę ponoszącą ciężar dowodu od żmudnego wykazania wszystkich etapów związku przyczynowego między pierwotnym zdarzeniem sprawczym a szkodą, wymaga jednak wysokiego uprawdopodobnienia istnienia pierwszego i kolejnych zdarzeń sprawczych, pozwalających traktować je, jako oczywiste (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2010 r., III CSK 245/09).

W przedmiotowej sprawie powód nie sprostał temu wymogowi. Przede wszystkim jego wersja nie znajduje odzwierciedlenia w opinii biegłego lekarza chorób zakaźnych i hepatologii, z której wynika bezsprzecznie, że nie da się z całą pewnością ustalić czy powód zachorował na żółtaczkę typu B w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w jakiejkolwiek jednostce penitencjarnej Skarbu Państwa. Biegły ponadto wskazał na przesłanki pozwalające na przyjęcie,
iż do zakażenia doszło znacznie wcześnie, jeszcze przed osadzeniem w tych jednostkach. Trzeba bowiem wspomnieć, że w 2005 r. powód miał wypadek i był leczony szpitalnie, gdzie istnieje bardzo duże ryzyko zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby.

Już tylko na marginesie warto wskazać, iż w warunkach więziennych najczęstszą przyczyną zakażeń HCV są wykonywane przez osoby osadzone tatuaże, skaleczenia czy przekłuwanie ciała, zaś powód sam przyznał, iż posiada wiele tatuaży i dodatkowo blizny po samookaleczeniach.

Nie sposób zatem powiązać działań pozwanego ze szkodą lub krzywdą wynikłą na skutek zarażenia się przez powoda wirusem HCV. Powód nie wykazał, aby w wyniku zawinionych działań, bądź zaniechań Skarbu Państwa zaraził
się wirusem HCV. Co więcej, powodowi zapewniono właściwą opiekę medyczną oraz prawidłowe warunki sanitarne w gabinecie stomatologicznym, co wynika także z opinii powyższego biegłego. W tym stanie rzeczy wyrządzenie powodowi szkody pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym z bezprawnym, zawinionym zachowaniem pozwanego, pozostaje jedynie w sferze twierdzeń,
a nie faktów dowiedzionych.

Powód nie wykazał także żadnym dowodem, że nie był prawidłowo leczony w pozwanej jednostce penitencjarnej w związku z podejrzeniem choroby zwyrodnieniowej odcinka szyjnego kręgosłupa, przewlekłego zespołu bólowego szyjno - barkowego lewostronnego i uszkodzenia nerwu promieniowego. Biegły lekarz neurochirurg stwierdził, że w trakcie pobytu w jednostkach penitencjarnych powód miał wykonane: konsultacje neurologiczne
i neurochirurgiczne, badanie (...), badanie rezonansem magnetycznym. Miał również zapewnione (w bardzo krótkim okresie od wystąpienia objawów) pełne leczenie rehabilitacyjne w warunkach oddziału rehabilitacyjnego. Czas wykonania tychże procedur był o wiele krótszy, niż dotyczy pacjentów
w warunkach wolnościowych przy obecny systemie organizacji służby zdrowia. Jak wynika z opinii powołanych w sprawie biegłych w trakcie pobytu powoda
w pozwanej jednostce penitencjarnej stosowane leczenie było w pełni prawidłowe, właściwe, adekwatne do jego stanu klinicznego. Zatem zdaniem obu biegłych cały proces diagnostyczno - leczniczy był w pełni prawidłowy i właściwy, nacechowany należytą starannością i bardzo szybki. Te wnioski biegłych wynikają z analizy bardzo bogatej dokumentacji medycznej powoda i należy
je uznać za logiczne, spójne i nie dające podstawy do ich negowania.

Biorąc zatem pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł, jak w pkt 1 wyroku.

Na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. w zw. z § 8 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r., poz. 1800) Sąd zasądził
od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego kwotę 240,00 zł, o czym orzekł, jak w pkt 2 wyroku, gdyż w sprawie chodziło o roszczenia wynikające
z warunków wykonywania kary pozbawienia wolności.

O kosztach zastępstwa prawnego należnych pełnomocnikowi powoda ustanowionemu z urzędu Sąd orzekł, jak w pkt 3 wyroku, ustalając należną
mu opłatę na podstawie § 2 ust. 1, § 4 ust. 1 - 3 i § 14 pkt 26 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jedn., Dz.U. z 2019 r., poz. 18), gdyż w sprawie chodziło o roszczenia wynikające z warunków wykonywania kary pozbawienia wolności.