Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział II Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSO Katarzyna Waseńczuk

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2019 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

w sprawie z powództwa M. W.

przeciwko (...) Bank spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

wniosku powódki o udzielenie zabezpieczenia roszczenia

postanawia:

zabezpieczyć roszczenie M. W. w stosunku do (...) Bank spółki akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 500 000 zł (pięćset tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 13 maja 2019 r. do dnia zapłaty, poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych prowadzonych przez Narodowy Bank Polski na rzecz (...) Banku spółki akcyjnej z siedzibą w W. pod numerami rozliczeniowymi (...) oraz (...), do kwoty 500 000 zł (pięćset tysięcy złotych),

SSO Katarzyna Waseńczuk

UZASADNIENIE

Pozwem z 17 czerwca 2019 r. M. W. wniósł o zasądzenie od (...) Banku SA z siedzibą w W. kwoty 500 000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 13 maja 2019 do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał, że dochodzona kwota stanowi zwrot ceny zapłaconej przez niego za obligacje serii (...) wyemitowane przez (...) SA z siedzibą we W.. Powód wniósł jednocześnie o zabezpieczenie roszczenia do kwoty 500 000 zł, poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych prowadzonych przez Narodowy Bank Polski na rzecz (...) Banku SA z siedzibą w W. pod numerami rozliczeniowymi (...) oraz (...) ( pozew k. 3-26).

Powód wskazał, że jest klientem pozwanego prywatnie, a także w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą i w imieniu spółek w których jest udziałowcem lub członkiem zarządu. Stwierdził, że wielokrotnie był nagabywany przez pracowników pozwanego o zakup produktów finansowych o ryzykownym charakterze i wielokrotnie informował ich, że nie jest zainteresowany uprawianiem hazardu. Powód wyjaśnił, że z powodu spadku oprocentowania lokat zamierzał otworzyć rachunek w innym banku, jednak z uwagi na to że otrzymał korzystną propozycję zawarł z pozwanym umowy o rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe. Wskazał, że przed zawarciem tych umów, a także kilka razy później był na spotkaniach z pracownikami banku, którzy wielokrotnie proponowali mu nabycie obligacji (...) SA i porównywali wielkość nominalną portfeli zarządzanych przez tę spółkę do wartości aktywów Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, sugerując, że w BFG nie ma pieniędzy, a (...) te środki posiada. Powód stwierdził, że po kolejnym spotkaniu z przedstawicielami pozwanego oraz dyrektorem oddziału (...)Banku D. J., które dotyczyło usług związanych z sukcesją majątku, ponownie otrzymał ofertę zakupu obligacji (...) SA i w maju 2017 roku zdecydował się nabyć obligacje o wartości 500 000 zł. Powód wskazał, że poinformował o tej decyzji pracownika pozwanego, który w odpowiedzi stwierdził, że wypełnił już za powoda formularz i wystarczy zrobić przelew. Powód przelał kwotę 500 000 zł na zakup obligacji. Powód wskazał, że w dniu 11 kwietnia 2019 r. skierował do pozwanego oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, gdyż był przekonany, że nabywa bezpieczny produkt, na korzystniejszych warunkach niż lokata. Pozwany w odpowiedzi stwierdził, że nie widzi podstaw do uwzględnienia reklamacji, gdyż nie oferował mu nabycia obligacji, a wyłącznie informował go o możliwości ich nabycia i przekazywał kontakt do (...).

Powód zaznaczył, że nie był nigdy informowany o rzeczywistym charakterze produktu, nie wyrażał zgody na przekazanie jego danych do (...), a wstępny formularz nabycia obligacji wypełnił za niego pracownik pozwanego. Podkreślił, że pracownicy pozwanego złamali przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nie informując go o charakterze nabywanych instrumentów finansowych i związanych z nimi ryzykach.

Stwierdził też, że do 20 listopada 2017 r. pozwany nie miał uprawnień do prowadzenia doradztwa inwestycyjnego, gdyż zgodnie z obowiązującym do tej daty statutem banku, przedmiotem jego działalności nie były czynności określone w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Zaznaczył, że Komisja Nadzoru Finansowego oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustaliły bezprawność działania pozwanego w tym zakresie i złożyły stosowne zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa określonego w art. 178 ww. ustawy.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, przy czym zgodnie z art. 730 ¹ § 1 k.p.c., udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w jego udzieleniu. W świetle powołanych przepisów zasadność wniosku o udzielenie zabezpieczenia warunkowana jest istnieniem dwóch przesłanek, które winny zachodzić kumulatywnie - konieczne jest uprawdopodobnienie (a nie wykazanie) roszczenia, któremu udzielona ma być tymczasowa ochrona oraz wykazanie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Pojęcie interesu prawnego sprecyzowane zostało w § 2 art. 730 ¹ k.p.c., zgodnie z którym interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Uprawdopodobnienie roszczenia przejawia odformalizowany charakter, co skutkuje brakiem konieczności przedstawienia niepodważalnych dowodów ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 15 czerwca 2015r., sygn. I ACz 1036/15), jednak twierdzenie uprawnionego o istnieniu roszczenia musi być poparte jakimiś źródłami ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 24 lutego 2014 r., sygn. I ACz 283/14).

W ocenie Sądu wniosek strony powodowej o udzielenie zabezpieczenia zasługuje na uwzględnienie. Treść pozwu oraz wniosku o udzielenie zabezpieczenia, ich uzasadnienie oraz dokumenty załączone do pozwu, pozwalają uznać, że powód w wystarczającym stopniu uprawdopodobnił swoje roszczenie. Powód wykazał fakt nabycia obligacji, uprawdopodobnił okoliczności ich nabycia, w tym udział pracowników pozwanego w ich nabyciu i związane z tym wątpliwości co do prawidłowości podejmowanych przez pozwanego działań, a także wykazał fakt złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli. Powód uprawdopodobniła zatem, że przysługują mu roszczenie o zwrot dochodzonej w niniejszym postępowaniu kwoty.

Na obecnym etapie postępowania nie sposób uznać żądań powoda za nieuzasadnione. Przedstawiciel pozwanego, przedstawiając ofertę nabycia nie wyjaśnił powodowi ryzyka związanego z zakupem oferowanych obligacji, a nawet zapewnił go, że Spółka, która wyemitowała oferowane obligacje są co najmniej równie bezpieczne jak lokata. Jednocześnie powód wskazał, że formularz zapisu na obligacje został za niego wypełniony przez pracownika banku, przy czym ze wskazanych w pozwie okoliczności wynika, że pracownik ten nie posiadał od powoda pisemnego upoważnienia do dokonania takiej czynności.

Pozew, jego uzasadnienie oraz treść wniosku o udzielenie zabezpieczenia pozwalają zatem przyjąć, że (...) Bank SA z siedzibą w W. jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda dochodzonej przez niego kwoty. W konsekwencji w ocenie Sądu, na obecnym etapie postepowania, w odniesieniu do wymagań jakie spoczywały na powodzie, związanych z charakterem postępowania zabezpieczającego, roszczenie zostało należycie uprawdopodobnione.

Został także uprawdopodobniony interes prawny, w rozumieniu art. 730 ¹ § 2 k.p.c., w żądaniu udzielenia zabezpieczenia, gdyż powód wykazał, że istnieje ryzyko utrudnienia lub uniemożliwienia wykonania orzeczenia w przypadku późniejszego uwzględnienia powództwa.

Wniosek taki potwierdza: ograniczanie przez pozwanego działalności sprzedażowej poprzez zamykanie szeregu oddziałów, spadek współczynnika wypłacalności pozwanego (jak wynika z opublikowanego przez niego sprawozdania rocznego w 2016 roku wynosił on 14.4%, w 2017 roku spadł do 12,8%, w okresie od stycznia do września 2018 roku spadł do poziomu 9,6%, natomiast zgodnie ze sprawozdaniem rocznym wyniósł on na koniec roku 2,7%), odnotowana przez pozwaną Spółkę strata za 2018 rok w wysokości ponad 1 498 000 000 zł, a dodatkowo w ramach grupy kapitałowej poniósł znaczną stratę podatkową. Ponadto pozwany zawiadomił Komisję Nadzoru Finansowego w trybie art. art.157f ust. 3 prawa bankowego w zw. z art. 101 ust. 3 pkt 1 ustawy z 10O czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji o spełnieniu przesłanek zagrożenia upadłością z przyczyn regulacyjnych.

W konsekwencji wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia należało uznać za uzasadniony.

Zgodnie z art. 736 § 1 k.p.c. wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiadać wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, a nadto zawierać: 1) wskazanie sposobu zabezpieczenia, a w sprawach o roszczenie pieniężne także wskazanie sumy zabezpieczenia; 2) uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek. Stosowanie do § 3 wskazana w § 1 suma zabezpieczenia nie może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta może obejmować także przewidywane koszty postępowania.

W niniejszej sprawie zasadne było udzielenie zabezpieczenia w zakresie dochodzonego przez powoda roszczenia, tj. do kwoty 500 000 zł.

Wskazany przez powoda sposób zabezpieczenia jest podstawowym sposobem zabezpieczenia roszczeń pieniężnych o jakim mowa w art. 747 pkt 1 k.p.c., a udzielenie zabezpieczenia w takim zakresie nie będzie stanowiło nadmiernego obciążenia dla pozwanego.

Z tych względów, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

SSO Katarzyna Waseńczuk

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)