Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł. wstrzymał wypłatę emerytury na rzecz G. S. od dnia 1 sierpnia 2019 roku, tj. od najbliższego możliwego terminu płatności. W uzasadnieniu wskazano, że emerytura podlega zawieszeniu, gdyż ubezpieczona kontynuuje zatrudnienie. W celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w Oddziale ZUS wniosek o podjęcie wypłaty wraz ze świadectwem pracy lub zaświadczeniem potwierdzającym fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą, na rzecz którego praca ta była wykonywana.

Kolejną decyzją, z dnia 29 lipca 2019 roku ZUS stwierdził, że G. S. pobrała nienależnie świadczenia za okres od 01.11.2016 do 31.07.2019 w łącznej kwocie 58901,65 zł z tytułu emerytury oraz jednorazowego dodatku pieniężnego za okres od 01.05.2019 do 31.05.2019 w kwocie 1100 złotych oraz zobowiązał G. S. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01.11.2016 do 31.07.2019 w kwocie 60001,65 złotych. Organ rentowy, powołując się na treść art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS wskazał, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury.

/decyzje w aktach ZUS/

W dniu 27.08.2019 roku wnioskodawczyni złożyła odwołanie od decyzji z dnia 25.07.2019 roku, zaś w dniu 03.09.2019 roku wpłynęło odwołanie od decyzji z dnia 29.07.2019 roku.

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o ich oddalenie.

/odpowiedź na odwołania k.25/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny

Wnioskodawczyni G. S. urodziła się (...).

Wnioskodawczyni od wielu lat pracuje we W.. W dniu 14 października 2016 roku zakończyła zatrudnienie, zaś od dnia 21 października 2016 roku podjęła ponownie zatrudnienie.

Okoliczności bezsporne

Wniosek o emeryturę wnioskodawczyni złożyła w ZUS w dniu 16 listopada 2016 roku i na ten dzień pozostawała w zatrudnieniu. Pomimo to, we wniosku wskazała, że nie pozostaje w stosunku pracy.

Jako datę wypełnienia wniosku wnioskodawczyni wskazała datę 1 września 2016 roku i w tym dniu również pozostawała w stosunku pracy.

We wniosku o emeryturę, w punkcie 6, należy zaznaczyć czy pozostaje się nadal w stosunku pracy, a jeżeli TAK, to należy podać wszystkich pracodawców, z którymi trwa stosunek pracy.

Wnioskodawczyni zaznaczyła kwadrat (...).

Wniosek w aktach rentowych

Przyjmując za prawdziwe informacje, zawarte we wniosku, organ rentowy, przyznał G. S. emeryturę od dnia 1 listopada 2016 roku, czyli od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

Decyzja z dnia 04.01.2017 roku w aktach ZUS

W okresie od 1.11.2016 do 31.07.2019 wnioskodawczyni pobrała łącznie, tytułem świadczeń emerytalnych kwotę 60001,65 złotych, w tym kwotę 1100 zł tytułem jednorazowego dodatku pieniężnego.

Okoliczność bezsporna

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje

Odwołania nie są zasadne.

Zgodnie z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.1270) prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Art. 103a został dodany przez art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. Nr 257 poz. 1726) z dniem 1 stycznia 2011 r.

Należy zważyć, iż art. 103a ustawy emerytalnej nie dotyczy zasad nabywania prawa do świadczeń. Nie narusza on zatem praw nabytych. Przepis ten dotyczy natomiast zawieszenia tego prawa, a w konsekwencji wypłaty świadczenia. Reguluje kwestie łączenia świadczenia i zarobku, odnosi się do reguł wypłaty emerytury. Określa sposób realizowania prawa poprzez wprowadzenie określonego ograniczenia. Uprawniony do emerytury w każdej chwili może spełnić warunek z wyżej wymienionego przepisu i tym samym doprowadzić do kontynuowania pobierania świadczenia emerytalnego. Za takim rozumieniem komentowanego przepisu przemawia nadto systematyka ustawy, a mianowicie umiejscowienie tego przepisu w rozdziale dotyczącym zawieszania i zmniejszania świadczeń, a nie w części dotyczącej powstania prawa.

Powyższa zasada, wynikająca z treści art. 103a cyt. ustawy ma zastosowanie także do emerytur przyznanych osobom pozostającym w stosunku pracy w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii lub w państwach, z którymi Polskę łączą dwustronne umowy międzynarodowe w dziedzinie zabezpieczenia społecznego (z wyłączeniem osób wykonujących zatrudnienie w Australii, z którą umowa po stronie australijskiej obejmuje wyłącznie emerytury z tytułu zamieszkiwania w tym państwie).

W rozpoznawanej sprawie nie ulega wątpliwości, że wnioskodawczyni zamieszkuje we W., a do dnia 14 października 2016 roku oraz od dnia 21 października 2016 r. pozostawała w zatrudnieniu pracowniczym. Skoro zatem G. S. kontynuuje bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywała je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji z dnia 4 stycznia 2017 roku, to jej prawo w okresie objętym decyzją powinno zostać zawieszone, a tym samym pobrała ona nienależne świadczenie. W tym miejscu podkreślić należy, że choć rzeczywiście warunkiem przyznania emerytury jest osiągnięcie wieku, to warunkiem jego realizacji jest ustanie zatrudnienia. Tym samym rozwiązanie stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą stanowi cechę istotną, uzasadniającą efektywne korzystanie z prawa do świadczeń emerytalnych.

Zgodnie zaś z treścią art.138 ust.1 cytowanej ustawy osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach - za okres dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust.5.

W rozpoznawanej sprawie do wypłaty nienależnego świadczenia doszło z przyczyn zawinionych przez wnioskodawczynię, bowiem zataiła ona fakt kontynuowania zatrudnienia na terenie W. na dzień wypełnienia wniosku oraz na dzień złożenia wniosku o emeryturę w placówce ZUS.

Analiza akt rentowych oraz doręczonych wnioskodawczyni decyzji wskazuje, że była ona prawidłowo pouczana o okolicznościach powodujących ustanie bądź zawieszenie prawa do świadczenia oraz o tym, kiedy świadczenie jest nienależne.

Wnioskodawczyni w swoich odwołaniach podnosiła, że organ rentowy wprowadził ją w błąd co do okoliczności dotyczących rozwiązania stosunku pracy. Według niej istotne jest, że na dzień 15 października 2016 roku, czyli na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego nie pozostawała w stosunku pracy, bowiem prawo do emerytury powstaje ex lege, po spełnieniu wszystkich przesłanek.

Z powyższym nie sposób się zgodzić.

Prawdą jest, że decyzja ZUS ma charakter deklaratywny, ale treść art. 103a cyt. ustawy wprost mówi, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu, jeżeli ubezpieczony kontynuuje zatrudnienie u pracodawcy, u którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Wnioskodawczyni ma przyznane prawo do emerytury od dnia 1 listopada 2016 roku, a zatem na ten dzień kontynuowała zatrudnienie, ponownie podjęte od dnia 21 października 2016 roku. Co więcej, zarówno w dniu wypełniania wniosku o emeryturę, jak i w dniu złożenia tego wniosku, G. S. pozostawała w zatrudnieniu, zaś we wniosku podała, że nie pracuje. Oznacza to, że podała nieprawdziwą informację, która doprowadziła do wypłacania jej świadczeń przez cały zakwestionowany okres.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy w Łodzi, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołania, jako niezasadne.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawczyni.