Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ś., dnia 15-01-2014 r.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Beata Michurska-Gruszczyńska

Protokolant:Anna Smolińska

po rozpoznaniu w dniu 15-01-2014 r. w Środzie Śląskiej

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko małoletnim M. i H. K. reprezentowanym przez M. K. (1)

o obniżenie alimentów

I.  obniża alimenty powoda D. K. na rzecz małoletnich pozwanych H. K. i M. K. (2) zasądzonych w wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu w dniu 29.11.2012r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 223/12 z łącznej kwoty po 900zł miesięcznie na rzecz małoletnich pozwanych do łącznej kwoty po 700zł miesięcznie na rzecz małoletnich pozwanych, tj. do kwoty po 400zł (czterysta złotych) miesięcznie na rzecz małoletniego pozwanego H. K. i do kwoty po 300zł (trzysta złotych) miesięcznie na rzecz małoletniej pozwanej M. K. (2), płatne poczynając od dnia 13.05.2013r. do dziesiątego dnia każdego miesiąca do rąk matki małoletnich pozwanych M. K. (1) z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  odstępuje od obciążania stron kosztami procesu;

IV.  wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Powód D. K. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych od powoda na rzecz małoletnich pozwanych H. i M. K. (2) wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 223/12 z kwoty 500 zł miesięcznie na rzecz małoletniego H. K. oraz z kwoty po 400 zł miesięcznie na rzecz małoletniej M. K. (2) do kwoty po 100 zł miesięcznie na każde z dzieci.

W uzasadnieniu żądania podał, że jego sytuacja zdrowotna i materialna uległa pogorszeniu. Obecnie nie posiada stałych dochodów i jest zarejestrowany w PUP jako osoba bezrobotna. Od marca 2013 r. leczy się w związku z dolegliwościami kręgosłupa szyjnego. Stara się o przyznanie mu renty rehabilitacyjnej. Z (...) pobiera natomiast zasiłek tymczasowy w kwocie po 300 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 09 sierpnia 2013 r. powód wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych na rzecz dzieci do kwoty po 200 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich, tj. łącznie po 400 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód D. K. i przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych M. K. (1) byli małżeństwem od dnia 19 września 1998 r. do dnia 17 stycznia 2013 r. Z ich związku pochodzi dwójka małoletnich dzieci – H. K., urodzony w dniu (...) oraz M. K. (2), urodzona w dniu (...)

dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC 223/12

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 28 listopada 2011 r. w sprawie o sygn. akt III RC 197/11 zasądzono od pozwanego na rzecz małoletnich dzieci alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie na rzecz H. K. i 400 zł miesięcznie na rzecz M. K. (2), tj. łącznie po 900 zł miesięcznie.

dowód: akta Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej o sygn. III RC 197/11

Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 223/12 małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z winy pozwanego. W tym samym orzeczeniu Sąd powierzył pozwanej M. K. (1) wykonywanie władzy rodzicielskiej nad wspólnymi dziećmi stron oraz zasądził alimenty od powoda D. K. na rzecz małoletnich dzieci w kwocie po 500 zł miesięcznie na rzecz H. K. i 400 zł miesięcznie na rzecz M. K. (2), tj. łącznie po 900 zł miesięcznie, tj. zgodnie z wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 28 listopada 2011 r. w sprawie o sygn. akt III RC 197/11.

dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC 223/12

W dacie orzekania o obowiązku alimentacyjnym powód D. K. odbywał karę pozbawienia wolności. Nie pracował. Wcześniej podejmował prace dorywcze za 1.200 – 1.300 zł miesięcznie. Powód przed osadzeniem go w zakładzie karnym znęcał się psychicznie i fizycznie nad członkami swojej rodziny oraz nadużywał alkoholu. Nie łożył na utrzymanie małoletnich.

dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC 223/12

W dacie orzekania o obowiązku alimentacyjnym, matka małoletnich powodów pracowała jako krawcowa za wynagrodzeniem 1.116 zł miesięcznie. Zamieszkiwała wraz z małoletnimi H. i M. oraz z małoletnim R. S. – synem z poprzedniego związku, w domu stanowiącym wspólność małżeńską. Matka małoletnich była zobowiązana do spłaty kredytu hipotecznego w kwocie po 1.200 zł miesięcznie oraz do ponoszenia kosztów utrzymania domu w kwocie po około 800 zł miesięcznie.

Małoletni powód H. K. miał wówczas 12 lat i uczęszczał do VI klasy Szkoły Podstawowej w Ś., a małoletnia M. miała 3 lata i pozostawała pod opieką matki. Świadczenia alimentacyjne zasądzone na małoletnie dzieci wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 28 listopada 2011 r. były wypłacane z funduszu alimentacyjnego.

Średniomiesięczny koszt utrzymania małoletnich powodów wynosił wówczas około 1.000 zł na M. i 1.050 zł na H., na które składały się wydatki na: wyżywienie – po 350 zł, ubrania – po 100 zł, środki czystości i higieny – po 50 zł, wydatki szkolne w przypadku małoletniego H. – 50 zł, zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych – po 500 zł (w tym rata kredytu hipotecznego).

dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC 223/12

akta Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej o sygn. III RC 197/11

Powód w marcu 2013 r. opuścił zakład karny i zamieszkiwał do czerwca 2013 r. wraz z matką małoletnich dzieci i dziećmi. Od marca do czerwca 2013 r. przechodził intensywne leczenie związane ze dolegliwościami kręgosłupa szyjnego. W dniu 07 kwietnia 2013 r. przeszedł operację odcinka szyjnego kręgosłupa. Obecnie posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności do dnia 30 czerwca 2014 r. oraz orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy do dnia 30 czerwca 2014 r., a od 01 kwietnia 2013 r. pobiera świadczenie rentowe w wysokości 1.590 zł miesięcznie, wcześniej był osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. W pierwszej połowie 2013 r. korzystał również z pomocy (...)’u w formie zasiłków celowych, zasiłku okresowego oraz pomocy rzeczowej.

Powód posiada zadłużenie alimentacyjne na kwotę około 13.000 zł.

Obecnie zamieszkuje w mieszkaniu konkubiny W. B. wraz z dwójką jej małoletnich dzieci. Koszty zamieszkiwania dzielą po połowie: czynsz – 410 zł, telewizja, Internet, telefon – 135 zł, woda – 120 zł, prąd – 70 zł, gaz – 50 zł, śmieci – 56 zł. Konkubina powoda pracuje za wynagrodzeniem 2.200 zł miesięcznie.

Powód wydatkuje comiesięcznie kwotę 100 – 150 zł na leki oraz spłaca karty kredytowe na kwotę 5.000 zł. Jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, w którym komornik dokonał zajęcia jego świadczenia rentowego.

Na wyżywienie powód przeznacza kwotę około 500 zł miesięcznie.

Powód z zawodu jest mechanikiem urządzeń chłodniczych.

dowód: zaświadczenie lekarskie z dnia 10.05.2013 r., k. 5 a.s.

decyzje (...) z dnia 11.03.2011 r., k. 6 – 7 a.s.

decyzja (...) z dnia 02.05.2013 r., k. 8 a.s., k. 22 a.s.

zaświadczenie o stanie zdrowia z dnia 22.04.2013 r., k. 9 a.s.

zaświadczenie z dnia 22.04.2013 r., k. 10 a.s.

karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 10.04.2013 r., k. 11 – 12 a.s.

karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 07.04.2013 r., k. 13 – 14 a.s.

zaświadczenie z dnia 03.06.2013 r., k. 23 a.s.

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 12.06.2013 r., k. 27 a.s.

orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 20.06.2013 r., k. 34 a.s.

zaświadczenie z dnia 08.08.2013 r., k. 35 a.s.

informacja o stanie zadłużenia z dnia 22.07.2013 r., k. 41 a.s.

potwierdzenia przelewów z dnia 10.07.2013 r., k. 42 – 44 a.s., k. 46 – 47 a.s.

potwierdzenie przelewu z dnia 13.05.2013 r., k. 45 a.s.

potwierdzenia przelewów z dnia 27.07.2013 r., k. 48 – 49 a.s.

zestawienie zadłużeń wraz z odsetkami z dnia 25.07.2013 r., k. 50 a.s.

wezwanie do zapłaty z dnia 22.07.2013 r., k. 51 a.s.

decyzja o przyznaniu renty z dnia 16.07.2013 r., k. 52 – 55 a.s.

przesłuchanie powoda, k. 89 – 90 a.s.

uzupełniające przesłuchanie powoda, k. 99 a.s.

Obecnie przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych nadal pracuje jako krawcowa za wynagrodzeniem około 1.200 zł netto miesięcznie. Nadal zamieszkuje wraz z dziećmi we domu będącym majątkiem pochodzącym z małżeństwa z powodem. Miesięczny koszt utrzymania domu to kwota około 600 – 700 zł. Do tego dochodzi również spłata kredytu hipotecznego w kwocie około 1.000 zł miesięcznie.

Matka małoletnich powodów wydatkuje również kwotę około 150 – 200 zł miesięcznie na paliwo.

W wyniku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, komornik przelewa na konto bankowe matki małoletnich powodów kwotę 900 zł miesięcznie tytułem alimentów.

Przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych jest z zawodu technikiem ekonomistą.

dowód: zaświadczenie z dnia 01.08.2013 r., k. 56 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 21.08.2013 r., k. 75 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 09.09.2013 r., k. 75 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 25.09.2013 r., k. 76 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 30.09.2013 r., k. 77 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 16.09.2013 r., k. 78 a.s.

potwierdzenia przelewów z dnia 20.09.2013 r., k. 79 – 84 a.s.

przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów, k. 90 a.s.

Miesięczny koszt utrzymania małoletnich pozwanych nie zmienił się znacznie od daty orzekania o obowiązku alimentacyjnym. Małoletnia M. K. (2) ma obecnie 5 lat i uczęszcza do przedszkola, którego miesięczny koszt to 150 zł, co stanowi dodatkowy wydatek w stosunku do małoletniej. Natomiast małoletni H. K. ma obecnie 14 lat i uczęszcza do Gimnazjum.

dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 27.08.2013 r., k. 66 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 28.08.2013 r., k. 67 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 22.08.2013 r., k. 68 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 22.08.2013 r., k. 69 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 03.10.2013 r., k. 70 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 23.08.2013 r., k. 71 – 72 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 22.08.2013 r., k. 73 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 23.08.2013 r., k. 74 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 02.09.2013 r., k. 85 a.s.

faktura VAT nr (...) z dnia 26.09.2013 r., k. 86 a.s.

faktura VAT nr (...)/P 871/09/2013 z dnia 06.09.2013 r., k. 87 a.s.

faktura VAT nr (...)/P 779/08/2013 z dnia 14.08.2013 r., k. 88 a.s.

przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletnich pozwanych K. K., k. 121 – 122 a.s.

Małoletni pozwani nie posiadają żadnego majątku.

bezsporne

Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy we W., urząd w okresie od maja 2013 r. do września 2013 r., dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, krawca, technika ekonomisty, za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 1.600 zł do 3.000 zł brutto.

dowód: pismo z PUP we W. z dnia 26.09.2013 r., k. 64 a.s.

Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w Ś., urząd w okresie od maja 2013 r. do września 2013 r. dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 1.000 zł do 1.600 zł brutto.

dowód: pismo z PUP w Ś. z dnia 06.09.2013 r., k. 62 a.s.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego.

Zakres świadczeń alimentacyjnych względem dziecka wyznaczają zatem z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego a z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dotyczą środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania. Podczas gdy zaspokojenie środków utrzymania polega tylko na zapewnieniu uprawnionemu mieszkania, pożywienia, odzieży, pielęgnacji, leczenia, to zaspokajanie środków wychowania następuje ponadto przez osobistą troskę o jego rozwój fizyczny i umysłowy. Przy czym należy zaznaczyć, że przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się nie tylko potrzeby zapewniające uprawnionemu minimum egzystencji, ale potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy (vide: teza IV uchwały SN z dnia 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNC 1998, nr 4, poz. 42).

Ustalenie możliwości zarobkowych (majątkowych) zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane aktualnie przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania określonego wynagrodzenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy zobowiązany faktycznie nie pracuje.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka ma dwojaką postać, która wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie, które są równie doniosłe i nie do przecenienia.

Można jednak żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego w razie zmiany stosunków (art. 138 k.r.o.). Przez pojęcie „stosunków”, o których mowa w art. 138 k.r.o., należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zmiana zatem tak rozumianych stosunków, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego, a mianowicie zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub/i możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego (vide: postanowienie SN z dnia 19.07.1974 r., II CO 9/74, niepublikowane).

Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.02.1972 r., III CRN 470/71, Informator Prawniczy 1972, nr 1 – 2, poz. 15). Ponadto przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego, jego sytuację rodzinną, a wysokość obciążenia alimentacyjnego powinna być określona na takim poziomie, aby nie prowadziła do niedostatku.

Tak więc, nawet mimo zmiany stosunków w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentacji, obowiązek alimentacyjny nie może ulec podwyższeniu, jeżeli nie pozwalają na to możliwości zarobkowe, majątkowe i sytuacja rodzinna zobowiązanego.

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 223/12, D. K. został zobowiązany do łożenia tytułem alimentów na rzecz małoletnich H. i M. K. (2) łączną kwotę po 900 zł miesięcznie, tj. po 500 zł miesięcznie na rzecz małoletniego H. i 400 zł miesięcznie na rzecz małoletniej M., a zatem należało zbadać czy od daty wydania orzeczenia w przedmiocie orzekania o obowiązku alimentacyjnego zmieniły się możliwości zarobkowe lub sytuacja majątkowa zobowiązanego do płacenia alimentów D. K. jak również czy zmieniła się sytuacja uprawnionych do alimentów – M. i H. K. – na tyle, aby zasadnym było obniżenie wysokości zasądzonych alimentów.

Powód D. K. w toku procesu powoływał się na zmianę swojej sytuacji materialnej, twierdząc że uległa ona znacznemu pogorszeniu. Podał, że obecnie jest całkowicie niezdolny do pracy i ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności z uwagi na stan zdrowia.

Zdaniem Sądu powyższe twierdzenia powoda są podstawą do obniżenia obowiązku alimentacyjnego, ale nie w zakresie, w jakim żądał tego powód. Przede wszystkim zważyć należy, że sytuacja materialna powoda od daty wydania orzeczenia o nałożeniu przedmiotowego obowiązku uległa zmianie. W momencie ustalania świadczenia alimentacyjnego, powód odbywał karę pozbawienia wolności, co jednak nie jest równoznaczne z niemożnością podjęcia przez niego zatrudnienia, gdyż zakłady karne oferują osobom pozbawionym wolności możliwość podjęcia zatrudnienia, z czego jednak wówczas powód nie skorzystał. Sąd orzekł wówczas, że jest w stanie ponosić świadczenie alimentacyjne w kwocie łącznie 900 zł miesięcznie.

Obecnie powód opuścił już zakład karny, ale z uwagi na problemy zdrowotne dotyczące odcinka szyjnego kręgosłupa musiał być poddany długiemu leczeniu, w tym szpitalnemu i obecnie jest on osobą całkowicie niezdolną do wykonywania pracy oraz posiada znaczny stopień niepełnosprawności. Jednak na obecnym etapie nie są to orzeczenia bezterminowe i zarówno całkowita niezdolność do pracy jak i znaczna niepełnosprawność zostały orzeczone do dnia 30 czerwca 2014 r. Na ten czas została przyznana również powodowi renta w wysokości 1.590 zł miesięcznie. Biorąc natomiast pod uwagę fakt, że powód zamieszkuje wraz z konkubiną i dwójką jej małoletnich dzieci, a jego koszt utrzymania jaki wskazał w niniejszym postępowaniu to kwota około 850 zł miesięcznie, w ocenie Sądu jest on w stanie ponosić ciężar świadczenia alimentacyjnego w kwocie po 700 zł miesięcznie na dwójkę małoletnich dzieci. Na koszty powoda składają się bowiem wydatki na: wyżywienie 500 zł, zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych – 210 zł (tj. ¼ wszystkich opłat, na które składają się wydatki na: czynsz – 410 zł, telewizja, Internet, telefon – 135 zł, woda – 120 zł, prąd – 70 zł, gaz – 50 zł, śmieci – 56 zł) oraz leki 100 – 150 zł. Pozostałych wydatków powód ani nie podnosił ani nie udowodnił w toku niniejszego postępowania.

Ponadto przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych nie wykazała, aby wydatki na małoletnie dzieci wzrosły od czasu ustalenia obowiązku alimentacyjnego. W ocenie Sądu pozostają one na bardzo podobnej wysokości. Co prawda małoletnia M. K. (2) chodzi obecnie do przedszkola, jednak jest ono dofinansowane i jego opłata wynosi 150 zł miesięcznie. Mając natomiast na uwadze to, że w dacie orzekania o obowiązku alimentacyjnym małoletnia korzystała jeszcze w nocy z pieluch, co generowało wydatek w kwocie około 60 zł miesięcznie, dlatego też trudno mówić o znacznym wzroście utrzymania dzieci, skoro co do małoletniej jest to kwota około 90 zł miesięcznie, a w przypadku małoletniego pozwanego w ogóle taki wzrost nie został wykazany.

Mając zatem na uwadze możliwości zarobkowe i zawodowe obojga rodziców, a także z uwagi na to, że nastąpiła istotna zmiana stosunków po stronie powoda, orzeczono jak w pkt I i II sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

(a. s.A. (...).P.)