Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Tyrluk-Krajewska

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2019 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. N.

przeciwko Bankowi (...) S.A. w G.

o zapłatę

postanawia:

1.  udzielić powodowi zabezpieczenia roszczenia o zapłatę kwoty 214.501,19 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 marca 2017 roku do dnia zapłaty z tytułu nienależnie pobranych przez Bank (...) S.A. w G. świadczeń na podstawie bezskutecznych postanowień waloryzacyjnych zawartych w umowie kredytowej – poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych Banku (...) S.A. z siedzibą w G. znajdujących się w Narodowym Banku Polskim – do kwoty 214.501,19 złotych;

2.  oddalić wniosek w pozostałym zakresie.

Uzasadnienie postanowienia z dnia 12 listopada 2019 roku

Pismem z dnia 29 października 2019 roku powód wniósł o zabezpieczenie powództwa zawartego w modyfikacji pozwu z dnia 5 lutego 2019 roku (oraz na rozprawie w dniu 6 sierpnia 2019 roku), tj. w stosunku do kwoty 598.470,79 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 marca 2017 roku do dnia zapłaty stanowiących nienależnie pobrane przez bank świadczenia na podstawie całkowicie nieważnej umowy kredytowej
z dnia 8 grudnia 2006 roku, ewentualnie o zabezpieczenie kwoty 214.501,19 zł wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 marca 2017 roku do dnia zapłaty z tytułu nienależnie pobranych przez bank świadczeń na podstawie bezskutecznych postanowień waloryzacyjnych zawartych w umowie kredytowej poprzez:

a.  zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych pozwanego znajdujących się
w Narodowym Banku Polskim;

b.  zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego pozwanego znajdujących się
w innych bankach komercyjnych, w szczególności o numerach (...) oraz (...);

c.  zajęcie ruchomości w postaci komputerów, drukarek, kserokopiarek, monitorów, stacji dysków, serwerów, telefonów, mebli, znajdujących się w siedzibie pozwanego banku.

Postanowieniem z dnia 12 listopada 2019 roku Sąd Okręgowy w Warszawie udzielił powodowi zabezpieczenia roszczenia o zapłatę kwoty 214.501,19 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 marca 2017 roku do dnia zapłaty z tytułu nienależnie pobranych przez Bank (...) S.A. w G. świadczeń na podstawie bezskutecznych postanowień waloryzacyjnych zawartych w umowie kredytowej – poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych Banku (...) S.A. z siedzibą w G. znajdujących się w Narodowym Banku Polskim – do kwoty 214.501,19 złotych oraz oddalił wniosek
w pozostałym zakresie.

Sąd zważył, co następuje.

Wniosek strony powodowej o udzielenie zabezpieczenia zasługiwał na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Stosownie zaś do treści przepisu art. 730 ¹ k.p.c., udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Warunkiem udzielenia zabezpieczenia jest więc kumulatywne spełnienie powyższych przesłanek.

Należy przy tym pamiętać, że specyfika postępowania zabezpieczającego zezwala na rozstrzygnięcie w granicach wniosku w sposób tymczasowy pojawiającego się zagadnienia
i to bez konieczności sięgania do ścisłych reguł dowodzenia (art. 243 k.p.c.).

Obszerna dokumentacja dołączona do pozwu oraz dalszych pism procesowych, jak również zawarte w pozwie i piśmie zawierającym modyfikację powództwa twierdzenia – zdaniem Sądu – przemawiają za uznaniem, iż roszczenie powoda zostało uprawdopodobnione. Powyższe nie przesądza jednak, że taki sam wniosek zostanie wyprowadzony po przeprowadzeniu postępowania dowodowego. Podkreślenia wymaga, że przy rozpoznawaniu wniosku o zabezpieczenie sąd nie bada dokumentów dołączonych do wniosku, albowiem nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się jedynie do zbadania, czy przytoczone we wniosku okoliczności uzasadniają istnienie po stronie uprawnionego roszczenia kierowanego wobec obowiązanego. Uznać zatem należało, iż została spełniona pierwsza z przesłanek uzasadniających wniosek o zabezpieczenie.

W zakresie przesłanki interesu prawnego wskazać należy, iż w przypadku roszczeń
o świadczenia pieniężne obawa co do wykonywania orzeczenia może powstać w związku
z tym, że zagrożona jest wypłacalność obowiązanego, w szczególności, gdy nie ma on dostatecznego majątku. Jednakże w razie zabezpieczenia roszczeń pieniężnych nie chodzi
o teoretyczną możliwość utraty majątku przez dłużnika, ale o realną obawę, że taki fakt nastąpi ( vide postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 12 października 2012 r., III APz 32/12, LEX nr 1220764). Z kolei samo subiektywne odczucie o potrzebie udzielenia zabezpieczenia nie może stanowić w danym przypadku podstawy udzielenia zabezpieczenia.

W ocenie Sądu strona powodowa uprawdopodobniła zaistnienie w niniejszej sprawie przesłanki interesu prawnego. Ze złożonych do akt sprawy dokumentów wynika, że pozwany bank znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, o czym świadczą m. in. sprawozdanie finansowe i sprawozdanie zarządu z działalności (...) za 2018 rok (k. 1533-1554v), raport ryzyka za rok 2017 (k. 1516-1531), komunikat agencji ratingowej (...) w przedmiocie wycofania ratingu kredytowego dla banku (...) S.A (k.1532-1532v).

W pierwszej kolejności podnieść należy, że w 2016 roku miał miejsce podział pozwanego banku i przejęcie jego głównej części operacyjnej przez (...) Bank S.A. Po podziale na majątek Banku (...) składają się niemal wyłącznie należności z tytułu udzielonych kredytów hipotecznych (denominowanych głównie we frankach szwajcarskich). Aktywa banku finansowane są natomiast – oprócz kapitału własnego – praktycznie w całości pożyczkami od jedynego udziałowca banku – grupy (...). W 2018 roku pozwany bank zaciągnął pożyczkę w wysokości 90 mln CHF. Podkreślenia wymaga również, iż pozwany jest w toku postępowania naprawczego wdrożonego wobec zaleceń Komisji Nadzoru Finansowego. Ze względu na sytuację finansową pozwanego banku uznać należy, że zachodzi realna obawa co do jego wypłacalności.

W świetle powyższego – w ocenie Sądu – uznać należy, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Powód uprawdopodobnił bowiem, że istnieje ryzyko, że pozwany nie będzie posiadał środków na pokrycie swoich zobowiązań.

W zakresie sposobu zabezpieczenia wskazać należy, że zgodnie z art. 747 pkt 1 k.p.c. zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego. Pełnomocnik powoda w swoim wniosku wskazał sposób zabezpieczenia tj. zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych pozwanego znajdujących się w Narodowym Banku Polskim (pkt a wniosku) oraz zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego pozwanego znajdujących się w innych bankach komercyjnych, w szczególności o numerach (...) oraz (...) (pkt b wniosku).

Ustanowienie zabezpieczenia przez zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego nie wymaga wskazania numeru rachunku, konieczne zaś jest określenie banku (oddziału),
w którym prowadzony jest rachunek [J. Jagieła (w:) A. Marciniak, K. Piasecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego , t. III. Komentarz do art. 730–1088 , Warszawa 2015, s. 503].

W związku z powyższym – ze względu na uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia w niniejszej sprawie – Sąd uwzględnił wniosek o zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych pozwanego znajdujących się
w Narodowym Banku Polskim.

W zakresie pkt 2 strona powodowa nie dokonała szczegółowego określenia tego rachunku, nie wskazała bowiem banków prowadzących przedmiotowe rachunki, co uniemożliwia wydanie odpowiedniego postanowienia, które mogłoby stanowić tytuł wykonawczy. Przepisy wskazujące tryb wykonywania przez komornika zajęcia rachunku bankowego wyraźnie wskazują, że rachunek bankowy, który ma podlegać zajęciu musi być zindywidualizowany, tak co do jego elementów szczególnych pozwalających na jego identyfikację, jak również wskazanie konkretnego banku, gdzie rachunek jest prowadzony. Art. 889 § 1 k.p.c. wskazuje, że komornik przesyła do banku, w którym dłużnik posiada rachunek zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej dłużnika pochodzącej
z rachunku bankowego do wysokości należności. W art. 890 § z1 k.p.c. powiedziane jest, że zajecie wierzytelności z rachunku bankowego dłużnika jest dokonane z chwilą doręczenia bankowi zawiadomienia o zakazie wypłat z tego rachunku. Te i kolejne przepisy wskazują na konieczność zawarcia we wniosku szczegółowych danych rachunku, który ma podlegać zajęciu.

W zakresie wniosku o udzielenie zabezpieczenia poprzez zajęcie ruchomości
w postaci komputerów, drukarek, kserokopiarek, monitorów, stacji dysków, serwerów, telefonów, mebli, znajdujących się w siedzibie pozwanego banku - w ocenie Sądu – byłby zbyt daleko idącym sposobem zabezpieczenia. Wskazać również należy, że rozpoznając wniosek o zabezpieczenie Sąd, kierując się przesłankami wymienionymi w art. 730 ¹ § 3 k.p.c., powinien zastosować taki sposób, który uprawnionemu zapewni należytą ochronę,
a jednocześnie nie obciąży obowiązanego ponad potrzebę. Zdaniem Sądu udzielenie zabezpieczenia roszczenia powoda poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych pozwanego znajdujących się w Narodowym Banku Polskim jest wystarczającym środkiem ochrony interesów powoda, a udzielenie zabezpieczenia poprzez zajęcie ruchomości znajdujących się w siedzibie banku mogłoby utrudnić jego funkcjonowanie.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie przywołanych przepisów, orzeczono jak
w sentencji.

(...)