Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 maja 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 15zv Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późno zm.) w związku z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, z późno zm.) odmówił wnioskodawczyni W. M. prawa do świadczenia postojowego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że we wniosku o świadczenie postojowe brak jest podanej kwoty przychodu wynikającej z zawartej umowy zlecenia. Płatnik odmówił bowiem podania stawki innej, niż godzinowa.

( decyzja k. 7 – 7 verte akt ZUS)

Od powyższej decyzji ubezpieczona W. M. odwołała się w dniu 30 czerwca 2020 r. do Sądu Okręgowego w Łodzi uznając ją za krzywdzącą i wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji. Ubezpieczona wskazała, że złożony przez płatnika - zleceniodawcę wniosek o wypłatę świadczenia postojowego dla ubezpieczonej z dnia 24 kwietnia 2020 r. zawierał wszystkie dane niezbędne dla ustalenia spełnienia przesłanek ustawowych wypłaty świadczenia wskazanych wart. 15zq ust. l pkt 2 i 3 oraz ust. 5 oraz art. 15r ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późno zm.).

W ocenie skarżącej wysokość miesięcznego przychodu, który wynika z umowy nie jest ustawową przesłanką ani do przyznania, ani do ustalenia wysokości świadczenia postojowego. W przypadku zleceniodawców prawo do świadczenia warunkuje jedynie: podleganie ubezpieczeniu społecznemu, zawarcie umowy przed 1 kwietnia 2020 r., przestój w prowadzeniu działalności przez zleceniodawcę i nieprzekroczenie granicznej kwoty przychodu z umowy, o której mowa wart. l5zq ust. 5 pkt 2 zacytowanej ustawy. (odwołanie k. 3 -7)

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 8 – 8 verte)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni W. M. zamieszkuje na terytorium Polski i posiada obywatelstwo RP. Wyżej wymieniona ukończyła Technikum Gastronomiczne w Ł.. (okoliczności bezsporne, a nadto wniosek o świadczenie postojowe k. 1 – 1 verte akt ZUS, oświadczenie wnioskodawczyni 00:01:24 e- protokół z dnia 5.10.2020 r., płyta CD k. 40)

Wnioskodawczyni w dniu 2 stycznia 2020 r. zawarła z G. P. i R. K. prowadzącymi działalność gospodarczą pod firmą (...), (...) spółka cywilna” umowę zlecenia na okres od dnia 2.01.2020 r. do 1.07.2020 r. Stosownie do treści § 1 i 2 umowy zleceniodawca zobowiązał się do wykonywania czynności kompozytora naleśników a zleceniodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz zleceniobiorcy wynagrodzenia w wysokości 17 zł brutto za godzinę. (umowa zlecenia k. 4 – 9 akt ZUS)

Wnioskodawczyni nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, niż wyżej wskazana umowa.

(okoliczności bezsporne, a nadto wniosek o świadczenie postojowe k. 1 – 1 verte akt ZUS)

Ubezpieczona rozpoczęła wykonywanie czynności w ramach umowy zlecenia od dnia 8.01.2020 r. Uczyła się smażyć naleśniki, przygotowywać potrawy, zmywała także naczynia. Wnioskodawczyni z tytułu zawartej umowy zlecenia w styczniu 2020 r. zarobiła kwotę około 1200 zł, w lutym około 1000 zł, w marcu około 1000 zł. Następnie dopiero w lipcu zarobiła kwotę 1200 zł. Wynagrodzenie za miesiąc styczeń 2020 r. otrzymała w lutym, za luty w marcu, za marzec w kwietniu. W marcu wykonywała czynności i wynagrodzenie otrzymała w kwietniu.

(okoliczności bezsporne - oświadczenie wnioskodawczyni 00:01:24 e- protokół z dnia 5.10.2020 r., płyta CD k. 40)

Firma (...), (...) spółka cywilna” była nieczynna w miesiącach: marzec i kwiecień 2020 r., przy czym nie prowadziła nawet sprzedaży na wynos i wnioskodawczyni w tych miesiącach nie wykonywała żadnych czynności w ramach umowy zlecenia.

(okoliczności bezsporne - oświadczenie wnioskodawczyni 00:01:24 e- protokół z dnia 5.10.2020 r., płyta CD k. 40, wniosek o świadczenie postojowe k. 1 – 1 verte akt ZUS)

Od dnia 20 marca 2020 r. w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązuje stan epidemii w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa (...)2 wywołującego chorobę (...) 19. Powyższy stan epidemii nie został zniesiony.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 24 kwietnia 2020 r. płatnik złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie świadczenia postojowego w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym (...) 19 dla umów cywilnoprawnych dotyczący zleceniobiorcy W. M.. We wniosku wskazano, że kwota przychodu, która wynika z umowy to 17,00 zł za godzinę zaś przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku to kwota 1360 zł wypłacona w miesiącu marcu 2020 r. za godziny przepracowane w miesiącu lutym 2020 r.

(wniosek k. 1 – 1 verte akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 29 maja 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 15zv Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późno zm.) w związku z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, z późno zm.) odmówił wnioskodawczyni W. M. prawa do świadczenia postojowego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że we wniosku o świadczenie postojowe brak jest podanej kwoty przychodu wynikającej z zawartej umowy zlecenia. Płatnik odmówił bowiem podania stawki innej, niż godzinowa. ( decyzja k. 7 – 7 verte akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie w szczególności o załączone do akt sprawy akta rentowe dotyczące ubezpieczonej W. M..

Należy w tym miejscu podkreślić z całą stanowczością, iż powyższy stan faktyczny był między stronami – w zakresie koniecznym dla rozstrzygnięcia sprawy – w całości bezsporny, natomiast strony wywodziły z niego odmienne skutki prawne, ta, zaś, kwestia należy do oceny prawnej, zebranego w sprawie, materiału dowodowego, czego Sąd dokona poniżej w ramach rozważań prawnych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych
na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie W. M. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 15zq ust. 1 pkt 2 i ust. 2 i 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374), świadczenie postojowe przysługuje osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło, zwane dalej ,,umową cywilnoprawną''

Świadczenie postojowe przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (Ust. 2)

Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna. (Ust. 3)

Na podstawie art. 15zq ust. 5 ww. ustawy, osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje jeżeli:

1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.;

2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;

3) nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Ochrona zatrudnienia oraz zmniejszenie obciążeń i zachowanie płynności finansowej przedsiębiorców to główne zadania pakietu regulacji, które składają się na tarczę antykryzysową. Rozwiązania tam zawarte obejmują nie tylko przedsiębiorców zatrudniających pracowników, a więc zapewniających miejsca pracy, ale również osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą oraz wykonują pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Wśród rozwiązań, które mają zapobiegać skutkom epidemii (...)19 w Polsce, jest wsparcie realizowane przez ZUS w postaci wypłacania świadczeń postojowych.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że głównym warunkiem, który należy spełniać, aby móc ubiegać się o świadczenie postojowe, jest fakt niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, ale ustawodawca wprowadził także więcej kryteriów, których spełnienie, warunkuje nabycie prawa do otrzymania świadczenia z ZUS.

Reasumując, osoba wykonująca umowę cywilnoprawną, ma prawo do otrzymania świadczenia postojowego po spełnieniu następujących warunków:

1) zawarła umowę cywilnoprawną przed dniem 1.2.2020 r.;

2) nie posiada innego tytułu do ubezpieczeń społecznych (osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej składa oświadczenie, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu);

3) zamieszkuje na terytorium Polski i posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo Państwa UE, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) i posiada prawo pobytu lub prawo stałego pobytu lub zamieszkuje na terytorium RP i jest cudzoziemcem legalnie przebywającym na terytorium RP;

4) nie ma możliwości wykonywania umowy cywilnoprawnej w całości lub w części z powodu przestoju w prowadzeniu działalności;

5) przychód z umowy cywilnoprawnej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe nie przekroczył kwoty wyliczonej jako 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłoszonego przez Prezesa GUS na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z FUS obowiązującego na dzień złożenia wniosku (według Prezesa GUS przeciętne miesięczne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2019 r. wyniosło 5 198,58 zł (5198,58 zł × 300% = 15 595,74 zł) lub 15 994,41 zł (5331,47 zł × 300% = 15 994,41 zł).

W myśl art. 15zs ust. 4 pkt. 1 lit. a- b przytoczonego aktu prawnego odpowiednio zleceniodawca lub zamawiający załącza do wniosku, o którym mowa w ust. 1:

1) oświadczenie potwierdzające:

a) niedojście do skutku lub ograniczenie wykonywania umowy cywilnoprawnej z powodu przestoju w prowadzeniu działalności, o którym mowa w art. 15zq ust. 3,

b) datę zawarcia i wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej,

c) uzyskanie przez osobę wykonującą umowę cywilnoprawną w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, przychodu nie wyższego niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku,

d) otrzymanie oświadczenia od osoby wykonującej umowę cywilnoprawną, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu oraz o wysokości uzyskanych przychodów z innych umów cywilnoprawnych;

2) kopię umów cywilnoprawnych.

Zgodnie, natomiast, z dyspozycją art. 6 k.c., to na odwołującej się, ciążył ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to ona powinna udowodnić okoliczności, z których wywodzi skutki prawne.

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że jak słusznie podkreśliła skarżąca z literalnego brzmienia przepisów cytowanej wyżej ustawy wynika jednoznacznie, że wysokość miesięcznego przychodu ustalonego w umowie cywilnoprawnej nie stanowi koniecznej przesłanki warunkującej przyznanie prawa do świadczenia postojowego. Jak już wyżej przytoczono w przypadku zleceniodawców prawo do świadczenia warunkuje jedynie: nie podleganie ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu, zawarcie umowy przed 1 kwietnia 2020 r., przestój w prowadzeniu działalności przez zleceniodawcę i nieprzekroczenie granicznej kwoty przychodu z umowy, o której mowa wart. l5zq ust. 5 pkt 2 cytowanej ustawy. Ustawodawca nie nadaje natomiast żadnego znaczenia prawnego przychodom, które zostałyby osiągnięte, gdyby nie doszło do przestoju, a które wynikały z zapisów umowy. Co prawda we wniosku o przedmiotowe świadczenie, stosownie do brzmienia art. 15zs ust. 4 pkt. 1 lit. b tej ustawy, należy wskazać, także, wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej, jednakże ,jak już wskazano, nie stanowi to koniecznej przesłanki . Przepisy określające treść oświadczenia zawarte we wniosku powinny, zaś być wykładane łącznie z przepisami określającymi przesłanki do uzyskania świadczenia postojowego, gdyż oświadczenie to składane jest w celu wykazania tych przesłanek.

Dodatkowo, też, powyższy przepis nie wskazuje, że wynagrodzenie to ma zostać określone we wniosku, jako wynagrodzenie miesięczne (takiego zastrzeżenia nie poczynił sam ustawodawca), lecz ma tylko stanowić wynagrodzenie wynikające z umowy.

W tym stanie rzeczy analizując treść wniosku o świadczenie postojowe płatnika należy uznać, iż nie zawiera on żadnych braków formalnych, gdyż wskazano w nim wysokość wynagrodzenia ubezpieczonej W. M. z tytułu umowy cywilnoprawnej określone godzinowo, gdyż taki dokładnie zapis zawierała przedmiotowa umowa.

Uwypuklić w tym miejscu trzeba, że nie jest dopuszczalne, aby w treść wniosku o świadczenie postojowe ingerował organ stosujący prawo ( w niniejszym postępowaniu Zakład Ubezpieczeń Społecznych), jeżeli wniosek ten mieści się w granicach ustawowych. Niedopuszczalna jest w tym względzie wykładnia rozszerzająca, zwłaszcza, że treści powyższych przepisów jest jasno brzmiąca. Nie sposób stąd wyinterpretować prawa do samodzielnej (choćby nawet i pod kontrolą sądową) ingerencji Zakładu w treść wniosku o świadczenie, który mieści się w granicach ustawowych.

W tym stanie rzeczy, uznać trzeba, iż wniosek o świadczenie nie zawierał braków formalnych, a wnioskodawczyni spełniła wszystkie, z wymaganych przez ustawodawcę, warunków do uzyskania prawa do świadczenia postojowego, określonych w cytowanym art. 15zq ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Wnioskodawczyni zawarła umowę cywilnoprawną przed dniem 1.2.2020 r., nie posiada innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, zamieszkuje na terytorium Polski i posiada obywatelstwo RP, w miesiącach: kwiecień – maj 2020 r. nie mała możliwości wykonywania umowy cywilnoprawnej w całości z powodu przestoju w prowadzeniu działalności zleceniodawcy (restauracja była zamknięta) i nie przekroczyła granicznej kwoty przychodu z umowy, o której mowa wart. l5zq ust. 5 pkt 2 zacytowanej ustawy, gdyż jej przychód, osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku , stanowiła kwota 1360 zł.

Mając na względzie wskazane okoliczności, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 29 maja 2020 r., uznając odwołanie wnioskodawczyni, za zasadne.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego, wypożyczając akta emerytalne.

K.B